ကိုဗစ်-19 မျိုးကွဲသစ် Omicron ကို တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှာ စတွေ့ခဲ့ရာကနေ၊ အခုတော့ နိုင်ငံပေါင်း (၅၀) ကျော်မှာ ဆက်တွေ့လာနေပြီး၊ မြန်မာ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတချို့မှာပါ တွေ့လာပါပြီ။
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ အထူးစိုးရိမ်နေလာကြတဲ့ ဒီမျိုးကွဲသစ်ပိုးကို မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ကာကွယ်ရေးအတွက်၊ ပြည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း ကာကွယ်ကြဖို့အပြင် လူမူအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးနဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေအာလုံး ဝိုင်းဝန်းပင်ဆင်လုပ်ကြကိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ပြည်သူတစ်ဦးချင်းအနေနဲ့ အခြေခံကာကွယ်နည်းတွေဖြစ်တဲ့ Mask (ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း) တပ်တာ၊ လက်ဆေးတာ၊ ခပ်ခွာခွာနေပြီး လူစုလူဝေးရှောင်တာတွေအပြင်၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းတဲ့နေရာတွေမှာလည်း နေထိုင်တာ (အလုံပိတ်အခန်းတွေထဲ ရောက်နေလျှင်လည်း အထူးပိုသတိထား ကာကွယ်တာနဲ့ ကာကွယ်ဆေး ရလျှင်လည်း မဖြစ်မနေ ထိုးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ရောဂါ သံသယလက္ခဏာတွေ ပေါ်လာတာ၊ ဖျားနာလာတာတွေ ဖြစ်လျှင်တော့၊ နီးစပ်ရာကျန်းမာရေးဌာနကို အကြောင်းကြားပြီး၊ အလုပ်၊ ကျောင်း မသွားဘဲ အိမ်မှာလည်း တခြားသူတွေကို မကူးအောင် သီးသန့်ခွဲနေစားသုံးသင့်ပါတယ်။
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့လည်း ပြည်သူအကြား အထက်ပါ အသိအမြင်တွေကို ဖြန့်ဖြူးပေးလျှက်ရှိရှိရာမှာ၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ကို အဓိကထားပြီး၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးလျှင်တောင် အခြေခံကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းတွေ ဆက်ကျင့်သုံးဖို့အပြင်၊ ဒေသအလိုက် ကိုဗစ်ဆိုင်ရာ စည်းကမ်းတွေ လိုက်နာဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းနေပါတယ်။ အရင် ကိုဗစ်လှိုင်းတွေ အတွေ့အကြုံအရ နယ်စပ်ဒေသကုန်းတွင်း ဝင်ပေါက်တွေနဲ့ နိုင်ငံတကာလေကြောင်းလမ်း ဝင်ပေါက်တွေမှာ အဓိကထား စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးနေပြီး၊ လုံလောက်တဲ့ သီးသန့်ခွဲ (Quarantine) ကာလထားပြီးမှ ပြည်တွင်းကို ဝင်ခွင့်ပြုပါတယ်။ ဒီဝင်ပေါက်တွေက ထူးခြားတဲ့ ကူးစက်မူတွေကိုလည်း ဓာတ်ခွဲနမူနာယူပြီး မျိုးရိုးဗီဇ ပြောင်းလဲမူဖြစ်စဉ် (Genome Sequencing/ Surveillance) အတွက် အထူးအလေးထား စစ်ဆေးနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သီးသန့်ခွဲဆောင် (Quarantine Centre) တွေ၊ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေ၊ အောက်ဆီဂျင်နဲ့ ဆေးပစ္စည်းတွေ၊ နောက် ဆေးဝန်ထမ်းအင်အား (HR) တွေကိုပါ အတတ်နိုင်ဆုံး ပြင်ဆင်ထားပါတယ်။
