ပလပ္စတစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းမႈကို လံုး၀ပိတ္ပင္ဖို႔ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္္းေရးသမား ေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာ႐ွဟာ ကမၻာေပၚမွာ ပလပ္စတစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ စုၿပံဳရာ ေနာက္ဆံုးေပၚေဒသ ျဖစ္လာေနတဲ႔ အတြက္ ဒါကို စုေပါင္းဟန္႔တားၾကရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Zsombor Peter ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က ေပးပို႔တဲ႔ သတင္းလႊာကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ ေျပာျပေပးမွာပါ။
အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသကို ကမၻာ့အမိႈက္ပံုႀကီး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ႔ ပလတ္စတစ္နဲ႔ အီလက္ထေရာနစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ ၀င္ေရာက္လာေနတဲ႔ ကိစၥကို စုေပါင္း ဟန္႔တားၾကဖို႔ ေဒသတြင္း သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားေတြက ဘန္ေကာက္မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ မတိုင္ခင္ အစိုးရေတြကို တိုက္တြန္းေနၾကပါတယ္။
အဖြဲ႔၀င္ ၁၀ ႏိုင္ငံရွိတဲ႔ အာဆီယံရဲ႕ အလွည့္က် ဥကၠဌ ထိုင္းႏိုင္ငံက လက္ခံက်င္းပမယ့္ ဒီထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲမွာ အဓိက ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ Advancing Partnership for Sustainability ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ တိုးျမွင့္ေရးနဲ႔ အဓြန္႔ရွည္ ခိုင္ျမဲေရး ျဖစ္ပါတယ္။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားေတြကေတာ့ ဒီထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ႔ ကိစၥတရပ္ ကင္းမဲ႔ေနတယ္လို႔ ရႈျမင္ေနၾကပါတယ္။ Tara Buakamsri ဟာ Greenpeace Thailand ရဲ႕ အဖြဲ႔၀င္ တဦး ျဖစ္ပါတယ္။
“ ေဆြးေႏြးမယ္႔ အေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ ဒီေဒသ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း အေရာင္းအ၀ယ္ ကိစၥ မပါတဲ႔ အတြက္ က်မတို႔အေနနဲ႔ သိပ္အံ့အားသင္႔ၿပီး စိတ္ပ်က္ရပါတယ္။”
ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တရုတ္ျပည္ဟာ ကမၻာေပၚမွာ ပလတ္စတစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း အမ်ားဆံုး တင္သြင္းခဲ႔တဲ႔ ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေနခဲ႔ၿပီး ဒီတင္သြင္းမႈကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ျပည္က ရုတ္တရက္ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီးတဲ႔ေနာက္ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းေတြကို သီးျခားေရြးထုတ္ၿပီး ထပ္ဆင့္ ျဖန္႔ျဖဴးတဲ႔ ေနရာမွာ လုပ္အားေစ်းေပါၿပီး စည္းကမ္း မတင္းၾကပ္တဲ႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသဟာ သိပ္ၿပီးေတာ့ တြင္က်ယ္လာခဲ႔ပါတယ္။
တရုတ္က ပိတ္ပင္လိုက္တဲ႔ အတြက္ ဒီအမိႈက္ေတြဟာ အာဆီယံကို စုုၿပံဳ၀င္ေရာက္လာတယ္လို႔ Greenpeace Thailand အဖြဲ႔၀င္ Shanya Attasillekha က ဆိုပါတယ္။
စြန္႔ပစ္ပစၥည္းထဲက တခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္ အသံုးခ်ႏိုင္ၿပီးေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမွာ အားျဖည့္ႏိုင္ေပမယ့္ အမ်ားစု အထူးသျဖင့္ တရားမ၀င္ ေမွာင္ခို တင္သြင္းလာတဲ႔ဟာေတြ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပံုမွားရိုက္ၿပီး တင္သြင္းလာတဲ႔ ပစၥည္းေတြကေတာ့ အသံုးမက်တဲ႔ အျပင္ ဒါေတြကို မီးရိႈႈ႕ ပစ္ရတဲ႔ အတြက္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ႔ ဓာတု ဓာတ္ေငြ႔ေတြေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္ေစတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
“ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္တာဟာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လူမႈေရးအရ တရားမွ်တမႈ မ႐ွိပါဘူး၊ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ ဘယ္ေရာက္ေရာက္ လူေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ဒါဟာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ေမွာင္ခိုေရာင္း၀ယ္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။”
အခု အခါမွာေတာ့ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြက ဒီစြန္႔ပစ္ ပစၥည္းေတြကို ျပန္ပို႔တာေတြ စ လုပ္လာေနၾကပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕က သူတို႔ အမိႈက္ကို သူတို႔ ျပန္လက္မခံ လိုၾကပါဘူး။ ကေနဒါ ႏိုင္ငံဟာဆိုရင္ မေလးရွားက ျပန္ပို႔တဲ႔ အမိႈက္ေတြကို လက္မခံဘူးလို႔ ျငင္းဆိုတဲ႔ အေၾကာင္း ရိုက္တာ သတင္းတပုဒ္က ေဖာ္ျပခဲ႔တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အာဆီယံ ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕ဟာ မႏွစ္က ဒီလို ပိတ္ပင္လိုက္ေပမယ့္ မေလးရွား၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ အင္ဒိုနီးရွား စတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြ ဆီမွာေတာ့ တတိတိနဲ႔ တိုး၀င္လာေနတယ္လို႔လည္း Greenpeace အဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အာဆီယံ အေနနဲ႔ တညီတညြတ္စုေပါင္း လုုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ Greenpeace နဲ႔ တျခား ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔ေတြက ေျပာေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အာဆီယံ ၁၀ ႏိုင္ငံတို႔ဟာ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ႔ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္း ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ တားဆီးပိတ္ပင္ေရးဆိုင္ရာ ၁၉၈၉ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ႔ၾကေပမယ့္ အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ ပလတ္စတစ္ကိုပါ ထည့္သြင္းထားတဲ႔ ျပင္ဆင္ခ်က္ကိုေတာ့ ဘရူႏိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ မေလးရွားတို႔ကဘဲ လက္ခံခဲ႔ၾကတယ္လို႔ Greenpeace မေလးရွား အဖြဲ႔၀င္ Heng Kiah Chun က ဆိုပါတယ္။
“ ဒါဟာ မေလး႐ွားျပႆနာ၊ ကေနဒါျပႆနာ၊ အေမရိကန္ျပႆနာ၊ ဖိလစ္ပိုင္ျပႆနာ ရယ္လို႔မဟုတ္ပါဘူး၊ အာဆီယံတဖြဲ႔လံုးရဲ႕ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္ပႏိုင္ငံေတြဆီက စြန္႔ပစ္ ပလပ္စတစ္ပစၥည္း တင္သြင္းမႈကို ပိတ္ပင္ဖို႔ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ေတြ ခ်က္ခ်င္း ထုတ္ျပန္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”
အခု အာဆီယံ ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲကို လက္ခံစီစဥ္တဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ပလတ္စတစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း တင္သြင္းမႈ ပိတ္ပင္ေရး အတြက္ ညွိႏိႈင္း လုုပ္ေဆာင္ ဖို႔ လမ္းဖြင့္ထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒီလို လုံး၀ ပိတ္ပင္လိုက္တာဟာ တဖက္မွာလည္းဘဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းပိုင္းမွာ ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္လို႔ တခ်ိဳ႕က တြက္ေနၾကတာပါ။
ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈကို ပစ္ပယ္ၿပီး စီးပြားေရးကိုသာ ဦးစားေပးေနၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီ စီးပြားေရး အေျခအေနကလည္း သိပ္မၾကာခင္မွာ ထိခိုက္ပ်က္ျပား လာလိမ့္မယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြကေတာ့ ေထာက္ျပေနၾကေၾကာင္းပါ။
