Zawgyi/Unicode
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အင္တာနက္ဆက္သြယ္ေရး ျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြ ပိုတိုးလာၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုမွာ မေန႔ကစၿပီးေတာ့ အင္တာနက္ျဖတ္ခံထားရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဖားကန္႔မွာဆိုရင္ အင္တာနက္ျဖတ္ထားတာ တလနီးပါးရွိေနပါၿပီ။ အဲဒီကေဒသခံေတြ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါသလဲ၊ ရန္ကုန္ကလာတဲ့သတင္းကို ကိုရန္ႏုိင္ကေျပာျပပါမယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္က ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္အပါအဝင္ ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုမွာ အင္တာနက္ဆက္သြယ္ေရးကို မေန႔က ညေနပိုင္းကစၿပီး ျဖတ္ေတာက္လိုက္တာပါ။ အခုလို အင္တာနက္မရေတာ့တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြအတြက္ အစစ အခက္ႀကံဳရတယ္လုိ႔ ပလက္ဝ ေဒသခံ ကိုတင္ထြန္းေအာင္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“စက္တင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔ ညေန ၆ နာရီခြဲကတည္းက အင္တာနက္လိုင္းေတြ လုံးဝ သုံးမရတာပါအကို။ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့သူေတြက တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ပိုက္ဆံလႊဲတာေတြ ေန႔စဥ္လိုလိုရွိေနေတာ့ အဲဒါေတြက အသြင္းအထုတ္ လုံးဝကို ခက္ခဲသြားတာပါအကို။ အစိုးရဘဏ္မွာလည္း လုံးဝကို ထုတ္မရတဲ့ အေနအထားေတြကိုေတြ႕ေနရတယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ အခက္အခဲေတြ ဥပမာေျပာရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ေရဒီယိုကိုပဲ အားကိုးၿပီး သတင္းနားေထာင္ေနရတယ္။”
မႏၲေလးတိုင္းမွာ ျမင္းၿခံနဲ႔ မိုးကုတ္၊ မေကြးတိုင္းမွာဆိုရင္ ဂန္႔ေဂါ၊ ၿမိဳင္၊ ထီးလင္းနဲ႔ ေတာင္တြင္းႀကီး၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းမွာ အရာေတာ္၊ ယင္းမာပင္၊ ကနီ၊ ပုလဲ၊ ေရဦး၊ တန႔္ဆည္နဲ႔ ဘုတလင္၊ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ပလက္ဝအပါအဝင္ ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုနဲ႔ကခ်င္ျပည္နယ္က ဖားကန႔္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ဆက္သြယ္ေရ ၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနရဲ႕ လမ္းၫြန္ခ်က္အရ အင္တာနက္ပိတ္ထားတယ္ဆိုတာ MPT Call Center ကတဆင့္ သိရပါတယ္။
အင္တာနက္မရတဲ့အတြက္ သတင္းကို အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ မသိရတဲ့အျပင္ က်န္တဲ့ကိစၥေတြမွာပါ ေနာက္က်ေနတယ္လုိ႔ ဖားကန္႔ေဒသခံတဦးကလည္း ေျပာပါတယ္။
“အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ခံထားရတာေတာ့ တလနီးပါးေလာက္ရွိေနၿပီ။ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေလာေလာဆယ္ IT ေခတ္မွာ အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ နည္းပညာတိုးတက္ေနတဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာ က်ေနာ္တို႔ ဖားကန႔္မွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္မႈကေတာ့ အင္မတန္ေတာ့ ဆိုးတာေပါ့။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေတြ အသိပညာေနာက္က်သလို စီးပြားေရးလည္း ေနာက္က်တဲ့အပိုင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဥပမာ ဒီေန႔ တိုက္ပြဲကိစၥေတြ ဘယ္လိုျဖစ္သလဲ၊ ဖားကန႔္ရဲ႕ ဝန္းက်င္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆိုတာေတာ့ သတင္းနဲ႔ပတ္သက္ရင္ update ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မျဖစ္ဘူးေပါ့။ တခုနဲ႔တခု ေနာက္က်တာေပါ့ေနာ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြက စစ္တပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႔တို႔ တိုက္ပြဲအႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့ခ်ိန္တုန္းက ရခိုင္ျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္က ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အင္တာနက္ ျဖတ္ထားခဲ့ဖူးပါတယ္။
အေမရိကန္အေျခစိုက္ Freedom House အဖြဲ႔က မၾကာေသးခင္ကထုတ္ျပန္တဲ့ ကမာၻတဝန္း အင္တာနက္လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို တတိယ အဆိုးဆံုးႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ျမန္မာထက္ဆိုးတဲ့ႏုိ္င္ငံေတြအျဖစ္ အီရန္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ပဲရွိပါတယ္။
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ အင္တာနက္ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့တာ၊ ဆိုရွယ္မီဒီယာကို ပိတ္ပင္တာ၊ လြတ္လပ္တဲ့သတင္းဌာနေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ လိုင္စင္ေတြကို ႐ုပ္သိမ္းခဲ့တာ၊ နည္းပညာကုမၸဏီေတြဆီကေန အင္တာနက္အသုံးျပဳသူေတြရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြေပးဖို႔ အတင္းအက်ပ္ေတာင္းယူခဲ့တာ စတဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို Freedom House အဖြဲ႔ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။
