အစိုးရရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်ရဲ့ ဖိတ်ကြားချက်အရ ကျိုင်းတုံမှာ ကျင်းပမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲက အလားအလာကောင်းမယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း အစိုးရဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေဘက်ကတော့ ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေလောက်သာ အဓိကထားပြောဆိုနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတွေကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေက ဟန်ပြသက်သက် လုပ်ဆောင်နေကြတယ်ဆိုတဲ့ ဝေဖန်မှု တွေရှိနေပါတယ်။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက်မေခက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
အစိုးရရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်က ဦးဆောင် ကျင်းပတဲ့ ကျိုင်းတုံငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကို မနက်ဖြန် စက်တင်ဘာလ ၁၇ရက်နေ့မှာ စတင်တော့မှာပါ။ ဒီ ဆွေးနွေးပွဲကိုတက်ဖို့ ဖိတ်ကြားခံထားရတဲ့ KIO ကချင်၊ PSLF တအန်း(ပလောင်)၊ MNTJP ကိုးကန့် နဲ့ ULA ရခိုင် အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့စလုံး တက်ရောက်ကြမှာပါ။ ဆွေးနွေးပွဲနဲ့ပတ်သတ်လို့ အစိုးရဘက်ကတော့ ပဏာမသဘောတုူစာချုပ် ချုပ်နိုင်ဖို့အထိ မျှော်လင့်ထားကြောင်း နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးညွှန်ကြားရေးမှုးချူုပ်ဦးဇော်ဌေးက စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့က နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပတဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ထုတ်ဖော် ပြောဆိုထားပါတယ်။
ကျိုင်းတုံဆွေးနွေးပွဲကို ဖိတ်ကြားထားတဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ဖွဲ့ဟာ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် NCA ကို လက်မှတ်မရေးထိုးသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေဖြစ်ပြီး လက်ရှိမှာ Bilateral ခေါ် နှစ်ဘက် အပစ်ရပ်စာချုပ် ချုပ်ဆိုရေးကို ဆွေးနွေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။
မဟာမိတ် ၄ဖွဲ့မှာ PSLF တအန်း(ပလောင်)၊ MNTJP ကိုးကန့် နဲ့ ULA ရခိုင် အဖွဲ့ ၃ဖွဲ့ကတော့ အစိုးရတပ်မတော်နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ပွားခဲ့သလို ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကိုလည်း ပန်ဆန်း ဒါမှမဟုတ် မိုင်းလားနဲ့ တရုတ်ပြည် တစ်နေရာရာမှာ ဆွေးနွေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ ကျိုးတုံမှာတွေ့ဆုံမယ့်ကိစ္စကို သဘောတူလိုက်ကြပါတယ်။
ဒီဆွေးနွေးပွဲကို တပ်မတော်ညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် တက်ရောက်မယ်လို့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပါဝင်သူတွေက ပြောဆိုထားသလို၊ ဆွေးနွေးပွဲကနေ ကောင်းမွန်တဲ့ရလဒ်တွေ ထွက်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း တပ်မတော် ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်း က ဗွီအိုအေကို ဒီကနေ့ ပြောပြခဲ့ပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း အပြုသဘောဆောင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်ရှိပါတယ်။ အပြုသဘောမေ ျှာ်လင့်တာကြောင့် အပစ်ရပ်တာကိုတောင် ၂၁ရက်နေ့အထိ ထပ်တိုးပေးထားတာပါ”
