အနာဂတ်မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလောကမှာ စစ်တပ်အနေနဲ့ အပြီးတိုင်စွန့်ခွာနိုင်ရေးအတွက် လက်ရှိ တပ်မတော်ကို လုံးဝ ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ လိုအပ်နေကြောင်း CDM ဗိုလ်ကြီးဖြစ်တဲ့ ကိုညီသုတက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ အရှိန်အဟုန်ကြီးမားတဲ့ CDM အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့ကြတဲ့ CDM တပ်မတော်သားတွေရဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ CDM ဗိုလ်ကြီးဖြစ်တဲ့ ကိုညီသုတကို မအင်ကြင်းနိုင် ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
မင်္ဂလာပါ။ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးရာ အစီအစဉ်ကနေ ကြိုဆိုပါတယ်။ ဒီတကြိမ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားမှုတွေထဲမှာ CDM အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုဟာ တတိုင်းတပြည်လုံး အရှိန်အဟုန် ကြီးမားခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်တပ်ကနေ စွန့်ခွါထွက်လာသူ အရေအတွက်ဟာ အနည်းဆုံး သုံးထောင်ကျော်အထိ ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ မြန်မာ့စစ်တပ်သမိုင်းမှာ မကြုံစဖူးတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စစ်အာဏာသိမ်း (၂) နှစ်ပြည့်လာချိန် CDM တပ်မတော်သားတွေရဲ့ ရပ်တည်ချက် နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေကို သိရအောင်လို့ CDM ဗိုလ်ကြီးတဦးဖြစ်တဲ့ ကိုညီသုတကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
မေး ။ ။ မင်္ဂလာပါ ကိုညီသုတ။ အခု စစ်ကောင်စီက သူတို့စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့ (၂) နှစ်ပြည့်အချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးသက်တမ်းကို ထပ်ပြီးတော့ တိုးလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီလိုတိုးလိုက်တဲ့အပေါ်မှာ ကိုညီသုတရဲ့ အမြင် ဘယ်လိုရှိပါသလဲရှင့်။
ဖြေ ။ ။ မင်္ဂလာပါ။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကတော့ သူတို့အတွက် နောက်ဆုံးအဆင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးပြီးရင် ဘာမှလုပ်စရာ မရှိတော့ဘူး။ လက်နက်ချဖို့ပဲ ရှိတော့တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာလိုက်တာသည် လက်ရှိ အဲဒီနယ်မြေတွေမှာ မစိုးမိုးနိုင်ဘူး။ အုပ်ချုပ်လို့ မရနိုင်ဘူးဆိုတာကို ဝန်ခံလိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပမာဏကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း မြို့နယ်ပေါင်း သုံးဆယ်နီးပါး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းကြတော့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အရဆိုရင် ဒါက ပမာဏ တော်တော်လေး ကြီးပါတယ်။ ဥပမာ ရန်ကုန်တိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းတို့လို မြို့နယ်များတဲ့ တိုင်းတွေကို ဖယ်လိုက်မယ်ဆိုရင် လက်ရှိ ကြေညာထားသည့်ဟာတွေသည် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်မှာ အများကြီး ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ သူတို့သည် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အရတွက်မယ်၊ အချိုးအစားအရ တွက်မယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တဝက်နီးပါးလောက်ဟာ သူတို့အနေနဲ့ ထိန်းချုပ်လို့ မရတော့ဘူး။ သူတို့ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ မရှိတော့ဘူးဆိုတာကို သူတို့ကိုယ်တိုင် ဝန်ခံလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး ။ ။ CDM တပ်မတော်သားတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုက စစ်ကောင်စီပေါ်မှာ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ၊ အဲဒီအတိုင်းအတာကော ဘယ်လောက်အထိ ရှိသလဲ။
