[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြသူတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှာမှာ တာဝန်ရှိသူတွေကို ဖော်ထုတ်အရေးယူဖို့ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသနဲ့ ကမ္ဘာတလွှားက မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေနဲ့ နီးနီးကပ်ကပ်လက်တွဲဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ အမေရိကန်သမ္မတအိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှုနဲ့ အာဏာသိမ်းမှုတွေမှာ တာဝန်ရှိသူတွေကို အရေးယူတာတွေလုပ်ဖို့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေပြီလို့ အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး Jake Sullivan အမည်နဲ့ ထုတ်တဲ့ အဲဒီကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တာပါ။ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းဆန္ဒပြရင်း ပစ်ခတ်လို့ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသူတွေနဲ့ မိသားစုဝင်တွေအတွက်လည်း ကြေကွဲဝမ်းနည်းရပါတယ်လို့ ရေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအဏာသိမ်းယူတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြကန့်ကွက်မှုတွေရှိရာမှာ မနေ့ကစစ်တပ်နဲ့ ရဲက အင်အားသုံးနှိမ်နင်းတာကြောင့် လူ ၂၀ ဝန်းကျင်သေဆုံးတဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာဖိအားတွေလည်း တိုးလာနေတာပါ။
နှစ်ပေါင်း ဆယ်နဲ့ချီ စစ်အာဏာရှင်တွေ အုပ်ချုပ်မှုအောက်ရောက်ခဲ့ရတဲ့ မြန်မာ့ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းစပြုလာချိန်မှာ ခုလိုစစ်တပ်က ပြန်ပြီး အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် မြန်မာ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရော အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုတွေ ပေါ်ထွက်လာပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံလည်းအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း ASEAN နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေက မြန်မာ့အရေး အထူးအစည်းအဝေးတရပ်ကို အွန်လိုင်းကနေ အင်္ဂါနေ့မှာကျင်းပမှာဖြစ်ပြီး မြန်မာစစ်ဘက်ကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ ပြောဆိုချက်ကို နားထောင်မယ်လို့ စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Vivian Balakrishnam က လွှတ်တော်ကိုပြောပါတယ်။ လက်နက်မဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို အင်အားသုံးနှိမ်နှင်းတာ မလုပ်ဖို့ ဝန်ကြီး Balakrishnam က တနင်္လာနေ့က တောင်းဆိုလိုက်သလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြန်လွှတ်ပြီး ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေး ပြန်လည်ဆွေးနွေးဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားတာပါ။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Anthony Blinken ကလည်း မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ရ့ လုပ်ရပ်ဟာ စက်ဆုပ်စရာကောင်းလှတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်တယ် လု့ိပြောပါတယ်။ ကနေဒါ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Marc Garneau ကလည်း လူသေစေလောက်တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ အင်အားသုံးမှုဟာ ဆိုးရွားလွန်းတဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ပြောပါတယ်။ ဆန္ဒပြသူတွေကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နှင်းတဲ့အပေါ် ရှုတ်ချထားတဲ့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှုးချုပ် Antonio Gutettes ကလည်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက မြန်မာ့အရေး တညီတညွှတ်ထဲ ဝိုင်းဝန်းပြောကြားဖို့ တိုက်တွန်းထားတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ် Tom Andrews ကလည်း အာဏာသိမ်းထားတဲ့စစ်တပ်က ဒီအတိုင်း ကျိန်းသေဆက်ပြီးပြုမူနေမှာဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက အပြင်းအထန်တုံ့ပြန်ဖို့ တိုက်တွန်းထားတာပါ။
မြန်မာစစ်တပ်ကို လက်နက်မရောင်းဖို့၊ စစ်အာဏာသိမ်းမှုမှာ တာဝန်ရှိသူတွေကို ထပ်ပြီးအရေးယူဒဏ်ခတ်ဖို့၊ စစ်တပ်နဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ စီးပွါးရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဒဏ်ခတ်ဖို့နဲ့နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးတင်နိုင်ရေး ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက ထောက်ခံချက်ပေးဖို့လည်း ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်ကအကြံပြုထားပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာလည်း အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ဒီနေ့မှာ စပြီး တာဝန်ယူမှာဖြစ်ပါတယ်။ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ အစည်းအဝေး Agenda ကို ဒီကနေ့ ကြေညာဖို့ရှိပြီး၊ ဒီအထဲ မြန်မာ့အရေးကိစ္စ ပါလာနိုင်တယ်လို့ မျှော်လင့်ထားကြပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာအကွမျးဖကျနှိမျနငျးမှု တာဝနျရှိသူတှကေို ဖောျထုတျအရေးယူမညျ - အမရေိကနျအမြိုးသားလုံခွုံရေးအကွံပေး