တိုက်ပွဲတွြေုဖစ်နေတာနဲ့ပတ်သတ်လို့ အဓိကထားဆွေးနွေးဖို့ ပြင်ဆင်ရှိနေတာကြောင့် လာမယ့် ကျိုင်းတုံဆွေးနွေးပွဲမှာ စစ်ရေးကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးဖို့ တပ်မတော်ဘက်က ဆုံးဖြတ်မှု ပေးနိုင်သူတွေ ပါဝင်ဖို့လိုကြောင်း ရက္ခိုင့်တပ်မတော် AA ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက ပြောပါတယ်။
“အဓိကတော့ Bilateral ကိစ္စဆွေးနွေးမယ်၊ အထူးသဖြင့်တော့အခုဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဘယ်လိုရပ်စဲနိုင်မလဲဆိုတာ အဓိကထားဆွေးနွေးမယ်လို့သိရတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဆွေးနွေးပဲ ဘယ်လိုရလဒ်ထွက်မလဲတော့ ပြောရခက်တာပေါ့။ အထူးသဖြင့် စစ်တပ်ဘက်က တက်လာတဲ့ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်တွေက သူတို့ဘာပြောလာမလဲဆိုတာ အဓိက မူတည်ပါတယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာတော့ Bilateral ခေါ် နှစ်ဘက်အပစ်ရပ်စာချုပ်မူကြမ်းကို အပြန်အလှန် ပေးအပ်ထားခဲ့တာပါ။ လာမယ့်ဆွေးနွေးပွဲမှာတော့ နှစ်ဘက် သုံးသပ်ချက်တွေကို အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးကြပြီး နယ်မြေသတ်မှတ်ဖု့ိအတွက်လည်း ဆွေးနွေးဖို့ ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သတ်လို့ ဒီတခေါက် ဆွေးနွေးပွဲမှာ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေ ဆွေးနွေးနိုင်မယ်လို့ မေ ျှာ်လင့်ပေမယ့် ပမာဏ အပစ်ရပ်လက်မှတ်ထိုးနိုင်ဖို့ကိုတော့ ထပ်မံဆွေးနွေးရဦးမယ်လို့ သုံးသပ်လိုက်သူကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက KBC ဥက္ကဌနဲ့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တို့တွေ့ချိန်မှာ ကာချုပ်ဘက်က တပ်မတော်ရဲ့ သဘောထား ၆ချက်ကို ညှိနှိုင်းလို့ ရတယ်လို့ သတင်းစကားပါးလိုက်တာ ရှိတာကြောင့် တပ်မတော်ဘက်က သဘောထား အပြောင်းအလဲ ရှိလေမလားလို့ ဦးမောင်မောင်စိုးကတော့ မေ ျှာ်လင့်နေပါတယ်။
“အဓိကကတော့ တပ်နေရာချထားရေးနဲ့ပတ်သတ်ပြီး တပ်ဘက်က ဘယ်လောက်အထိ လိုက်လျောမလဲဆိုတာ မူတည်ပါတယ်။ တပ်သဘောထားက အပြောင်းအလဲရှိသလား မှန်းဆရတယ်။ မှန်းဆရချိန်မှာလောလောဆယ်က Bilateral အရေးကြီးတယ်။ Bilateral မှာတပ်နေရာ ချထားရေးက အရေးကြီးဆုံးဘဲ။ တပ်နေရာချထားရေးမှာ ထိပ်ရောက်နေတာက ရခိုင်မှာရှိတဲ့ AAကို အသိအမှတ် ပြုမှာလား။ မပြုရင် အောင်မြင်မှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဲဒီတော့ အခြေအနေ စောင့်ကြည့်ရမယ် ထင်တယ်။ ကျနော်ထင်တာကတော့ တပ်နေရာချထားရေးအတွက် ထပ်ပြီး ဆွေးနွေးဖို့အတွက် အချိန်ယူ မယ်ထင်တယ်။ ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာBilateral ထိုးနိုင်ဖို့အလားအလာကတော့ ဖြစ်နိုင်ဖို့ ရာခိုင်နှုန်းနည်းနေပါတယ်။”
အစိုးရရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တို့ သြဂုတ်လ ၃၁ရက်နေ့က ကျိုင်းတုံမြို့မှာ နောက်ဆုံးတွေ့ဆုံခဲ့ကြတာမှာ ဒီဆွေးနွေးပွဲဟာ ဟန်ပြ လုပ်ပွဲအဖြစ် ဝေဖန်တာတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။
ဒီတခေါက်ဆွေးနွေးပွဲနဲ့ ပတ်သတ်လို့ ရလဒ်ကောင်းရလာမယ်လို့ မျှော်လင့်သူတွေ ရှိသလို ပြီးခဲ့တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေကနေ ထင်သလောက် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ရလဒ်ကောင်း တစုံတခု ထွက်မလာခဲ့တာတွေကြောင့် ဆွေးနွေးပွဲတွေနဲ့ပတ်သတ်လို့ ဝေဖန်မှုတွေလည်းရှိနေပါတယ်။
..................