ဖြေ ။ ။ ပထမဦးဆုံးတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ကာလအတွင်းမှာဆိုရင် တရားဝင် ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် လှုပ်ရှားပြီးတော့ ထွက်လာတဲ့ အရေအတွက်တွေဟာ သုံးထောင်ဝန်းကျင် ရှိပါတယ်။ ပြီးတော့ မထင်မရှားနဲ့ CDM အနေနဲ့ မဟုတ်ဘူး၊ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ တပ်ထဲက အခြေအနေကို စိတ်ပျက်ပြီးတော့ ထွက်လာတဲ့ အရေအတွက်တွေကလည်း ထောင်ပေါင်းများစွာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီရဲ့ သက်ရောက်မှုတွေက အဓိက ဘာလဲဆိုတော့ စစ်တပ်ကို သူတို့ရဲ့ စစ်သားတွေကိုယ်တိုင်၊ တပ်မတော်သားတွေ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်က လက်မခံတော့ဘူးဆိုတာကို ပြသလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အရေအတွက်အားဖြင့်ကော၊ လှုပ်ရှားမှုအားဖြင့်ကော ကြည့်မယ်ဆိုရင် သမိုင်းမှာ အကြီးမားဆုံး သက်သေပြမှုတခု ဖြစ်ပါတယ်။ အရင်တုန်းကလည်း ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခု ဒီမှာပါဝင်ခဲ့ကြသူတွေဟာ လက်ရှိ တော်လှန်ရေးနဲ့အတူ အဆုံးအထိ ပါဝင်ကြသလို၊ အင်အားကလည်း များပါတယ်။
မေး ။ ။ အခု ဒီတကြိမ် စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့အချိန်မှာ စစ်တပ်ကနေ ထွက်လာတဲ့လူ ကိုညီသုတတို့အပါအဝင် ထွက်လာတဲ့လူတွေ အရေအတွက်က ဘာကြောင့် ဒီလောက်များတာလဲရှင့်။
ဖြေ ။ ။ အဲဒါကတော့ ဒီမိုကရေစီအစိုးရကြောင့်လို့ပဲ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်မှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လမ်းစတွေ မြင်တယ်။ နောက်တခါ ဆက်သွယ်ရေးကြောင့်လည်း ပါပါတယ်။ ဒီခေတ်မှာ ကမ္ဘာကြီးကို လှမ်းကြည့်လို့ ရနေပြီ။ ကျနော်တို့ဘေးမှာရှိနေတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာရှိနေတဲ့ နိုင်ငံသားတွေ ဘယ်လိုမျိုး ဖြတ်သန်းနေတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင် ပညာတတ်လာကြပြီ။ ဒါကလည်း တကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တခုကြတော့ တော်လှန်ရေးအရှိန်ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ အရင်တုန်းကလူတွေက ပါဝင်ချင်ကြတယ်။ ပါလည်းပါကြပါတယ်။ သို့သော် သူတို့ဆက်ပြီးတော့ မပါဝင်နိုင်ကြဘူး။ အခုကြတော့ တော်လှန်ရေးအရှိန်ဟာ စကတည်းကနေ ပုံသဏ္ဍာန် ပြောင်းသွားတာပဲ ရှိတယ်။ ပထမ ကျနော်တို့ အကြမ်းမဖက် လှုပ်ရှားမှုအနေနဲ့ သွားတဲ့အချိန်မှာလည်း အင်အားအင်မတန်ကောင်းတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို သွားတဲ့အခါမှာ အစပိုင်းမှာတော့ မသိသာပေမဲ့ အခု (၁) နှစ်၊ (၂) နှစ်ကြာတဲ့အချိန်မှာ အရှိန်တဖြည်းဖြည်း ကြီးလာတယ်။ အဲဒီ့သက်ရောက်မှုကြောင့်ပဲ သူတို့အထဲထဲမှာ ဆက်နေဖို့ရာ အဆင်မပြေဘူးဆိုတာကို သိလာတဲ့အတွက်ကြောင့် ရဲနဲ့ စစ်သားပေါင်း နှစ်သောင်းကျော်၊ သုံးသောင်းနီးပါးအထိ ထွက်လာတယ်။ ဒါဟာ အင်မတန်များပြားတဲ့ ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပမာဏ ထွက်လာရခြင်း အဓိက အကြောင်းရင်းနှစ်ချက်ကတော့ တချက်ကတော့ သူတို့ကိုယ်တိုင် ပညာတတ်လာတယ်။ ဒုတိယအချက်ကတော့ စစ်တပ်ဟာ ရှုံးနေတာကြောင့်။
မေး ။ ။ နောက်ပြီးတော့ စစ်တပ်က ထွက်လာတဲ့ လူတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုလည်း ဗိုလ်ကြီးနဲ့ အဆင့်တွေထဲမှာ စစ်သား၊ တပ်သား အဆင့်လိုက်တွေရှိတဲ့နေရာမှာ တကယ့်ကို အဆင့်မြင့်တဲ့အရာရှိတွေ မပါဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်ကော ဘာကြောင့် သူတို့တပ်ပိုင်းမှာ အဆင့်မြင့်အရာရှိတွေပိုင်းက စွန့်ခွါတဲ့လူတွေ မရှိတာလဲရှင့်။
ဖြေ ။ ။ ဒါကတော့ နှစ်ချက်ရှိတာပေါ့။ တချက်ကတော့ ရာထူးအရမ်းကြီးတဲ့ သူတွေမှာတော့ မတရားသဖြင့် ရထားတဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီပိုင်ဆိုင်မှုတွေသည် သေချာတယ်။ သူတို့လုပ်လိုက်တယ်ဆိုတာနဲ့ လက်ရှိရှိနေတဲ့ စစ်တပ်က အကြီးအကဲတွေက သိမ်းတယ်။ အဲဒီအခါမှာ သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစနဲ့ ရပ်တည်ဖို့ရာ သူတို့မှာ အရည်အသွေးလည်း မရှိဘူး။ အရည်အချင်းလည်း မရှိဘူး။ ဆိုတော့ သူတို့တွေက အဲဒီအရာကို ဆုံးရှုံးဖို့ကို ကြောက်ပါတယ်။ နောက်တခါ တချို့သူတွေက ဘာဖြစ်သလဲဆိုတော့ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ စစ်တပ်ထဲမှာ ဘုရင်စနစ်လိုပဲ - လက်အောက်ငယ်သားတွေနဲ့ အရာရှိတွေကြားမှာ သူတို့ရဲ့ ဝေယျာဝစ္စတွေ လုပ်ပေးတာအစ၊ အဲဒီလို ဘဝတွေနဲ့ပဲ နေရတယ်။ နေရတဲ့အခါကြတော့ ပြီးခဲ့တဲ့လပိုင်းတွေမှာဆိုရင် ယာယီတပ်ရင်းမှူးတယောက် လာပါတယ်။ ထွက်လာတယ်။ ထွက်လာတဲ့အချိန်မှာ သူ့အတွက်ကို စားဖို့တွေ၊ နေဖို့ထိုင်ဖို့တွေ စီစဉ်ပေးနေပေမဲ့ သူ့အနေနဲ့ ဘယ်လိုခံစားနေရသလဲဆိုတော့ သူ့ဘဝကြီး နိမ့်သွားတယ်လို့ ခံစားရတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူအရင်တုန်းကရထားတဲ့ ရာထူးရဲ့ စည်စိမ်တွေက သူ့အတွက် အပိုလို့ဖြစ်နေတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ သူ့ဘေးနားမှာ ဘယ်သူမှခယနေတာ မရှိတော့ဘူး။ ဒါကတော့ ပုံမှန်ကမ္ဘာ။ ဒီလိုပုံမှန်ကမ္ဘာမှာ နေနိုင်ဖို့ နေနိုင်လောက်အောင် မနေနိုင်တော့လောက်အောင် ဦးနှောက်တွေက ဖျက်ဆီးခြင်းခံထားရတယ်။ အဓိကအကြောင်းရင်းက နှစ်ချက်ပါ။ သူတို့သည် သူတို့ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ ဆုံးရှုံးမှုတွေတကြောင်း။ အဲဒါကတော့ အင်မတန် ရာထူးကြီးတဲ့လူတွေ - သူတို့တွေက အင်မတန်ချမ်းသာကြွယ်ဝကြတယ်။ ဒါတွေကို ဆုံးရှုံးမခံနိုင်ဘူး။ နောက်တခုက သူတို့ဦးနှောက်တွေက ဖျက်ဆီးခံထားရတယ်။ ပုံမှန်အလုပ်တောင် သူတို့ မလုပ်နိုင်တော့ဘူး။ ပုံမှန်လူတွေနဲ့ တန်းတူမဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အယူအမှားတွေ ရိုက်သွင်းခံထားရတဲ့အခါမှာ ပုံမှန်လူတယောက်လုပ်တဲ့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စားဖို့ စီမံတယ်၊ ကိုယ့်အဝတ်ကိုယ်လျှော်တယ်။ ဆေးဝယ်ရင် တန်းစီးတယ်။ ဒါတွေကိုတောင် လုပ်ဖို့ရာ ဦးနှောက်တွေက ပုံမှန်စွမ်းဆောင်ရည် မရှိတော့တဲ့အခါမှာ သူတို့သည် ဒီလိုမျိုးလုပ်ဖို့ စိတ်သတ္တိအရကော၊ ဉာဏ်ပညာအရကော မရှိတော့တာ။
မေး ။ ။ အဲဒီတော့ အခုတိုင်းပြည်ကို ပြန်ပြီးတော့ တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ ဒီစစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကော၊ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့တွေကော လူထုပိုင်းကမြင်တာက လက်ရှိစစ်တပ်ကို ပြောင်းကိုပြောင်းလဲရမယ်ဆိုတဲ့ အမြင်တွေ ရှိနေတဲ့အခါကြတော့ ကိုညီသုတတို့အနေနဲ့ အဲဒီလို စစ်တပ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအပိုင်းကို ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲရှင့်။
ဖြေ ။ ။ လက်ရှိကတော့ စစ်တပ်က ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလမ်းကြောင်း သွားလို့မရတော့ဘူး။ ဒါကတော့ သေချာသွားပြီ။ ကျနော် ပထမပိုင်းမှာ ပထမတနှစ်လောက်မှာတော့ မျှော်လင့်ကြည့်တယ်။ နောက်တခါ ရနိုင်မလားလို့ လမ်းကြောင့်ဖွင့်ပေးခဲ့တယ်။ အခုဆို (၂) နှစ်ကျော်သွားတဲ့အခါမှာ တိုင်းပြည်မှာ ဆုံးရှုံးမှုကလည်း အင်မတန်ကြီးသွားပြီ။ နစ်နာမှုတွေကလည်း ကြီးပြီ။ နောက်တခါ စစ်တပ်ရဲ့ အသိတရာ မရတော့ဘူးဆိုတဲ့ဟာလည်း ပြည်သူတွေအားလုံးရဲ့ကြားထဲမှာ ခိုင်မာသွားပြီ။ ဒီလိုပဲ နိုင်ငံရေးအရသော်လည်းကောင်း၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေမှာလည်း ဒီလိုပါပဲ။ တချို့သော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဆိုရင် သတိထားမိပါလိမ့်မယ်။ သူတို့စစ်တပ်သည် ဒီလောက်အထိ လမ်းဆိုးဆိုးကို လျှောက်တန်မကောင်းသေးဘူး။ အာဏာသိမ်းလောက်တဲ့အဆင့်သာ လုပ်မယ်။ အခုလိုမျိုး ကိုယ့်ရဲ့ပြည်မမှာ ရှိနေတဲ့ ပြည်သူတွေကိုတောင် သတ်နိုင်ဖွယ်မရှိဘူးဆိုကာ စောင့်ကြည့်တဲ့ကာလတွေ ပေးခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ တချို့တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေက။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ကိုယ်တိုင် ဘာကိုနားလည်လာသလဲဆိုရင် စစ်တပ်က ဘယ်လိုမှ ပြောင်းလဲနိုင်ဖွယ် မရှိတော့ဘူး။ သူတို့ သန္ဓေကိုက၊ သူတို့ရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇကိုယ်က လုံးဝကို အသစ်ပြန်လုပ်ရမယ့် အနေအထားမျိုး ဖြစ်သွားတယ်။ နှစ်ပေါင်းများစွာ အယူဝါဒအမှားတွေ၊ နောက်တခါ စံနှုန်းနိမ့်တဲ့ တန်းဖိုးတွေနဲ့ ရှင်သန်တဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ ပြောင်းလဲဖို့က ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ လုံးဝကို အစားထိုးရမယ့် အနေအထား ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
