(Zawgyi/Unicode)
မနက်ဖြန် ဇန်နဝါရီ ၁၀ရက်မှာလုပ်မယ့် ကချင်ပြည်နယ်နေ့အခမ်းအနားကိုတက်ရောက်ဖို့ မြစ်ကြီးနားကို ရောက်ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် KBC ကို ဒီကနေ့သွားခဲ့ပြီး ဦးဆောင်ဆရာတော်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ကချင်ခရီးစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြမှာပါ။
နိင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ မြစ်ကြီးနားမြို့ မှာရှိတဲ့ ကချင်နှစ်ခြင်း ခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် KBC ကို ဒီကနေ့ ဇန်နဝါရီ ၉ရက် ညနေ ၄နာရီမှာ သွားရောက်ခဲ့ပြီး KBC ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာခါလမ်ဆမ်ဆွန်နဲ့တနာရီကြာ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။
အခုလို တွေ့ဆုံချိန်မှာ ၁၉၄၇ ပင်လုံစာချုပ်အတိုင်း လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ ဒေါ်အောင်ဆန်း စုကြည်ကို ပထမအချက်အနေနဲ့ အကြံပြုခဲ့ တယ်လို့ ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် KBC ဥက္ကဋ္ဌ ဆရာတော် ဒေါက်တာခါလမ်ဆမ်ဆွန် က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနဲ့ သဘောတူညီခဲ့တဲ့ သဘောတူညီချက်ကတော့ အမြန်ဖြစ်စေချင်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ၂၁ရာစု အခေါ်အဝေါ်ပေါ်မှာတော့ ကျနော်နားမလည်ဘူးပေါ့ တချက်။ အဲဒါကတော့ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်တဲ့သူတွေပဲ သိကြပေါ့။ ကျနော်တို့ ကတော့နားမလည်နိုင်ဘူး။ ၂၁ ပင်လုံမှာ ငြိမ်းချမ်းရေး develop ၊ တိုင်းရင်းသားအရေး develop ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်မယ် ဆိုတော့လည်း ကျနော်တို့ မသိရသေးဘူးပေါ့။”
တွေ့ဆုံချိန်မှာ အချက် ၃ ချက်ကို အဓိက ဆွေးနွေးခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပြီး ပင်လုံညီလာခံကိစ္စ၊ ဘာသာရေး တရားမျှတမှု ဆိုင်ရာကိစ္စနဲ့ ၂၀၀၈ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးကိစ္စ ရပ်တွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ ကြတယ် လို့လည်း ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ကချင်ပြည်နယ်ထဲက စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူတွေ နေရပ်ပြန်ရေးကိစ္စ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူတို့ နေရပ်ပြန်ဖို့ မလုပ်ခင် တပ်မတော်နဲ့ မြောက်ပိုင်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကြားမှာ အရင်ဦးဆုံး အပစ်ရပ်လက်မှတ် ထိုးဖို့လည်း ဒေါက်တာ ခါလမ်ဆမ်ဆွန်က အကြံပြုခဲ့တာပါ။
“ ကျနော်တို့ ကချင် KIA နဲ့ တပ်မတော်နဲ့ bilateral ceasefire မှာ မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့နဲ့ ပေါ်လစီအရ first step မှာ အားလုံးထိုးဖို့လိုတယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း၊ next step ကျမှ ကိုယ့်ရဲ့ လမ်းကြောင်းအရ သွားဖို့လိုပါတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်း၊ တပ်မတော်က သီးခံပြီးမှ စိတ်ရှည်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း အဲဒါတွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။”
