(Zawgyi/Unicode)
COVID-19 ရောဂါ အတည်ပြု လူနာတွေစာရင်းထဲမှာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း တဦး စတင် ကူးစက်ခံရတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ဆေးရုံဆေးခန်းတွေရဲ့ ရောဂါစောင့်ကြည့်ရေးနဲ့ ကာကွယ်ရေး အစီအမံတွေ ဘယ်လိုရှိနေသလဲ တင်ဆက်ပေးပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် စုစုက မေးမြန်းစုံစမ်းထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ COVID-19 ရောဂါကာကွယ်ရေးအတွက် ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတွေမှာလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားထားတဲ့အတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်နေပြီး ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကို လျှော့ချပြီး ဒီရောဂါကူးစက်မှုနှုန်း လျှော့နည်းအောင် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ဒီရောဂါစတင် မဖြစ်ပွားခင်ကတည်းက ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတွေကို ဒီရောဂါ ကာကွယ်ရေးအတွက် ညွှန်ကြားချက်တွေ ထုတ်ပေးနေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကို ရွှေလမင်းဆေးရုံအုပ်ကြီး ဒေါက်တာတင်ညိုညိုလတ်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနကနေပြီးတော့ ကျမတို့ ဒီပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတွေကို ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ထားတာ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ကျမတို့ဆေးရုံကို Fever Screening လာပြတဲ့ လူနာတွေကို တကယ်လို့ လိုအပ်မယ်ဆိုရင် သူ့ကို Fever Room မှာထားပြီးတော့မှ သူတို့အနေနဲ့ သံသယဖြစ်ဖွယ်ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ တိုင်းဒေသကြီးဦးစီးဌာနကို ဆက်သွယ်ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေအတိုင်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပါတယ်။ နောက် Hand Washing ကိုလည်း ဝန်ထမ်းတွေကိုစနစ်တကျ ဆေးဖို့အတွက် ဗီဒီယိုနဲ့တကွပြထားပေးတယ်။ နောက် လိုအပ်တဲ့ Hand Sanitizer တွေရော၊ Mask တွေ၊ Glove တွေ နောက်တကယ့် Medical Grade PPE တွေကိုလည်း ကျမတို့ ဝယ်ယူပြီးတော့ စုဆောင်းထားပါတယ်။”
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစား ဝန်ကြီးဌာနက မနေ့ကည ထုတ်ပြန်ချက်ထဲ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာ နံပါတ် ၁၅ ဟာ နိုင်ငံခြားသားတွေကို ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ ပုဂ္ဂလိကဆေးခန်းတခုက ဝန်ထမ်းဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ အဲဒီထုတ်ပြန်ချက်အရဆို မြန်မာနိုင်ငံထဲ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာတွေထဲမှာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းကို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်တာ ပထမဆုံးတွေ့ရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အခုလိုအခြေအနေမျိုးမှာ အစိုးရကညွှန်ကြားထားတဲ့အတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်နေပြီး ဝန်ထမ်းလျှော့ချတာတွေကိုလည်း ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ဒေါက်တာတင်ညိုညိုလတ်က ဆက်ပြောပါတယ်။
