ကမ္ဘာ့မှာ ကူးစက်မှုများလာနေတဲ့ Omicron မျိုးစိတ်ကွဲသစ်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က စတွေ့လိုက်တာအတွက် အထူးဂရုပြုကာကွယ်သင့်ပြီလို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက သတိပေးနေပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံထဲ ကိုဗစ်မျိုးကွဲ Omicron မျိုးစိတ်သစ် BA.4 နဲ့ BA.5 ကို ပြီးခဲ့တဲ့ လကုန်က နမူနာစယူ စစ်ဆေးခဲ့တာကနေ၊ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်အစပိုင်းမှာ အခုလို စတွေ့လိုက်တာပါ။ BA.4 နဲ့ BA.5 မျိုးစိတ်ကွဲသစ်တွေက အရင်မျိုးကွဲတွေထက် ကူးစက်နှုန်း (Infectivity) အများကြီး ပိုများတာအပြင်၊ ကာကွယ်ဆေးကိုလည်း ထိုးဖောက်နိုင်တာကြောင့်၊ အရင်ကိုဗစ်ဖြစ်ခဲ့တာနဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကရထားတဲ့ ကိုယ်ခံအားနည်းလာချိန်မှာ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်မူတွေ လျော့ကျလာတာကြောင့် တဟုန်ထိုးမကူးစက်ရအောင် အခုလို ပြန်ဂရုပြုကာကွယ်ဖို့ လိုလာတာပါ။ အရင်ကိုဗစ် ဖြစ်ထားတာနဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကရထားတဲ့ ပဋိပစ္စည်း (Antibody) ကပေးတဲ့ ကိုယ်ခံအား (Immunity System) ကလည်း ကာလတစ်ခုအကြာမှာ ကျဆင်းလာရာမှာ၊ အခု မျိုးကွဲစိတ်သစ်တွေအတွက် (၃) လ ကနေ (၆) လအတွင်း ကျဆင်းသွားနိုင်ပါတယ်။
မြန်မာ့အိမ်နီးချင်းတွေအပါအဝင် ကမ္ဘာမှာလည်း အလားတူ အရင်ကိုဗစ်ကိုယ်တိုင် ဖြစ်ထားတာနဲ့ အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေး (၂) ကြိမ် (၃) ကြိမ် ထိုးထားတာသူတွေမှာပါ ပြန်ဖြစ်လာတာ တွေ့ထားပါတယ်။ အကြောင်းက ကိုယ်ခံအားကျလာချိန် နောက်ထပ်အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေး ထိုးဖို့နောက်ကျတာ၊ ကိုဗစ်ဆေးစစ်မူ လျော့သွားကာ စိုးရိမ်မှုနဲပြီး ဂရုစိုက်ကာကွယ်မူ လျော့သွားတာ၊ ကိုဗစ်ဖြစ်လာချိန်မှာလည်း သီးသန့်ခွဲနေပြီး ကုသမူနောက်ကျတာ၊ အရင် Mask မဖြစ်မနေတပ်တဲ့ အမိန့်တွေ ဖြေလျော့ပေးတာ၊ ခရီးအသွားအလာနဲ့ ရုံးတွေ၊ ကျောင်းတွေ ပုံမှန်ပြန်ဖွင့်ပြီး လူစုလူဝေးတွေပါ ဖြစ်လာချိန်မှာ၊ ကူးစက်ပိုမြန်တဲ့ မျိုးစိတ်ကွဲသစ်ဝင်လာပြီး၊ အာဖရိက၊ အာရှ၊ ဥရောပ နောက် အမေရိကအပါအဝင် နိုင်ငံအတော်များများမှာ အခုလို ရုတ်တရက် ကူးစက်မူတွေ ပြန်တက်လာကြရတာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ တခြားနိုင်ငံတွေထက် ကူးစက်မူကို အနည်းငယ် နောက်ကျမှ စစစ်ဆေးတွေ့ရှိလိုက်ချိန်မှာ၊ ကြိုတင်ကာကွယ်ပြင်ဆင်မူတွေ နောက်မကျဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက အထူးသတိပေးနေပါတယ်။ ကာကွယ်ဖို့အတွက် ပုံမှန်ကာကွယ်ရေးတွေဖြစ်တဲ့ အပြင်ထွက်လျှင် Mask (ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း) တပ်တာ၊ လူများတဲ့ အဆောက်အအုံအတွင်းမှာလည်း အလားတူ Mask အသေအချာတပ်တာ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်စီမံတာ (ပြူတင်းပေါက်တွေ၊ ကားမှန်တွေဖွင့်ထားတာ)၊ လူစုလူဝေးရှောင်ပြီး လူချင်းခပ်ခွာခွာနေတာ (၆ ပေခန့်)၊ နဲ့ လက်မကြာခဏဆေးတာတွေ ပြန်လုပ်သင့်ပါပြီ။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး မထိုးရသေးသူတွေ စထိုးတာအပြင် ထိုးပြီးသားသူတွေလည်း နောက်ထပ် အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေးတွေ အမြန်ထိုးသင့်ပါတယ်။ အခုလို ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဖြင့် တစုံတရာမကူးအောင် ကာကွယ်နိုင်တာအပြင် အထူးသဖြင့် ကူးစက်ခံရချိန်မှာ ရောဂါမပြင်းထန်အောင် (ဆေးရုံတက်ရတာ၊ အသက်သေဆုံးတာ မရှိအောင်) အဓိက ကာကွယ်ပေးနိုင်လို့ပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ကျောင်းတွေ၊ အလုပ်တွေ ပြန်ဖွင့်ထားချိန်မှာ အကယ်၍ ဖျားနာတာနဲ့ ကိုဗစ် သံသယလက္ခဏာတွေ ပေါ်လာတာလျှင် အိမ်ချက်ချင်းပြန်ပြီး သီးသန့်ခွဲနေသင့်ပါတယ်။ ဆေးရုံဆေးခန်းမှာ မစစ်နိုင်လျှင်တောင်၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ကိုဗစ် အမြန်စစ် ကရိယာ (Rapid Test Kit) နဲ့ အိမ်မှာကိုယ်တိုင် စစ်ဆေးကြည့်ပြီး ပိုးတွေ့လျှင် အိမ်သားတွေပါ မကူးစက်အောင် လုံးဝသီးသန့်ခွဲနေ စားသောက်သင့်ပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာ လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံထဲ ဈေးသွား၊ ကျောင်းသွား၊ ဘုရားတက်ချိန် Mask တပ်တာ ပြန်လျော့ကျလာချိန်မှာ၊ အထူးသဖြင့် လူစုလူဝေးများတဲ့ ဈေးလို ကျောင်းလိုနေရာတွေမှာ Mask မတပ်သူတွေတွေ့လျှင် တပ်ဖို့ အကြံပြုတာနဲ့၊ Mask ပါ လက်တွေ့မျှဝေ အကူအညီပေးတာမျိုး လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ နယ်စပ်တွေ (အထူးသဖြင့် အရင်လှိုင်းအတွေ့အကြုံ ရှိခဲ့တဲ့၊ အိန္ဒိယနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်) ကတဆင့် ဝင်လာသူတွေကိုလည်း ဖိဖိစီးစီး ပိုစစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။