မေး ။ ။ တဘက်မှာကြတော့ စစ်တပ်မှာ လက်နက်ရှိနေတယ်။ အမြဲတမ်းလည်း သူတို့ဟာ လက်နက်အားကိုးနဲ့ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ လက်ခံထားတဲ့ သူတွေဘက်ကျတော့ ဒီလိုတိုင်းပြည်ပြန်ပြီးတော့ ပြောင်းလဲရေးအတွက်က စစ်တပ်နဲ့ ပူးပေါင်းရမယ်။ စစ်တပ်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမယ်ဆိုတဲ့ သဘောထားအမြင်တွေလည်း ရှိနေကြတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ ကိုညီသုတရဲ့ သုံးသပ်ချက် ဘယ်လိုရှိပါသလဲရှင့်။
ဖြေ ။ ။ ဒါဆိုရင်တော့ သမိုင်းကိုပဲ ပြန်ကြည့်ရမယ်။ သမိုင်းမှာဆိုလည်း ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲ မအောင်မမြင် ဖြစ်တယ်။ ရလဒ် လုံးဝအဆင်မပြေဘူး။ ပြီးတော့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဆိုပြီးတော့ ၂၀၁၀ မှာ အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့ခဲ့တယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ပြည်သူဘက်က ကိုယ်စားလှယ်တွေ တင်းပြည့်ကျပ်ပြည့် မပါနိုင်ပေမယ့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လမ်းကြောင်းကို သွားတယ်လို့တော့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီကာလတွေမှာ ယုံကြည်ပေးခဲ့ကြတယ်။ ပြည်သူတွေ၊ နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့တွေ။ သို့သော် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ပြီးတဲ့အခါမှာ သူတို့ အလားတူပဲ ဒီပုံစံကိုပဲ ပြန်လျှောက်တယ်။ လျှောက်တဲ့အခါကြတော့ သူတို့ရဲ့ သွားချင်တဲ့ပုံစံသည် လက်နက်ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းက တိုင်းပြည်မှာပဲ အခုလိုပဲ ဥပဒေပြုအာဏာ၊ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ၊ တရားစီရင်ရေးအာဏာတွေကို ကိုင်စွဲချင်တယ်။ ဒါတွေကို ချယ်လှယ်ချင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက လုံးဝမပျက်သွားဘူး။ ဒါတွေက နိုင်ငံအတွက် လုံးဝမကောင်းဘူး။ ဒါကိုဆက်ပြီးတော့သွားနေ၊ ဒီလမ်းကြောင်းထဲကနေ ဆက်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်းတယ်ဆိုရင် ဒီကစားပွဲက ဒီအတိုင်းပဲ အလားတူထပ်ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်။ သူတို့ အလိုမကျတိုင်း၊ သူတို့ စိတ်ထဲမှာ အဆင်မပြေတိုင်း၊ အရင်လျှောက်ခဲ့တဲ့လမ်းအဟောင်း၊ လမ်းအမှားကိုပဲ ဆက်လျှောက်လိမ့်မယ်။ ဒါတွေက ရပ်တန့်ဖို့အချိန် တန်လာပြီ။ ဒီလိုပြောခြင်းက စစ်တပ်နဲ့ လုံးဝအပေးအယူ မလုပ်ဘူး မဟုတ်ဘူး။ စစ်တပ်သည် သူတို့ လုံးဝပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ဝန်ချတောင်းပန်တာတွေ၊ အာမခံတာတွေ၊ စစ်တပ်ရဲ့အပေါ်မှာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အစိုးရတရပ်က လုံးဝထိန်းချုပ်မှုရှိတဲ့ အခြေအနေမျိုးဆိုရင်တော့ စစ်တပ်သည် လုံးဝဖျက်ဆီးစရာ မလိုဘဲ၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲလို့ရတဲ့ ပုံစံ ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။ သို့သော် အဲဒီအခြေအနေ မဟုတ်ဘဲနဲ့၊ နဂိုလိုပဲ ညှိနှိုင်းလို့ရတဲ့အခါတော့ ဒီပြဿနာတွေ ပြေလည်သွားနိုင်မယ်လို့ မထင်ဘူး။
မေး ။ ။ နိုင်ငံတကာရဲ့ ပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍ - အနောက်နိုင်ငံတွေ၊ နောက်တခါ လုံခြုံရေးကောင်စီ၊ ကုလသမဂ္ဂ - ဒါတွေကနေ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးမှာ သူတို့ ကူညီပါဝင်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကိုညီသုတရဲ့အမြင် ဘယ်လိုရှိသလဲရှင့်။
ဖြေ ။ ။ ဒီအခြေအနေကာလမှာတော့ တဖြည်းဖြည်း အတော်လေးကို အားရဖို့ကောင်းပါတယ်။ ဆိုတော့ အနောက်မှာဆိုရင် တရုတ်သြဇာကြီးတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံလို နိုင်ငံမျိုးက မီးစိမ်းပြလိုက်တဲ့အခါ တခြားသက်ရောက်မှုများစွာ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ အာဆီယံမှာဆိုရင် အင်ဒိုနီးရှားဘက်ကဆိုရင် လက်ရှိ အာဆီယံဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ NUG ကို NUG မှာရှိတဲ့ ဝန်ကြီးတွေကို စကားဝိုင်းးတွေမှာ သူတို့ရဲ့အမြင်တွေကို ပြောဆိုဆွေးနွေးခွင့် ရှိသင့်တယ်လို့ တရားဝင်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလာပါတယ်။ နောက်တခါ တခြားဒေသတွင်းမှာဆိုလည်း စင်္ကာပူလိုနိုင်ငံမျိုးဆိုရင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ ပါဝင်တဲ့ ဘယ်ဆွေးနွေးပွဲမဆို မတက်ဘူးဆိုတဲ့ သဘောထားတွေ ထုတ်ပြန်ကြတယ်။ နိုင်ငံတကာရပ်ဝန်းက မြန်မာ့အရေးပေါ်မှာ အာရုံစိုက်မှုက တဖြည်းဖြည်းကောင်းလာတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ နောက်တခါ အရင်တုန်းက နှစ်ဘက်ခွပြီးတော့ ကစားနေတဲ့ တရုတ်လိုနိုင်ငံမျိုးတွေတောင် စစ်ကောင်စီဘက်မှာ ရပ်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် သူတို့အတွက် အကျိုးမရှိဘူးဆိုတာ သိလိုကအခါမှာ စစ်ကောင်စီအတွက် တချို့အရာတွေ မရပ်တည်းပေးခဲ့တဲ့ အချိန်တွေလည်း ဒီလပိုင်းအတွင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာရဲ့ ထောက်ပံ့မှု၊ အခုလက်ရှိ နိုင်ငံတကာရဲ့ ရပ်တည်ချက်ဟာ အပြောင်းအလဲပေါ်မှာ အင်မတန်သက်ရောက်မှု ကြီးပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်၊ သူတို့ရဲ့ ပေးတဲ့ ခွန်အားတွေကြောင့်လည်း ပြည်သူတွေဟာ ပိုပြီးတော့ အခက်အခဲတွေကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှာဖို့အတွက် အင်အားတွေရှိလာပြီး အခုလို အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဆက်သွားဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။
======= Unicode =====
အနာဂတျမွနျမာ့နိုငျငံရေးလောကမှာ စဈတပျအနနေဲ့ အပွီးတိုငျစှနျ့ခှာနိုငျရေးအတှကျ လကျရှိ တပျမတောျကို လုံးဝ ပွောငျးလဲပဈဖို့ လိုအပျနကွေောငျး CDM ဗိုလျကွီးဖွဈတဲ့ ကိုညီသုတက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ အရှိနျအဟုနျကွီးမားတဲ့ CDM အာဏာဖီဆနျရေးလှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျခဲ့ကွတဲ့ CDM တပျမတောျသားတှရေဲ့ နောကျဆုံးအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ CDM ဗိုလျကွီးဖွဈတဲ့ ကိုညီသုတကို မအငျကွငျးနိုငျ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
မငျ်ဂလာပါ။ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီရေးရာ အစီအစဉျကနေ ကွိုဆိုပါတယျ။ ဒီတကွိမျ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆနျ့ကငြျလှုပျရှားမှုတှထေဲမှာ CDM အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှုဟာ တတိုငျးတပွညျလုံး အရှိနျအဟုနျ ကွီးမားခဲ့ပါတယျ။ အထူးသဖွငျ့ စဈတပျကနေ စှနျ့ခှါထှကျလာသူ အရအေတှကျဟာ အနညျးဆုံး သုံးထောငျကြောျအထိ ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ မွနျမာ့စဈတပျသမိုငျးမှာ မကွုံစဖူးတဲ့ အခွအေနေ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောငျ့ စဈအာဏာသိမျး (၂) နှဈပွညျ့လာခြိနျ CDM တပျမတောျသားတှရေဲ့ ရပျတညျခကြျ နောကျဆုံးအခွအေနတှေကေို သိရအောငျလို့ CDM ဗိုလျကွီးတဦးဖွဈတဲ့ ကိုညီသုတကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
မေး ။ ။ မငျ်ဂလာပါ ကိုညီသုတ။ အခု စဈကောငျစီက သူတို့စဈအာဏာသိမျးတဲ့ (၂) နှဈပွညျ့အခြိနျမှာ သူတို့ရဲ့ စဈအုပျခြုပျရေးသကျတမျးကို ထပျပွီးတော့ တိုးလိုကျပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဒီလိုတိုးလိုကျတဲ့အပေါျမှာ ကိုညီသုတရဲ့ အမွငျ ဘယျလိုရှိပါသလဲရှငျ့။
ဖွေ ။ ။ မငျ်ဂလာပါ။ စဈအုပျခြုပျရေးကတော့ သူတို့အတှကျ နောကျဆုံးအဆငျ့ပဲ ဖွဈပါတယျ။ စဈအုပျခြုပျရေးပွီးရငျ ဘာမှလုပျစရာ မရှိတော့ဘူး။ လကျနကျခဖြို့ပဲ ရှိတော့တယျ။ ဒါကွောငျ့မို့ စဈအုပျခြုပျရေး ကွညောလိုကျတာသညျ လကျရှိ အဲဒီနယျမွတှေမှော မစိုးမိုးနိုငျဘူး။ အုပျခြုပျလို့ မရနိုငျဘူးဆိုတာကို ဝနျခံလိုကျတာပဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒီပမာဏကို ကွညျ့မယျဆိုရငျလညျး မွို့နယျပေါငျး သုံးဆယျနီးပါး ဖွဈပါတယျ။ ဒါက မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဆယျရာခိုငျနှုနျးနီးပါး ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တကယျတမျးကွတော့ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျအရဆိုရငျ ဒါက ပမာဏ တောျတောျလေး ကွီးပါတယျ။ ဥပမာ ရနျကုနျတိုငျး၊ မန်တလေးတိုငျးတို့လို မွို့နယျမြားတဲ့ တိုငျးတှကေို ဖယျလိုကျမယျဆိုရငျ လကျရှိ ကွညောထားသညျ့ဟာတှသေညျ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျမှာ အမြားကွီး ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါကွောငျ့မို့ သူတို့သညျ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျအရတှကျမယျ၊ အခြိုးအစားအရ တှကျမယျဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တဝကျနီးပါးလောကျဟာ သူတို့အနနေဲ့ ထိနျးခြုပျလို့ မရတော့ဘူး။ သူတို့ရဲ့ အုပျခြုပျမှုအောကျမှာ မရှိတော့ဘူးဆိုတာကို သူတို့ကိုယျတိုငျ ဝနျခံလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
