ျမန္မာျပည္မွာ Facebook လူမႈကြန္ရက္ကို ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ တိုင္းသူျပည္သားကေရာ၊ အစိုးရကေရာ အသံုးျပဳေနတာမုိ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔ အစိတ္အပိုင္းတခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အက်ဳိးရွိတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျဖန္႔ေဝႏိုင္သလို ပဋိပကၡျဖစ္မယ့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်က္နဲ႔ အမုန္းစကားကိုလည္း ျဖန္႔ေဝႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္လာေအာင္လုပ္ရာမွာ Facebook လူမႈကြန္ရက္ဟာ အဓိကအခန္းပါဝင္ေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးဌာနက လြန္ခဲ့တဲ့ မတ္လက ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ဟာ အက်ဳိးျပဳတာနည္းၿပီး မေကာင္းတဲ့ဘက္က မ်ားသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဧၿပီလေရာက္ေတာ့ Facebook အႀကီးအကဲဆီကို ျမန္မာ့အရပ္ဘက္အသင္းအဖြဲ႔ (၈) ဖြဲ႔က စာေရးၿပီး အမုန္းစကားျဖန္႔ေဝမႈကို စနစ္တက် ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ တာဝန္ရိွပုဂၢိဳလ္၊ ဘာသာစကားကၽြမ္းက်င္သူနဲ႔ အရပ္ဘက္အသင္းအဖြဲ႔ေတြ လက္တြဲၿပီး Facebook ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အႀကံေပးေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ဖို႔ ၂၀၁၃ ေလာက္ကတည္းက ျမန္မာအရပ္ဘက္အဖြဲ႔ေတြ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေပမယ့္ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကဘူးလို႔လည္း တခ်ဳိ ႔က ဆိုပါတယ္။ အမုန္းစကားကို (၂၄) နာရီအတြင္း Facebook ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ပါ့မလားလို႔ Mark Zuckerberg ကို ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္မွာ ဧၿပီလက ေမးပါတယ္။
ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနပံုကို Zuckerberg က ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္မွာ ေျဖၾကားသြားပါတယ္။ ပထမအေနနဲ႔ ျမန္မာစကား တတ္ကၽြမ္းသူ အေတာ္မ်ားမ်ားထပ္ၿပီးခန္႔ဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာစကားတတ္ၿပီး ေဒသအေျခအေနသိသူကသာ အမုန္းစကားကို စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ ျမန္မာအရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လက္တြဲၿပီး အမုန္းစကားျဖန္႔ေဝသူကို စီစစ္ရမယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ အမုန္းစကားကို တည္ျဖတ္မွာမဟုတ္ဘဲ ျဖန္႔ေဝသူရဲ ႔ Account ကို ပယ္ဖ်က္ပစ္တဲ့နည္းကို သံုးမယ္လို႔ Zuckerberg က ေျပာပါတယ္။ တတိယအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာသံုးတဲ့ Facebook စနစ္မွာ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔တခု ဖြဲ႔စည္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာလည္း ဒီလိုျပႆနာမ်ဳိး မျဖစ္ပြားရေအာင္ တားဆီးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
ျမန္မာ့လူမႈကြန္ရက္ Facebook ဟာ အမုန္းစကား ျပန္႔ပြားရာေနရာ ျဖစ္ေနပံုကို Bethany Davis က ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Winchester တကၠသိုလ္မွာ ၂၀၁၅ က မဟာဝိဇၨာက်မ္းေရးဖူးပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ေၾကာင့္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ျပင္းထန္လာတာဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အဆိပ္သင့္တဲ့ သေဘာပဲလို ဆိုပါတယ္။ လူငယ္ေတြ အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ လူမႈကြန္ရက္မွာ မြတ္စလင္ဘာသာကို တဘက္သတ္ စြပ္စြဲတုိက္ခိုက္တာဟာ အထင္မွားအျမင္မွား ျဖစ္ေစပါတယ္တဲ့။ အမုန္းစကားဟန္႔တားေရး၊ ဥပေဒနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊ တန္ျပန္ေခ်ပေရး စတဲ့ နည္းသံုးခုနဲ႔ တံု႔ျပန္ႏုိင္တယ္လို႔ Bethany Davis က ဆိုပါတယ္။ ေနဘုန္းလတ္ ဆိုသူကေတာ့ ‘ပန္းစကား’ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ တန္ျပန္ထားပါတယ္။ Internet မွာ အမုန္းစကားသံုးတာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ကို သတိထားၾကဖို႔ ပန္းစကားက ရည္ရြယ္ပါတယ္တဲ့။