မွနျမာနိုငျငံတှငျး ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွသူတှအေပေါျ အကွမျးဖကျနှိမျနငျးမှာမှာ တာဝနျရှိသူတှကေို ဖောျထုတျအရေးယူဖို့ အငျဒို-ပစိဖိတျဒသေနဲ့ ကမ်ဘာတလှှားက မဟာမိတျနိုငျငံတှနေဲ့ နီးနီးကပျကပျလကျတှဲဆောငျရှကျသှားမယျလို့ အမရေိကနျသမ်မတအိမျဖွူတောျက ထုတျပွနျပါတယျ။ အကွမျးဖကျနှိမျနငျးမှုနဲ့ အာဏာသိမျးမှုတှမှော တာဝနျရှိသူတှကေို အရေးယူတာတှလေုပျဖို့ ပွငျဆငျဆောငျရှကျနပွေီလို့ အမရေိကနျအမြိုးသားလုံခွုံရေးအကွံပေး Jake Sullivan အမညျနဲ့ ထုတျတဲ့ အဲဒီကွညောခကြျမှာ ဖောျပွခဲ့တာပါ။ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးဆန်ဒပွရငျး ပဈခတျလို့ အသကျဆုံးရှုံးခဲ့ရသူတှနေဲ့ မိသားစုဝငျတှအေတှကျလညျး ကွကှေဲဝမျးနညျးရပါတယျလို့ ရေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအဏာသိမျးယူတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွကန့ျကှကျမှုတှရှေိရာမှာ မနေ့ကစဈတပျနဲ့ ရဲက အငျအားသုံးနှိမျနငျးတာကွောင့ျ လူ ၂၀ ဝနျးကငြျသဆေုံးတဲ့အပေါျ နိုငျငံတကာဖိအားတှလေညျး တိုးလာနတောပါ။
နှဈပေါငျး ဆယျနဲ့ခြီ စဈအာဏာရှငျတှေ အုပျခြုပျမှုအောကျရောကျခဲ့ရတဲ့ မွနျမာ့ ဒီမိုကရစေီအသှငျကူးပွောငျးစပွုလာခြိနျမှာ ခုလိုစဈတပျက ပွနျပွီး အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အတှကျ မွနျမာ့အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှရေော အနောကျနိုငျငံတှရေဲ့ ပွဈတငျရှုတျခမြှုတှေ ပေါျထှကျလာပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံလညျးအဖှဲ့ဝငျဖွဈတဲ့ အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံမြားအသငျး ASEAN နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှကေ မွနျမာ့အရေး အထူးအစညျးအဝေးတရပျကို အှနျလိုငျးကနေ အငျ်ဂါနေ့မှာကငြျးပမှာဖွဈပွီး မွနျမာစဈဘကျကိုယျစားလှယျရဲ့ ပွောဆိုခကြျကို နားထောငျမယျလို့ စငျ်ကာပူနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Vivian Balakrishnam က လှှတျတောျကိုပွောပါတယျ။ လကျနကျမဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေို အငျအားသုံးနှိမျနှငျးတာ မလုပျဖို့ ဝနျကွီး Balakrishnam က တနငျ်လာနေ့က တောငျးဆိုလိုကျသလို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို ပွနျလှှတျပွီး ဒီမိုကရစေီအသှငျကူးပွောငျးရေး ပွနျလညျဆှေးနှေးဖို့လညျး တိုကျတှနျးထားတာပါ။
အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Anthony Blinken ကလညျး မွနျမာလုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ရ့ လုပျရပျဟာ စကျဆုပျစရာကောငျးလှတဲ့ အကွမျးဖကျမှုဖွဈတယျ လု့ိပွောပါတယျ။ ကနဒေါ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Marc Garneau ကလညျး လူသစေလေောကျတဲ့ စဈတပျရဲ့ အငျအားသုံးမှုဟာ ဆိုးရှားလှနျးတဲ့ လုပျရပျဖွဈတယျလို့ပွောပါတယျ။ ဆန်ဒပွသူတှကေို အကွမျးဖကျနှိမျနှငျးတဲ့အပေါျ ရှုတျခထြားတဲ့ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှုးခြုပျ Antonio Gutettes ကလညျး နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးက မွနျမာ့အရေး တညီတညှှတျထဲ ဝိုငျးဝနျးပွောကွားဖို့ တိုကျတှနျးထားတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံလူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂအထူးကိုယျစားလှယျ Tom Andrews ကလညျး အာဏာသိမျးထားတဲ့စဈတပျက ဒီအတိုငျး ကြိနျးသဆေကျပွီးပွုမူနမှောဖွဈတဲ့အတှကျ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးက အပွငျးအထနျတုံ့ပွနျဖို့ တိုကျတှနျးထားတာပါ။
မွနျမာစဈတပျကို လကျနကျမရောငျးဖို့၊ စဈအာဏာသိမျးမှုမှာ တာဝနျရှိသူတှကေို ထပျပွီးအရေးယူဒဏျခတျဖို့၊ စဈတပျနဲ့ ဆကျစပျနတေဲ့ စီးပှါးရေးလုပျငနျးတှကေို ဒဏျခတျဖို့နဲ့နိုငျငံတကာ ရာဇဝတျခုံရုံးတငျနိုငျရေး ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီက ထောကျခံခကြျပေးဖို့လညျး ကုလအထူးကိုယျစားလှယျကအကွံပွုထားပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီမှာလညျး အလှည့ျကြဥက်ကဋ်ဌအဖွဈ အမရေိကနျပွညျထောငျစုက ဒီနေ့မှာ စပွီး တာဝနျယူမှာဖွဈပါတယျ။ လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ အစညျးအဝေး Agenda ကို ဒီကနေ့ ကွညောဖို့ရှိပွီး၊ ဒီအထဲ မွနျမာ့အရေးကိစ်စ ပါလာနိုငျတယျလို့ မြှောျလင့ျထားကွပါတယျ။
