တရုတ္အစိုးရ စာရင္းဇယားအရ လြန္ခဲ့တဲ့နွစ္ရဲ ႔ တရုတ္-ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈ ပမာဏဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၁,၃၅၄၀) ရိွတယ္လို႔ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ တရုတ္စီးပြားေရးသံမွဴးက မတ္လ က ေျပာပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ကထက္ ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ တိုးပြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ဖရဲသီး ေဒၚလာသန္း (၂၂၅) ဖိုး တင္ပို႔ထားတာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဖရဲသီး၊ သခြားေမႊး၊ သရက္သီး၊ မင္းကြတ္သီး၊ ၾကက္ေမာက္သီး နဲ႔ လိုင္ခ်ီသီးတို႔ကို ယူနန္ကို တင္ပို႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သစ္သီးတန္းဖိုး စုစုေပါင္းဟာ ေဒၚလာသန္း (၅၆၀၀) တရုတ္က တင္သြင္းတာမို႔ ျမန္မာ့သစ္သီး ပမာဏဟာ အလြန္နည္းေနပါတယ္။
ထိုင္းက သစ္သီးအမ်ုိး (၂၀)၊ ေဒၚလာသန္း (၁၂၀၀) ဖိုး မႏွစ္က တင္ပို႔ပါတယ္။ တရုတ္တင္သြင္း သစ္သီးပမာဏမွာ ထိုင္းသစ္သီးက (၂၁) ရာခိုင္ႏႈန္း ရိွပါတယ္။ ဗိယက္နမ္က ေဒၚလာသန္း (၆၅၀) ဖိုး၊ ဖိလစ္ပိုင္က ေဒၚလာသန္း (၅၅၀) ဖိုး သစ္သီးတင္ပို႔ပါတယ္။ ေတာင္အေမရိကတိုက္ ခ်ီလီႏုိင္ငံကေတာ့ သစ္သီးေဒၚလာသန္း (၁၀၀၀) ေက်ာ္ဖိုး တရုတ္ကို တင္ပို႔ပါတယ္။ ျမန္မာက အမ်ားဆံုး တင္ပို႔ေနတာဟာ ဖရဲသီးျဖစ္ၿပီး သခြားေမႊးက ဒုတိယ အမ်ားဆံုး၊ သရက္သီးက တတိယအမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ဆီက မ်ိးေစ့ယူၿပီး စိုက္ပ်ဳိးတဲ့ ဖရဲသီးနဲ႔ သခြားေမႊးတို႔ကို (၉၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ယူနန္ကို တင္ပို႔ပါတယ္။
ျမန္မာက ယူနန္ကို သစ္သီးဝလံ တင္ပို႔မႈ တိုးပြားလာပံုကို ဂ်ပန္သုေတသီ ကိုဂ်ီကူဘိုး က မၾကာမီကပဲ စာတမ္းတေစာင္ေရးထားပါတယ္။ အျမတ္အစြန္းမ်ားတဲ့ ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ဳိးေရးစနစ္ သံုးလာတုန္း၊ နယ္စပ္မွာ သစ္သီးေစ်းကြက္ ေပၚထြက္လာတာမို႔ သစ္သီးဝလံ တင္ပို႔မႈ တုိးပြားလာပံုကို ေလ့လာထားတဲ့ စာတမ္းျဖစ္ပါတယ္။ သခြားေမႊး အမ်ားဆံုးထြက္တဲ့ မံုရြာခရိုင္ကို ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ကြင္းဆင္းေလ့လာပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္အတြင္း ယူနန္ကို တင္ပို႔တဲ့ သစ္သီးဝလံ ပမာဏ တိုးပြားလာပံုကို ဆန္းစစ္ထားတာပါ။ ၂၀၁၆ မွာ ဖရဲသီး ေဒၚလာသန္း (၁၇၀) ဖိုး၊ သခြားေမႊး သန္း (၅၀) ဖိုး၊ သရက္သီး (၃၅) သန္းဖိုး ယူနန္ကို တင္ပို႔ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာကေန ဧၿပီလအထိ ရက္တစ္ရာကာလမွာ ဖရဲသီး နဲ႔ သခြါးေမႊး အမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္ခ်ိန္ဟာ တရုတ္ျပည္မွာ ဖရဲသီး ရာသီကုန္ဆံုးခ်ိန္နဲ႔ တုိက္ဆိုင္ေနပါတယ္။
မႏၱေလးတုိင္းမွာ မိသားစု (၃၀၀၀) ဟာ ဖရဲသီး ဧက (၁၉,၀၀၀) စိုက္ပ်ဳိးၾကၿပီး၊ မိသားစု (၁၅၀) က သခြားေမႊး ဧက (၈၂၀) ကို စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။ စစ္ကိုင္းတုိင္းမွာေတာ့ မိသားစု (၃၈၀၀) က ဖရဲသီး ဧက (၁၆,၀၀၀) စိုက္ပ်ဳိးၿပီး၊ မိသားစု (၁၆၀၀) ဟာ သခြားေမႊး ဧက (၁၂,၀၀၀) စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။ ကုလားပဲနဲ႔ စပါး လို စိုက္ေနက်သီးႏံွနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ ဖရဲသီးက အျမတ္အစြန္း ဆယ္ဆေလာက္ ပိုရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဓါတ္ေျမၾသဇာနဲ႔ အလုပ္သမား သံုးရတာမို႔ အရင္းကလည္း ပိုမ်ားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အရည္အေသြးနဲ႔ ေစ်းႏႈန္း မတည္ၿငိမ္မႈ အၿမဲတမ္း