ဆီးချိုရှိထားသူတွေမှာ ကိုဗစ်ဖြစ်လျှင် ပိုပြင်းထန်၊ ပိုသေဆုံးစေတဲ့ အကြောင်းရင်း (၇) ခု ရှိနေပြီး၊ အခုလိုမဖြစ်အောင် ကိုဗစ် မဖြစ်ခင်ကတည်းက ကြိုပြင်သင့်တာတွေကို ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက အကြံပြုလိုက်ပါတယ်။
အခုလို ဆီးချိုရောဂါ အခံရှိထားသူတွေမှာ ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်လာလျှင် သေဆုံးမူပိုများစေနိုင်တဲ့ အကြောင်းရင်း အနည်းဆုံး (၇) ခုရှိရာမှာ၊ ပထမ အဓိက အကြောင်းရင်းကတော့ ဆီးချို (အဖြစ်များတဲ့ အမျိုးအစား ၂) နဲ့တွဲဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ အဝလွန်မူ (Obesity) ပါ။ အကြောင်းက အဝလွန်သူတွေမှာ နဂိုတည်းက အသက်ရှုရ ပိုခက်လေ့ရှိတာမို့၊ ကိုဗစ်ဖြစ်လာချိန်မှာ ဒီအဆုပ်ကို ပွရခက်တဲ့အထိ အများအားဖြင့် ထိခိုက်စေကာ၊ အောက်ဆီဂျင် ကောင်းကောင်းမရတော့တာကြောင့်ပါ။ နောက်တစ်ခုကတော့ ဒီ အမျိုးအစား (၂) ဆီးချိုဖြစ်သူတွေက အသက်ရလာချိန် လူလတ်ပိုင်းနဲ့ အသက်ကြီးပိုင်းမှာ ဖြစ်လေ့ရှိတာမို့၊ ဒီအရွယ်တွေက နဂိုတည်းက ရောဂါဖြစ်လျှင် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံရပြီး၊ အသေအပျောက်များနိုင်ကာ၊ ကိုဗစ် ဖြစ်လာချိန်မှာလည်း အလားတူ ပြင်းထန်၊ သေဆုံးတာ များသွားရတာပါ။ ဒါ့အပြင် ဆီးချိုရှိထားသူတွေမှာ နဂိုတည်းက ရောင်ရမ်းးမူ (Inflammation) ဓာတ်တွေ (ဥပမာ-CRP) ပိုထွက်ပြီး၊ သွေးကြောတွေကို ရောင်စေနိုင်၊ ကျဉ်းစေနိုင်တာမို့၊ ကိုဗစ်ကလည်း ဒီရောင်ရမ်းးမူမျိုး အလားတူ ပိုဖြစ်စေနိုင်ကာ၊ ပိုရောင်ရမ်းပြီး ပိုပြင်းထန်သွားရတာပါ။
နောက်တစ်ခုက သွေးချိုရှိထားသူမှာ ကိုယ်ခံအားက ကျနေလေ့ရှိချိန်မှာ၊ ကိုဗစ်ကြောင့်လည်း Cytokine ဓာတ်တွေပိုထွက်လာပြီး၊ ကိုယ်ခံအားထိန်းရခက်ကာ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေကို ပိုပျက်စီးစေနိုင်တာကြောင့်ပါ။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကြောင့် ဆီးချိုကိုထိန်းပေးတဲ့ ပန်ကရိယက ဘီတာဆဲလ်တွေ ပိုပျက်စီးစေနိုင်ကာ၊ ဆီးချိုသွေးချိုကို ထိန်းရခက် သွားတာကြောင့်၊ အရင်ဆီးချိုမရှိသူတွေမှာ အခုကိုဗစ်ကြောင့် ဆီးချိုစဖြစ်လာတာနဲ့၊ ဆီးချိုရှိပြီးသားသူတွေမှာလည်း ထိန်းရခက် ပိုပြင်းထန်လာနိုင်တာကြောင့်ပါ။ နောက်တစ်ခုက ဆီးချိုနဂိုတည်းကရှိထားသူမှာ သွေးကြောပိတ်စေတာတွေ ပိုများစေတတ်တာမို့၊ ကိုဗစ်ဖြစ်လာချိန်မှာလည်း သွေးခဲနှုန်းက မြင့်တက်သွားစေကာ၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းတာ၊ ပိတ်တာနဲ့ လေဖြတ်တာတွေဖြစ်ဖို့ များသွားစေတာပါ။ တချိန်တည်းမှာ ကိုဗစ်ဖြစ်လာလျှင် ပိုသေဆုံးစေနိုင်တဲ့ နောက်ထပ် အခံရောဂါတွေဖြစ်တဲ့၊ သွေးတိုး၊ နှလုံးနဲ့ ကျောက်ကပ်ရောဂါတွေကလည်း ဆီးချိုနောက်ဆက်တွဲအဖြစ် တွဲပြီးဖြစ်နေတတ်တာကြောင့်၊ ဒါတွေအားလုံးပေါင်းပြီး ပြင်းထန်မူနဲ့ သေဆုံးမူတွေ ပိုများသွားရတာပါ။
ဒါပေမဲ့ အခုလို မဖြစ်အောင် ဆီးချိုရှိထားသူတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်မယ့် အဓိက အချက်ကြီး (၃) ခုရှိပါတယ်။ ပထမအချက်က ကိုဗစ် မဖြစ်လာခင်ကတည်းက ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားတာဖြစ်ပြီး၊ နောက်အချက်တွေကတော့ သာမန်လူထက် ကိုဗစ် ကာကွယ်ရေး ပိုလုပ်တာနဲ့၊ သွေးချိုကို မတက်အာင် ထိန်းထားတာပါ။ ပထမအချက်အတွက်တော့ မဖြစ်မနေလိုတဲ့ ဆီးချိုဆေးတွေကို၊ ပုံမှန်ပြနေတဲ့ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး စာရင်းလုပ်ကာ၊ တစ်လစာ၊ နှစ်လစာပြင်ထားတာနဲ့ ကိုဗစ် ဖြစ်လာလျှင် (သို့မဟုတ်) အရေးပေါ်လိုလာလျှင် ဆရာဝန်ကို On-line (ဖုန်း၊ အင်တာနက်၊ Viber ဗိုင်ဘာ၊ စတာ) တွေနဲ့ ချက်ချင်းဆက်သွယ်နိုင်အောင်၊ နံပါတ်နဲ့ လိပ်စာ (Account) တွေ ကြိုယူထားတာပါ။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာလ အစားအသောက်ပျက်တာ၊ အစားအသောက် နည်းသွားတာတွေကြောင့်၊ ဆေးသောက်နေချိန် သွေးချိုပုံမှန်အောက်ကိုကျသွားတာ (Hypoglycemia) ဖြစ်လာနိုင်တာကို ထည့်တွက်ပြီး၊ အမြန်ပြန်တင်နိုင်အောင် သကြား၊ သကြားလုံး၊ အချိုရည် (သို့မဟုတ်) ပျားရည်တွေ ဆောင်ထားသင့်ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုကလည်း သွေးချိုကို ပုံမှန်တိုင်းတဲ့ စက်နဲ့ ပစ္စည်း (Test Strip လက်ထိပ်ဖောက် သွေးချိုစစ်တဲ့နဲ့ (Spirit - အရက်ပျံ) တွေကိုလည်း ကြိုတင်လုံလောက်အောင် ဆောင်ထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပုံမှန်အစားအသောက်အတွက်လည်း သတင်းပတ် (၂) ပတ်စာ၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် တစ်လစာ ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား စတာတွေ ကြိုပြင်ထားသင့်ပါတယ်။