လတ်တလောမှာ ကိဗစ်ပိုးကူးစက်မူတွေ့တာ ကျဆင်းလာနေပြီး၊ ဒီပိုးမျိုးကွဲသစ်ကိုလည်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိမူ မရှိသေးပေမဲ့၊ နောက်ထပ်ဖြစ်လာမှာအတွက် ကြိုပြင်ထားတဲ့သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကိုဗစ် ပထမ၊ ဒုတိယနဲ့ တတိယလှိုင်းတွေမှာ အထက်ပါ ပြင်ဆင်ခဲ့မူတွေကလည်း၊ အရင်လိုပဲ ဒီတစ်ခေါက်အတွက်လည်း၊ ဖြစ်လာခဲ့လျှင် အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လက်ရှိ ပိုးကူးစက်မူက နိုင်ငံများစွာကို ခပ်မြန်မြန်ပျံ့နှံ့သွားပေမဲ့ ပြင်ထန်းမူ မတွေ့သေးချိန်မှာ၊ အရင် Delta မျိုးကွဲလိုပဲ၊ အစပိုင်းကာလ လူငယ်တွေနဲ့ ကာကွယ်ဆေးထိုးတားပြီးသူတွေ စဖြစ်ချိန်မို့၊ အတိအကျ မပြောနိုင်သေးဘဲ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာပါ။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ကလည်း အထူးစောင့်ကြည့်နေရာမှာ၊ အရင် Delta မျိုးကွဲလိုမျိုး နောက်ပိုင်း လူမူအသိုင်းအဝန်းအတွင်း (Community) ကူးစက်မူတိုးလာပြီး ပိုးပမာဏများလာကာ သက်ကြီးနဲ့ အန္တရာယ်ကြီးသူ (ကာကွယ်ကွယ်ဆေး မထိုးတားတဲ့ ရောဂါအခံရှိသူ) တွေကိုပါ ကူးစက်ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ကာ၊ အရင်လို ဆေးရုံတွေ မနိုင်မနင်းဖြစ်လာမှာကို ထည့်တွက်ထားရပါတယ်။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုနားလည်သိရှိနိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရနဲ့၊ အမေရိကန် CDC ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဌာနမှာ လေ့လာသင်ကြားခဲ့တဲ့၊ ကူးစက်ရောဂါဗေဒကျွမ်းကျင်သူ ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး, ကို ဆက်သွယ်မေးထားပါတယ်။
== Unicode ==
ကိုဗဈ-19 မြိုးကှဲသဈ Omicron ကို တောငျအာဖရိကနိုငျငံမှာ စတှေ့ခဲ့ရာကနေ၊ အခုတော့ နိုငျငံပေါငျး (၅၀) ကြောျမှာ ဆကျတှေ့လာနပွေီး၊ မွနျမာ့အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတခြို့မှာပါ တှေ့လာပါပွီ။
ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှေ အထူးစိုးရိမျနလောကွတဲ့ ဒီမြိုးကှဲသဈပိုးကို မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ကာကှယျရေးအတှကျ၊ ပွညျသူတဈဦးတဈယောကျခငြျး ကာကှယျကွဖို့အပွငျ လူမူအသိုငျးအဝိုငျးတဈခုလုံးနဲ့ တာဝနျရှိသူတှအောလုံး ဝိုငျးဝနျးပငျဆငျလုပျကွကိုငျဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။ ပွညျသူတဈဦးခငြျးအနနေဲ့ အခွခေံကာကှယျနညျးတှဖွေဈတဲ့ Mask (ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး) တပျတာ၊ လကျဆေးတာ၊ ခပျခှာခှာနပွေီး လူစုလူဝေးရှောငျတာတှအေပွငျ၊ လဝေငျလထှေကျကောငျးတဲ့နရောတှမှောလညျး နထေိုငျတာ (အလုံပိတျအခနျးတှထေဲ ရောကျနလြှေငျလညျး အထူးပိုသတိထား ကာကှယျတာနဲ့ ကာကှယျဆေး ရလြှငျလညျး မဖွဈမနေ ထိုးသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈရောဂါ သံသယလက်ခဏာတှေ ပေါျလာတာ၊ ဖြားနာလာတာတှေ ဖွဈလြှငျတော့၊ နီးစပျရာကနြျးမာရေးဌာနကို အကွောငျးကွားပွီး၊ အလုပျ၊ ကြောငျး မသှားဘဲ အိမျမှာလညျး တခွားသူတှကေို မကူးအောငျ သီးသန့ျခှဲနစေားသုံးသင့ျပါတယျ။
ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနအနနေဲ့လညျး ပွညျသူအကွား အထကျပါ အသိအမွငျတှကေို ဖွန့ျဖွူးပေးလြှကျရှိရှိရာမှာ၊ ကာကှယျဆေးထိုးဖို့ကို အဓိကထားပွီး၊ ကာကှယျဆေးထိုးပွီးလြှငျတောငျ အခွခေံကာကှယျရေးနညျးလမျးတှေ ဆကျကငြ့ျသုံးဖို့အပွငျ၊ ဒသေအလိုကျ ကိုဗဈဆိုငျရာ စညျးကမျးတှေ လိုကျနာဖို့နဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေး လုပျငနျးတှမှော ပူးပေါငျးပါဝငျဆောငျရှကျပေးကွဖို့ တိုကျတှနျးနပေါတယျ။ အရငျ ကိုဗဈလှိုငျးတှေ အတှေ့အကွုံအရ နယျစပျဒသေကုနျးတှငျး ဝငျပေါကျတှနေဲ့ နိုငျငံတကာလကွေောငျးလမျး ဝငျပေါကျတှမှော အဓိကထား စောင့ျကွည့ျစဈဆေးနပွေီး၊ လုံလောကျတဲ့ သီးသန့ျခှဲ (Quarantine) ကာလထားပွီးမှ ပွညျတှငျးကို ဝငျခှင့ျပွုပါတယျ။ ဒီဝငျပေါကျတှကေ ထူးခွားတဲ့ ကူးစကျမူတှကေိုလညျး ဓာတျခှဲနမူနာယူပွီး မြိုးရိုးဗီဇ ပွောငျးလဲမူဖွဈစဉျ (Genome Sequencing/ Surveillance) အတှကျ အထူးအလေးထား စဈဆေးနပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ သီးသန့ျခှဲဆောငျ (Quarantine Centre) တှေ၊ ဆေးရုံဆေးခနျးတှေ၊ အောကျဆီဂငြျနဲ့ ဆေးပစ်စညျးတှေ၊ နောကျ ဆေးဝနျထမျးအငျအား (HR) တှကေိုပါ အတတျနိုငျဆုံး ပွငျဆငျထားပါတယျ။
လတျတလောမှာ ကိဗဈပိုးကူးစကျမူတှေ့တာ ကဆြငျးလာနပွေီး၊ ဒီပိုးမြိုးကှဲသဈကိုလညျး စဈဆေးတှေ့ရှိမူ မရှိသေးပမေဲ့၊ နောကျထပျဖွဈလာမှာအတှကျ ကွိုပွငျထားတဲ့သဘော ဖွဈပါတယျ။ အစောပိုငျးဖွဈခဲ့တဲ့ ကိုဗဈ ပထမ၊ ဒုတိယနဲ့ တတိယလှိုငျးတှမှော အထကျပါ ပွငျဆငျခဲ့မူတှကေလညျး၊ အရငျလိုပဲ ဒီတဈခေါကျအတှကျလညျး၊ ဖွဈလာခဲ့လြှငျ အထောကျအကူ ဖွဈနိုငျပါတယျ။ လကျရှိ ပိုးကူးစကျမူက နိုငျငံမြားစှာကို ခပျမွနျမွနျပြံ့နှံ့သှားပမေဲ့ ပွငျထနျးမူ မတှေ့သေးခြိနျမှာ၊ အရငျ Delta မြိုးကှဲလိုပဲ၊ အစပိုငျးကာလ လူငယျတှနေဲ့ ကာကှယျဆေးထိုးတားပွီးသူတှေ စဖွဈခြိနျမို့၊ အတိအကြ မပွောနိုငျသေးဘဲ စောင့ျကွည့ျရဦးမှာပါ။ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ကလညျး အထူးစောင့ျကွည့ျနရောမှာ၊ အရငျ Delta မြိုးကှဲလိုမြိုး နောကျပိုငျး လူမူအသိုငျးအဝနျးအတှငျး (Community) ကူးစကျမူတိုးလာပွီး ပိုးပမာဏမြားလာကာ သကျကွီးနဲ့ အန်တရာယျကွီးသူ (ကာကှယျကှယျဆေး မထိုးတားတဲ့ ရောဂါအခံရှိသူ) တှကေိုပါ ကူးစကျပွီး ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈကာ၊ အရငျလို ဆေးရုံတှေ မနိုငျမနငျးဖွဈလာမှာကို ထည့ျတှကျထားရပါတယျ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုနားလညျသိရှိနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရနဲ့၊ အမရေိကနျ CDC ကူးစကျရောဂါ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေးဌာနမှာ လေ့လာသငျကွားခဲ့တဲ့၊ ကူးစကျရောဂါဗဒေကြှမျးကငြျသူ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး, ကို ဆကျသှယျမေးထားပါတယျ။