[Unicode Version]
အစိုးရရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကောျမရှငျရဲ့ ဖိတျကွားခကြျအရ ကြိုငျးတုံမှာ ကငြျးပမယ့ျ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးပှဲက အလားအလာကောငျးမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး အစိုးရဘကျက သတငျးထုတျပွနျထားပမေယ့ျ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့တှဘေကျကတော့ ဒီဆှေးနှေးပှဲမှာ တပျပိုငျးဆိုငျရာ ကိစ်စရပျတှလေောကျသာ အဓိကထားပွောဆိုနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျနကွေပါတယျ။ စဈရေး၊ နိုငျငံရေး လေ့လာသုံးသပျသူတှကေတော့ ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးပှဲတှကေ ဟနျပွသကျသကျ လုပျဆောငျနကွေတယျဆိုတဲ့ ဝဖေနျမှု တှရှေိနပေါတယျ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျမခေက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
အစိုးရရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကောျမရှငျက ဦးဆောငျ ကငြျးပတဲ့ ကြိုငျးတုံငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးပှဲကို မနကျဖွနျ စကျတငျဘာလ ၁၇ရကျနေ့မှာ စတငျတော့မှာပါ။ ဒီ ဆှေးနှေးပှဲကိုတကျဖို့ ဖိတျကွားခံထားရတဲ့ KIO ကခငြျ၊ PSLF တအနျး(ပလောငျ)၊ MNTJP ကိုးကန့ျ နဲ့ ULA ရခိုငျ အဖှဲ့ ၄ ဖှဲ့စလုံး တကျရောကျကွမှာပါ။ ဆှေးနှေးပှဲနဲ့ပတျသတျလို့ အစိုးရဘကျကတော့ ပဏာမသဘောတုူစာခြုပျ ခြုပျနိုငျဖို့အထိ မြှောျလင့ျထားကွောငျး နိုငျငံတောျသမ်မတရုံးညှှနျကွားရေးမှုးခြူုပျဦးဇောျဌေးက စကျတငျဘာလ ၁၃ ရကျနေ့က နပွေညျတောျမှာ ကငြျးပတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး ထုတျဖောျ ပွောဆိုထားပါတယျ။
ကြိုငျးတုံဆှေးနှေးပှဲကို ဖိတျကွားထားတဲ့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျ ၄ဖှဲ့ဟာ တဈနိုငျငံလုံးပဈခတျ တိုကျခိုကျမှုရပျစဲရေး သဘောတူစာခြုပျ NCA ကို လကျမှတျမရေးထိုးသေးတဲ့ အဖှဲ့တှဖွေဈပွီး လကျရှိမှာ Bilateral ခေါျ နှဈဘကျ အပဈရပျစာခြုပျ ခြုပျဆိုရေးကို ဆှေးနှေးနတောဖွဈပါတယျ။
မဟာမိတျ ၄ဖှဲ့မှာ PSLF တအနျး(ပလောငျ)၊ MNTJP ကိုးကန့ျ နဲ့ ULA ရခိုငျ အဖှဲ့ ၃ဖှဲ့ကတော့ အစိုးရတပျမတောျနဲ့ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈပှားခဲ့သလို ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးပှဲကိုလညျး ပနျဆနျး ဒါမှမဟုတျ မိုငျးလားနဲ့ တရုတျပွညျ တဈနရောရာမှာ ဆှေးနှေးဖို့ တောငျးဆိုခဲ့ပမေယ့ျ နောကျပိုငျးမှာ ကြိုးတုံမှာတှေ့ဆုံမယ့ျကိစ်စကို သဘောတူလိုကျကွပါတယျ။