ဒီရောဂါအကြောင်း ကိုဝင်းမင်း က ပိုမိုသိရှိနိုင်ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါအသင်း ဥက္ကဌ၊ ဆီးချိုအထူးကု ဆရာဝန်ကြီးနဲ့၊ ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါမောက္ခ ဒေါက်တာတင့်ဆွေလတ်ကို က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
==Unicode==
ဆီးခြိုရှိထားသူတှမှော ကိုဗဈဖွဈလြှငျ ပိုပွငျးထနျ၊ ပိုသဆေုံးစတေဲ့ အကွောငျးရငျး (၇) ခု ရှိနပွေီး၊ အခုလိုမဖွဈအောငျ ကိုဗဈ မဖွဈခငျကတညျးက ကွိုပွငျသင့ျတာတှကေို ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ အကွံပွုလိုကျပါတယျ။
အခုလို ဆီးခြိုရောဂါ အခံရှိထားသူတှမှော ကိုဗဈရောဂါဖွဈလာလြှငျ သဆေုံးမူပိုမြားစနေိုငျတဲ့ အကွောငျးရငျး အနညျးဆုံး (၇) ခုရှိရာမှာ၊ ပထမ အဓိက အကွောငျးရငျးကတော့ ဆီးခြို (အဖွဈမြားတဲ့ အမြိုးအစား ၂) နဲ့တှဲဖွဈလေ့ရှိတဲ့ အဝလှနျမူ (Obesity) ပါ။ အကွောငျးက အဝလှနျသူတှမှော နဂိုတညျးက အသကျရှုရ ပိုခကျလေ့ရှိတာမို့၊ ကိုဗဈဖွဈလာခြိနျမှာ ဒီအဆုပျကို ပှရခကျတဲ့အထိ အမြားအားဖွင့ျ ထိခိုကျစကော၊ အောကျဆီဂငြျ ကောငျးကောငျးမရတော့တာကွောင့ျပါ။ နောကျတဈခုကတော့ ဒီ အမြိုးအစား (၂) ဆီးခြိုဖွဈသူတှကေ အသကျရလာခြိနျ လူလတျပိုငျးနဲ့ အသကျကွီးပိုငျးမှာ ဖွဈလေ့ရှိတာမို့၊ ဒီအရှယျတှကေ နဂိုတညျးက ရောဂါဖွဈလြှငျ ပွငျးပွငျးထနျထနျခံရပွီး၊ အသအေပြောကျမြားနိုငျကာ၊ ကိုဗဈ ဖွဈလာခြိနျမှာလညျး အလားတူ ပွငျးထနျ၊ သဆေုံးတာ မြားသှားရတာပါ။ ဒါ့အပွငျ ဆီးခြိုရှိထားသူတှမှော နဂိုတညျးက ရောငျရမျးးမူ (Inflammation) ဓာတျတှေ (ဥပမာ-CRP) ပိုထှကျပွီး၊ သှေးကွောတှကေို ရောငျစနေိုငျ၊ ကဉြျးစနေိုငျတာမို့၊ ကိုဗဈကလညျး ဒီရောငျရမျးးမူမြိုး အလားတူ ပိုဖွဈစနေိုငျကာ၊ ပိုရောငျရမျးပွီး ပိုပွငျးထနျသှားရတာပါ။
နောကျတဈခုက သှေးခြိုရှိထားသူမှာ ကိုယျခံအားက ကနြလေေ့ရှိခြိနျမှာ၊ ကိုဗဈကွောင့ျလညျး Cytokine ဓာတျတှပေိုထှကျလာပွီး၊ ကိုယျခံအားထိနျးရခကျကာ ကိုယျတှငျးအငျ်ဂါတှကေို ပိုပကြျစီးစနေိုငျတာကွောင့ျပါ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကွောင့ျ ဆီးခြိုကိုထိနျးပေးတဲ့ ပနျကရိယက ဘီတာဆဲလျတှေ ပိုပကြျစီးစနေိုငျကာ၊ ဆီးခြိုသှေးခြိုကို ထိနျးရခကျ သှားတာကွောင့ျ၊ အရငျဆီးခြိုမရှိသူတှမှော အခုကိုဗဈကွောင့ျ ဆီးခြိုစဖွဈလာတာနဲ့၊ ဆီးခြိုရှိပွီးသားသူတှမှောလညျး