[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကာလအတွင်းမှာ ပြည်တွင်းက စက်ရုံလုပ်သားတွေ တရားဥပဒေမဲ့ အလုပ်ထုတ်ခံရပြီး အကျဉ်းကျ အလုပ်သမားခေါင်းဆောင်တွေအတွက် အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးမှုဟာ အားနည်းချက်ရှိနေတယ်လို့ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူတွေက ဝေဖန်ပြောဆိုထားတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မစုစုက တင်ဆက်ပေးပါမယ်။
တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ စီးပွားရေး ကျဆင်းနေချိန် မြန်မာပြည်တွင်းမှာလည်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သွားတဲ့ လုပ်သားဦးရေဟာ သိန်းဂဏန်းနီးပါးရှိနေပြီလို့ အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူတွေက ပြောပါတယ်။
ဧရာဝတီတိုင်းက ဟွာပိုတိုင်းစ်အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေရှိနေလို့ ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြည်ထောင်စုအစိုးရဆီ တိုင်ကြားဖို့ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ဒါဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ မေလလယ်လောက်က စက်ရုံလုပ်သား ၁၀၀ ကျော်ကို ဥပဒေမဲ့ အလုပ်သမားလျှော့ချမှု နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေကြောင့်လို့ သိရပါတယ်။
ကိုဗစ်ကာလမှာ ကုန်ကြမ်းပြတ်ပြီး အမှာအော်ဒါမရလို့ စက်ရုံပိတ်လုပ်သားလျှော့ချတဲ့အပေါ် ဥပဒေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်ရမှာဖြစ်ပြီး အလုပ်ရှင်ဘက်က အဲဒီလိုမလုပ်ခဲ့ရင် သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေက ထိန်းကျောင်းပေးရမှာ ဖြစ်တယ်လို့ အလုပ်သမားအချင်းချင်း ရိုင်းပင်းကူညီရေးအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူ ဒေါ်ခခက VOA ကိုပြောပါတယ်။
“အခုကျမတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ အလုပ်ရှင်အလုပ်သမား ပြဿနာတွေ လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ မတည်ငြိမ်မှုတွေအကုန်လုံးက ဒီကြီးကြပ်ဌာနတွေပေါ့လျော့လို့ဆိုတာ အင်မတန်ပေါ်လွင်တယ်။ ပြီးတော့ ဒီလိုအောက်ခြေအသံတွေက တိုင်ကြားမှုအဆင့်ပေါ့နော်။ သမ္မတ၊ အတိုင်ပင်ခံ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးတို့ဆီကို တိုင်ကြားစာတွေ ရောက်လာပြီဆိုရင်လည်း ချက်ချင်းကို action ယူသင့်တယ်။ ဘာတွေလွဲမှားနေလဲဆိုတာကို စနစ်တကျဖြေရှင်းသင့်တယ်ရှင့်။ အဲလိုမှမဟုတ်ရင် ကျမတို့နိုင်ငံမှာ ဒီအလုပ်ရှင်အလုပ်သမားပြဿနာ၊ လုပ်ငန်းခွင်မတည်ငြိမ်မှုဟာ အမြဲတမ်းရှိနေမှာပဲ။”
တဆက်တည်းမှာပဲ အကြောင်းပြချက်မရှိ အလုပ်ထုတ်ခံလိုက်ရတဲ့ လုပ်သား ၁၀၀ ကျော်နဲ့ ထောင်ကျနေတဲ့ သပိတ်မှောက်အလုပ်သမားတွေအတွက် တရားမျှတမှု ရရှိဖို့ ILO နဲ့ NLD ထံ သွားရောက်အကူအညီတောင်းခံခဲ့ကြပါတယ်။
ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဗဟိုကော်မတီနဲ့ စက်ရုံလုပ်သားတွေ အခုလိုတောင်းဆိုခဲ့ကြတာ ၃ ပတ်ကျော်ကြာတဲ့အထိ ထူးခြားမှုမရှိတာကြောင့် မနက်ဖြန် ဇွန်လ ၉ရက်နေ့မှာ ရန်ကုန်တိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ထံ အကူအညီတောင်းခံသွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။
အလုပ်သမားအရေး ဖြေရှင်းပေးတာ မရှိတဲ့အပြင် တိုင်ကြားထားတဲ့အပေါ် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိတဲ့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကိုတော့ အယုံအကြည်မရှိတာကြောင့် အခုလိုတိုင်းအစိုးရထံ တိုက်ရိုက်အကူအညီတောင်းခံတာလို့ ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဗဟိုကော်မတီက မသက်ထားဆွေက ပြောပါတယ်။
“ဒီလိုမျိုးပြဿနာတွေက ဒီရောဂါကိုအကြောင်းပြုပြီးတော့လည်း မဖြစ်သင့်ဘူး။ ရောဂါမဟုတ်ဘဲ သာမန်အချိန်မှာလည်း မဖြစ်သင့်တဲ့အကြောင်းအရာပေါ့။ တကယ်တမ်းအလုပ်ရှင်တွေက ဒီလိုမျိုးလုပ်ခဲ့တယ်ဆိုရင်တောင်မှ တာဝန်ရှိနေတဲ့အစိုးရနဲ့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ဒါတွေကို ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်ဖြေရှင်းပေးသင့်တာပေါ့နော်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်လည်း ဖြေရှင်းမပေးဘူး။ ဖြေရှင်းပေးတဲ့နေရာတွေမှာလည်း သမာသမတ်မကျဘူးဆိုရင် ဒါဟာ လက်ရှိအစိုးရကရော၊ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကရော အလုပ်သမားတွေအပေါ် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ချိုးနှိမ်ဖိနှိမ့်နေတယ်လို့ ညီမတို့ကမြင်တယ်။”
၂၀၁၁ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ဥပဒေအခန်း ၇ မှာ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေက အလုပ်သမားတွေအကျိုးအတွက် အကူအညီတောင်းလာရင် အလုပ်ရှင်က တတ်နိုင်သလောက် အကူအညီပေးရမယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး နစ်နာဆုံးရှုံးနေတာဟာ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုမရှိတာနဲ့ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှုအားနည်းတာကြောင့်လို့ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးဌေးကပြောပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာက အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို တည်ဆဲအစိုးရအဆက်ဆက်က ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု အလွန်အားနည်းပါတယ်။ အလုပ်ရှင်တွေကလည်း လိုက်နာမှုအားနည်းတယ်။ အဲဒီအခြေအနေမှာ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေ ဆုံးရှုံးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ တဘက်က အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးတယ်ဆိုတာလည်း လူ့အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးတာ။ အဲဒါကို ကျနော်တို့က အကာအကွယ်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။”
