ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ဆိပ္မူအုပ္စု စေပါ့ေက်းရြာအနီးမွာ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၀ရက္ေန့က တန္ႏွစ္ရာ နီးပါးအေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ ေက်ာက္ေတာင္ကမ္းပါးႀကီးဟာ အျမင့္ေပ ၁၅၀ ေက်ာ္ကေန ႐ုတ္တရက္ ၿပိဳက်ခဲ့ပါတယ္။ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ ကမ္းပါးေအာက္မွာ
တပိုင္တႏိုင္ေက်ာက္စိမ္းတူးသမား (၆) ဦးေသဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။
ဖားကန့္ေဒသမွာတရားမ၀င္ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္မူေတြကို အစိုးရအေနနဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မူမရွိတာေႀကာင့္အခုလိုျဖစ္ရပ္ေတြျဖစ္ေနရတယ္လုိ႕ ေဒသခံေတြနဲ့လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကဆုိပါတယ္။ ထိုင္းအေျခစိုက္ VOA သတင္းေထာက္ မေအးေအးမာက သတင္းေပးပုိ႔ ထားပါတယ္။
မၾကာခဏဆိုသလို ေက်ာက္တူးေဖာ္ရင္ေျမစာပံုၿပိဳက်တာ သက္တမ္းကုန္ေနတဲ့ ေက်ာက္တြင္းကမ္းပါးေတြျပိဳက်တာေတြ ေၾကာင့္တႏွစ္နဲ႔ တႏွစ္လူရာဂဏန္းေလာက္ေသဆံုးေနႀကတဲ့ဖားကန့္ေဒသမွာ တနဂၤေႏြေန႔က ကမ္းပါးျပိဳတာေႀကာင့္လူ ၆ဦးေသဆံုးျပီး တခ်ိဳ ့လည္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမူေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္ ။ ဒါဟာတူးေဖာက္ျပီးသား ေက်ာက္တြင္းတခုက
ကမ္းပါးေတြၿပိဳက်ခဲ့တာေၾကာင့္လူ ၆ဦးေသဆံုးခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္းေဒသခံလည္းျဖစ္
အလြတ္သတင္းေထာက္လည္းျဖစ္တဲ့ ဦးေဇာ္မိုးထက္ကေျပာျပပါတယ္။
"ေဘးကသက္တမ္းရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြက မုိင္းခဲြတာေၾကာင့္တုန္ခါမူေၾကာင့္
ကမ္းပါးက မခုိင္ေတာ့ ရုတ္တရက္ျပဳတ္က်တာေပါ့။ တႏိုင္တပိုင္ ေက်ာက္တူးတဲ့သူေတြအိပ္ေနခိ်န္ အဲဒီ၆ေယာက္က ထမင္းစားျပီး အိပ္ေနခ်ိန္ျပဳတ္က်တာေပါ့။ အနားမွာ
တူးေနတဲ့သူေတြလည္းရွိတယ္။ ကမ္းပါးက သူတို ့ဘက္မက်ပဲနဲ႔ ဟိုဘက္အိပ္ေနတဲလူေတြဘက္ကိုျပဳတ္က်တာေပါ့။ တန္ ၂၀၀ေလာက္ရွိတယ္ ေက်ာက္တံုးက
အျမင့္ကလည္း ေပ၁၅၀ေလာက္ရွိတယ္ အကုန္ေသသြားတယ္။ အကုန္လံုးစီစီညွက္ညွက္ ပဲြခ်င္းျပီးတယ္"
၂၀၁၇ခုႏွစ္ထဲမွာေတာ့ ၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာပါ ရာဂဏန္းေလာက ေသဆံုးမူူျဖစ္ေနတဲ့ ဖားကန္႔ ရဲ႕ အေျခအေနကို ေသခ်ာစာရင္းျပဳစုထားတာတဲ့ ဦးေဇာ္မုိးထက္ကေတာ့အျမင့္ေပ ၂၀၀၀န္းက်င္ကေန အျမင့္ ေပ ၆၀၀ေလာက္ရွိတဲ့သက္တမ္းကုန္ျပိးသား ေက်ာက္ေက်ာေတြကိုတူးေဖာ္ျပီးသားေနရာေတြ ၅၀ေလာက္၇ွိေသးတာမို ့ေက်ာက္တူးသမားေတြအတြက္ေနာက္ထပ္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ေသးတယ္လို့လည္းဆက္ေျပာျပပါတယ္ ဒီအတြက္အစိုးရဘက္က တရားဥပေဒစိုမုိးေရးကိုေသခ်ာတိတိက်က်လုပ္ေဆာင္ဖိုလိုတယ္လို့ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