“အခုလို ဖြစ်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျမတို့ကလည်း အစိုးရကညွှန်ကြားချက်ထုတ်ထားတဲ့အတိုင်း ဝန်ထမ်းတွေကို မလိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ မသုံးဘဲနဲ့ လျှော့ချပြီး၊ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ အထိအတွေ့တွေ များတဲ့အခါကျတော့ ကျမတို့ဘက်ကလည်းQuarantine တွေလုပ်ရမယ့်အခါကျတော့ ကျမတို့ကလည်း ဝန်ထမ်းကို လျှော့ချပြီး Ward တွေကိုလည်း လျှော့ချထားတယ်။ လူနာတွေလည်း နည်းသွားတော့ အဲဒီလိုလုပ်ထားပါတယ်။ ပြီးတော့ Social Distancing ကိုလည်း သူတို့တွေကို သေချာသင်ထားပြီးတော့ လာသူတွေအတွက်လည်း သေချာလုပ်ပေးထားပါတယ်။ ဝန်ထမ်းတွေအကုန်လုံးကိုလည်း အများကြီးကိုမလာစေဘဲ လိုအပ်သလောက်ကိုပဲ လာစေပြီး ကူးစက်မှုနှုန်းလျှော့ချနိုင်အောင် စီစဉ်ထားပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံပုဂ္ဂလိကဆေးရုံအသင်းနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနအဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကိုလည်း အခုလိုဆက်ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတွေအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံအသင်းဆိုတာ ရှိပါတယ်။ အဲဒါ ကျမတို့က ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန အဖွဲ့တွေနဲ့ Networking တခုလုပ်ထားတယ်။ တကယ်လို့ သူတို့ဘက်က Case Definition ပြောင်းတာကအစ Contact Definition ပြောင်းတာကအစ ကျမတို့နဲ့ ချက်ချင်းအကြောင်းကြားပြီး Treatment Guideline တွေကိုလည်း ချက်ချင်းအကြောင်းကြားပေးတယ်။ ကျမတို့ဘက်က တခုခုအခက်အခဲရှိတယ်ဆိုရင်လည်း သူတို့က Clinical Management Team ကနေပြီးတော့ ကျမတို့ကို ဘာဆက်လုပ်ရမလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ပေးပါတယ်။”
ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေအတိုင်း လိုက်နာပေးဖို့နဲ့ ဒီရောဂါရဲ့လက္ခဏာတွေကို ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာနက ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးကလည်း အခုလိုရှင်းပြထားပါတယ်။
“အဓိကကတော့ ဒီရောဂါရဲ့လက္ခဏာက Joint Mission Report ထဲမှာ ဖော်ပြထားချက်အရဆိုရင် ဖျားတာက ၈၆ ရာခိုင်နှုန်းက ဖျားပါတယ်။ ချောင်းခြောက်ဆိုးတာက ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ချောင်းခြောက်ဆိုးပါတယ်။ ဖျားတယ် ပင်ပန်းတယ် မောပန်းတယ် ဒါတွေက ၃၈ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့်ပြောရရင်တော့ အများစုလက္ခဏာတွေက ဖျားတယ် ချောင်းဆိုးတယ် မောပန်းတယ်ပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံခြားကနေ ပြန်လာတယ်ဆိုရင်တော့ ပိုပြီးတော့ ဒါက သတိထားရမယ့် အကြောင်းအရာဖြစ်ပါတယ်။ သာမာန် ဖျားတာ ချောင်းဆိုးတာမျိုးကလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ တခုခုဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာကျန်းမာရေးဌာနကို အကြောင်းကြားဖို့ကတော့ အရေးကြီးပါတယ်။”