အလုပ်သမားတွေအတွက် တရားမျှတမှု၊ ဘဝလုံခြုံမှု အာမခံချက်မရှိရင် တိုင်းပြည်အေးချမ်းတည်ငြိမ်ရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ဟာ လက်တွေ့မှာဖြစ်မလာနိုင်ဘူးလို့ လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီရဲ့ ဇွန်လ ၆ ရက် ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အခုနှစ် မေလ ၁ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ ကမ္ဘာ့အလုပ်သမားနေ့ သဝဏ်လွှာမှာတော့ နိုင်ငံတိုးတက်ဖို့ အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား ဟန်ချက်ညီပူးပေါင်းကြဖို့ကို နိုင်ငံတော်သမ္မတက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈကာလ မွနျမာနိုငျငံမှာ အလုပျသမားတှေ နဈနာဆုံးရှုံးမှုနဲ့ ကွုံနရေ
ကိုဗဈကာလအတှငျးမှာ ပွညျတှငျးက စကျရုံလုပျသားတှေ တရားဥပဒမေဲ့ အလုပျထုတျခံရပွီး အကဉြျးကြ အလုပျသမားခေါငျးဆောငျတှအေတှကျ အစိုးရတာဝနျရှိသူတှရေဲ့ ကွားဝငျဖွရှေငျးပေးမှုဟာ အားနညျးခကြျရှိနတေယျလို့ အလုပျသမားအရေးဆောငျရှကျနသေူတှကေ ဝဖေနျပွောဆိုထားတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မစုစုက တငျဆကျပေးပါမယျ။
တကမ်ဘာလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ စီးပှားရေး ကဆြငျးနခြေိနျ မွနျမာပွညျတှငျးမှာလညျး အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈသှားတဲ့ လုပျသားဦးရဟော သိနျးဂဏနျးနီးပါးရှိနပွေီလို့ အလုပျသမားအရေး ဆောငျရှကျနသေူတှကေ ပွောပါတယျ။
ဧရာဝတီတိုငျးက ဟှာပိုတိုငျးဈအထညျခြုပျစကျရုံမှာ အလုပျသမားအခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှရှေိနလေို့ ဒါတှနေဲ့ပတျသကျပွီး ပွညျထောငျစုအစိုးရဆီ တိုငျကွားဖို့ပွငျဆငျနပေါတယျ။ ဒါဟာ ပွီးခဲ့တဲ့ မလေလယျလောကျက စကျရုံလုပျသား ၁၀၀ ကြောျကို ဥပဒမေဲ့ အလုပျသမားလြှော့ခမြှု နောကျဆကျတှဲအခွအေနကွေောင့ျလို့ သိရပါတယျ။
ကိုဗဈကာလမှာ ကုနျကွမျးပွတျပွီး အမှာအောျဒါမရလို့ စကျရုံပိတျလုပျသားလြှော့ခတြဲ့အပေါျ ဥပဒနေဲ့အညီ ဆောငျရှကျရမှာဖွဈပွီး အလုပျရှငျဘကျက အဲဒီလိုမလုပျခဲ့ရငျ သကျဆိုငျရာဌာနတှကေ ထိနျးကြောငျးပေးရမှာ ဖွဈတယျလို့ အလုပျသမားအခငြျးခငြျး ရိုငျးပငျးကူညီရေးအဖှဲ့တာဝနျရှိသူ ဒေါျခခက VOA ကိုပွောပါတယျ။
“အခုကမြတို့ မွနျမာနိုငျငံမှာဖွဈနတေဲ့ အလုပျရှငျအလုပျသမား ပွူနာတှေ လုပျငနျးခှငျထဲမှာ မတညျငွိမျမှုတှအေကုနျလုံးက ဒီကွီးကွပျဌာနတှပေေါ့လြော့လို့ဆိုတာ အငျမတနျပေါျလှငျတယျ။ ပွီးတော့ ဒီလိုအောကျခွအေသံတှကေ တိုငျကွားမှုအဆင့ျပေါ့နောျ။ သမ်မတ၊ အတိုငျပငျခံ၊ ပွညျထောငျစုဝနျကွီးတို့ဆီကို တိုငျကွားစာတှေ ရောကျလာပွီဆိုရငျလညျး ခကြျခငြျးကို action ယူသင့ျတယျ။ ဘာတှလှေဲမှားနလေဲဆိုတာကို စနဈတကဖြွရှေငျးသင့ျတယျရှင့ျ။ အဲလိုမှမဟုတျရငျ ကမြတို့နိုငျငံမှာ ဒီအလုပျရှငျအလုပျသမားပွူနာ၊ လုပျငနျးခှငျမတညျငွိမျမှုဟာ အမွဲတမျးရှိနမှောပဲ။”
တဆကျတညျးမှာပဲ အကွောငျးပွခကြျမရှိ အလုပျထုတျခံလိုကျရတဲ့ လုပျသား ၁၀၀ ကြောျနဲ့ ထောငျကနြတေဲ့ သပိတျမှောကျအလုပျသမားတှအေတှကျ တရားမြှတမှုရရှိဖို့ ILO နဲ့ NLD ထံ သှားရောကျအကူအညီတောငျးခံခဲ့ကွပါတယျ။
ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားသမဂ်ဂ ဗဟိုကောျမတီနဲ့ စကျရုံလုပျသားတှေ အခုလိုတောငျးဆိုခဲ့ကွတာ ၃ ပတျကြောျကွာတဲ့အထိ ထူးခွားမှုမရှိတာကွောင့ျ မနကျဖွနျ ဇှနျလ ၉ရကျနေ့မှာ ရနျကုနျတိုငျးဝနျကွီးခြုပျထံ အကူအညီတောငျးခံသှားမယျလို့ သိရပါတယျ။