မေး ။ ။ CDM တပျမတောျသားတှရေဲ့ လှုပျရှားမှုက စဈကောငျစီပေါျမှာ အကြိုးသကျရောကျမှုတှေ၊ အဲဒီအတိုငျးအတာကော ဘယျလောကျအထိ ရှိသလဲ။
ဖွေ ။ ။ ပထမဦးဆုံးတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ကာလအတှငျးမှာဆိုရငျ တရားဝငျ ပေါျပေါျထငျထငျ လှုပျရှားပွီးတော့ ထှကျလာတဲ့ အရအေတှကျတှဟော သုံးထောငျဝနျးကငြျ ရှိပါတယျ။ ပွီးတော့ မထငျမရှားနဲ့ CDM အနနေဲ့ မဟုတျဘူး၊ ဒါပမေဲ့ လကျရှိ တပျထဲက အခွအေနကေို စိတျပကြျပွီးတော့ ထှကျလာတဲ့ အရအေတှကျတှကေလညျး ထောငျပေါငျးမြားစှာ ရှိပါတယျ။ အဲဒီရဲ့ သကျရောကျမှုတှကေ အဓိက ဘာလဲဆိုတော့ စဈတပျကို သူတို့ရဲ့ စဈသားတှကေိုယျတိုငျ၊ တပျမတောျသားတှေ ကိုယျတိုငျကိုယျက လကျမခံတော့ဘူးဆိုတာကို ပွသလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ အရအေတှကျအားဖွငျ့ကော၊ လှုပျရှားမှုအားဖွငျ့ကော ကွညျ့မယျဆိုရငျ သမိုငျးမှာ အကွီးမားဆုံး သကျသပွေမှုတခု ဖွဈပါတယျ။ အရငျတုနျးကလညျး ရှိခဲ့ပမေဲ့ အခု ဒီမှာပါဝငျခဲ့ကွသူတှဟော လကျရှိ တောျလှနျရေးနဲ့အတူ အဆုံးအထိ ပါဝငျကွသလို၊ အငျအားကလညျး မြားပါတယျ။
မေး ။ ။ အခု ဒီတကွိမျ စဈအာဏာသိမျးတဲ့အခြိနျမှာ စဈတပျကနေ ထှကျလာတဲ့လူ ကိုညီသုတတို့အပါအဝငျ ထှကျလာတဲ့လူတှေ အရအေတှကျက ဘာကွောငျ့ ဒီလောကျမြားတာလဲရှငျ့။
ဖွေ ။ ။ အဲဒါကတော့ ဒီမိုကရစေီအစိုးရကွောငျ့လို့ပဲ ပွောရမှာ ဖွဈပါတယျ။ ပွီခဲ့တဲ့ ၁၀ နှဈမှာ ဒီမိုကရစေီနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ လမျးစတှေ မွငျတယျ။ နောကျတခါ ဆကျသှယျရေးကွောငျ့လညျး ပါပါတယျ။ ဒီခတျေမှာ ကမ်ဘာကွီးကို လှမျးကွညျ့လို့ ရနပွေီ။ ကနြောျတို့ဘေးမှာရှိနတေဲ့ နိုငျငံတှမှောရှိနတေဲ့ နိုငျငံသားတှေ ဘယျလိုမြိုး ဖွတျသနျးနတေယျဆိုတာကို ကနြောျတို့ကိုယျတိုငျ ပညာတတျလာကွပွီ။ ဒါကလညျး တကွောငျး ဖွဈပါတယျ။ နောကျတခုကွတော့ တောျလှနျရေးအရှိနျကွောငျ့ ဖွဈပါတယျ။ အရငျတုနျးကလူတှကေ ပါဝငျခငြျကွတယျ။ ပါလညျးပါကွပါတယျ။ သို့သောျ သူတို့ဆကျပွီးတော့ မပါဝငျနိုငျကွဘူး။ အခုကွတော့ တောျလှနျရေးအရှိနျဟာ စကတညျးကနေ ပုံသဏ်ဍာနျ ပွောငျးသှားတာပဲ ရှိတယျ။ ပထမ ကနြောျတို့ အကွမျးမဖကျ လှုပျရှားမှုအနနေဲ့ သှားတဲ့အခြိနျမှာလညျး အငျအားအငျမတနျကောငျးတယျ။ နောကျပိုငျးမှာတော့ လကျနကျကိုငျလမျးစဉျကို သှားတဲ့အခါမှာ အစပိုငျးမှာတော့ မသိသာပမေဲ့ အခု (၁) နှဈ၊ (၂) နှဈကွာတဲ့အခြိနျမှာ အရှိနျတဖွညျးဖွညျး ကွီးလာတယျ။ အဲဒီ့သကျရောကျမှုကွောငျ့ပဲ သူတို့အထဲထဲမှာ ဆကျနဖေို့ရာ အဆငျမပွဘေူးဆိုတာကို သိလာတဲ့အတှကျကွောငျ့ ရဲနဲ့ စဈသားပေါငျး နှဈသောငျးကြောျ၊ သုံးသောငျးနီးပါးအထိ ထှကျလာတယျ။ ဒါဟာ အငျမတနျမြားပွားတဲ့ ပမာဏ ဖွဈပါတယျ။ ဒီပမာဏ ထှကျလာရခွငျး အဓိက အကွောငျးရငျးနှဈခကြျကတော့ တခကြျကတော့ သူတို့ကိုယျတိုငျ ပညာတတျလာတယျ။ ဒုတိယအခကြျကတော့ စဈတပျဟာ ရှုံးနတောကွောငျ့။
မေး ။ ။ နောကျပွီးတော့ စဈတပျက ထှကျလာတဲ့ လူတှကေို ကွညျ့မယျဆိုလညျး ဗိုလျကွီးနဲ့ အဆငျ့တှထေဲမှာ စဈသား၊ တပျသား အဆငျ့လိုကျတှရှေိတဲ့နရောမှာ တကယျ့ကို အဆငျ့မွငျ့တဲ့အရာရှိတှေ မပါဘူးဆိုတဲ့ အနအေထားကို ကွညျ့မယျဆိုရငျကော ဘာကွောငျ့ သူတို့တပျပိုငျးမှာ အဆငျ့မွငျ့အရာရှိတှပေိုငျးက စှနျ့ခှါတဲ့လူတှေ မရှိတာလဲရှငျ့။