ထိနျးရခကျ ပိုပွငျးထနျလာနိုငျတာကွောင့ျပါ။ နောကျတဈခုက ဆီးခြိုနဂိုတညျးကရှိထားသူမှာ သှေးကွောပိတျစတောတှေ ပိုမြားစတေတျတာမို့၊ ကိုဗဈဖွဈလာခြိနျမှာလညျး သှေးခဲနှုနျးက မွင့ျတကျသှားစကော၊ နှလုံးသှေးကွောကဉြျးတာ၊ ပိတျတာနဲ့ လဖွေတျတာတှဖွေဈဖို့ မြားသှားစတောပါ။ တခြိနျတညျးမှာ ကိုဗဈဖွဈလာလြှငျ ပိုသဆေုံးစနေိုငျတဲ့ နောကျထပျ အခံရောဂါတှဖွေဈတဲ့၊ သှေးတိုး၊ နှလုံးနဲ့ ကြောကျကပျရောဂါတှကေလညျး ဆီးခြိုနောကျဆကျတှဲအဖွဈ တှဲပွီးဖွဈနတေတျတာကွောင့ျ၊ ဒါတှအေားလုံးပေါငျးပွီး ပွငျးထနျမူနဲ့ သဆေုံးမူတှေ ပိုမြားသှားရတာပါ။
ဒါပမေဲ့ အခုလို မဖွဈအောငျ ဆီးခြိုရှိထားသူတှေ လုပျဆောငျနိုငျမယ့ျ အဓိက အခကြျကွီး (၃) ခုရှိပါတယျ။ ပထမအခကြျက ကိုဗဈ မဖွဈလာခငျကတညျးက ကွိုတငျပွငျဆငျထားတာဖွဈပွီး၊ နောကျအခကြျတှကေတော့ သာမနျလူထကျ ကိုဗဈ ကာကှယျရေး ပိုလုပျတာနဲ့၊ သှေးခြိုကို မတကျအာငျ ထိနျးထားတာပါ။ ပထမအခကြျအတှကျတော့ မဖွဈမနလေိုတဲ့ ဆီးခြိုဆေးတှကေို၊ ပုံမှနျပွနတေဲ့ ဆရာဝနျနဲ့ တိုငျပငျပွီး စာရငျးလုပျကာ၊ တဈလစာ၊ နှဈလစာပွငျထားတာနဲ့ ကိုဗဈ ဖွဈလာလြှငျ (သို့မဟုတျ) အရေးပေါျလိုလာလြှငျ ဆရာဝနျကို On-line (ဖုနျး၊ အငျတာနကျ၊ Viber ဗိုငျဘာ၊ စတာ) တှနေဲ့ ခကြျခငြျးဆကျသှယျနိုငျအောငျ၊ နံပါတျနဲ့ လိပျစာ (Account) တှေ ကွိုယူထားတာပါ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာလ အစားအသောကျပကြျတာ၊ အစားအသောကျ နညျးသှားတာတှကွေောင့ျ၊ ဆေးသောကျနခြေိနျ သှေးခြိုပုံမှနျအောကျကိုကသြှားတာ (Hypoglycemia) ဖွဈလာနိုငျတာကို ထည့ျတှကျပွီး၊ အမွနျပွနျတငျနိုငျအောငျ သကွား၊ သကွားလုံး၊ အခြိုရညျ (သို့မဟုတျ) ပြားရညျတှေ ဆောငျထားသင့ျပါတယျ။ နောကျတဈခုကလညျး သှေးခြိုကို ပုံမှနျတိုငျးတဲ့ စကျနဲ့ ပစ်စညျး (Test Strip လကျထိပျဖောကျ သှေးခြိုစဈတဲ့နဲ့ (Spirit - အရကျပြံ) တှကေိုလညျး ကွိုတငျလုံလောကျအောငျ ဆောငျထားသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ပုံမှနျအစားအသောကျအတှကျလညျး သတငျးပတျ (၂) ပတျစာ၊ ဖွဈနိုငျလြှငျ တဈလစာ ဆနျ၊ ဆီ၊ ဆား စတာတှေ ကွိုပွငျထားသင့ျပါတယျ။
ဒီရောဂါအကွောငျး ကိုဝငျးမငျး က ပိုမိုသိရှိနိုငျဖို့ မွနျမာနိုငျငံ ဆီးခြိုသှေးခြိုရောဂါအသငျး ဥက်ကဌ၊ ဆီးခြိုအထူးကု ဆရာဝနျကွီးနဲ့၊ ဂုဏျထူးဆောငျပါမောက်ခ ဒေါကျတာတင့ျဆှလေတျကို က မေးမွနျးတငျပွထားပါတယျ။