ဒီကနေ့စာရင်းတွေအရ နိုင်ငံပေါင်း၂၀၃ နိုင်ငံကို ကူးစက်ခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၈၇၀,၀၀၀ ကျော်ကို ကူးစက်ခဲ့တာပါ။ ဒီရောဂါကြောင့် သေဆုံးခဲ့သူ ၄၃,၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပေမယ့် ပြန်လည်ကျန်းမာလာသူ အရေအတွက်ဟာလည်း ၁၈၀,၀၀၀ ကျော်အထိရှိထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာ ဆေးရုံဆေးခနျးတှေ COVID ကာကှယျရေး ဘယျလို လုပျထားကွသလဲ
COVID-19 ရောဂါ အတညျပွု လူနာတှစောရငျးထဲမှာ ကနြျးမာရေးဝနျထမျး တဦး စတငျ ကူးစကျခံရတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံတှငျး ဆေးရုံဆေးခနျးတှရေဲ့ ရောဂါစောင့ျကွည့ျရေးနဲ့ ကာကှယျရေး အစီအမံတှေ ဘယျလိုရှိနသေလဲ တငျဆကျပေးပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ စုစုက မေးမွနျးစုံစမျးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာ COVID-19 ရောဂါကာကှယျရေးအတှကျ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတှမှောလညျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ညှှနျကွားထားတဲ့အတိုငျး လိုကျနာဆောငျရှကျနပွေီး ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေို လြှော့ခပြွီး ဒီရောဂါကူးစကျမှုနှုနျး လြှော့နညျးအောငျ ဆောငျရှကျနတေယျလို့ ဆိုပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ ဒီရောဂါစတငျ မဖွဈပှားခငျကတညျးက ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတှကေို ဒီရောဂါ ကာကှယျရေးအတှကျ ညှှနျကွားခကြျတှေ ထုတျပေးနတေယျဆိုတဲ့အကွောငျးကို ရှှလေမငျးဆေးရုံအုပျကွီး ဒေါကျတာတငျညိုညိုလတျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနကနပွေီးတော့ ကမြတို့ ဒီပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတှကေို ညှှနျကွားခကြျထုတျထားတာ ရှိပါတယျ။ အဲဒါကတော့ ကမြတို့ဆေးရုံကို Fever Screening လာပွတဲ့ လူနာတှကေို တကယျလို့ လိုအပျမယျဆိုရငျ သူ့ကို Fever Room မှာထားပွီးတော့မှ သူတို့အနနေဲ့ သံသယဖွဈဖှယျရှိတယျဆိုရငျတော့ တိုငျးဒသေကွီးဦးစီးဌာနကို ဆကျသှယျပွီးတော့ သူတို့ရဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှအေတိုငျး ဆကျလကျဆောငျရှကျပါတယျ။ နောကျ Hand Washing ကိုလညျး ဝနျထမျးတှကေိုစနဈတကြ ဆေးဖို့အတှကျ ဗီဒီယိုနဲ့တကှပွထားပေးတယျ။ နောကျ လိုအပျတဲ့ Hand Sanitizer တှရေော၊ Mask တှေ၊ Glove တှေ နောကျတကယ့ျ Medical Grade PPE တှကေိုလညျး ကမြတို့ ဝယျယူပွီးတော့ စုဆောငျးထားပါတယျ။”
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစား ဝနျကွီးဌာနက မနေ့ကည ထုတျပွနျခကြျထဲ ဓာတျခှဲအတညျပွုလူနာ နံပါတျ ၁၅ ဟာ နိုငျငံခွားသားတှကေို ကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှုပေးနတေဲ့ ပုဂ်ဂလိကဆေးခနျးတခုက ဝနျထမျးဖွဈတယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။ အဲဒီထုတျပွနျခကြျအရဆို မွနျမာနိုငျငံထဲ ဓာတျခှဲအတညျပွုလူနာတှထေဲမှာ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးကို ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကူးစကျတာ ပထမဆုံးတှေ့ရှိတာ ဖွဈပါတယျ။
အခုလိုအခွအေနမြေိုးမှာ အစိုးရကညှှနျကွားထားတဲ့အတိုငျး လိုကျနာဆောငျရှကျနပွေီး ဝနျထမျးလြှော့ခတြာတှကေိုလညျး ဆောငျရှကျနတေယျလို့ ဒေါကျတာတငျညိုညိုလတျက ဆကျပွောပါတယျ။
