(Zawgyi/ Unicode)
ဒီကနေ့ ဇန်နဝါရီ ၁၀ရက်မှာ ကျင်းပတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြည်တွင်းစစ်ပွဲတွေ ရပ်ဆိုင်းသွားအောင် ဝိုင်းဝန်းကြိုးစားကြဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ကချင်အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း ကချင်မျိုးနွယ်စုတွေနဲ့ အခြားလူမျိုးစုတွေ စုပေါင်းနေထိုင်တဲ့ ကချင်ပြည်နယ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအမြန်ဆုံး ရနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြတာပါ။ အပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြပေးမှာပါ။
ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့ မနာကွင်းမှာ ဒီနေ့ကျင်းပတဲ့ (၇၂)ကြိမ်မြောက် ကချင်ပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားကို နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တက်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ဒါဟာ ၂၀၂၀မှာ သူ့ရဲ့ ပထမဦးဆုံး ပြည်နယ်ခရီးစဉ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ်နေ့ရဲ့ အဓိကအခမ်းအနားတခု ဖြစ်တဲ့ မနောပွဲမှာ ပြည်တွင်းစစ် ရပ်စဲရေး အတွက် ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းကြဖို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ အဓိကထားပြောခဲ့သလို မနောပွဲကျင်းပပုံ ၅ မျိုးထဲက “စစ်ပွဲတွေအောင်နိုင်ခြင်း” နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လို စစ်မျိုးကို အောင်နိုင်ဖို့ လိုတယ် ဆိုတာကို ပြောကြား ခဲ့ပါတယ်။
“ ပြည်တွင်းစစ်တွေ အောင်နိုင်ရင် နောင်ပြည်တွင်းစစ်တွေ မဖြစ်အောင်လို့ အဲဒီလို အောင်နိုင်ရေး မနောပွဲကြီးတခု ကျမတို့ ကျင်းပနိုင်တဲ့အခြေအနေကို ရောက်အောင်လို့ အားလုံးကြိုးစားချင်ပါတယ်။ ဒီလိုစစ်ပွဲတွေဖြစ်ခြင်းကို အောင်နိုင်ပြီဆိုမှ ကျမတို့နိုင်ငံဟာလည်း တကယ်တိုးတက်နိုင်မှာ၊ ကျမတို့ ပြည်သူတွေကလည်း ဖွံ့ဖြိုးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
ကချင်ပြည်နယ် ပြည်သူ့ပါတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးကွမ်ဂါင်အောင်ခမ်းက တော့ ဒီနေ့ကျင်းပတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်နေ့ဟာ ကချင်လူမျိုးတွေအတွက် အရေးကြီးတဲ့နေ့ဖြစ် ကြောင်းနဲ့ ဒီကတဆင့် ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံအတွက် အထောက်အကူဖြစ်တဲ့ အခမ်းအနားဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ အကုန်လုံး တန်းတူအခွင့်အရေးတွေ ရှိတဲ့ဟာမျိုး ပုံစံမျိုးနဲ့ ဖြစ်သွားစေချင်ပါတယ်။ ပိုပြီးမှ ဖက်ဒရယ်စနစ် တည်ဆောက်တဲ့အခါမှာ အထောက်အကူပြုတဲ့ အခမ်းအနားမျိုးပဲ ဖြစ်စေချင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့အကောင်အထည် ဖော်တာက ဘယ်လောက်အထိ အကောင်အထည်ဖော် သလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာတော့ မူတည်ပါလိမ့်မယ်။”
ကချင်ပြည်နယ်မှာ ဂျိန်းဖော၊ ရဝမ်၊ လီဆူ၊ လာချိဒ်၊ လော်ဝေါ်၊ ဇိုင်ဝါး စတဲ့ ကချင်မျိုးနွယ်စုတွေ အပါအဝင် ရှမ်း၊ ဗမာနဲ့ တခြားတိုင်းရင်းသား မျိုးနွယ်စု စုစုပေါင်း ၁၇ သိန်းလောက် နေထိုင်ပါတယ်။ ပြည်နယ် တွင်း ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း နေထိုင်နိုင်ရေး အတွက် ကချင်မျိုးနွယ်စု ၆ခု စလုံး လက်တွဲ ဆောင်ရွက်မှ အကြိုးရှိမယ်လို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံ ရဝမ်စာပေ ယဉ်ကျေးမှုအသင်း (ဗဟို)ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမယစ်ယောရှု က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ကချင်ပြည်နယ်ရဲ့ အနာဂတ်ကို လက်တွဲအကောင်အထည် ဖော်ရင်းနဲ့ ဤအမိ မြန်မာနိုင်ငံတော်ရဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်း ကျနော်တို့ ၆မျိုးက အတူတကွ လက်တွဲပြီးမှ ဖော်ဆောင်ချင်တယ် ဆိုပြီးကျနော်တို့ စိတ်ကူးထဲမှာရှိပါတယ်။ တစည်းတလုံးတည်းပါဝင်ရင် ပိုပြီးမှ အားရှိမယ်ဆိုပြီး အဲလိုပဲ ခံယူပါတယ်။”
တောင်တန်း၊ ပြည်မ တိုင်းရင်းသားတွေပါတဲ့ ၁၉၄၇ ပင်လုံဆွေးနွေးပွဲရလဒ်ကနေ တိုင်းရင်းသား စည်လုံးညီညွတ်မှုကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့လို့ဗြိတိသျှအစိုးရဆီကနေ လွတ်လပ်ရေးကို ရခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၀ရက်မှာ ကချင်ပြည်နယ်ကောင်စီညီလာခံရဲ့ ပထမအကြိမ် အစည်းအဝေးမှာ ကချင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ပြီး ဒါကိုဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ ဒီနေ့ကို ကချင်ပြည်နယ်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။
အစိုးရက ၂၁ရာစုပင်လုံညီလာခံကို ၃ကြိမ်ကျင်းပထားပြီး အဲဒီညီလာခံတွေကနေ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅၁ခု ရရှိထားပါတယ်။ ဒီသဘောတူညီချက်တွေ ကနေ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ဖို့၊ တိုင်းရင်းသားအားလုံး ပြည်ထောင်စုစိတ်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်က ကချင်ပြည်နယ်နေ့အတွက် သဝဏ်လွှာပေးပို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
.......................
စဈပှဲတှအေဆုံးသတျရေး ဝိုငျးဝနျးကွိုးစားဖို့ အတိုငျပငျခံတိုကျတှနျး
(Unicode)
ဒီကနေ့ ဇနျနဝါရီ ၁၀ရကျမှာ ကငြျးပတဲ့ ကခငြျပွညျနယျနေ့ အခမျးအနားကို တကျရောကျလာတဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ပွညျတှငျးစဈပှဲတှေ ရပျဆိုငျးသှားအောငျ ဝိုငျးဝနျးကွိုးစားကွဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
ကခငြျအရပျဘကျ အဖှဲ့အစညျးတှကေလညျး ကခငြျမြိုးနှယျစုတှနေဲ့ အခွားလူမြိုးစုတှေ စုပေါငျးနထေိုငျတဲ့ ကခငြျပွညျနယျမှာ ငွိမျးခမြျးရေးအမွနျဆုံး ရနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျနကွေတာပါ။ အပွည့ျအစုံကို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ပွောပွပေးမှာပါ။
ကခငြျပွညျနယျ၊ မွဈကွီးနားမွို့ မနာကှငျးမှာ ဒီနေ့ကငြျးပတဲ့ (၇၂)ကွိမျမွောကျ ကခငြျပွညျနယျနေ့ အခမျးအနားကို နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တကျရောကျခဲ့တာ ဖွဈပွီး ဒါဟာ ၂၀၂၀မှာ သူ့ရဲ့ ပထမဦးဆုံး ပွညျနယျခရီးစဉျလညျးဖွဈပါတယျ။
ကခငြျပွညျနယျနေ့ရဲ့ အဓိကအခမျးအနားတခု ဖွဈတဲ့ မနောပှဲမှာ ပွညျတှငျးစဈ ရပျစဲရေး အတှကျ ဝိုငျးဝနျးကွိုးပမျးကွဖို့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ အဓိကထားပွောခဲ့သလို မနောပှဲကငြျးပပုံ ၅ မြိုးထဲက “စဈပှဲတှအေောငျနိုငျခွငျး” နဲ့ ပတျသကျပွီး ဘယျလို စဈမြိုးကို အောငျနိုငျဖို့ လိုတယျ ဆိုတာကို ပွောကွား ခဲ့ပါတယျ။
