သုံးရလွယ်ကူစေသည့် Link များ

နောက်ဆုံးရသတင်း

မြန်မာနိုင်ငံ အပြောင်းအလဲ နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး


Medics treat a security official who was wounded in a bomb blast, Quetta, Pakistan, May 23, 2013.
Medics treat a security official who was wounded in a bomb blast, Quetta, Pakistan, May 23, 2013.

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနောက်ဘက်မှာ နယ်နိမိတ်ချင်း ဆက်စပ်နေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ အာရှတိုက်မှာ အင်အားကြီးနိုင်ငံတခု ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီးပါ။ ဒီနေ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီအရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတယ်။ အဲဒီအပေါ် အမေရိကန်နိုင်ငံသာမက ဥရောပ၊ အာဆီယံ၊ တရုတ်စတဲ့ နိုင်ငံတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း စောင့်ကြည့်ပြောဆိုမှုတွေ မပြတ်ကြားသိနေရပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ အိန္ဒိယလို နိုင်ငံကြီးဘက်က ဘာသံမှမကြားရဘဲ နှုတ်ဆိတ်နေတာ ဘာကြောင့်ပါလဲဆိုပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံအခြေစိုက် မြန်မာ့အရေးလည်း လှုပ်ရှားသူတဦးလည်းဖြစ်။ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရွေးကောက်ခံခဲ့ရတဲ့ အန်အယ်လ်ဒီ လွှတ်တော်အမတ်တဦးဖြစ်သူ ဒေါက်တာတင့်ဆွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ။ ။ကျနော်ကတော့ သိပ်မအံ့သြဘူးလို့ ပြောရပါလိမ့်မယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ နိုင်ငံတကာ အရေးကိစ္စတွေ လုပ်တာတွေကို သူ့ရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို ကြည့်လိုက်လို့ရှိရင် သူက ဘယ်နိုင်ငံ၊ ဘယ်အရေးပဲလုပ်လုပ် နှေးတာကို ကျနော် သွားတွေ့တယ်။ ဒါက အကြောင်းနှစ်ချက်လို့ မြင်ပါတယ်။ အိန္ဒိယလူမျိုးတွေရဲ့ အလေ့အထအကျင့်တခု။ နောက်တခုက သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်နဲ့ နိုင်ငံရေးလုပ်ပုံလုပ်နည်း။ နှစ်ခုစလုံးကို ဖြေးဖြေးလေးလေး သွားတဲ့အနေအထား ရှိပါတယ်။ ဘယ်တော့မှ အင်္ဂလိပ်ဆိုရင် aggressive တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် လုပ်တဲ့ပုံစံမျိုး မရှိတာ ကြာပြီပေါ့။ အဲဒီလို သတိထားမိတယ့်အတွက် အခု ဗမာပြည်အရေးကိစ္စမှာလည်း ဒီလို နှေးနေတယ်၊ လေးနေတယ်၊ နှုတ်ဆိတ်နေတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ မအံ့သြဘူးလို့ ယူဆပါတယ်။ ဒီဟာကြောင့်လည်း ဒီမှာ တွေ့တိုင်း၊ အခွင့်ကြုံတိုင်းလည်း ဒီလိုတော့ ဒီလိုပဲလုပ်နေလို့ရှိရင် အိန္ဒိယအနေနဲ့ နောက်ကျန်နေရစ်မယ်လို့ ထောက်ပြနေပါတယ်။