ဖွေ ။ ။ ဒါကတော့ နှဈခကြျရှိတာပေါ့။ တခကြျကတော့ ရာထူးအရမျးကွီးတဲ့ သူတှမှောတော့ မတရားသဖွငျ့ ရထားတဲ့ ပိုငျဆိုငျမှုတှေ ရှိတယျ။ အဲဒီပိုငျဆိုငျမှုတှသေညျ သခြောတယျ။ သူတို့လုပျလိုကျတယျဆိုတာနဲ့ လကျရှိရှိနတေဲ့ စဈတပျက အကွီးအကဲတှကေ သိမျးတယျ။ အဲဒီအခါမှာ သူတို့ရဲ့ကိုယျပိုငျအစှမျးအစနဲ့ ရပျတညျဖို့ရာ သူတို့မှာ အရညျအသှေးလညျး မရှိဘူး။ အရညျအခငြျးလညျး မရှိဘူး။ ဆိုတော့ သူတို့တှကေ အဲဒီအရာကို ဆုံးရှုံးဖို့ကို ကွောကျပါတယျ။ နောကျတခါ တခြို့သူတှကေ ဘာဖွဈသလဲဆိုတော့ ဖကြျဆီးခံလိုကျရတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ စဈတပျထဲမှာ ဘုရငျစနဈလိုပဲ - လကျအောကျငယျသားတှနေဲ့ အရာရှိတှကွေားမှာ သူတို့ရဲ့ ဝယြောဝစ်စတှေ လုပျပေးတာအစ၊ အဲဒီလို ဘဝတှနေဲ့ပဲ နရေတယျ။ နရေတဲ့အခါကွတော့ ပွီးခဲ့တဲ့လပိုငျးတှမှောဆိုရငျ ယာယီတပျရငျးမှူးတယောကျ လာပါတယျ။ ထှကျလာတယျ။ ထှကျလာတဲ့အခြိနျမှာ သူ့အတှကျကို စားဖို့တှေ၊ နဖေို့ထိုငျဖို့တှေ စီစဉျပေးနပေမေဲ့ သူ့အနနေဲ့ ဘယျလိုခံစားနရေသလဲဆိုတော့ သူ့ဘဝကွီး နိမျ့သှားတယျလို့ ခံစားရတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ သူအရငျတုနျးကရထားတဲ့ ရာထူးရဲ့ စညျစိမျတှကေ သူ့အတှကျ အပိုလို့ဖွဈနတေယျ။ လကျရှိအခြိနျမှာတော့ သူ့ဘေးနားမှာ ဘယျသူမှခယနတော မရှိတော့ဘူး။ ဒါကတော့ ပုံမှနျကမ်ဘာ။ ဒီလိုပုံမှနျကမ်ဘာမှာ နနေိုငျဖို့ နနေိုငျလောကျအောငျ မနနေိုငျတော့လောကျအောငျ ဦးနှောကျတှကေ ဖကြျဆီးခွငျးခံထားရတယျ။ အဓိကအကွောငျးရငျးက နှဈခကြျပါ။ သူတို့သညျ သူတို့ပိုငျဆိုငျမှုတှေ ဆုံးရှုံးမှုတှတေကွောငျး။ အဲဒါကတော့ အငျမတနျ ရာထူးကွီးတဲ့လူတှေ - သူတို့တှကေ အငျမတနျခမြျးသာကွှယျဝကွတယျ။ ဒါတှကေို ဆုံးရှုံးမခံနိုငျဘူး။ နောကျတခုက သူတို့ဦးနှောကျတှကေ ဖကြျဆီးခံထားရတယျ။ ပုံမှနျအလုပျတောငျ သူတို့ မလုပျနိုငျတော့ဘူး။ ပုံမှနျလူတှနေဲ့ တနျးတူမဟုတျဘူးဆိုတဲ့ အယူအမှားတှေ ရိုကျသှငျးခံထားရတဲ့အခါမှာ ပုံမှနျလူတယောကျလုပျတဲ့ ကိုယျ့ဘာသာကိုယျ စားဖို့ စီမံတယျ၊ ကိုယျ့အဝတျကိုယျလြှောျတယျ။ ဆေးဝယျရငျ တနျးစီးတယျ။ ဒါတှကေိုတောငျ လုပျဖို့ရာ ဦးနှောကျတှကေ ပုံမှနျစှမျးဆောငျရညျ မရှိတော့တဲ့အခါမှာ သူတို့သညျ ဒီလိုမြိုးလုပျဖို့ စိတျသတ်တိအရကော၊ ဉာဏျပညာအရကော မရှိတော့တာ။
မေး ။ ။ အဲဒီတော့ အခုတိုငျးပွညျကို ပွနျပွီးတော့ တညျဆောကျတဲ့အခါမှာ ဒီစဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆနျ့ကငြျလှုပျရှားနတေဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှကေော၊ နိုငျငံရေးအဖှဲ့တှကေော လူထုပိုငျးကမွငျတာက လကျရှိစဈတပျကို ပွောငျးကိုပွောငျးလဲရမယျဆိုတဲ့ အမွငျတှေ ရှိနတေဲ့အခါကွတော့ ကိုညီသုတတို့အနနေဲ့ အဲဒီလို စဈတပျပွုပွငျပွောငျးလဲရေးအပိုငျးကို ဘယျလိုမွငျပါသလဲရှငျ့။
ဖွေ ။ ။ လကျရှိကတော့ စဈတပျက ပွုပွငျပွောငျးလဲရေးလမျးကွောငျး သှားလို့မရတော့ဘူး။ ဒါကတော့ သခြောသှားပွီ။ ကနြောျ ပထမပိုငျးမှာ ပထမတနှဈလောကျမှာတော့ မြှောျလငျ့ကွညျ့တယျ။ နောကျတခါ ရနိုငျမလားလို့ လမျးကွောငျ့ဖှငျ့ပေးခဲ့တယျ။ အခုဆို (၂) နှဈကြောျသှားတဲ့အခါမှာ တိုငျးပွညျမှာ ဆုံးရှုံးမှုကလညျး အငျမတနျကွီးသှားပွီ။ နဈနာမှုတှကေလညျး ကွီးပွီ။ နောကျတခါ စဈတပျရဲ့ အသိတရာ မရတော့ဘူးဆိုတဲ့ဟာလညျး ပွညျသူတှအေားလုံးရဲ့ကွားထဲမှာ ခိုငျမာသှားပွီ။ ဒီလိုပဲ နိုငျငံရေးအရသောျလညျးကောငျး၊ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှမှောလညျး ဒီလိုပါပဲ။ တခြို့သော တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှဆေိုရငျ သတိထားမိပါလိမျ့မယျ။ သူတို့စဈတပျသညျ ဒီလောကျအထိ လမျးဆိုးဆိုးကို လြှောကျတနျမကောငျးသေးဘူး။ အာဏာသိမျးလောကျတဲ့အဆငျ့သာ လုပျမယျ။ အခုလိုမြိုး ကိုယျ့ရဲ့ပွညျမမှာ ရှိနတေဲ့ ပွညျသူတှကေိုတောငျ သတျနိုငျဖှယျမရှိဘူးဆိုကာ စောငျ့ကွညျ့တဲ့ကာလတှေ ပေးခဲ့တာ ရှိပါတယျ။ တခြို့တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့အစညျးတှကေ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ကိုယျတိုငျ ဘာကိုနားလညျလာသလဲဆိုရငျ စဈတပျက ဘယျလိုမှ ပွောငျးလဲနိုငျဖှယျ မရှိတော့ဘူး။ သူတို့ သန်ဓကေိုက၊ သူတို့ရဲ့ မြိုးရိုးဗီဇကိုယျက လုံးဝကို အသဈပွနျလုပျရမယျ့ အနအေထားမြိုး ဖွဈသှားတယျ။ နှဈပေါငျးမြားစှာ အယူဝါဒအမှားတှေ၊ နောကျတခါ စံနှုနျးနိမျ့တဲ့ တနျးဖိုးတှနေဲ့ ရှငျသနျတဲ့ အဖှဲ့အစညျး ဖွဈသှားတဲ့အခါမှာ ပွောငျးလဲဖို့က ဘယျလိုမှ မဖွဈနိုငျတော့ဘူး။ ဒါကွောငျ့မို့ လုံးဝကို အစားထိုးရမယျ့ အနအေထား ဖွဈလာခဲ့တယျ။
