ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းအစီအစဥ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အရပ္သားအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရၿပီဆိုေပမယ့္ အရင္အစိုးရေတြလိုပဲ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အခုအခ်ိန္အထိ ဆက္လက္အက်ဥ္းက် ဖမ္းဆီးခံေနရတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (AAPPB) က တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဳး ကိုဘုိၾကည္ က ေျပာပါတယ္။ ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရတာလဲ အေတာ္ၾကာၿပီ။ ေနေကာင္းပါလား။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ … ေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း (၅) ႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီ မေရာက္တာ။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ VOA ကို အခုလို သီးသန္႔ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခြင့္ေပးတာ ေက်းဇူးပါ။ အခု အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို အခုတေခါက္လာတဲ့ ခရီးစဥ္မွာ အေမရိကန္အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရမယ္လို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဘယ္လိုမ်ဳိးအေၾကာင္းအရာေတြ ေဆြးေႏြးျဖစ္မလဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ အဓိက State Department – Democracy, Human Rights and Labor က တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ တျခားအဖြဲ႔အစည္းတခ်ဳိ ႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေတြ႔တဲ့အခါမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ လက္ရွိ ရခိုင္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေယဘုယ် ေဆြးေႏြးျဖစ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုက အေမရိကန္ဘက္က ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မယ့္အရာေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခုအခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရွိေနေသးတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ကိုဘိုၾကည္တို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (AAPPB) ကေန ထုတ္ျပန္ထားေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ သတိျပဳမိပါတယ္။ NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိေနေသးလို႔လဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ ေထာင္က်ၿပီသားက (၄၂) ေယာက္၊ အမႈရင္ဆိုင္ေနရတာက အေယာက္ (၂၀၀) ေလာက္ ရွိပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ ဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး၊ အစိုးရကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လဲ အစိုးရမွာ ပါဝင္တဲ့လူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္မွာ ပါဝင္တဲ့လူေတြထဲမွာ တခ်ိန္တုန္းက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္ခဲ့သူေတြလည္း ရွိတယ္။ ဒီလိုလူေတြ စီမံခန္႔ခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ကာလမ်ဳိးမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆုိတာ ရွိသင့္ရဲ ႔လား။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ တကယ္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း အစစ္အမွန္ေပၚကို ေရာက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာ ရွိကိုမရွိရေတာ့ပါဘူး။ အခု ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ရွိေနတယ္ဆိုတာက ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း အစစ္အမွန္ေပၚကို မေရာက္ေသးဘူးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ တစံုတရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ၊ လုပ္လို႔ရႏုိင္တာေတြ ရွိႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္လို႔မရႏုိင္တာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ က စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကို သြားဖို႔အတြက္ အဓိက အေႏွာင့္အယွက္၊ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားဆိုတဲ့ ကိစၥမွာလဲ က်ေန္ာတို႔က အေရအတြက္ကိုသာ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းေတြကို ေျဖရွင္းႏုိင္မွ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥက ျပတ္သြားမွာပါ။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းေတြက ျပည္တြင္းစစ္ - ဒါက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အေျမာက္အျမားကို ေမြးထုတ္ေပးေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ အဲဒီမွာ မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးတာေတြ၊ ႏိွပ္စက္ညဥ္းပမ္းတာေတြ၊ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္တာေတြ၊ Rape - အဓမၼျပဳက်င့္မႈ - ဒီလုိကိစၥေတြကလည္း အမ်ားႀကီး စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ ဒီလိုကိစၥေတြ အေျမာက္အျမား ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဆိုေတာ့ ဒီကိစၥေတြကို မရွင္းႏုိင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျပႆနာက ေျပလည္မွာ မဟုတ္ဘူး။ မေန႔တေန႔ကပဲ ကခ်င္ေက်ာင္းသားေလးတေယာက္ အသက္ေတာင္ မျပည့္ေသးဘူး - (၁၄) ႏွစ္ေလာက္ပဲ ရွိေသးတယ္။ ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္ ခ်ခံလိုက္ရတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကခ်င္သင္းအုပ္ဆရာေတြ ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္ ခ်ခံလိုက္ရတာေတြ ရွိတယ္။ ဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြကို ဒီလို မတရားအသင္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈဆိုၿပီး ဖမ္းေနတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္လည္း အမ်ားႀကီး အေနွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစတယ္။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုတာ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ တကယ္တမ္း ဖမ္းေနတာကို ၾကည့္လိုက္ရင္ တပ္မေတာ္ဘက္ကလဲ ဖမ္းေနတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီလို အခုေခတ္မွာ ပိုဆိုးလာတာက ရြာသူရြာသားေတြကို ဖမ္းတာ၊ တပ္မေတာ္တခုတည္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ တပ္ေတြကလည္း ဖမ္းတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ အဲဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ NLD အစိုးရကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္ပါေစေတာ့ဆိုၿပီးေတာ့ ဒီလို လုပ္ေနတာမ်ဳိးလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအရမုိ႔လို႔ တပ္မေတာ္၊ ဒါမွမဟုတ္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက ေဆာင္ရြက္ေနတာမုိ႔လို႔ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ျဖစ္လာတာလား။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ အခုကေတာ့ နည္းနည္းေလး ေရာေထြးလာတာ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေဝဖန္လို႔ဆိုၿပီး တရားစြဲတယ္ဆိုတာေတြလည္း ရွိလာတယ္။ တကယ္တမ္းၾကေတာ့ အေမရိကန္မွာဆိုလဲ Donald Trump ကို သမၼတကို ေဝဖန္ေနတယ္။ ဆဲဆိုေနတာေတြလည္း ရွိိပါတယ္။ အဲဒီိလိုမ်ဳိးလုပ္လို႔ အေမရိကန္မွာ တေယာက္မွ အဖမ္းမခံရဘူး။ ဒါက အစိုးရေတြဘက္က သေဘာထားႀကီးရမယ္။ အဲဒီလိုပဲ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္ကလည္း ဒီလုိမ်ဳိး ေဝဖန္လို႔၊ မတရားသျဖင့္ ေျပာလို႔ဆိုၿပီး ဖမ္းတယ္ဆိုတာမ်ဳိးက အေတာ္ေလးကို မျဖစ္သင့္တဲ့ကိစၥမ်ဳိးေတြပါ။ ဒါေတြက သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ ေရွာင္လို႔ရတယ္။ မဖမ္းဘဲထားလို႔ရတယ္။ ဒါက ျပစ္မႈအေသးေလးေတြကိစၥ။ ရာဇဝတ္မႈေတာင္ မျဖစ္သင့္တဲ့ကိစၥမ်ဳိးေတြပါ။ ဒီလိုမ်ဳိးကို ေရးႀကီးခြင္က်ယ္ လုပ္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ ႔ အနာဂတ္က တကယ္ကို စိုးရိမ္စရာေကာင္းပါတယ္။
ေနာက္တခုက တကယ္တမ္း အမုန္းတရားကို ေျပာေနတဲ့၊ အမုန္းတရားအတြက္ လံႈေဆာ္ေနတဲ့သူေတြၾကေတာ့ တကယ္ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းသင့္တာရွိတယ္။ ဒါေတြကို မဖမ္းဘဲနဲ႔ ဒီအတိုင္း လႊတ္ထားေပးတာမ်ဳိးေတြရွိိတယ္။ ဒါက တိုင္းျပည္ရဲ ႔ တည္ၿငိမ္မႈကို အမ်ားႀကီး အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ ဒီေနရာမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တာဝန္ရွိသူေတြဘက္က တားျမစ္ပယ္ခ်တာမ်ဳိးေတြ ၾကားသိရတယ္။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ ဒီကိစၥကေတာ့ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔လည္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ အာဏာရပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပြဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတဲ့ ကိစၥကို လံုးဝထည့္သြင္းမေဆြးေႏြးတာေတြ။ ေဆြးေႏြးဖို႔ အစီအစဥ္မရွိတာေတြက က်ေနာ္တုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ အလားတူပဲ တျခားဒီမိုကရက္တစ္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ၊ တျခားႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ ေပၚလာေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာကို က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ရဘူး။ ဥပမာ SNLD ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူ႔ေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အျခားႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကေပါင္းၿပီးေတာ့ အတူတကြ တြဲလုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္က ပိုၿပီးေတာ့ အလားအလာေကာင္းတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိိႏိုင္တယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ ဆိုေတာ့ ကိုဘုိၾကည္တုိ႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈအျပင္ ဒီလူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာဆိုေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြက တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ဘယ္ေလာက္အထိ တိုးတက္လာတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားေနသလား။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ခုေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါက Promotion လူ႔အခြင့္အေရး တိုိးတက္ေရး၊ တုိးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေနလဲ။ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေရးအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေနလဲ။ အခု ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးျမွင့္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေတာ္ေလးလုပ္လို႔ရတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာကြယ္ေရးပိုင္းမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မလုပ္ႏုိင္တာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ ႔အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားေကာင္းလာမႈေတြလည္း က်ေနာ္တုိ႔ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ဳိ ႔ေနရာေတြမွာ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ ႀကိဳးစားမႈေတြေၾကာင့္ ရြာသားေတြကိုသတ္တဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြ ျပန္ၿပီးအေရးယူခံရတာေတြ။ တခ်ဳိ ႔ရဲေတြ ျပန္ၿပီးအေရးယူခံရတဲ့ကိစၥမ်ဳိးေတြ ရွိတာေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါက အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ စြန္႔စြန္႔စားစား လုပ္ေဆာင္မႈေတြေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ဳိးေတြေၾကာင့္ ဒီလုိမ်ဳိးလုပ္ႏုိင္တာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမွင့္တင္ဖုိ႔ အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္တဲ့အပိုင္းမွာေတာ့ အမ်ားႀကီး က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီဟာကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ားႀကီးဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီးသက္ဆိုင္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ရမွာပါ။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ က်ေနာ္ နားလည္တာက ကိုဘုိုၾကည္တို႔ AAPPB ဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေပးတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခုလို ပြင့္လင္းလာတဲ့ NLD အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္မွာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ AAPPB က ဘယ္လိုအစီအစဥ္ေတြ၊ ဘယ္လိုဟာေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတာ ရွိပါသလဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ က်ေနာ္တို႔ အခုဆုိရင္ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးေဆြးေႏြးပြဲမ်ဳိးေတြ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတာ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္မွာ လုပ္ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္က အထကေက်ာင္းတေက်ာင္းမွာ လုပ္တယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္-ၾသဂုတ္-စက္တင္ဘာလအတြင္းမွာဆိုရင္ ပဲခူးတုိင္းအတြင္းက ေက်ာင္းေပါင္း (၇၃) ေက်ာင္းမွာ လုပ္ခဲ့တာရွိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပဲခူးတုိင္းအတြင္းမွာပဲ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဳးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ တရက္တာ လူ႔အခြင့္အေရး သင္တန္းေပးဖို႔ ပဲခူးတိုင္းအစိုးရနဲ႔ ညိွႏိႈင္းေဆြးေႏြးထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒါက လူ႔အခြင့္အေရးျမွင့္တင္ေရးအပိုင္း။ ဒီျမွင့္တင္ေရးအပိုင္းကို လုပ္ရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းက လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာကိုသိမွ ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ရဲ ႔အခြင့္အေရးကိုလည္း သိဖုိ႔လိုတယ္။ ကိုယ့္ရဲ ႔တာဝန္ကိုလည္း သိဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး အခြင့္အေရးနဲ႔ တာဝန္ကိုသိမွ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ေရးက ပိုၿပီးေတာ့ အားေကာင္းလာမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ႏုိင္ငံအႏံွမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ အခုလက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္မွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ အတိုင္းအတာေတြကေရာ ကိုဘုိၾကည္တုိ႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ အေျခအေနအတိုင္း ေရာက္ေနၿပီလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဘာေတြ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါလဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ အခုကေတာ့ မေရာက္ေသးပါဘူး။ မေရာက္ေသးတဲ့အျပင္ နည္းနည္းစိုးရိမ္စရာ အေနအထားေတြေတာင္ ပိုေတြ႔လာရတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္။ ဥပမာ ရန္ကုန္တိုင္း (၁၁) ၿမိဳ ႔နယ္အတြင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ မရွိဘူးဆိုတာကို နယ္လံုဝန္ႀကီးက ေျပာလာတယ္ဆိုေတာ့ ဒါက ဒီမိုကေရစီကို ေနာက္ျပန္သြားေနၿပီလား။ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ျပန္ရုတ္သိမ္းေနၿပီလား။ ဒီလိုမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါက ေနာက္တခုက လံုၿခံဳေရးပိုင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္။ အစိုးရက ဒါကို တကယ္ထုတ္တာလား။ ဒါမွမဟုတ္ လံုၿခံဳေရးပိုင္းက ထုတ္တာကို အစိုးရက မတားဆီးႏိုင္တာလား။ ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကိုေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ျပန္ရုတ္သိမ္းလာတယ္လို႔ က်ေနာ္ စိတ္ထဲမွာ ခံစားလာရပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြဆိုတာ ႏုိင္ငံ့အေျပာင္းအလဲအတြက္ ကိုယ့္ႏုိင္ငံတိုးတက္ဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ ဘဝေတြကို စေတးၿပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအေနနဲ႔ အျပင္မွာ အခုေရာက္ေနတဲ့ လူေတြအေနနဲ႔က