အလုပျသမားအရေး ဖွရှေငျးပေးတာ မရှိတဲ့အပွငျ တိုငျကွားထားတဲ့အပေါျ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုမရှိတဲ့ အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနကိုတော့ အယုံအကွညျမရှိတာကွောင့ျ အခုလိုတိုငျးအစိုးရထံ တိုကျရိုကျအကူအညီတောငျးခံတာလို့ ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားသမဂ်ဂ ဗဟိုကောျမတီက မသကျထားဆှကေ ပွောပါတယျ။
“ဒီလိုမြိုးပွူနာတှကေ ဒီရောဂါကိုအကွောငျးပွုပွီးတော့လညျး မဖွဈသင့ျဘူး။ ရောဂါမဟုတျဘဲ သာမနျအခြိနျမှာလညျး မဖွဈသင့ျတဲ့အကွောငျးအရာပေါ့။ တကယျတမျးအလုပျရှငျတှကေ ဒီလိုမြိုးလုပျခဲ့တယျဆိုရငျတောငျမှ တာဝနျရှိနတေဲ့အစိုးရနဲ့ အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနက ဒါတှကေို ကွပျကွပျမတျမတျဖွရှေငျးပေးသင့ျတာပေါ့နောျ။ ဒီလိုအခွအေနမြေိုးမှာ ကွပျကွပျမတျမတျလညျး ဖွရှေငျးမပေးဘူး။ ဖွရှေငျးပေးတဲ့နရောတှမှောလညျး သမာသမတျမကဘြူးဆိုရငျ ဒါဟာ လကျရှိအစိုးရကရော၊ အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနကရော အလုပျသမားတှအေပေါျ ရညျရှယျခကြျရှိရှိ ခြိုးနှိမျဖိနှိမ့ျနတေယျလို့ ညီမတို့ကမွငျတယျ။”
၂၀၁၁ အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျး ဥပဒအေခနျး ၇ မှာ အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျးတှကေ အလုပျသမားတှအေကြိုးအတှကျ အကူအညီတောငျးလာရငျ အလုပျရှငျက တတျနိုငျသလောကျ အကူအညီပေးရမယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အလုပျသမားအခှင့ျအရေး နဈနာဆုံးရှုံးနတောဟာ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုမရှိတာနဲ့ ကွီးကွပျကှပျကဲမှုအားနညျးတာကွောင့ျလို့ တရားလှှတျတောျရှေ့နေ ဦးဌေးကပွောပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံမှာက အလုပျသမားတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးကို တညျဆဲအစိုးရအဆကျဆကျက ကာကှယျစောင့ျရှောကျမှု အလှနျအားနညျးပါတယျ။ အလုပျရှငျတှကေလညျး လိုကျနာမှုအားနညျးတယျ။ အဲဒီအခွအေနမှော အလုပျသမားအခှင့ျအရေးတှေ ဆုံးရှုံးနတောဖွဈပါတယျ။ တဘကျက အလုပျသမားအခှင့ျအရေး ဆုံးရှုံးတယျဆိုတာလညျး လူ့အခှင့ျအရေးဆုံးရှုံးတာ။ အဲဒါကို ကနြောျတို့က အကာအကှယျပေးဖို့ လိုပါတယျ။”
အလုပျသမားတှအေတှကျ တရားမြှတမှု၊ ဘဝလုံခွုံမှု အာမခံခကြျမရှိရငျ တိုငျးပွညျအေးခမြျးတညျငွိမျရေးနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးတို့ဟာ လကျတှေ့မှာဖွဈမလာနိုငျဘူးလို့ လူ့ဘောငျသဈဒီမိုကရကျတဈပါတီရဲ့ ဇှနျလ ၆ ရကျ ထုတျပွနျခကြျထဲမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
အခုနှဈ မလေ ၁ရကျနေ့မှာ ကရြောကျတဲ့ ကမ်ဘာ့အလုပျသမားနေ့ သဝဏျလှှာမှာတော့ နိုငျငံတိုးတကျဖို့ အလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား ဟနျခကြျညီပူးပေါငျးကွဖို့ကို နိုငျငံတောျသမ်မတက တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