မေး ။ ။ တဘကျမှာကွတော့ စဈတပျမှာ လကျနကျရှိနတေယျ။ အမွဲတမျးလညျး သူတို့ဟာ လကျနကျအားကိုးနဲ့ တိုငျးပွညျကို အုပျခြုပျနတေယျဆိုတဲ့ လကျခံထားတဲ့ သူတှဘေကျကတြော့ ဒီလိုတိုငျးပွညျပွနျပွီးတော့ ပွောငျးလဲရေးအတှကျက စဈတပျနဲ့ ပူးပေါငျးရမယျ။ စဈတပျနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရမယျဆိုတဲ့ သဘောထားအမွငျတှလေညျး ရှိနကွေတယျ။ ဒီအပေါျမှာ ကိုညီသုတရဲ့ သုံးသပျခကြျ ဘယျလိုရှိပါသလဲရှငျ့။
ဖွေ ။ ။ ဒါဆိုရငျတော့ သမိုငျးကိုပဲ ပွနျကွညျ့ရမယျ။ သမိုငျးမှာဆိုလညျး ၁၉၉၀ ရှေးကောကျပှဲ မအောငျမမွငျ ဖွဈတယျ။ ရလဒျ လုံးဝအဆငျမပွဘေူး။ ပွီးတော့ ပွုပွငျပွောငျးလဲရေးဆိုပွီးတော့ ၂၀၁၀ မှာ အစိုးရအဖှဲ့ ဖှဲ့ခဲ့တယျ။ အဲဒီအခြိနျမှာ ပွညျသူဘကျက ကိုယျစားလှယျတှေ တငျးပွညျ့ကပြျပွညျ့ မပါနိုငျပမေယျ့ ပွုပွငျပွောငျးလဲရေး လမျးကွောငျးကို သှားတယျလို့တော့ ပွောလို့ရပါတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒီကာလတှမှော ယုံကွညျပေးခဲ့ကွတယျ။ ပွညျသူတှေ၊ နိုငျငံရေးအစုအဖှဲ့တှေ။ သို့သောျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲ ရလဒျပွီးတဲ့အခါမှာ သူတို့ အလားတူပဲ ဒီပုံစံကိုပဲ ပွနျလြှောကျတယျ။ လြှောကျတဲ့အခါကွတော့ သူတို့ရဲ့ သှားခငြျတဲ့ပုံစံသညျ လကျနကျရှိတဲ့ အဖှဲ့အစညျးက တိုငျးပွညျမှာပဲ အခုလိုပဲ ဥပဒပွေုအာဏာ၊ အုပျခြုပျရေးအာဏာ၊ တရားစီရငျရေးအာဏာတှကေို ကိုငျစှဲခငြျတယျ။ ဒါတှကေို ခယြျလှယျခငြျတယျဆိုတဲ့ အယူအဆက လုံးဝမပကြျသှားဘူး။ ဒါတှကေ နိုငျငံအတှကျ လုံးဝမကောငျးဘူး။ ဒါကိုဆကျပွီးတော့သှားနေ၊ ဒီလမျးကွောငျးထဲကနေ ဆကျပွီးတော့ ညှိနှိုငျးတယျဆိုရငျ ဒီကစားပှဲက ဒီအတိုငျးပဲ အလားတူထပျဖွဈသှားလိမျ့မယျ။ သူတို့ အလိုမကတြိုငျး၊ သူတို့ စိတျထဲမှာ အဆငျမပွတေိုငျး၊ အရငျလြှောကျခဲ့တဲ့လမျးအဟောငျး၊ လမျးအမှားကိုပဲ ဆကျလြှောကျလိမျ့မယျ။ ဒါတှကေ ရပျတနျ့ဖို့အခြိနျ တနျလာပွီ။ ဒီလိုပွောခွငျးက စဈတပျနဲ့ လုံးဝအပေးအယူ မလုပျဘူး မဟုတျဘူး။ စဈတပျသညျ သူတို့ လုံးဝပွုပွငျပွောငျးလဲဖို့အတှကျ ဝနျခတြောငျးပနျတာတှေ၊ အာမခံတာတှေ၊ စဈတပျရဲ့အပေါျမှာ နိုငျငံတောျရဲ့ အစိုးရတရပျက လုံးဝထိနျးခြုပျမှုရှိတဲ့ အခွအေနမြေိုးဆိုရငျတော့ စဈတပျသညျ လုံးဝဖကြျဆီးစရာ မလိုဘဲ၊ ပွုပွငျပွောငျးလဲလို့ရတဲ့ ပုံစံ ဖွဈသှားပါလိမျ့မယျ။ သို့သောျ အဲဒီအခွအေနေ မဟုတျဘဲနဲ့၊ နဂိုလိုပဲ ညှိနှိုငျးလို့ရတဲ့အခါတော့ ဒီပွူနာတှေ ပွလေညျသှားနိုငျမယျလို့ မထငျဘူး။
မေး ။ ။ နိုငျငံတကာရဲ့ ပါဝငျမှုအခနျးကဏ်ဍ - အနောကျနိုငျငံတှေ၊ နောကျတခါ လုံခွုံရေးကောငျစီ၊ ကုလသမဂ်ဂ - ဒါတှကေနေ မွနျမာ့နိုငျငံရေးမှာ သူတို့ ကူညီပါဝငျဆောငျရှကျနတေဲ့ အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကိုညီသုတရဲ့အမွငျ ဘယျလိုရှိသလဲရှငျ့။
ဖွေ ။ ။ ဒီအခွအေနကောလမှာတော့ တဖွညျးဖွညျး အတောျလေးကို အားရဖို့ကောငျးပါတယျ။ ဆိုတော့ အနောကျမှာဆိုရငျ တရုတျသွဇာကွီးတဲ့ အမရေိကနျနိုငျငံလို နိုငျငံမြိုးက မီးစိမျးပွလိုကျတဲ့အခါ တခွားသကျရောကျမှုမြားစှာ ဖွဈပေါျလာပါတယျ။ ဒီရကျပိုငျးအတှငျးမှာပဲ အာဆီယံမှာဆိုရငျ အငျဒိုနီးရှားဘကျကဆိုရငျ လကျရှိ အာဆီယံဆှေးနှေးပှဲတှမှော NUG ကို NUG မှာရှိတဲ့ ဝနျကွီးတှကေို စကားဝိုငျးတှမှော သူတို့ရဲ့အမွငျတှကေို ပွောဆိုဆှေးနှေးခှငျ့ ရှိသငျ့တယျလို့ တရားဝငျထုတျဖောျပွောဆိုလာပါတယျ။ နောကျတခါ တခွားဒသေတှငျးမှာဆိုလညျး စငျ်ကာပူလိုနိုငျငံမြိုးဆိုရငျ စဈဗိုလျခြုပျတှေ ပါဝငျတဲ့ ဘယျဆှေးနှေးပှဲမဆို မတကျဘူးဆိုတဲ့ သဘောထားတှေ ထုတျပွနျကွတယျ။ နိုငျငံတကာရပျဝနျးက မွနျမာ့အရေးပေါျမှာ အာရုံစိုကျမှုက တဖွညျးဖွညျးကောငျးလာတယျလို့ မွငျပါတယျ။ နောကျတခါ အရငျတုနျးက နှဈဘကျခှပွီးတော့ ကစားနတေဲ့ တရုတျလိုနိုငျငံမြိုးတှတေောငျ စဈကောငျစီဘကျမှာ ရပျလိုကျခွငျးအားဖွငျ့ သူတို့အတှကျ အကြိုးမရှိဘူးဆိုတာ သိလိုကအခါမှာ စဈကောငျစီအတှကျ တခြို့အရာတှေ မရပျတညျးပေးခဲ့တဲ့ အခြိနျတှလေညျး ဒီလပိုငျးအတှငျးမှာ ဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံတကာရဲ့ ထောကျပံ့မှု၊ အခုလကျရှိ နိုငျငံတကာရဲ့ ရပျတညျခကြျဟာ အပွောငျးအလဲပေါျမှာ အငျမတနျသကျရောကျမှု ကွီးပါတယျ။ သူတို့ရဲ့ ရပျတညျခကြျ၊ သူတို့ရဲ့ ပေးတဲ့ ခှနျအားတှကွေောငျ့လညျး ပွညျသူတှဟော ပိုပွီးတော့ အခကျအခဲတှကေို ရငျဆိုငျကြောျလှှာဖို့အတှကျ အငျအားတှရှေိလာပွီး အခုလို အရှိနျအဟုနျနဲ့ ဆကျသှားဖို့ ဖွဈလာပါတယျ။