"က်ေနာ္ ဓါတ္ပံုရိုက္ျပီး စာရင္းျပဳစုတာက အဲဒီလိုမ်ိဳးသက္တမ္းလြန္ အကြက္ေတြက ၅၀ေလာက္ေတြ ့တယ္။ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တက္တက္လာျခင္း ၂၀၁၆ ဧျပီ ေလာက္မွာ သက္တမ္းမတိုးေပးဘူးေျပာတယ္။ အဲဒီလို ေျပာရံုနဲ႔ မျပီးေသးဘူး။ သက္တမ္းမတိုးေပးေပမယ့္ သူေနာက္မွာ လိုက္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြရွိတယ္။
အဲဒီလုပ္ကြက္ေတြကုိ ေစာင့္ႀကည့္ရမွာေတြရွိတယ္။ တကယ္ႀကပ္ႀကပ္မတ္မတ္လုပ္ရဲ့လားေပါ့ က်ေနာ္တုိျမင့္ေတြတာ ့ေစာင့္ႀကည့္တာ ကုမၸဏီလိုပဲ စက္ယႏၱယားႀကီးေတြနဲ့တရားမ၀င္တူးေနတာေတြလည္းေတြ ့တယ္။ လံုး၀မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဘူး အကုန္လံုး တရားဥပေဒစုိမုိးမူရွိမွာက်ေနာ္တုိ့ အစိုးရေတြ အားရတာမရတာေျပာလို ့ရမယ္ အခုဟာကေတာ့ဘာမွအားမရဘူး အကုန္လံုးကို ဆံုးရႈံးေနတာဗ်ာ။ လုပ္ကြတ္တကြက္ကုိ က်ပ္သိန္းေပါင္း ၈ေထာင္ တေသာင္းတန္တဲ့ေနရာမွာ ထင္သလိုတရားမ၀င္၀င္တူးေနႀကတာ
ရဲကလည္းျမင္တာပဲတပ္မေတာ္ကလဲျမင္တာပဲ။"
လူေပါင္းေထာင္ခ်ီၿပီး ေက်ာက္တူးေနတဲ့ ေနရာမွ ာရဲတပ္ရင္း ၃ရင္းနဲ႕ စစ္တပ္က
တပ္မ တခုရွိေပမဲ့ တရားမ၀င္ေက်ာက္တူးေဖာ္မူေတြေရမေဆးေက်ာက္ရွာေဖြေနသူေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏို္င္တာမ်ိဳးေတြေတာ့မရွိေသးဘူးလို႕ဆုိပါတယ္။ မၾကာခနဆိုသလို ပစ္ခတ္မူေတြျဖစ္ခဲ့ျပိး လူေသဆံုးမူေတြရွိေနတာပါ။ ရဲတပ္ဖဲြအင္အား ၁၅ဦးခန္႕နဲ႕ လူေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး တူးေဖာ္ေနမူေတြကို မထိန္း ခ်ဳပ္ႏုိင္ဘူးလိုလည္း ဆိုပါတယ္။ အခုဆုိရင္ ဖားကန္႕မွာရွိတဲ့ ေက်ာက္တူးလို့ရတဲ့ ေမွာ္ေတြအားလံုးမွာဆုိရင္ လူဦးေရ ၃သိန္းထက္မနည္းဟာ ေက်ာက္တူးေနတာ ေက်ာက္ရွာေနတာေတြကို လုပ္ေနႀကတယ္လို႕ ဆုိပါတယ္။ ဖားကန္႔ေဒသတြင္း ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္မူေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႔ ျပည္နယ္အစိုးရေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕ ခက္ခဲတာေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကုိပဲ ထိန္းခ်ုပ္ဖုိ႔ တင္ျပခဲ့တယ္လို႕ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကဆုိပါတယ္။
အစိုးရ အဆက္ဆက္ စည္းကမ္းမဲ႔ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္မႈေတြကို စည္းကမ္းတင္းက်ပ္မႈ မလုပ္ႏုိင္ခင္မွာ ေခတၱဆိုင္းငံ႔ထားဖို႔ကိုလည္း Global Witness အပါအ၀င္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြခ်ဳပ္ အစိုးရသစ္ တက္လာကစကေတာ့ ၂၀၁၆ခုႏွစ္ထဲမွာ ေတာင္းဆိုထားေပမဲ့ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္မူေတြကေတာ့ ဆိုင္းငံ့ထားတာမရွိပဲဆက္လက္တူးေဖာ္ေနဆဲျဖစ္သလို လူေသဆံုးမူေတြကလည္းမႀကာခနဆိုသလိုျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာတရားမ၀င္ေက်ာက္တူးေဖာ္မူနဲ့အတူမူယစ္ေဆး၀ါးျပသနာေတြနဲ့ တျခားမူခင္းျပသနာေတြလည္းအမ်ားအျပားရွိေနတာကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏို္င္တာမ်ိဳးမရွိေသးဘူးလို႔ လည္းေဒသခံေတြေျပာဆုိႀကပါတယ္။
