(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား မကြာသေးခင်ကစလို့ အပြန်အလှန် စွပ်စွဲမှုတွေနဲ့အတူ ဆက်လက် တင်းမာနေပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့နှံ့မှုကို အကြောင်းပြုပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို အမေရိကန်က သိက္ခာချတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကိုရပ်ဖို့ဆိုပြီး တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနကလည်း အင်္ဂါနေ့မှာပဲ တောင်းဆိုခဲ့တဲ့အကြောင်း AP နဲ့ Reuters သတင်းဆောင်းပါးတွေကို အခြေခံပြီး ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ အဆင့်အထိ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေတာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump က Twitter လူမှုကွန်ရက်မှာ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ရာမှာ တရုတ်ဗိုင်းရပ်စ် ဆိုပြီးသုံးနှုန်း ပြောဆိုခဲ့ပြီးနောက်မှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံက အင်္ဂါနေ့မှာ ထပ်မံကန့်ကွက်လိုက်တာပါ။ အမေရိကန်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ တရုတ်နိုင်ငံကို သိက္ခာချတဲ့ လုပ်ရပ်အဖြစ်နဲ့လည်း ဘေဂျင်းမြို့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Geng Shuang ကပြောလိုက်ပါတယ်။
“ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပိုးသစ်နဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး မကြာသေးခင်ကပဲ အမေရိကန် နိုင်ငံရေးသမား တချို့ရဲ့ ပြောဆိုချက်တွေဟာ တရုတ်နိုင်ငံကို သိက္ခာချတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့ အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ရှုတ်ချပါတယ်။”
တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီဝင် Yang Jiechi ဟာလည်း တနင်္လာနေ့တုန်းက အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Mike Pompeo နဲ့ တယ်လီဖုန်းဆက် ပြောဆိုရာမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းက တရုတ်နိုင်ငံကို ပုတ်ခတ်တဲ့ ပြောဆိုမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သတိပေးခဲ့တာပါ။ တရုတ်နိုင်ငံကို သိက္ခာကျအောင် ကြိုးပမ်းတဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ အဆုံးသတ်ကျရင် ကျဆုံးမှာသာဖြစ်ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်စေမယ့် လုပ်ရပ်မှန်သမျှကိုလည်း တုံ့ပြန်သွားမယ့်အကြောင်း တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ နိုင်ငံခြားရေးရာ ကော်မရှင် ညွှန်ကြားရေးမှူးလည်းဖြစ်တဲ့ Yang က အမေရိကန်ကို သတိပေးခဲ့တယ်လို့လည်း တရုတ်နိုင်ငံက CCTV သတင်းက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရကလည်း အမေရိကန်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ဆိုပြီး တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။
“အမေရိကန်ဘက်က အမှားတွေကို ချက်ခြင်းပြင်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အခြေအမြစ်မရှိ စွပ်စွဲနေတာတွေကို ရပ်တန့်ဖို့လည်း တောင်းဆိုပါတယ်။ အခုအချိန်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါဟာ ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့ ပျံ့နှံ့နေတဲ့အတွက် ကပ်ရောဂါကို တိုက်ဖျက်ရေး နိုင်ငံတကာမှာ တက်တက်ကြွကြွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရမယ့် အရေးကြီးဆုံး အချိန်လည်းဖြစ်ပါတယ်။”