========
Unicode
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အင်တာနက်ဖြတ်ခံရတဲ့ မြို့အရေအတွက် ပိုများလာ
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေး ဖြတ်တောက်ထားတဲ့မြို့နယ်တွေ ပိုတိုးလာပြီး ချင်းပြည်နယ်က မြို့နယ် ၈ ခုမှာ မနေ့ကစပြီးတော့ အင်တာနက်ဖြတ်ခံထားရပါတယ်။ ကချင်ပြည်နယ်က ဖားကန့်မှာဆိုရင် အင်တာနက်ဖြတ်ထားတာ တလနီးပါးရှိနေပါပြီ။ အဲဒီကဒေသခံတွေ ဘယ်လိုအခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါသလဲ၊ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုရန်နိုင်ကပြောပြပါမယ်။
ချင်းပြည်နယ်က ပလက်ဝမြို့နယ်အပါအဝင် မြို့နယ် ၈ ခုမှာ အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေးကို မနေ့က ညနေပိုင်းကစပြီး ဖြတ်တောက်လိုက်တာပါ။ အခုလို အင်တာနက်မရတော့တာကြောင့် ဒေသခံတွေအတွက် အစစ အခက်ကြုံရတယ်လို့ ပလက်ဝ ဒေသခံ ကိုတင်ထွန်းအောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့ ညနေ ၆ နာရီခွဲကတည်းက အင်တာနက်လိုင်းတွေ လုံးဝ သုံးမရတာပါအကို။ ပြည်ပရောက်နေတဲ့သူတွေက တချို့ဆိုရင် ပိုက်ဆံလွှဲတာတွေ နေ့စဉ်လိုလိုရှိနေတော့ အဲဒါတွေက အသွင်းအထုတ် လုံးဝကို ခက်ခဲသွားတာပါအကို။ အစိုးရဘဏ်မှာလည်း လုံးဝကို ထုတ်မရတဲ့ အနေအထားတွေကိုတွေ့နေရတယ်။ သတင်းအချက်အလက် အခက်အခဲတွေ ဥပမာပြောရမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့က ရေဒီယိုကိုပဲ အားကိုးပြီး သတင်းနားထောင်နေရတယ်။”
မန္တလေးတိုင်းမှာ မြင်းခြံနဲ့ မိုးကုတ်၊ မကွေးတိုင်းမှာဆိုရင် ဂန့်ဂေါ၊ မြိုင်၊ ထီးလင်းနဲ့ တောင်တွင်းကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာ အရာတော်၊ ယင်းမာပင်၊ ကနီ၊ ပုလဲ၊ ရေဦး၊ တန့်ဆည်နဲ့ ဘုတလင်၊ ချင်းပြည်နယ်မှာ ပလက်ဝအပါအဝင် မြို့နယ် ၈ ခုနဲ့ကချင်ပြည်နယ်က ဖားကန့်မြို့နယ်တွေမှာ ဆက်သွယ်ရေ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနရဲ့ လမ်းညွန်ချက်အရ အင်တာနက်ပိတ်ထားတယ်ဆိုတာ MPT Call Center ကတဆင့် သိရပါတယ်။
အင်တာနက်မရတဲ့အတွက် သတင်းကို အချိန်နဲ့တပြေးညီ မသိရတဲ့အပြင် ကျန်တဲ့ကိစ္စတွေမှာပါ နောက်ကျနေတယ်လို့ ဖားကန့်ဒေသခံတဦးကလည်း ပြောပါတယ်။
“အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခံထားရတာတော့ တလနီးပါးလောက်ရှိနေပြီ။ အဓိကတော့ ကျနော်တို့ လောလောဆယ် IT ခေတ်မှာ အချိန်နဲ့တပြေးညီ နည်းပညာတိုးတက်နေတဲ့ ခေတ်ကြီးမှာ ကျနော်တို့ ဖားကန့်မှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှုကတော့ အင်မတန်တော့ ဆိုးတာပေါ့။ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေးတွေ အသိပညာနောက်ကျသလို စီးပွားရေးလည်း နောက်ကျတဲ့အပိုင်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဥပမာ ဒီနေ့ တိုက်ပွဲကိစ္စတွေ ဘယ်လိုဖြစ်သလဲ၊ ဖားကန့်ရဲ့ ဝန်းကျင်မှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာတော့ သတင်းနဲ့ပတ်သက်ရင် update တော့ ကျနော်တို့ မဖြစ်ဘူးပေါ့။ တခုနဲ့တခု နောက်ကျတာပေါ့နော်။”
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေက စစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲအကြီးအကျယ် ဖြစ်ခဲ့ချိန်တုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ် ၈ ခုနဲ့ ချင်းပြည်နယ်က ပလက်ဝမြို့နယ်တွေမှာ တနှစ်ကျော်ကြာ အင်တာနက် ဖြတ်ထားခဲ့ဖူးပါတယ်။
အမေရိကန်အခြေစိုက် Freedom House အဖွဲ့က မကြာသေးခင်ကထုတ်ပြန်တဲ့ ကမ္ဘာတဝန်း အင်တာနက်လွတ်လပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို တတိယ အဆိုးဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ မြန်မာထက်ဆိုးတဲ့နိုင်ငံတွေအဖြစ် အီရန်နဲ့ တရုတ်တို့ပဲရှိပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် အင်တာနက်ကို ပိတ်ပစ်ခဲ့တာ၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာကို ပိတ်ပင်တာ၊ လွတ်လပ်တဲ့သတင်းဌာနတွေရဲ့ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် လိုင်စင်တွေကို ရုပ်သိမ်းခဲ့တာ၊ နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေဆီကနေ အင်တာနက်အသုံးပြုသူတွေရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအချက်အလက်တွေပေးဖို့ အတင်းအကျပ်တောင်းယူခဲ့တာ စတဲ့လုပ်ရပ်တွေကို Freedom House အဖွဲ့ အစီရင်ခံစာထဲမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားပါတယ်။
#WhatIsHappeningInMyanmar #FreedomOfTheNet #MyanmarMilitaryCoup #voaburmese #အင်တာနက်လွတ်လပ်ခွင့် #စစ်အာဏာသိမ်းမှု #ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း