“ ပွညျတှငျးစဈတှေ အောငျနိုငျရငျ နောငျပွညျတှငျးစဈတှေ မဖွဈအောငျလို့ အဲဒီလို အောငျနိုငျရေး မနောပှဲကွီးတခု ကမြတို့ ကငြျးပနိုငျတဲ့အခွအေနကေို ရောကျအောငျလို့ အားလုံးကွိုးစားခငြျပါတယျ။ ဒီလိုစဈပှဲတှဖွေဈခွငျးကို အောငျနိုငျပွီဆိုမှ ကမြတို့နိုငျငံဟာလညျး တကယျတိုးတကျနိုငျမှာ၊ ကမြတို့ ပွညျသူတှကေလညျး ဖှံ့ဖွိုးနိုငျမှာ ဖွဈပါတယျ။”
ကခငြျပွညျနယျ ပွညျသူ့ပါတီ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဦးကှမျဂါငျအောငျခမျးက တော့ ဒီနေ့ကငြျးပတဲ့ ကခငြျပွညျနယျနေ့ဟာ ကခငြျလူမြိုးတှအေတှကျ အရေးကွီးတဲ့နေ့ဖွဈ ကွောငျးနဲ့ ဒီကတဆင့ျ ဖကျဒရယျနိုငျငံအတှကျ အထောကျအကူဖွဈတဲ့ အခမျးအနားဖွဈလာဖို့ မြှောျလင့ျထားကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ အကုနျလုံး တနျးတူအခှင့ျအရေးတှေ ရှိတဲ့ဟာမြိုး ပုံစံမြိုးနဲ့ ဖွဈသှားစခေငြျပါတယျ။ ပိုပွီးမှ ဖကျဒရယျစနဈ တညျဆောကျတဲ့အခါမှာ အထောကျအကူပွုတဲ့ အခမျးအနားမြိုးပဲ ဖွဈစခေငြျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျတှေ့အကောငျအထညျ ဖောျတာက ဘယျလောကျအထိ အကောငျအထညျဖောျ သလဲဆိုတဲ့ အပေါျမှာတော့ မူတညျပါလိမ့ျမယျ။”
ကခငြျပွညျနယျမှာ ဂြိနျးဖော၊ ရဝမျ၊ လီဆူ၊ လာခြိဒျ၊ လောျဝေါျ၊ ဇိုငျဝါး စတဲ့ ကခငြျမြိုးနှယျစုတှေ အပါအဝငျ ရှမျး၊ ဗမာနဲ့ တခွားတိုငျးရငျးသား မြိုးနှယျစု စုစုပေါငျး ၁၇ သိနျးလောကျ နထေိုငျပါတယျ။ ပွညျနယျ တှငျး ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး နထေိုငျနိုငျရေး အတှကျ ကခငြျမြိုးနှယျစု ၆ခု စလုံး လကျတှဲ ဆောငျရှကျမှ အကွိုးရှိမယျလို့လညျး မွနျမာနိုငျငံ ရဝမျစာပေ ယဉျကြေးမှုအသငျး (ဗဟို)ရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးမယဈယောရှု က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ကခငြျပွညျနယျရဲ့ အနာဂတျကို လကျတှဲအကောငျအထညျ ဖောျရငျးနဲ့ ဤအမိ မွနျမာနိုငျငံတောျရဲ့ငွိမျးခမြျးရေးကိုလညျး ကနြောျတို့ ၆မြိုးက အတူတကှ လကျတှဲပွီးမှ ဖောျဆောငျခငြျတယျ ဆိုပွီးကနြောျတို့ စိတျကူးထဲမှာရှိပါတယျ။ တစညျးတလုံးတညျးပါဝငျရငျ ပိုပွီးမှ အားရှိမယျဆိုပွီး အဲလိုပဲ ခံယူပါတယျ။”
တောငျတနျး၊ ပွညျမ တိုငျးရငျးသားတှပေါတဲ့ ၁၉၄၇ ပငျလုံဆှေးနှေးပှဲရလဒျကနေ တိုငျးရငျးသား စညျလုံးညီညှတျမှုကို တညျဆောကျနိုငျခဲ့လို့ဗွိတိသြှအစိုးရဆီကနေ လှတျလပျရေးကို ရခဲ့ပါတယျ။ ၁၉၄၈ ခုနှဈ ဇနျနဝါရီ ၁၀ရကျမှာ ကခငြျပွညျနယျကောငျစီညီလာခံရဲ့ ပထမအကွိမျ အစညျးအဝေးမှာ ကခငြျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ကို ဖှဲ့စညျးနိုငျခဲ့ပွီး ဒါကိုဂုဏျပွုတဲ့အနနေဲ့ ဒီနေ့ကို ကခငြျပွညျနယျနေ့အဖွဈ သတျမှတျခဲ့တာပါ။
အစိုးရက ၂၁ရာစုပငျလုံညီလာခံကို ၃ကွိမျကငြျးပထားပွီး အဲဒီညီလာခံတှကေနေ ဘုံသဘောတူညီခကြျ ၅၁ခု ရရှိထားပါတယျ။ ဒီသဘောတူညီခကြျတှေ ကနေ ဒီမိုကရစေီနဲ့ ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျဖို့၊ တိုငျးရငျးသားအားလုံး ပွညျထောငျစုစိတျနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျကွဖို့ နိုငျငံတောျသမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျက ကခငြျပွညျနယျနေ့အတှကျ သဝဏျလှှာပေးပို့ တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