ႏိုင္ငံေရးစီးေၾကာင္းထဲမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ပါဝင္ႏုိင္ခြင့္ေတြ ရွိေနၿပီလဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ တခ်ဳိ ႔ေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့လူေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႔မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္တဲ့လူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္တဲ့လူေတြ - ဒီလိုမ်ဳိးလည္း ျဖစ္တဲ့လူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ တခ်ဳိ ႔ NGO ထဲမွာ သတင္းစာ၊ ေရဒီယို၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေလာကထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္ထဲမွာပဲ ပင္ကိုယ္က ပညာအရည္အခ်င္း အားနည္းတဲ့၊ ညဥ္းပမ္းႏိွပ္စက္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ခံရၿပီးေတာ့ အလုပ္ကို မလုပ္ႏုိင္တဲ့၊ အလုပ္လုပ္ဖိုိ႔ ရႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းနည္းပါးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြကိုေတာ့ တစံုတရာ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ပံ့ပိုးေပးတာမ်ဳိးေတြ၊ ကူညီေပးတာမ်ဳိးေတြေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တုိ႔ တဘက္ကလည္း ျပန္လည္ကုစားေရးဥပေဒ ေပၚေပါက္လာဖို႔ကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနတာေတြ ရွိပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ကိုဘုိၾကည္တို႔ AAPPB အေနနဲ႔ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ညိွႏိႈင္းတာမ်ဳိး၊ အႀကံျပဳတာမ်ဳိး - ဘယ္လို အခြင့္အေရးေတြ ရွိပါလဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ အရင္ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္တုန္းကေတာ့ လက္က်န္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား စီစစ္ေရးေကာ္မတီဆိုၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔ထားတယ္။ အဲဒီထဲမွာ AAPPB က အဖြဲ႔ဝင္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အစိုးရနဲ႔ တုိက္ရိုက္စကားေျပာလို႔ရတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာပဲ ဒီေကာ္မတီကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာရွိတယ္။ အစိုးရအာဏာလႊဲၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ လံုးဝဖ်က္သိမ္းလိုက္တာရွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကေန အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ အစိုးရနဲ႔ တရားဝင္လမ္းေၾကာင္း တိုက္ရိုက္စကားေျပာမယ့္လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ အခက္အခဲ အမ်ားႀကီးရွိေနပါေသးတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ အဲဒီေတာ့ ကိုဘုိၾကည္ အေမရိကန္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာမ်ားျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာ ရွိပါလဲ။
ကိုဘုိၾကည္ ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကေတာ့ ကိုယ့္ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာကို က်ေနာ္တို႔က ေသေသခ်ာခ်ာ ႏုိင္ႏိုင္နင္းနင္း ေျဖရွင္းဖို႔ လုိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အၿမဲတမ္း ရန္ျဖစ္ေနလို႔ ႏုိင္ငံတကာက ေျပာသမွ်ကိုလည္း အၿမဲတမ္း ျငင္းဆန္ေနတာနဲ႔ ျပႆနာေတြ ေျပလည္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ ျပႆနာေတြရဲ ႔ ပကတိကို ပကတိအတိုင္း လက္ခံၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းမလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ရွာဖို႔လိုပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အေမရိကန္က ျမန္မာႏုိင္ငံက စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေရးယူဖို႔ဆုိတာေတြ ျပင္ဆင္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ က်ေနာ္က စိုးရိမ္တာက ဒီလုိမ်ဳိး စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေရးယူရံုနဲ႔ ရပ္တန္႔သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ တျခား Investment လာမယ့္ကိစၥေတြ၊ တျခားတည္ၿငိမ္မႈ အေျခအေနေတြ ကင္းမဲ့လာတဲ့အခါမွာ စီးပြားေရးအရ အရမ္းကို ထိုးက်သြားမယ့္ကိစၥေတြ ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္လာမွာကိုလည္း ေတြ႔ေနရတာရွိတယ္။ ရွိတဲ့အခါၾကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ႔ အနာဂတ္အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အေတာ္ေလး စိုးရိမ္ပါတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုလုိ႔ရွိရင္ လိုအပ္တာက က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ညီညႊတ္မႈရယ္ Smart Foreign Policy ေခၚတဲ့ အင္မတန္ေကာင္းမြန္၊ တိက်တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးရာေပၚလစီ - ဒီႏွစ္ခုနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တို႔က အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ကာကြယ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္နဲ႔ ကာကြယ္ဖို႔ စဥ္းစားေနရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လံုးပါးပါးသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အထဲမွာရွိိတဲ့ ႏိုင္ငံသူႏုိင္ငံသားေတြကို သတိေပးခ်င္ပါတယ္။
ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္ ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ကိုဘုိၾကည္။