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ အိန္ဒိယအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဖြစ်စဉ်မှာ ဘယ်လိုအခန်းကဏ္ဍတွေကနေ ပါဝင်နိုင်မလဲလို့ ဆရာ ယူဆပါသလဲ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ။ ။ အိန္ဒိယက အများကြီးကို ဒီထက်မက အခန်းကဏ္ဍကြီးကြီးမားမားကနေ လုပ်နိုင်တယ်၊ လုပ်သင့်တယ်လို့ ကျနော် အယူအဆ ရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ ကပ်နေတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်တယ်။ နှစ်အချက်က ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်တယ်။ သုံးအချက်က ကျနော်တို့ နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ သမိုင်းကြောင်းတွေပြောပြော ဘာပြောပြော အစစ ဆက်စပ်မှုတွေ များခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီ (၃) ချက်က ဗမာပြည်အတွက် အသုံးကျနိုင်တဲ့ နိုင်ငံတခုဖြစ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး စသဖြင့် ဒီကိစ္စတွေကတော့ အခုလည်းပဲ လုပ်တော့လုပ်နေတယ်။ ဒါတွေလည်း ကျနော်တို့ ဆက်လုပ်ရမယ်။ ဒါပေမဲ့လို့ အိန္ဒိယက ဗမာပြည်ကို ဒီမိုကရေစီ အစဉ်အလာအတွေ့အကြုံနဲ့ လေ့လာမှု၊ သင်ကြားမှုဟာတွေကို ဒီထက်မက လုပ်သင့်တယ်။ ဥပမာ ဦးရွှေမန်းတို့ လာရောက်လေ့လာတဲ့ကိစ္စ ကောင်းပါတယ်။ ဒါလောက်လေးနဲ့တော့ မရဘူး။ ထိပ်ပိုင်းတွေပဲ။ အောက်ခြေခံ အခြေခံလူတန်းစား၊ လူမှုလူတန်းစားအဖွဲ့အစည်းတွေကိုမှ ကူးလူးဆက်ဆံမှုတွေ၊ ဒီမိုကရေစီနည်းနားတွေ အပြန်အလှန်လေ့လာမှုတွေ လုပ်သင့်တယ်။ တချိန်တည်းမှာ စီးပွားရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေကို အိန္ဒိယက ဒီထက်ကို လုပ်သင့်တယ်။ နောက် ပိုပြီးတော့ အတိအကျပြောရင် ကျနော်မြင်တာက အိန္ဒိယမှာ ကောင်းတဲ့အချက်က ပညာရေး အခြေအနေလည်းကောင်းသလို၊ နောက်တခုက IT လို့ ခေါ်တဲ့ စက်မှုနဲ့နည်းပညာ ကောင်းနေတော့ ဒီနှစ်ခုကို ဗမာပြည်ကို ရောက်သင့်တယ်လို့ အယူအဆရှိတယ်။ ပညာရေးအဆင့် ဆက်စပ်မှု၊ အိုင်တီ နည်းပညာဆက်သွယ်ရေးကိစ္စတွေ ဗမာပြည်က လူငယ်တွေနဲ့ ဗမာပြည်ကို ရသင့်တယ်။ ဒီဟာတွေကို အာရုံစိုက်သင့်တယ်လို့ ကျနော်က အယူအဆရှိပါတယ်။

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ မကြာခင်ကပဲ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဍမောင်လွင် ရောက်သွားခဲ့ပြီး မြန်မာအစိုးရရဲ့ ပြပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဟောပြောပွဲလုပ်သွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲဒါကို ဘယ်လိုသဘောဆောင်တယ်လို့ ဆရာ ထင်ပါသလဲ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ။ ။ ဦးဝဏ္ဍမောင်လွင် က မှာ သူက Indian Council for World Affairs အပြောင်းအလဲကြားက မြန်မာနိုင်ငံခေါင်းစဉ်နဲ့ lecture ပေးပါတယ်။ ဒီဟာကတော့ သူတို့အစိုးရလက်ထက်မှာ သူတို့အပြောင်းအလဲတွေက တကယ်လုပ်နေပါတယ်။ မှန်ပါတယ်ဆိုတဲ့ သဘောကို လာရှင်းပြတဲ့သဘောပါ။ ဒါကတော့ သိပ်ပြီးတော့ အဆန်းတကျယ်လို့တော့ မယူဆဘူး။ သူတို့လုပ်နေတာတွေ ဘယ်လောက်ကောင်းတယ်။ သူတို့လုပ်နေတာ ဘယ်လောက်မှန်တယ်။ ဒါကို အိန္ဒိယဘက်ကလည်း သဘောတူ ထောက်ခံလိုက်ပါဖို့အတွက် ဆွဲဆောင်တဲ့ ဟောပြောချက်တခုလို့ပဲ မြင်ပါတယ်။