“အခုလို ဖွဈသှားတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကမြတို့ကလညျး အစိုးရကညှှနျကွားခကြျထုတျထားတဲ့အတိုငျး ဝနျထမျးတှကေို မလိုအပျတဲ့နရောတှမှော မသုံးဘဲနဲ့ လြှော့ခပြွီး၊ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ အထိအတှေ့တှေ မြားတဲ့အခါကတြော့ ကမြတို့ဘကျကလညျးQuarantine တှလေုပျရမယ့ျအခါကတြော့ ကမြတို့ကလညျး ဝနျထမျးကို လြှော့ခပြွီး Ward တှကေိုလညျး လြှော့ခထြားတယျ။ လူနာတှလေညျး နညျးသှားတော့ အဲဒီလိုလုပျထားပါတယျ။ ပွီးတော့ Social Distancing ကိုလညျး သူတို့တှကေို သခြောသငျထားပွီးတော့ လာသူတှအေတှကျလညျး သခြောလုပျပေးထားပါတယျ။ ဝနျထမျးတှအေကုနျလုံးကိုလညျး အမြားကွီးကိုမလာစဘေဲ လိုအပျသလောကျကိုပဲ လာစပွေီး ကူးစကျမှုနှုနျးလြှော့ခနြိုငျအောငျ စီစဉျထားပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံပုဂ်ဂလိကဆေးရုံအသငျးနဲ့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနအဖှဲ့တို့ ပူးပေါငျး ဆောငျရှကျနတေယျဆိုတဲ့အကွောငျးကိုလညျး အခုလိုဆကျပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတှအေနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံအသငျးဆိုတာ ရှိပါတယျ။ အဲဒါ ကမြတို့က ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာန အဖှဲ့တှနေဲ့ Networking တခုလုပျထားတယျ။ တကယျလို့ သူတို့ဘကျက Case Definition ပွောငျးတာကအစ Contact Definition ပွောငျးတာကအစ ကမြတို့နဲ့ ခကြျခငြျးအကွောငျးကွားပွီး Treatment Guideline တှကေိုလညျး ခကြျခငြျးအကွောငျးကွားပေးတယျ။ ကမြတို့ဘကျက တခုခုအခကျအခဲရှိတယျဆိုရငျလညျး သူတို့က Clinical Management Team ကနပွေီးတော့ ကမြတို့ကို ဘာဆကျလုပျရမလဲဆိုတာကို ဆုံးဖွတျပေးပါတယျ။”
ပွညျသူတှအေနနေဲ့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျထားတဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှအေတိုငျး လိုကျနာပေးဖို့နဲ့ ဒီရောဂါရဲ့လက်ခဏာတှကေို ဗဟိုကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေးဌာနက ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးကလညျး အခုလိုရှငျးပွထားပါတယျ။
“အဓိကကတော့ ဒီရောဂါရဲ့လက်ခဏာက Joint Mission Report ထဲမှာ ဖောျပွထားခကြျအရဆိုရငျ ဖြားတာက ၈၆ ရာခိုငျနှုနျးက ဖြားပါတယျ။ ခြောငျးခွောကျဆိုးတာက ၆၈ ရာခိုငျနှုနျးမှာ ခြောငျးခွောကျဆိုးပါတယျ။ ဖြားတယျ ပငျပနျးတယျ မောပနျးတယျ ဒါတှကေ ၃၈ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိပါတယျ။ တနညျးအားဖွင့ျပွောရရငျတော့ အမြားစုလက်ခဏာတှကေ ဖြားတယျ ခြောငျးဆိုးတယျ မောပနျးတယျပေါ့နောျ။ အထူးသဖွင့ျ နိုငျငံခွားကနေ ပွနျလာတယျဆိုရငျတော့ ပိုပွီးတော့ ဒါက သတိထားရမယ့ျ အကွောငျးအရာဖွဈပါတယျ။ သာမာနျ ဖြားတာ ခြောငျးဆိုးတာမြိုးကလညျး ရှိနိုငျပါတယျ။ တခုခုဆိုရငျ သကျဆိုငျရာကနြျးမာရေးဌာနကို အကွောငျးကွားဖို့ကတော့ အရေးကွီးပါတယျ။”
ဒီကနေ့စာရငျးတှအေရ နိုငျငံပေါငျး၂၀၃ နိုငျငံကို ကူးစကျခဲ့ပွီး လူပေါငျး ၈၇၀,၀၀၀ ကြောျကို ကူးစကျခဲ့တာပါ။ ဒီရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးခဲ့သူ ၄၃,၀၀၀ ကြောျရှိခဲ့ပမေယ့ျ ပွနျလညျကနြျးမာလာသူ အရအေတှကျဟာလညျး ၁၈၀,၀၀၀ ကြောျအထိရှိထားပွီး ဖွဈပါတယျ။
