ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္း သတ္မွတ္ပါတီ၀င္ စာရင္း တင္သြင္းဖို႔ ေကာ္မရွင္က ပါတီေတြကို သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီးတဲ့ေနာက္ မွတ္ပံုတင္ရရိွၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ိဳ႕ ပါတီ၀င္စုေဆာင္းဖို႔ စည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေကာ္မရွင္က တိက်တဲ့ ပါတီစည္းရံုးေရးကာလ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ေပးျခင္း မရွိတာေၾကာင့္ စည္းရံုးေရးလုပ္ေနတဲ့ ပါတီေတြ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕႕ ရင္ဆုိင္ေနၾကရပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းစံုကို ကိုသားညႊန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္း ႏိုင္ငံတခုလံုး ကိုယ္စားျပဳမယ့္ ပါတီေတြဆိုရင္ ပါတီ၀င္အင္အား ၁,၀၀၀ စာရင္းတင္ဖို႔ ေကာ္မရွင္က ၿပီးခဲ့တဲ့လကုန္ပိုင္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့တာေၾကာင့္၊ သတ္မွတ္စာရင္း မတင္ႏိုင္ရင္ ပါတီရပ္တည္ခြင့္ ထိခိုက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ မွတ္ပံုတင္ရၿပီးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဟာ ၿမိဳ႕နယ္ရံုးခန္းေတြကို ဖြင့္ဖို႔၊ ပါတီဆိုင္းဘုတ္ ေထာင္ဖို႔နဲ႔ အျခား လူထုစည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းေတြ စတင္လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ေကာ္မရွင္၊ ခရိုင္ေကာ္မရွင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ စသျဖင့္ ေကာ္မရွင္အဆင့္ဆင့္မွာ နယ္ရံုးေတြဖြင့္ဖို႔ ဘယ္လို အေၾကာင္းၾကားရမလဲ၊ စည္းရံုးေရး အတြက္ လူထုစုေ၀းပြဲေတြ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ စသျဖင့္ ေကာ္မရွင္စည္းမ်ဥ္းေတြ တိတိက်က် မရိွေသးပါဘူး။ ဒီ့အတြက္ စည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းေတြ ၾကံ့ၾကာမႈေတြ ႀကံဳရတယ္လုိ႔ ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီပါတီ ဥကၠဌ ကိုၿဖိဳးမင္းသိန္း ကေျပာပါတယ္။
“အခုက်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကေန ပါတီဆိုင္းဘုတ္တင္ဖို႔ ကိစၥေတာင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ဘာမွမရွိေသးဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ၁ ရက္ေန႔မွာ ဆုိင္းဘုတ္တင္မယ္ဆိုၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆင္မေျပဘူး။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္တို႔က ၅ ရက္ေန႔ကို ေရႊ႕လုိက္ရတယ္။ မနက္ျဖန္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဆုိင္းဘုတ္တင္မယ္။ ဆိုင္းဘုတ္တင္ၿပီးမွ က်ေနာ္တုိ႔ စည္းရံုးေရး ခရီးစဥ္ေတြကို လုပ္ရမွာေပါ့ဗ်ာ။ စည္းရံုးေရး ခရီးစဥ္ေတြ လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာလဲ က်ေနာ္တုိ႔ကို ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္က ဘာေတြလုပ္မယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ကို ႀကိဳေျပာဖို႔တို႔ ဘာတုိ႔ေတာ့ ေျပာထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လိုအဆင့္ေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ဘယ္လုိရွိလဲ ဆိုတာေတာ့ တိတိက်က် ဘာမွမရွိေသးဘူး။”
နယ္လူထုဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရိွေသးတာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဒါမွမဟုတ္ ေကာ္မရွင္က ပါတီစည္းရံုးေရးေတြကို တိတိက်က် ေၾကညာေပးတာ မရိွတာေၾကာင့္ လူစုဖို႔ ခက္ခဲတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ စည္းရံုးေရးပဲြေတြမွာလည္း အာဏာပိုင္ေတြက ေစာင့္ၾကည့္တာေၾကာင့္ နယ္ခံေတြမွာ လာေရာက္ဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနၾကတယ္လို႔ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠဌ ဦးသုေ၀က ေျပာပါတယ္။
“ေထာက္လွန္းေရးေတြက ေရာက္တာေပါ့။ ေနရာတကာမွာ သူတုိ႔ကလဲ သတင္းယူဖုိ႔ ေရာက္တာေပါ့။ သူတုိ႔ကို ေတြ႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ပရိသတ္က နည္းနည္း စိုးရိမ္တာေပါ့။ ေၾကာက္တာေပါ့၊ အဲဒါေလးပါ။ သူတုိ႔ကေတာ့လဲ ဘာမွမဟုတ္ဘူး။ သတင္းယူခ်င္လို႔ လာတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အခက္အခဲ နည္နည္းေတြ႔တာေပါ့။”