တရုတ်နိုင်ငံက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပစ္စည်းတွေ တင်သွင်းမှုကို လျှော့ချဖို့ အမေရိကန်သမ္မတရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးအရာရှိ Peter Navarro တိုက်တွန်းခဲ့တဲ့ အပေါ်မှာလည်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရက အင်္ဂါနေ့မှာပဲ ကန့်ကွက်ခဲ့တာပါ။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ပျံ့နှံ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူတွေ မကြာသေးခင်ကစလို့ အပြန်အလှန် စွပ်စွဲချက်တွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့ရာက တင်းမာမှုတွေ ကြီးထွားလာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံက ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ပျံ့နှံ့ရာ ဝူဟန်မြို့ကို အမေရိကန်စစ်တပ်က ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ယူလာတာ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အရာရှိတယောက်က ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ Twitter လူမှုကွန်ရက်မှာ ပြောဆိုလိုက်တဲ့အတွက် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဝါရှင်တန် အခြေစိုက် တရုတ်သံအမတ်ကြီးကို ဆင့်ခေါ်ကန့်ကွက်ခဲ့တဲ့ အထိပါ။
၂၀၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလထဲ ဝူဟန်မြို့က စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်စစ်တပ်က ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး သယ်လာတာ ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုပြီး တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူ တဦးဖြစ်တဲ့ Zhao Lijian က မှတ်ချက်ပေးခဲ့အပြီးမှာပဲ တရုတ်သံအမတ်ကြီး Cui Tiankai ကို အမေရိကန် လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး David Stilwell ကဆင့်ခေါ်ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
တချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့က ဇီဝဓာတု ဓာတ်ခွဲခန်းကနေ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး စတင်ပျံ့နှံ့တာ ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုပြီး အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် Tom Cotton အပါအဝင် လူတချို့က ထင်ကြေးပေး ပြောခဲ့တဲ့အတွက်လည်း တရုတ်နိုင်ငံဘက်က အပြန်အလှန်ကန့်ကွက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
Coronavirus ကိစ်စ တရုတျနဲ့ ကနျ အကွား တငျးမာမှုကွီးထှား
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှုနဲ့ ပတျသကျပွီး အမရေိကနျနဲ့ တရုတျနိုငျငံတို့ကွား မကွာသေးခငျကစလို့ အပွနျအလှနျ စှပျစှဲမှုတှနေဲ့အတူ ဆကျလကျ တငျးမာနပေါတယျ။ ဗိုငျးရပျဈပြံ့နှံ့မှုကို အကွောငျးပွုပွီး တရုတျနိုငျငံကို အမရေိကနျက သိက်ခာခတြဲ့ လုပျရပျတှကေိုရပျဖို့ဆိုပွီး တရုတျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနကလညျး အငျ်ဂါနေ့မှာပဲ တောငျးဆိုခဲ့တဲ့အကွောငျး AP နဲ့ Reuters သတငျးဆောငျးပါးတှကေို အခွခေံပွီး ပွောပွပေးခငြျပါတယျ။
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ အဆင့ျအထိ ကူးစကျပြံ့နှံ့နတောတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump က Twitter လူမှုကှနျရကျမှာ မှတျခကြျပေးခဲ့ရာမှာ တရုတျဗိုငျးရပျဈ ဆိုပွီးသုံးနှုနျး ပွောဆိုခဲ့ပွီးနောကျမှာပဲ တရုတျနိုငျငံက အငျ်ဂါနေ့မှာ ထပျမံကန့ျကှကျလိုကျတာပါ။ အမရေိကနျရဲ့ လုပျရပျတှဟော တရုတျနိုငျငံကို သိက်ခာခတြဲ့ လုပျရပျအဖွဈနဲ့လညျး ဘဂေငြျးမွို့က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး တရုတျနိုငျငံခွားရေးဌာန ပွောခှင့ျရ Geng Shuang ကပွောလိုကျပါတယျ။
“ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပိုးသဈနဲ့ ဆကျနှယျပွီး မကွာသေးခငျကပဲ အမရေိကနျ နိုငျငံရေးသမား တခြို့ရဲ့ ပွောဆိုခကြျတှဟော တရုတျနိုငျငံကို သိက်ခာခတြာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကိုလညျး ကနြောျတို့ အပွငျးအထနျ ကန့ျကှကျရှုတျခပြါတယျ။”
တရုတျကှနျမွူနဈပါတီ ဗဟိုကောျမတီဝငျ Yang Jiechi ဟာလညျး တနငျ်လာနေ့တုနျးက အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Mike Pompeo နဲ့ တယျလီဖုနျးဆကျ ပွောဆိုရာမှာ အမရေိကနျ နိုငျငံရေးအသိုငျးအဝိုငျးက တရုတျနိုငျငံကို ပုတျခတျတဲ့ ပွောဆိုမှုတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ သတိပေးခဲ့တာပါ။ တရုတျနိုငျငံကို သိက်ခာကအြောငျ ကွိုးပမျးတဲ့ လုပျရပျတှဟော အဆုံးသတျကရြငျ ကဆြုံးမှာသာဖွဈပွီး၊ တရုတျနိုငျငံရဲ့ အကြိုးစီးပှားကို ထိခိုကျစမေယ့ျ လုပျရပျမှနျသမြှကိုလညျး တုံ့ပွနျသှားမယ့ျအကွောငျး တရုတျကှနျမွူနဈပါတီ နိုငျငံခွားရေးရာ ကောျမရှငျ ညှှနျကွားရေးမှူးလညျးဖွဈတဲ့ Yang က အမရေိကနျကို သတိပေးခဲ့တယျလို့လညျး တရုတျနိုငျငံက CCTV သတငျးက ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရကလညျး အမရေိကနျရဲ့ လုပျရပျတှကေို ပွငျဆငျဖို့ဆိုပွီး တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။
“အမရေိကနျဘကျက အမှားတှကေို ခကြျခွငျးပွငျပွီး တရုတျနိုငျငံအပေါျ အခွအေမွဈမရှိ စှပျစှဲနတောတှကေို ရပျတန့ျဖို့လညျး တောငျးဆိုပါတယျ။ အခုအခြိနျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျရောဂါဟာ ကမ်ဘာ့နရောအနှံ့ ပြံ့နှံ့နတေဲ့အတှကျ ကပျရောဂါကို တိုကျဖကြျရေး နိုငျငံတကာမှာ တကျတကျကွှကွှ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျကွရမယ့ျ အရေးကွီးဆုံး အခြိနျလညျးဖွဈပါတယျ။”
တရုတျနိုငျငံက ဆေးဘကျဆိုငျရာပစ်စညျးတှေ တငျသှငျးမှုကို လြှော့ခဖြို့ အမရေိကနျသမ်မတရဲ့ ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာ အကွံပေးအရာရှိ Peter Navarro တိုကျတှနျးခဲ့တဲ့ အပေါျမှာလညျး တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရက အငျ်ဂါနေ့မှာပဲ ကန့ျကှကျခဲ့တာပါ။
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ စတငျပြံ့နှံ့ရတဲ့ အကွောငျးရငျးနဲ့ ပတျသကျလို့ တရုတျနဲ့ အမရေိကနျ တာဝနျရှိသူတှေ မကွာသေးခငျကစလို့ အပွနျအလှနျ စှပျစှဲခကြျတှေ ထှကျပေါျခဲ့ရာက တငျးမာမှုတှေ ကွီးထှားလာနတော ဖွဈပါတယျ။ တရုတျနိုငျငံက ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ စတငျပြံ့နှံ့ရာ ဝူဟနျမွို့ကို အမရေိကနျစဈတပျက ဗိုငျးရပျဈပိုး ယူလာတာ ဖွဈနိုငျကွောငျး တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန အရာရှိတယောကျက ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျထဲမှာပဲ Twitter လူမှုကှနျရကျမှာ ပွောဆိုလိုကျတဲ့အတှကျ အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက ဝါရှငျတနျ အခွစေိုကျ တရုတျသံအမတျကွီးကို ဆင့ျခေါျကန့ျကှကျခဲ့တဲ့ အထိပါ။
၂၀၁၉ ခုနှဈ အောကျတိုဘာလထဲ ဝူဟနျမွို့က စဈရေးလေ့ကငြ့ျမှုမှာ ပူးပေါငျးပါဝငျခဲ့တဲ့ အမရေိကနျစဈတပျက ဗိုငျးရပျဈပိုး သယျလာတာ ဖွဈနိုငျတယျဆိုပွီး တရုတျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရသူ တဦးဖွဈတဲ့ Zhao Lijian က မှတျခကြျပေးခဲ့အပွီးမှာပဲ တရုတျသံအမတျကွီး Cui Tiankai ကို အမရေိကနျ လကျထောကျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး David Stilwell ကဆင့ျခေါျပွီး ပွငျးပွငျးထနျထနျ သတိပေးခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
တခြိနျတညျးမှာပဲ တရုတျနိုငျငံ ဝူဟနျမွို့က ဇီဝဓာတု ဓာတျခှဲခနျးကနေ ဗိုငျးရပျဈပိုး စတငျပြံ့နှံ့တာ ဖွဈနိုငျတယျဆိုပွီး အမရေိကနျ အထကျလှှတျတောျအမတျ Tom Cotton အပါအဝငျ လူတခြို့က ထငျကွေးပေး ပွောခဲ့တဲ့အတှကျလညျး တရုတျနိုငျငံဘကျက အပွနျအလှနျကန့ျကှကျနတော ဖွဈပါတယျ။