ဒါ့အပြင်တော်လှန်ရေးကောင်စီခေတ်က ပြည်သူပိုင် အသိမ်းခံခဲ့ရတဲ့ သာသနာရေးအဆောက်အဦး တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြန်စဉ်းစားပေးဖို့ တင်ပြခဲ့တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဘက်ကတော့ ဘာသာရေး ဆိုင်ရာ တရားမျှတမှုကိစ္စတွေ နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပေါ်လစီအရ ပြန်လုပ်ပေးနိုင်တာတွေ ရှိနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့တဲ့ အပြင် လက်ရှိမှာ အစိုးရအနေနဲ့ ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံကို လုပ်ဆောင်နေ ကြောင်း နဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေကို ပြင်ဆင် ဖို့ အတွက် အားလုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့ တွေကို ဆွးနွေးခဲ့တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သွားရောက် တွေ့ဆုံတဲ့ ကချင်နှစ်ခြင်း ခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် KBC ဟာ ကချင်လူထု အပေါ်မှာရော၊ ကချင်နိုင်ငံရေး အင်အားစု တွေ အပေါ်မှာပါ ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့ ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်း တခု အဖြစ် အများက အသိမှတ်ပြုထားတာပါ။
နယ်စပ်ဒေသနှင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ထဲမှာ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း အတော်များများ ကို သွားရောက်ခဲ့ပြီး လူထုနဲ့တွေ့ဆုံခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ဒီလိုတွေ့ဆုံမှုကနေ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရလာဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာမျိုးညွန့်က ပြောပါတယ်။
“ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ သူဟာ တနိုင်ငံလုံးမှာရှိတဲ့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေကို ကြိုးစားပြီး သွားရောက်နေပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒေသခံ ပြည်သူတွေ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ လိုလားချက်၊ သူတို့ ခံစားနေရတာတွေကို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ သွားရောက်နားထောင်တဲ့ အခါမှာ၊ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်တဲ့အခါမှာ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေရှိမယ် သို့မဟုတ် ကောင်းမွန်တဲ့ ရလဒ်တွေ ထွက်လာမယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ပါတယ် ခင်ဗျ။”
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ၂၀၁၉ မတ်လ ၂၈ရက်တုန်းကလည်း မြစ်ကြီးနားကိုသွားခဲ့ပြီး ကချင်အရပ်ဘက် အဖွဲ့တွေ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးရေး အကျိုးဆောင်အဖွဲ့ PCG တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့သလို၊ စစ်ရှောင်စခန်းတချို့ကို ပါ သွားရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး အဲဒီလူထုတွေ့ဆုံပွဲ တွေမှာ NCA နဲ့ ၂၁ ရာစု ပင်လုံညီလာခံ အပါအဝင် အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်နိုင်ရေး၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ကိစ္စတွေကို ပါ ဆွေးနွေးခဲ့တာပါ။
အခု မြစ်ကြီးနားကို ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ မနက်ဖြန် ကချင်ပြည်နယ်နေ့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်မှာ ဖြစ်သလို အဲဒီနောက်မှာတော့ ပူတာအိုမြို့ ရဝမ်အမျိုးသားဥယျာဉ်မှာရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ရဝမ်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအသင်း (ဗဟို) ကိုလည်း သွားရောက် ဖို့ရှိပါတယ်။
...................
မွနျမာအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ကခငြျနှဈခွငျးခရဈယာနျအကွီးအကဲနဲ့တှေ့ဆုံ
(Unicode)
မနကျဖွနျ ဇနျနဝါရီ ၁၀ရကျမှာလုပျမယ့ျ ကခငြျပွညျနယျနေ့အခမျးအနားကိုတကျရောကျဖို့ မွဈကွီးနားကို ရောကျရှိနတေဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ ကခငြျနှဈခွငျးခရဈယာနျအဖှဲ့ခြုပျ KBC ကို ဒီကနေ့သှားခဲ့ပွီး ဦးဆောငျဆရာတောျနဲ့ တှေ့ဆုံခဲ့ပါတယျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျရဲ့ ကခငြျခရီးစဉျနဲ့ ပတျသကျပွီး အပွည့ျအစုံကို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ပွောပွမှာပါ။
နိငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ မွဈကွီးနားမွို့ မှာရှိတဲ့ ကခငြျနှဈခွငျး ခရဈယာနျအဖှဲ့ခြုပျ KBC ကို ဒီကနေ့ ဇနျနဝါရီ ၉ရကျ ညနေ ၄နာရီမှာ သှားရောကျခဲ့ပွီး KBC ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာခါလမျဆမျဆှနျနဲ့တနာရီကွာ တှေ့ဆုံခဲ့ပါတယျ။
အခုလို တှေ့ဆုံခြိနျမှာ ၁၉၄၇ ပငျလုံစာခြုပျအတိုငျး လုပျဆောငျပေးဖို့ ဒေါျအောငျဆနျး စုကွညျကို ပထမအခကြျအနနေဲ့ အကွံပွုခဲ့ တယျလို့ ကခငြျနှဈခွငျးခရဈယာနျအဖှဲ့ခြုပျ KBC ဥက်ကဋ်ဌ ဆရာတောျ ဒေါကျတာခါလမျဆမျဆှနျ က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးနဲ့ သဘောတူညီခဲ့တဲ့ သဘောတူညီခကြျကတော့ အမွနျဖွဈစခေငြျတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ ၂၁ရာစု အခေါျအဝေါျပေါျမှာတော့ ကနြောျနားမလညျဘူးပေါ့ တခကြျ။ အဲဒါကတော့ နိုငျငံရေး ဦးဆောငျတဲ့သူတှပေဲ သိကွပေါ့။ ကနြောျတို့ ကတော့နားမလညျနိုငျဘူး။ ၂၁ ပငျလုံမှာ ငွိမျးခမြျးရေး develop ၊ တိုငျးရငျးသားအရေး develop ဖောျဆောငျပေးနိုငျမယျ ဆိုတော့လညျး ကနြောျတို့ မသိရသေးဘူးပေါ့။”
တှေ့ဆုံခြိနျမှာ အခကြျ ၃ ခကြျကို အဓိက ဆှေးနှေးခဲ့ကွတာ ဖွဈပွီး ပငျလုံညီလာခံကိစ်စ၊ ဘာသာရေး တရားမြှတမှု ဆိုငျရာကိစ်စနဲ့ ၂၀၀၈ဖှဲ့စညျးပုံပွငျဆငျရေးကိစ်စ ရပျတှကေို ဆှေးနှေးခဲ့ ကွတယျ လို့လညျး ပွောပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ ကခငြျပွညျနယျထဲက စဈဘေးရှောငျ ပွညျသူတှေ နရေပျပွနျရေးကိစ်စ နဲ့ ပတျသကျပွီး သူတို့ နရေပျပွနျဖို့ မလုပျခငျ တပျမတောျနဲ့ မွောကျပိုငျး လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကွေားမှာ အရငျဦးဆုံး အပဈရပျလကျမှတျ ထိုးဖို့လညျး ဒေါကျတာ ခါလမျဆမျဆှနျက အကွံပွုခဲ့တာပါ။
“ ကနြောျတို့ ကခငြျ KIA နဲ့ တပျမတောျနဲ့ bilateral ceasefire မှာ မွောကျပိုငျးအဖှဲ့နဲ့ ပေါျလစီအရ first step မှာ အားလုံးထိုးဖို့လိုတယျ ဆိုတဲ့အကွောငျး၊ next step ကမြှ ကိုယ့ျရဲ့ လမျးကွောငျးအရ သှားဖို့လိုပါတယျဆိုတဲ့ အကွောငျး၊ တပျမတောျက သီးခံပွီးမှ စိတျရှညျဖို့ လိုတယျဆိုတဲ့အကွောငျး အဲဒါတှကေို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျတောျလှနျရေးကောငျစီခတျေက ပွညျသူပိုငျ အသိမျးခံခဲ့ရတဲ့ သာသနာရေးအဆောကျအဦး တှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ပွနျစဉျးစားပေးဖို့ တငျပွခဲ့တယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဘကျကတော့ ဘာသာရေး ဆိုငျရာ တရားမြှတမှုကိစ်စတှေ နဲ့ပတျသကျပွီး ပေါျလစီအရ ပွနျလုပျပေးနိုငျတာတှေ ရှိနကွေောငျး ပွောကွားခဲ့တဲ့ အပွငျ လကျရှိမှာ အစိုးရအနနေဲ့ ၂၁ ရာစုပငျလုံညီလာခံကို လုပျဆောငျနေ ကွောငျး နဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံ ဥပဒကေို ပွငျဆငျ ဖို့ အတှကျ အားလုံး ပူးပေါငျးပါဝငျဖို့ တှကေို ဆှးနှေးခဲ့တယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ သှားရောကျ တှေ့ဆုံတဲ့ ကခငြျနှဈခွငျး ခရဈယာနျအဖှဲ့ခြုပျ KBC ဟာ ကခငြျလူထု အပေါျမှာရော၊ ကခငြျနိုငျငံရေး အငျအားစု တှေ အပေါျမှာပါ ဩဇာလှှမျးမိုးနိုငျတဲ့ ဘာသာရေးအဖှဲ့အစညျး တခု အဖွဈ အမြားက အသိမှတျပွုထားတာပါ။
နယျစပျဒသေနှင့ျ တိုငျးရငျးသားလူမြိုးမြား ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးကောျမတီ ဥက်ကဋ်ဌဖွဈတဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ထဲမှာ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျး အတောျမြားမြား ကို သှားရောကျခဲ့ပွီး လူထုနဲ့တှေ့ဆုံခဲ့တာ ဖွဈပွီး ဒီလိုတှေ့ဆုံမှုကနေ ရလဒျကောငျးတှေ ရလာဖို့ မြှောျလင့ျထားတယျလို့ အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာမြိုးညှန့ျက ပွောပါတယျ။
“ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျဟာ သူဟာ တနိုငျငံလုံးမှာရှိတဲ့ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျတှကေို ကွိုးစားပွီး သှားရောကျနပေါတယျ။ ပွီးတော့ ဒသေခံ ပွညျသူတှေ တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ လိုလားခကြျ၊ သူတို့ ခံစားနရေတာတှကေို ကိုယျတိုငျကိုယျကြ သှားရောကျနားထောငျတဲ့ အခါမှာ၊ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ ကနြောျတို့ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးပှဲတှေ လုပျတဲ့အခါမှာ အကြိုးသကျရောကျမှုတှရှေိမယျ သို့မဟုတျ ကောငျးမှနျတဲ့ ရလဒျတှေ ထှကျလာမယျလို့ ကနြောျတို့ မြှောျလင့ျပါတယျ ခငျဗြ။”
ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ ၂၀၁၉ မတျလ ၂၈ရကျတုနျးကလညျး မွဈကွီးနားကိုသှားခဲ့ပွီး ကခငြျအရပျဘကျ အဖှဲ့တှေ၊ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးရေး အကြိုးဆောငျအဖှဲ့ PCG တှနေဲ့ တှေ့ဆုံခဲ့သလို၊ စဈရှောငျစခနျးတခြို့ကို ပါ သှားရောကျခဲ့တာ ဖွဈပွီး အဲဒီလူထုတှေ့ဆုံပှဲ တှမှော NCA နဲ့ ၂၁ ရာစု ပငျလုံညီလာခံ အပါအဝငျ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျနိုငျရေး၊ မူးယဈဆေးဝါး ကိစ်စတှကေို ပါ ဆှေးနှေးခဲ့တာပါ။
အခု မွဈကွီးနားကို ရောကျနတေဲ့ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဟာ မနကျဖွနျ ကခငြျပွညျနယျနေ့ အခမျးအနားကို တကျရောကျမှာ ဖွဈသလို အဲဒီနောကျမှာတော့ ပူတာအိုမွို့ ရဝမျအမြိုးသားဥယြာဉျမှာရှိတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ရဝမျစာပနှေင့ျ ယဉျကြေးမှုအသငျး (ဗဟို) ကိုလညျး သှားရောကျ ဖို့ရှိပါတယျ။