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ အဲဒီလို ဆွဲဆောင်တဲ့လုပ်ရပ်အပေါ်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ပြည်သူတွေဘက်က ဘယ်လောက် စိတ်ဝင်စားမှုရှိသလဲ။ တုံ့ပြန်မှုတွေကို မြင်ပါသလဲ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ။ ။ ဦးဝဏ္ဍမောင်လွင် lecture တခုတည်းနဲ့ကတော့ ထူးခြားတာ ကျနော် သတိမထားမိပါဘူး။ သို့သော် ဗမာပြည် အပြောင်းအလဲတစုံတရာ ဖြစ်နေတယ့် ကာလမှာ အိန္ဒိယဘက်က ပြောင်းလာတာတွေတချို့ ရှိခဲ့တယ်။ ဒါကတော့ အစိုးရအဆင့်က ပြောင်းလဲလာတာ ကျနော်မမြင်ဘူး။ သို့သော်လည်း စိတ်ဝင်စားမှုအရ တိုးလာတယ်၊ ပိုလာတယ်လို့တော့ ပြောလို့ရပါတယ်။ သူတို့ တိုးလာတာကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက် ပေါ်လစီ ချတဲ့နေရာမှာ အထောက်အကူတော့ အများကြီး ရနိုင်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ပြောကြတာကတော့ အပြန်အလှန်ပြောကြတာပေါ့ - ကိုယ်လုပ်တာ မှန်တယ်။ ကိုယ်ဘက်က မှန်တယ်လို့ပဲ ပြောကြတာပေ့ါ။ ဦးဝဏ္ဍမောင်လွင် က သူတို့အစိုးရ ကောင်းတယ်၊ မှန်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ပြောတဲ့အပြင်၊ ဒီနေ့ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရနဲ့မဆိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကလည်း သူတို့ပါတီတွေ ကောင်းတယ်၊ မှန်တယ်လို့ လာပြောကြတာပါ။ ဒါပေမဲ့ ပျောက်နေတယ့်၊ ကွယ်နေတယ်လို့ မြင်တာကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကနေ အဲဒီလို ပြောဖို့ဆိုဖို့ အခွင့်အရေး အခုထိ မပေါ်သေးဘူး။ အဲဒီတော့ တခြားအသံတွေတော့ အိန္ဒိယအနေနဲ့ ကြားရတာတော့ ရှိပါတယ်။

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ အိန္ဒိယအနေက လက်ရှိ မြန်မာ့အရေးလှုပ်ရှားနေသူတွေရဲ့ လက်ရှိအနေအထားနဲ့ အနာဂတ် အလားအလာ ဘယ်လို ရှိပါသလဲ။ အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့ အားပေးထောက်ခံမှုတွေအပေါ် ဘယ်လိုအမြင်ရှိပါသလဲ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ။ ။ အခုတောင်မှ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲမှုတွေ ရှိလာပြီလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ အရေအတွက် နဲ့ အရည်အသွေး နည်းလာတယ်၊ ကျလာတယ်၊ ပါးလာတယ်၊ ကျဉ်းလာတယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့။ ဒီမိုကရေစီအရေး လုပ်နေတဲ့ အရေအတွက်က တော်တော်လေး နည်းသွားပြီးတော့ အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း နည်းသွားတယ်။ ဒုက္ခသည်ဦးရေတော့ မနည်းဘူးပေါ့။ ဒါပေမဲ့လို့ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုမှာတော့ တော်တော်လေး ဘောင်ကျဉ်းသွားတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါက ကျနော်တို့ဘက်က။ ဒါပေမဲ့ အိမ်ရှင်အိန္ဒိယကတော့ ဒီအပေါ်မှာ တစုံတရာ တားမြစ်တာ၊ ချုပ်ချယ်တာ လုံးဝမရှိပါဘူး။ အဲဒီအတွက် ကျနော်တို့ အများကြီး ကျေးဇူးတင်ဖို့ကောင်းပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှု ၈၈ နောက်ပိုင်းမှာ ဗမာပြည်က ထောင်နဲ့ သောင်းနဲ့ချီတဲ့ ဗမာတွေ နေရေးထိုင်ရေးအတွက် - နိုင်ငံရေးပေါ်လစီက တပိုင်းပေါ့ - ကူညီနိုင်တဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ အိန္ဒိယကတော့ ကျေးဇူးတင်ဖို့ အကောင်းဆုံးနိုင်ငံတခု ဖြစ်တယ်။ ဒီတချက်ကိုတော့ ကျနော် ဇောင်းပေးပြီး ပြောပါရစေ။ အခန်းကဏ္ဍနဲ့အရတော့ အခု မြန်မာပြည်ကလည်း ဗမာပြည်ထဲကနေ လာပြီးတော့ အစိုးရမှမဟုတ်ဘူး၊ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အစိုးရထဲမှာတောင်မပါတဲ့ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ လာပြောခွင့်၊ ဆိုခွင့် ရှိနေတယ်ဆိုတော့ အိမ်ရှင်တွေရဲ့ အာရုံစိုက်မှုကလည်း အထဲကပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ ပိုပြီးတော့ အာရုံစိုက်လာကြတယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့လို အခန်းကဏ္ဍက ပိုပြီးတော့ ကျဉ်းသွားတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ နောင် အနာဂတ်ဆိုတာကတော့ ဗမာပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲပေါ်မှာ မူတည်ပါလိမ့်မယ်။ အခုအချိန်ထက် နောင် ခြောက်လ တူချင်မှတူမယ်။ နောင် တနှစ်လည်း တူချင်မှတူမယ် ဖြစ်ပါတယ်။ ကောင်းလာရင်တော့ ကျနော်တို့ ပြည်ပလှုပ်ရှားမှုကတော့ ကျဉ်းသွားမှာ အမှန်ပါပဲ။ မကောင်းဘူးဆိုရင်တော့ ပြည်ပလှုပ်ရှားမှု တစခန်း ပြန်ထကြရပါလိမ့်မယ်။