NLD အစိုးရ တက္လာၿပီး မၾကာမီမွာ အမုန္းစကား ေျပာၾကားမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒကို ျပဌာန္းဖို႔ ႀကိဳးစားေၾကာင္း သိရိွရပါတယ္။ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး တင္းမာမႈကို ျဖစ္ပြားေစတဲ့ အမုန္းစကား ျဖန္႔ျဖဴးမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ဥပေဒကို ဘာသာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ႀကီးဌာနက ျပဌာန္းဖို႔ စီစဥ္တာပါ။ ဒီဥပေဒမ်ဳိး မရွိေသးတဲ့အတြက္ ျပဌာန္းဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ ဒီကိစၥမွာ ပညာေပးၿပီး ျပႆနာကို အျပည့္အဝနားလည္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းတာက ပိုၿပီးထိေရာက္တယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ဟာ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုေနထိုင္ၿပီး ဘာသာေပါင္းစံု ကိုးကြယ္တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အားလံုးလက္ခံႏိုိင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရပါလိမ့္မယ္။ စည္းကမ္းရိွတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ လူမ်ဳိးစံုယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာျပည္ဟာ ျမန္မာတဦးတည္းပိုင္ မဟုတ္ဘဲ အမ်ားပိုင္ ျဖစ္တာကို လက္ခံရပါလိ္မ့္မယ္။
အမုန္းစကားကို လူႀကိဳက္မ်ားလာေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတခုက အသိပညာေခါင္းပါးမႈ ျဖစ္တယ္လို႔ Bethany Davis က သံုးသပ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသင္ရိုးမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးနဲ႔ အျခားဘာသာေတြ မသင္ၾကားဘဲ ဗမာ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းကိုသာ ဦးစားေပးသင္တာေၾကာင့္ ကြဲျပားတဲ့အျမင္ကို ျမင္ႏုိင္စြမ္းမရိွ ျဖစ္ေနတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ Facebook မွာ ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြလုပ္ၿပီး အမုန္းစကားကို ယဥ္ေက်းသိမ့္ေမြ႔စြာ လူငယ္ပိုင္းက တန္ျပန္ႏုိင္ရင္ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးရိွမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မတရားတဲ့ကိစၥကို တည္ၿငိမ္ေအးေဆးစြာ တန္ျပန္တာဟာ အသိပညာျပန္႔ပြားေစတယ္လို႔ Bethany Davis က သံုးသပ္ပါတယ္။ အမုန္းစကားဟာ မသိနားလည္မႈအေပၚမွာ အေျခခံတာကို သိထားဖို႔လိုပါတယ္။
အစိုးရရဲ ႔ သေဘာသဘာဝေျပာင္းလဲဖို႔ ကိစၥဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုနဲ႔ ကြဲျပားတဲ့ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈအေပၚထားရိွတဲ့ သေဘာထားေတြ ေျပာင္းလဲလာၿပီး ယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏုိင္မွသာ ေရရွည္ခံမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အမုန္းစကားနဲ႔ အယုတၱအနတၱ ေရးသားမႈကို ဟန္႔တားဖို႔အတြက္ Facebook Account ပယ္ဖ်က္တဲ့ နည္းလမ္းကိုသာ သံုးရပါလိမ့္မယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္မွာ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့နဲ႔ မိုက္ရိုင္းမႈ ကင္းရွင္းဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။
