ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၾသစေၾတးလ် အစိုးရရဲ ႔ ထားရွိတဲ့အျမင္ေတြကို ဦးသန္းလြင္ထြန္း က ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ (Australia)၊ စင္ဒီၿမိဳ ႔ (Sydney) အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ေရးရာရံုးတာဝန္ခံ ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရသစ္ရဲ ႔ လုပ္ကိုင္ပံုေတြ ၾကည့္ရသေလာက္ေတာ့ ထူးျခားတဲ့ႏိုင္ငံေရး တုိးတက္မႈေတြကို ျမင္ရဖို႔ မရွိဘဲ လူထုၾကားမွာ မေက်နပ္မႈေတြ တုိးပြါးၿပီး၊ ယံုၾကည္မႈေတြ နည္းပါးလာတာကိုပဲ ေတြ႔ျမင္ရဖို႔ ရွိေနတယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီဝင္ေတြက သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ စင္ဒီၿမိဳ ႔မွာ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာ့ေရးရာရံုးတာဝန္ခံ ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ က ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းလင္းေျပာဆိုပါတယ္။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ လက္ရွိ ၾသစေၾတးလ်အစိုးရထဲမွာ ပါေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အတိုက္အခံေတြ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ လက္ရွိအေနအထားကို အေကာင္းမျမင္ပါဘူး။ တစ္အခ်က္က ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျပစ္အနာအဆာ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ကိစၥကိုလည္း သူတုိ႔ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ပ်က္တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပါလီမန္နဲ႔ အစိုးရသစ္ရဲ ႔ ဖြဲ႔စည္းပံု လုပ္ပံုကိုင္ပံုအားလံုးကလည္း သူတုိ႔ေမွ်ာ္လင့္သလို ဘယ္လိုမွ မေတြ႔ရဘူးဆုိေတာ့ ဒီအေပၚမွာ သူတုိ႔ေရရွည္မွာ တုိးတက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အလားအလာ မရွိဘူးလို႔ အဲဒီလိုျမင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တဖတ္ကေန သူတို႔ေျပာတာက ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္လာတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ တုိက္ရိုက္ဆက္ဆံသြားတဲ့အပိုင္းတပိုင္း ရွိသလုိ သူတုိ႔ဘက္ကေန ေတာင္းဆုိမႈေတြ မလိုက္ေလ်ာလို႔ - ဥပမာ ဒီမုိကေရစီရရွိေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေရး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔နဲ႔တကြ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးေတြ မျဖစ္သမွ် ကာလပတ္လံုး ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ မလြတ္ေျမာက္ေသးသမွ်ကာလပတ္လံုး သူတုိ႔လုပ္ထားတဲ့ sanction လို႔ေခၚတဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကေတာ့ ရုပ္သိမ္းမႈအလားအလာ မရွိဘူးလို႔ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ေျပာပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အေစာက ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ေျပာသလို ေလာေလာဆယ္အေျခအေနကို အေကာင္းမျမင္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္မွာေတာ့ စီးပြားေရးေလာက၊ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ ေျပာၾကသလုိ ေရခြက္တခြက္ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေရခြက္က မျပည့္ဘူးလို႔ေျပာမလား၊ တဝက္ပဲျပည့္ေနတယ္လို႔ ေျပာသလား အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြအားလံုးအထဲမွာ ရသမွ်အေျခအေနနဲ႔ ဒီထက္မက တုိးတက္ေအာင္လုပ္ေပးႏုိင္မယ့္။ ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ ေဆြးေႏြးတာရွိပါသလား။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ လက္ရွိ ၾသစေၾတးလ်အစိုးရအေနနဲ႔ ျမင္တာကေတာ့ အေျပာင္းအလဲက ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ လက္ရွိအာဏာရတဲ့ အစိုးရကိုယ္တုိင္ ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့ဆႏၵ ရွိဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ေဒသဆုိင္ရာ အာဆီယံအဖြဲ႔အစည္းႀကီးရဲ ႔ တိုက္တြန္းလုပ္ေဆာင္မႈေတြလည္း အမ်ားႀကီးလိုတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ေဒသဆုိင္ရာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယ နဲ႔ တရုတ္ တုိ႔အပါအဝင္၊ အေရးႀကီးတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔လို စီးပြားေရး မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြကလည္း တုိက္တြန္းၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိမွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ျပဳျပင္တိုးတက္မႈေတြကို ေတြ႔ရမယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံအဖုိ႔ကေတာ့ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအရ ေဝးကြာေနေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားဖက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔လည္း ၾသစေၾတးလ်က ရင္းႏီွမႈရွိတဲ့အေပၚမွာျဖင့္ အဲဒီႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ တစံုတရာေတာ့ တုိးတက္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ သူတုိ႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတိထားၿပီး ေမွ်ာ္လင့္တာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ၾသစေၾတးလ် က လက္ေတြ႔ တည္ေနရာ ပထဝီအေနအထားအရဆိုရင္ အာရွနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး။ အာရွေဒသလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတဲ့အေျခအေနဆိုေတာ့ အာရွေဒသအတြင္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး အေျခအေနအားလံုးမွာ အေရးပါတဲ့အခန္းက႑မွာလည္း ေနရာယူထားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဒသအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီျမႇင့္တင္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အေတာ္ေလးကို တက္တက္ႂကြႂကြ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လည္း ဟိုတခ်ိန္တုန္းကဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေရးသင္တန္းတို႔။ သိပ္မၾကာေသးခင္ ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ဒီမိုကေရစီေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ပိုမိုပံ့ပိုးႏိုင္ေရး ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ABC (Australia Broadcasting Corporation) ၾသစေၾတးလ်ေရဒီယို အသံလႊင္႒ာန ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္ေတြ လႊင့္ေပးတာေတြ လုပ္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအျပင္ တျခားဘာေတြမ်ား လုပ္ေပးႏိုင္တာေတြ ရွိပါသလဲ။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ရဲ ႔ စဥ္းစားခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေရး၊ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြရဲ ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အေထြေထြ ပတ္သက္တဲ့အကူအညီေတြကို ပိုမိုကူညီေပးႏိုင္ေရးဆိုတဲ့ အပိုင္းက အေျခခံအားျဖင့္ သူတို႔ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒမွာ အဓိကထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီးေတာ့ ထူးျခားတာက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြရဲ ႔ အက်ဳိးဆက္ေတြျဖစ္တဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ ထုတ္လုပ္ၿပီး ေဒသအတြင္းေရာင္းခ်ျဖန္႔ျဖဴးေနတာ၊ လူကုန္ကူးမႈ လုပ္ေနတာ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ နယ္စပ္ေက်ာ္ျဖတ္ ထြက္ေျပးေနရတာ။ ေနာက္ဆံုး ေလွသေဘၤာေတြနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်ေရာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနတာေတြအားလံုးက ပထဝီအေနအထားအရ ေဝးေသာလည္း ေဒသအတြင္းမွာ ဒါေတြကို ထိခိုက္လာရင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကိုလည္း ထိခိုက္လာႏိုင္တာေၾကာင့္ သူ႔ရဲ ႔ အက်ဳိးစီးပြားအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီအက်ဳိးစီးပြားေတြအားလံုးကို ေရွ ႔ရႈၿပီးေတာ့ နအဖတုန္းကလည္း သူတုိ႔ ရဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြမွာ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရးေတြလုပ္တယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အရာရွိေတြကို သင္တန္းေပးတာေတြလုပ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ အာဆီယံနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ အာဆီယံရဲ ႔ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ အၾကမ္းဖက္ႏိွမ္းႏွင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သင္တန္းေတြ၊ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တုိက္ဖ်က္ေရးသင္တန္းေတြ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သင္တန္းေတြအမ်ားႀကီးလုပ္ပါတယ္။ သို႔ေပမဲ့ အဲဒီလို လုပ္ေပမယ့္ သူတို႔ထင္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဏာပိုင္ေတြက ႏိုင္ငံတကာရဲ ႔ စဥ္းစားေတြးေခၚခ်က္ေတြကို အေလးထားတာမ်ဳိးမရွိဘဲ၊ အကူအညီကိုပဲယူၿပီးေတာ့ လုပ္ခ်င္တာလုပ္တဲ့အခါၾကေတာ့ သူတုိ႔ေပးတဲ့ အကူအညီေတြ အလဟသ ျဖစ္ကုန္တာကို သူတုိ႔ျမင္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူတုိ႔မူဝါဒေတြကေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဒသတခုလံုးကို ၿခံဳၿပီးေတာ့ ခ်မွတ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေကာင္းပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အဲဒီလိုေကာင္းတဲ့ ေပၚလစီကို ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ တကယ့္ တာဝန္ရွိတဲ့ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကလည္း အျပည့္အဝ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလို မလုပ္ရင္ေတာ့ သူတုိ႔ကူညီတာကေတာ့ သဲထဲေရသြန္းခ်သလို အရာေရာက္မွာ မဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခုလက္ရွိအားျဖင့္ ျပည္ပႏိုင္ငံရပ္ျခားကို ေပးပို႔တဲ့ ၾသစေၾတးလ် အကူအညီေတြထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဘယ္ေလာက္သြားသလဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ေတြ႔သူတုိ႔ရဲ ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အကူအညီေတြက ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာေလာက္အထိ ရွိေနသလဲ။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ ေစာေစာက တင္ျပသလို ၾသစေၾတးလ်အစိုးရရဲ ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒမွာက ႏိုင္ငံျခား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အကူအညီေတြက ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးပါတဲ့ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကေတာ့ ဟိုတုန္းက ဒီအကူအညီေတြကို ေပးခဲ့ေပမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြေၾကာင့္ ရပ္ထားတာရွိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီအျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ကိစၥမွာ ကူညီေပးတဲ့ ICRC ကို သူတုိ႔ ရန္ပံုေငြေတြ ထည့္ဝင္တယ္။ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြမွာ ရန္ပံုေငြေတြ ထည့္ဝင္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးကိစၥေတြမွာ သူတုိ႔ကူညီတယ္။ ေနာက္ပိုင္းၾကေတာ့ scholarship program ေတြကိုပါ သူတုိ႔ ဖန္တီးၿပီး ျမန္မာျပည္သူေတြထဲက ထူးခၽြန္တဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ၊ ဘြဲ႔ရတဲ့လူေတြ၊ ပါရဂူဘြဲ႔ တက္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို သူတုိ႔ scholarship ေတြ ေပးဖို႔ကိစၥအထိ သူတုိ႔ ေငြေရးေၾကးေရးေတြ သတ္မွတ္တာေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဒီေငြေရးေၾကးေရးေတြ အကုန္လံုးကလည္း တဖတ္ကျပန္ၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ က်န္းမာေရးမွာ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံဖို႔၊ ပညာေရးမွာ ကူညီဖုိ႔။ ေနာက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးကိစၥေတြမွာ ကူညီဖုိ႔၊ ျပည္ပမွာ ထူးျခားတဲ့ပညာေရးေတြကို ရေအာင္လို႔ သူတုိ႔ေပးႏိုင္ဖို႔ေတြလုပ္တယ္။ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာလည္း ဒုကၡသည္ေတြကို ေပးတဲ့ အကူအညီေတြကိုလည္း တုိးျမႇင့္ေပးေနပါတယ္။ Scholarship program ေတြလည္း သူတုိ႔စဥ္းစားေနပါတယ္။ အဲဒီလိုနည္းနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ program ေတြကို ျပည္တြင္းကရွိတဲ့ လူထုနဲ႔ နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ လူထုေတြကို အမ်ားႀကီးကူညီေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ထားတာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အေစာက က်ေနာ္ေမးသြားတဲ့အခ်က္ထဲမွာ အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ကို ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ABC ၾသစေၾတးလ် ေရဒီယိုကေန ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ေတြ ထုတ္လႊင့္ေပးေနတာေတြ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ တုိးခ်ဲ ႔ဖို႔ေတြ ထိေရာက္မႈေတြရွိတယ္ဆိုတာကို ျမင္ရေနၿပီလား။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ ABC ျမန္မာပိုင္း ေရဒီယိုအစီအစဥ္က တကယ္ေတာ့ သမုိင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၾသစေၾတးလ်တကၠသိုလ္ကေန ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါရဂူဘြဲ႔ ေပးတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က သဝဏ္လႊာပို႔တဲ့ထဲမွာ ၾသစေၾတးလ်အစိုးရက ျမန္မာျပည္သူေတြကို ကမာၻႀကီးမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြအားလံုးသိေအာင္ သတင္းမီဒီယာတခု ေရဒီယိုတခုကို ခ်မွတ္ေပးၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ကို ေဒၚစု က တုိက္တြန္းခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ အစိုးရေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းေနတဲ့အေပၚမွာ အာရံုမစိုက္ခဲ့ဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ေလဘာပါတီ တက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေလဘာပါတီက ဒါကို အေလးထားၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ဆိုၿပီး ဒီအစီအစဥ္ကို ေငြေရးေၾကးေရး အမ်ားႀကီးအကုန္က်ခံၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ ကေန႔ဆိုရင္ ဒီ ေရဒီယိုအစီအစဥ္ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံအထဲကို အဓိကဦးတည္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားမွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ပညာေရးကိစၥေတြ၊ က်န္းမာေရးကိစၥေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာကိစၥေတြ။ လူႀကီးလူငယ္ သိသင့္သိထိုက္တဲ့ကိစၥေတြကို ဒီဘက္ကေန ျမန္မာလို ျပဳစုၿပီး လႊင့္ေပးေနတာကို ေတြ႔ရေတာ့ ထိေရာက္တယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ယူဆပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခုေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာျဖစ္လာတဲ့ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနဖက္ကို ျပန္သြားရေအာင္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံက အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ႏိုင္ငံေပ့ါ။ အာရွတိုက္ဖက္ကဆိုရင္ အင္ဒိုနီးရွား က ၾသစေၾတးလ်နဲ႔ ကပ္ေနတဲ့ ေတာ္ေတာ္ေလးနီးစပ္တဲ့ ႏုိင္ငံဆိုေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ျဖစ္ခဲ့တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အင္ဒိုနီးရွားရဲ ႔ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လိုရွိရင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဟာ အမ်ားအားျဖင့္ အနီးကပ္ကို ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္ၿပီး ပတ္သက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတခုလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ ႔ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းေၾကာင္းကို အနီးကပ္ျမင္ခဲ့ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ စစ္ဗိုလ္တမတ္သားပါတဲ့ လႊတ္ေတာ္ပံုစံရဲ ႔ အက်ဳိးအျပစ္ေတြကို အဓိကျမင္ခဲ့ရတဲ့ႏိုင္ငံတခုအေနနဲ႔ အခုလက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အေျခအေနေတြ။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ႔ အေျခအေနေတြကလည္း တကယ္တမ္းက်ရင္ တခ်ိန္က အင္ဒိုနီးရွားရဲ ႔ စစ္ဗိုလ္တမတ္သားပါတဲ့ လႊတ္ေတာ္ပံုစံကို အတုယူထားတယ္ဆိုေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ သူတုိ႔ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚကို ဘယ္လိုမ်ား အႀကံျပဳေပးႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ ၾသစေၾတးလ်က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံအေျခအေနကို မတူဘူးလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အေပၚယံေၾကာ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သမၼတဆူဟာတုိ တုိ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ ဂိုဂါး ပါတီပံုစံမ်ဳိးေတြ။ စစ္တပ္ရဲ ႔ က႑ႏွစ္ခုမွာ ဦးေဆာင္တဲ့ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ခဲ့တာေတြ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အဲဒီအတိုင္း လုပ္ေနတယ္လို႔ ထင္ရေပမဲ့ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္ထဲမွာရွိတဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြက အာဏာကို တစိတ္တပိုင္း ယူထားေပမယ့္ တုိင္းျပည္ေကာင္းက်ဳိးကိုလည္း တဖတ္ကေန စဥ္းစားေနတာေတြရွိတယ္။ ေနာက္တခ်က္က အင္ဒိုနီးရွား ဆူဟာတုိအစိုးရက ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ တကယ့္ပညာတတ္ အသိုင္းအဝိုင္းထဲကေန တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိမယ့္ လူေတြကို ျပန္လည္ေခၚယူၿပီးေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို တိတိက်က်ေပးၿပီးေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရဲ ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေတြကို ဦးေမာ့လာေအာင္ သူ႔အေနနဲ႔ အမ်ားႀကီးလမ္းဖြင့္ေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာၾကေတာ့ အခုတုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လူထြက္ေတြအားလံုးက အင္ဒိုနီးရွားစစ္ဗိုလ္ေတြနဲ႔ မတူဘူး။ သူတို႔မွာ ႏုိင္ငံတကာအေတြ႔အႀကံဳလည္းနည္းတယ္။ ဗဟုသုတလည္း ေခါင္းပါးတယ္။ ငါတေကာ တအားေကာၾကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြလုိ အျမင္မက်ယ္တဲ့အေပၚမွာ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ ေျပာင္းလဲမႈအလ်င္အတိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံေျပာင္းလဲမယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်အစိုးရက မယူဆဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ အင္ဒိုနီးရွားကို သူတုိ႔ၾကည့္တာ တစိတ္တပိုင္းအားျဖင့္ေတာ့ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံဆိုေပမယ့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြအမ်ားႀကီး အေျခအေနကို သူတုိ႔ေတြ႔တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြဟာ အမ်ဳိးသားေရးကို ေရွ ႔တန္းတင္သေရာင္ျပၿပီးေတာ့ တကယ့္ ပုဂၢလိကအေရးကိုပဲ ဦးစားေပးေနတာကို ေတြ႔တဲ့အခါၾကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားရဲ ႔ အေတြ႔အႀကံဳကို ဗမာဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက လိုက္နာမယ္လို႔ သူတုိ႔မယံုၾကည္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားမွာလို႔ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ (၃၀) အတြင္းမွာ စစ္တပ္ႀကီးစိုးတဲ့အေျခအေနကေန တျဖည္းျဖည္းေရြ ႔ေလွ်ာၿပီးေတာ့ တကယ္တမ္း ဒီမုိကေရစီပံုစံမ်ဳိး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရာက္လာမယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဖက္က မေမွ်ာ္လင့္ဘူးေပါ့။
ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ ။ ။ ၾသစေၾတးလ်ကေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ေတာ့ သူတုိ႔ ယတိပ်က္ျငင္းတာမ်ဳိးေတာ့ မရွိပါဘူး။ တဘက္မွာ အျပင္ကေန ဖိအားေပးတာမ်ဳိးရွိသလို ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၊ လႊတ္ေတာ္အျပင္ကရွိတဲ့ အင္အားစုေတြကို ပိုၿပီး အားေကာင္းလာေအာင္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ထိဆက္ၿပီး လႈပ္ရွားမႈေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အားေပးလုပ္ဖို႔ လုိတယ္ဆုိတာမ်ဳိး သူတုိ႔ယူဆတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဇမ္ဘာေဘြမွာဆုိရင္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေဒၚလာတသန္း ခ်ေပးၿပီးေတာ့ တစိုက္မတ္မတ္ ကူညီေနတာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိး ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈေတြအတြက္ကို ျပည္ပက ၾသစေၾတးလ်အစုိးရ ကေန democracy fund ဆိုၿပီး ခ်ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားတာေတြရွိပါတယ္။ တဘက္က အာဏာပိုင္ေတြကိုပဲ နားခ်တာ၊ တိုက္တြန္းတာတုိ႔၊ အျပစ္ေပးတာေတြ လုပ္ေနလို႔ မလံုေလာက္ဘူး။ အထဲမွာရွိတဲ့ လူထုနဲ႔ အင္အားစုေတြကိုလည္း ပိုၿပီးအားေကာင္းလာေအာင္ နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ကူညီပံ့ပိုး ေထာက္ခံဖုိ႔လည္း လုိအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆထားတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ ႔မွာရွိတဲ့ ျမန္မာေရးရာရံုးတာဝန္ခံ ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိ နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။