ရိွေနတာမို႔ အရႈံးေပၚတဲ့ ႏွစ္ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ မူဆယ္ကို (၂) ရက္နဲ႔ အေရာက္ပို႔ႏိုင္တာဟာ ျမန္မာ့ဖရဲသီးရဲ ႔ အားသာခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ မူဆယ္ကတဆင့္ ယူနန္ကို တင္ပို႔တဲ့ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရဲ ႔ စားသံုးကုန္ပစၥည္းဟ မႏွစ္က ေဒၚလာသန္း (၃၃၀၀) ဖိိုး ရိွေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ဖရဲနဲ႔ သခြားေမႊး စိုက္သူ (၃) မ်ဳိး ရိွပါတယ္။ ေဒသခံလယ္သမားက ကိုယ္ပိုင္ေျမနဲ႔ ငွားတဲ့ေျမမွာ စိုက္ပ်ဳိးၾကပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးကုမၸဏီကေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရး မန္ေနဂ်ာေတြ ေစလႊတ္ၿပီး ငွားထားတဲ့ လယ္ေျမေပၚမွာ စိုက္ပ်ဳိးခုိင္းပါတယ္။ တရုတ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း ေျမငွားၿပီး ဖရဲသီး စိုက္ပ်ဳိးၾကပါတယ္။ ေဒသခံလယ္သမားဟာ (၁၀) ဧကနဲ႔ (၅၀) အထိ စိုက္ပ်ဳိးၾကၿပီး၊ ျမန္မာနဲ႔ တရုတ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ့ ဧက တစ္ရာေက်ာ္ စိုက္ပ်ဳိးၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ထြက္တဲ့ ဖရဲသီး နဲ႔ သခြားေမႊးတုိ႔ကို မူဆယ္ (၁၅၀) မုိိင္ ေစ်းမွာ ပႊဲစားေတြက ေရာင္းဝယ္ၾကပါတယ္။ ေျမငွားၿပီး စိုက္ပ်ဳိးတဲ့စနစ္ က်င့္သံုးမႈနဲ႔ လုပ္သားအင္အားသံုးၿပီး ဥယ်ာဥ္အတတ္ပညာ အသံုးျပဳလာတာမို႔ ဖရဲသီး နဲ႔ သခြားေမႊး အထြက္တိုးလာေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တဧကမွာ အလုပ္သမား (၂) ေယာက္ေလာက္ သံုးတာမို႔ အလုပ္အကိုင္ အမ်ားႀကီးေပးႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ ေျမငွားၿပီး စိုက္ပ်ဳိးတဲ့စနစ္နဲ႔ နယ္စပ္မွာ ၾကားပြဲစားစနစ္ ေပၚထြက္လာတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဖရဲသီးနဲ႔ သခြားေမႊး အမ်ားအျပား တရုတ္ျပည္ကို တင္ပို႔ႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မွာလည္း ဖရဲသီး အမ်ားအျပား စိုက္ပ်ဳိးေပမယ့္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ဖရဲသီးရာသီ ကုန္ဆံုးပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မွာ ဖရဲသီး တံုးခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္က ဖရဲသီးေတြ စားသံုးဖို႔ အရြယ္ေရာက္လာတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဖရဲသီးဟာ ႏိုဝင္ဘာလကေန ေမလအထိ တရုတ္ေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းေကာင္းေနပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ တရုတ္ျပည္မွာ စားသံုးတဲ့ ဖရဲသီး (၈၀) ရာခိုင္ႏႈန္းကို ျမန္မာျပည္က တင္သြင္းေနရပါတယ္။
တရုတ္ျပည္မွာ ဖရဲလုပ္သားတဦးကို တေန႔ယြမ္ (၂၀၀) အထိ ေပးရၿပီး ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ယြမ္ (၂၀) ေလာက္သာ ေပးရပါတယ္။ ေျမငွားခမွာလည္း တရုတ္ျပည္က ငါးဆေလာက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဖရဲသီး တံုးခ်ိန္မွာ တရုတ္ျပည္မွာ ဖရဲ စိုက္ပ်ဳိးရင္ မွန္ဂိုေဒါင္ႀကီးေတြထဲမွာ စိုက္ပ်ဳိးရတာမို႔ စရိတ္အကုန္အက် အလြန္မ်ားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဖရဲသီး စိုက္ပ်ဳိးတဲ့ စရိတ္စခဟာ တရုတ္ျပည္ထက္ အမ်ားႀကီးသက္သာပါတယ္။ ဟိုင္နန္ကၽြန္းက ဖရဲခင္းေတြဟာ ျမန္မာနဲ႔ ရာသီခ်င္း တူေပမယ့္ ေစ်းႏႈန္းမွာေရာ အရသာမွာေရာ ျမန္မာ့ဖရဲသီးကို မယွဥ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္ကို ဖရဲသီး တင္ပို႔တာဟာ သယံဇာတ တင္ပို႔တာထက္ ျမန္မာအတြက္ ပိုအက်ဳိးရိွၿပီး အလြန္တြက္ေျခကိုက္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