အခုလို ရက္ ၉၀ အတြင္း သတ္မွတ္ပါတီ စုေစာင္းတင္ျပရမယ္ဆိုတဲ့ ေကာ္မရွင္အမိန္႔နဲ႔အတူ ပါတီစည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ႏိုင္ေအာင္လို႔လဲ ေကာ္မရွင္ဘက္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း လုပ္ေပးသင့္တယ္လို႔ ကိုၿဖိဳးမင္းသိန္းက ေျပာပါတယ္။
“သူတုိ႔က ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္းမွာ ပါတီ၀င္ မစုစည္းႏုိင္ဘဲ၊ ဥပမာ - ၅၀၀ စုစည္းရမယ့္ပါတီက ၅၀၀ စုစည္းရမယ္။ ၁,၀၀၀ စုစည္းရမယ့္ပါတီက ၁,၀၀၀ စုစည္းရမယ္ေပါ့။ ဒါေတြကို မစုစည္းႏိုင္ဘူးဆုိရင္ ဖ်က္သိမ္းပစ္မယ္လို႔ သူတုိ႔က ဆိုတဲ့အတြက္ စည္းရံုးေရးကာလက ပါတီ မွတ္ပံုတင္စရတဲ့ေန႔က စၿပီး စည္းရံုးေရးကာလအျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဒါမွသာလ်င္ ဒီ လူအင္အားေတြ၊ ပါတီ၀င္စာရင္းေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေပးႏုိင္မွာေပါ့။ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ စည္းရံုးလို႔မရဘဲနဲ႔ ရံုးေပၚမွာထိုင္ေနၿပီးေတာ့ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွလုပ္လို႔ရမွာမဟုတ္ဘူး။”
တဖက္မွာေတာ့ အစိုးရေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖံြၿဖိဳးေရးပါတီဟာ အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ စည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းေတြ စတင္ေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ေငြေၾကး အရိွန္အ၀ါကို အဓိက အသံုးခ်ေနတယ္လို႔ ဦးသုေ၀က ေျပာပါတယ္။
“ၾကံ့ခိုင္ေရးကေတာ့ မူလကတည္းကလဲ သူတုိ႔က ပါတီ အသင္းအဖြဲ႔ႀကီး အေနနဲ႔ ရွိၿပီးသား။ သူတုိ႔ အသင္းအဖြဲ႔အေနနဲ႔ လုပ္ေနတာလဲ ရွိၿပီးသား။ ေနာက္ၿပီး သူတုိ႔က အခု ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ဆိုတာက အသင္းနဲ႔လဲ ဆက္ႏြယ္ၿပီးေနတဲ့အခါက်ေတာ့ တဆက္တည္း လုပ္ေနတာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ေတာ့ သူတို႔မွာ အာဏာရွိတယ္၊ ေငြရွိတယ္ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔က အမ်ားႀကီး လုပ္ႏိုင္တာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ၾကားရသေလာက္ဆုိရင္ ဥပမာအားျဖင့္ ေက်းရြာတရြာမွာဆိုလို႔ရွိရင္ သူတုိ႔က ေက်းရြာမွာရွိေနတဲ့ ၾသဇာရွိတဲ့သူကို ပိုက္ဆံထုတ္ေပး၊ က်န္တဲ့သူကို ေငြေခ်း၊ က်န္တာကလဲ ရိုးရိုး လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္အရလဲ လမ္းေတြ ေဖာက္ေပးတယ္၊ ကေလးေတြ ေက်ာင္းထားေပးတယ္ စသည္ျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ။ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ လုိုက္လုပ္ေနတာ။ ဒါ သူတုိ႔ဘက္ကေတာ့ လုပ္ႏိုင္တဲ့အားရွိတယ္။”
အဲန္ကယ္လ္တို႔ အေျခအေနမွာေရာ။ -
“က်ေနာ္တို႔က အဲဒီလို လုပ္ႏုိင္တဲ့အား မရွိဘူးေလ။ အစိုးရ လုပ္သလိုေပါ့ေနာ္။ သူတုိ႔က လမ္းေဖာက္တယ္၊ ေက်ာင္းေဆာက္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္လုပ္ႏိုင္မလဲ။ ဒါေတာ့ သူတုိ႔ကေတာ့ ဒီအစိုးရလုပ္တာကို သူတုိ႔လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ လုပ္နည္လုပ္ဟန္နဲ႔ သြားတာကိုး။ ဒါမ်ိဳးက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။”
ေရြးေကာက္ပဲြ ပါတီေတြ ထူေထာင္ခြင့္ ေပးစဥ္တုန္းကေတာ့ ပါတီစည္းရံုးေရးကာလ ၃ လ ခြင့္ျပဳေပးမယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ေျပာတာဆိုတာ ရိွခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ၃ လ ဆိုတာ ေစာင့္မယ္ဆိုရင္ သတ္မွတ္ပါတီ၀င္၀င္ အင္အား စုစည္းႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲမယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ိဳ႕က ယူဆၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပါတီမွတ္ပံုတင္က်ၿပီးတာနဲ႔ စည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခြင့္ရွိၿပီလို႔ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မွတ္ယူေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