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ တချိန်ကတော့ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် အလွန်အားထားခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ တမျိုးဖြစ်သွားခဲ့တယ်။ အခုလို မြန်မာနိုင်ငံက အပြောင်းအလဲကာလမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေနဲ့ ဘယ်လိုအခန်းကဏ္ဍမျိုးက ရပ်တည်သွားသင့်တယ်လို့ ဆရာယူဆပါသလဲ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ။ ။ ကျနော်တို့ ဗမာနိုင်ငံက ၈၈ ကနေ အခုဆို နှစ်ပေါင်း နှစ်ဆယ်ကျော်မှာ အခု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် ဦးသိန်းစိန်တို့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ် တက်လာတဲ့နောက်မှာ အပြောင်းအလဲတွေ အကြီးအကျယ် ဖြစ်နေတယ်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တုန်းက ဗမာ ဒီမိုကရေစီအရေးကို ထိပ်ကနေ ထောက်ခံအားပေးခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေထဲက အိန္ဒိယက ၉၂ နှစ်လောက်ကြတော့ လေးနှစ်လောက်ကြတော့ သူက ဂငယ်ကွေ့ တခါ ကွေ့သွားတယ်။ အခု ဗမာပြည် အပြောင်းအလဲပေါ်မှာ အိန္ဒိယက ပြန်ပြီး နောက်ထပ် ဂငယ်ကွေ့ တခု ကွေ့သင့်နေပြီ။ မကွေ့နိုင်စရာ အကြောင်းလည်းမရှိဘူးလို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိန္ဒိယက ဗမာပြည်ကို ချည်းကပ်တဲ့ ချည်းကပ်မှု ပေါ်လစီဟာ တကယ်ပဲ ဒီမိုကရေစီအရေးဘက်ကို ဦးစားပေးတဲ့ ချည်းကပ်မှုမျိုး လုပ်သင့်နေတဲ့ အချိန်ကြပြီး။ ပုံမှန်က အစိုးရချင်း ဆက်ဆံတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ဆက်သွားလို့ရှိရင်တော့ အိန္ဒိယအနေနဲ့ နောက်ကျမြဲနောက်ကျနေပါလိမ့်မယ်။ ဒီအတွက်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် က အိန္ဒိယကို ပိုပြီးတော့ မျှော်လင့်တဲ့ သဝဏ်လွှာမိန့်ခွန်းတွေ အကြိမ်ကြိမ် ပေးပို့ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိန္ဒိယက စဉ်းစားဖို့အချိန်က ရောက်ရုံတင်မကဘူး၊ လွန်တောင်လွန်လာတယ် ဖြစ်တယ့်အတွက် အိန္ဒိယရဲ့ ချည်းကပ်မှုမှာ အင်မတန်မှ သွက်လက်ထက်မြက်နေတဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေလို ယှဉ်နိုင်အောင်ကတော့ သူ့ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အရှိန်အဟုန် မြှင့်တင့်တယ်။ သူ့ရဲ့ လမ်းကြောင်းကိုလည်း ဂငယ်ကွေ့ ကွေ့သင့်တယ်လို့ ယူဆချင်ပါတယ်။

ဦးစံမိုးဝေ ။ ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအခြေစိုက် မြန်မာ့အရေးလည်း လှုပ်ရှားသူတဦးလည်းဖြစ်။ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရွေးကောက်ခံခဲ့ရတဲ့ အန်အယ်လ်ဒီ လွှတ်တော်အမတ်တဦးဖြစ်သူ ဒေါက်တာတင့်ဆွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

XS
SM
MD
LG