ဒီအကြောင်းကို ပိုမိုနားလည်သိရှိနိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျန်းမာရေးပညာပေးမူတွေ လုပ်ပေးနေတဲ့ အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန် ဒေါက်တာရွှေဝါအောင် ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
====Unicode ====
ကမ်ဘာ့မှာ ကူးစကျမှုမြားလာနတေဲ့ Omicron မြိုးစိတျကှဲသဈတှကေို မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ပွီးခဲ့တဲ့အပတျက စတှေ့လိုကျတာအတှကျ အထူးဂရုပွုကာကှယျသင့ျပွီလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ သတိပေးနပေါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံထဲ ကိုဗဈမြိုးကှဲ Omicron မြိုးစိတျသဈ BA.4 နဲ့ BA.5 ကို ပွီးခဲ့တဲ့ လကုနျက နမူနာစယူ စဈဆေးခဲ့တာကနေ၊ ပွီးခဲ့တဲ့အပတျအစပိုငျးမှာ အခုလို စတှေ့လိုကျတာပါ။ BA.4 နဲ့ BA.5 မြိုးစိတျကှဲသဈတှကေ အရငျမြိုးကှဲတှထေကျ ကူးစကျနှုနျး (Infectivity) အမြားကွီး ပိုမြားတာအပွငျ၊ ကာကှယျဆေးကိုလညျး ထိုးဖောကျနိုငျတာကွောင့ျ၊ အရငျကိုဗဈဖွဈခဲ့တာနဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးတာကရထားတဲ့ ကိုယျခံအားနညျးလာခြိနျမှာ ကာကှယျထိနျးခြုပျမူတှေ လြော့ကလြာတာကွောင့ျ တဟုနျထိုးမကူးစကျရအောငျ အခုလို ပွနျဂရုပွုကာကှယျဖို့ လိုလာတာပါ။ အရငျကိုဗဈ ဖွဈထားတာနဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးကရထားတဲ့ ပဋိပစ်စညျး (Antibody) ကပေးတဲ့ ကိုယျခံအား (Immunity System) ကလညျး ကာလတဈခုအကွာမှာ ကဆြငျးလာရာမှာ၊ အခု မြိုးကှဲစိတျသဈတှအေတှကျ (၃) လ ကနေ (၆) လအတှငျး ကဆြငျးသှားနိုငျပါတယျ။
မွနျမာ့အိမျနီးခငြျးတှအေပါအဝငျ ကမ်ဘာမှာလညျး အလားတူ အရငျကိုဗဈကိုယျတိုငျ ဖွဈထားတာနဲ့ အားဖွည့ျကာကှယျဆေး (၂) ကွိမျ (၃) ကွိမျ ထိုးထားတာသူတှမှောပါ ပွနျဖွဈလာတာ တှေ့ထားပါတယျ။ အကွောငျးက ကိုယျခံအားကလြာခြိနျ နောကျထပျအားဖွည့ျကာကှယျဆေး ထိုးဖို့နောကျကတြာ၊ ကိုဗဈဆေးစဈမူ လြော့သှားကာ စိုးရိမျမှုနဲပွီး ဂရုစိုကျကာကှယျမူ လြော့သှားတာ၊ ကိုဗဈဖွဈလာခြိနျမှာလညျး သီးသန့ျခှဲနပွေီး ကုသမူနောကျကတြာ၊ အရငျ Mask မဖွဈမနတေပျတဲ့ အမိန့ျတှေ ဖွလြေော့ပေးတာ၊ ခရီးအသှားအလာနဲ့ ရုံးတှေ၊ ကြောငျးတှေ ပုံမှနျပွနျဖှင့ျပွီး လူစုလူဝေးတှပေါ ဖွဈလာခြိနျမှာ၊ ကူးစကျပိုမွနျတဲ့ မြိုးစိတျကှဲသဈဝငျလာပွီး၊ အာဖရိက၊ အာရှ၊ ဥရောပ နောကျ အမရေိကအပါအဝငျ နိုငျငံအတောျမြားမြားမှာ အခုလို ရုတျတရကျ ကူးစကျမူတှေ ပွနျတကျလာကွရတာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ တခွားနိုငျငံတှထေကျ ကူးစကျမူကို အနညျးငယျ နောကျကမြှ စစဈဆေးတှေ့ရှိလိုကျခြိနျမှာ၊ ကွိုတငျကာကှယျပွငျဆငျမူတှေ နောကျမကဖြို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ အထူးသတိပေးနပေါတယျ။ ကာကှယျဖို့အတှကျ ပုံမှနျကာကှယျရေးတှဖွေဈတဲ့ အပွငျထှကျလြှငျ Mask (ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး) တပျတာ၊ လူမြားတဲ့ အဆောကျအအုံအတှငျးမှာလညျး အလားတူ Mask အသအေခြာတပျတာ၊ လဝေငျလထှေကျကောငျးအောငျစီမံတာ (ပွူတငျးပေါကျတှေ၊ ကားမှနျတှဖှေင့ျထားတာ)၊ လူစုလူဝေးရှောငျပွီး လူခငြျးခပျခှာခှာနတော (၆ ပခေန့ျ)၊ နဲ့ လကျမကွာခဏဆေးတာတှေ ပွနျလုပျသင့ျပါပွီ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာကှယျဆေး မထိုးရသေးသူတှေ စထိုးတာအပွငျ ထိုးပွီးသားသူတှလေညျး နောကျထပျ အားဖွည့ျကာကှယျဆေးတှေ အမွနျထိုးသင့ျပါတယျ။ အခုလို ကာကှယျဆေးထိုးခွငျးဖွင့ျ တစုံတရာမကူးအောငျ ကာကှယျနိုငျတာအပွငျ အထူးသဖွင့ျ ကူးစကျခံရခြိနျမှာ ရောဂါမပွငျးထနျအောငျ (ဆေးရုံတကျရတာ၊ အသကျသဆေုံးတာ မရှိအောငျ) အဓိက ကာကှယျပေးနိုငျလို့ပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ကြောငျးတှေ၊ အလုပျတှေ ပွနျဖှင့ျထားခြိနျမှာ အကယျ၍ ဖြားနာတာနဲ့ ကိုဗဈ သံသယလက်ခဏာတှေ ပေါျလာတာလြှငျ အိမျခကြျခငြျးပွနျပွီး သီးသန့ျခှဲနသေင့ျပါတယျ။ ဆေးရုံဆေးခနျးမှာ မစဈနိုငျလြှငျတောငျ၊ ဖွဈနိုငျလြှငျ ကိုဗဈ အမွနျစဈ ကရိယာ (Rapid Test Kit) နဲ့ အိမျမှာကိုယျတိုငျ စဈဆေးကွည့ျပွီး ပိုးတှေ့လြှငျ အိမျသားတှပေါ မကူးစကျအောငျ လုံးဝသီးသန့ျခှဲနေ စားသောကျသင့ျပါတယျ။ တခြိနျထဲမှာ လကျရှိမွနျမာနိုငျငံထဲ ဈေးသှား၊ ကြောငျးသှား၊ ဘုရားတကျခြိနျ Mask တပျတာ ပွနျလြော့ကလြာခြိနျမှာ၊ အထူးသဖွင့ျ လူစုလူဝေးမြားတဲ့ ဈေးလို ကြောငျးလိုနရောတှမှော Mask မတပျသူတှတှေေ့လြှငျ တပျဖို့ အကွံပွုတာနဲ့၊ Mask ပါ လကျတှေ့မြှဝေ အကူအညီပေးတာမြိုး လုပျပေးသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံမှာ နယျစပျတှေ (အထူးသဖွင့ျ အရငျလှိုငျးအတှေ့အကွုံ ရှိခဲ့တဲ့၊ အိန်ဒိယနဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနယျစပျ) ကတဆင့ျ ဝငျလာသူတှကေိုလညျး ဖိဖိစီးစီး ပိုစဈဆေးသင့ျပါတယျ။
ဒီအကွောငျးကို ပိုမိုနားလညျသိရှိနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက မွနျမာနိုငျငံမှာ ကနြျးမာရေးပညာပေးမူတှေ လုပျပေးနတေဲ့ အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျ ဒေါကျတာရှှဝေါအောငျ ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