ဒီဆှေးနှေးပှဲကို တပျမတောျညှိနှိုငျးရေးအဖှဲ့ခေါငျးဆောငျ ဒုတိယဗိုလျခြုပျကွီး ရာပွည့ျ တကျရောကျမယျလို့ ဆှေးနှေးပှဲမှာ ပါဝငျသူတှကေ ပွောဆိုထားသလို၊ ဆှေးနှေးပှဲကနေ ကောငျးမှနျတဲ့ရလဒျတှေ ထှကျလာလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး တပျမတောျ ပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျး က ဗှီအိုအကေို ဒီကနေ့ ပွောပွခဲ့ပါတယျ။
“ကနြောျတို့ဘကျကလညျး အပွုသဘောဆောငျတဲ့ မြှောျလင့ျခကြျရှိပါတယျ။ အပွုသဘောမေ ြှာျလင့ျတာကွောင့ျ အပဈရပျတာကိုတောငျ ၂၁ရကျနေ့အထိ ထပျတိုးပေးထားတာပါ”
တိုကျပှဲတွှေုဖဈနတောနဲ့ပတျသတျလို့ အဓိကထားဆှေးနှေးဖို့ ပွငျဆငျရှိနတောကွောင့ျ လာမယ့ျ ကြိုငျးတုံဆှေးနှေးပှဲမှာ စဈရေးကိစ်စတှေ ဆှေးနှေးဖို့ တပျမတောျဘကျက ဆုံးဖွတျမှု ပေးနိုငျသူတှေ ပါဝငျဖို့လိုကွောငျး ရက်ခိုင့ျတပျမတောျ AA ပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက ပွောပါတယျ။
“အဓိကတော့ Bilateral ကိစ်စဆှေးနှေးမယျ၊ အထူးသဖွင့ျတော့အခုဖွဈနတေဲ့ တိုကျပှဲတှေ ဘယျလိုရပျစဲနိုငျမလဲဆိုတာ အဓိကထားဆှေးနှေးမယျလို့သိရတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီဆှေးနှေးပဲ ဘယျလိုရလဒျထှကျမလဲတော့ ပွောရခကျတာပေါ့။ အထူးသဖွင့ျ စဈတပျဘကျက တကျလာတဲ့ တပျပိုငျးဆိုငျရာ ကိုယျစားလှယျတှကေ သူတို့ဘာပွောလာမလဲဆိုတာ အဓိက မူတညျပါတယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ဆှေးနှေးပှဲတှမှောတော့ Bilateral ခေါျ နှဈဘကျအပဈရပျစာခြုပျမူကွမျးကို အပွနျအလှနျ ပေးအပျထားခဲ့တာပါ။ လာမယ့ျဆှေးနှေးပှဲမှာတော့ နှဈဘကျ သုံးသပျခကြျတှကေို အပွနျအလှနျ ဆှေးနှေးကွပွီး နယျမွသေတျမှတျဖု့ိအတှကျလညျး ဆှေးနှေးဖို့ ရှိနတောဖွဈပါတယျ။
ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ ပတျသတျလို့ ဒီတခေါကျ ဆှေးနှေးပှဲမှာ တပျပိုငျးဆိုငျရာ ကိစ်စရပျတှေ ဆှေးနှေးနိုငျမယျလို့ မေ ြှာျလင့ျပမေယ့ျ ပမာဏ အပဈရပျလကျမှတျထိုးနိုငျဖို့ကိုတော့ ထပျမံဆှေးနှေးရဦးမယျလို့ သုံးသပျလိုကျသူကတော့ ငွိမျးခမြျးရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဦးမောငျမောငျစိုးပါ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးက KBC ဥက်ကဌနဲ့ တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျတို့တှေ့ခြိနျမှာ ကာခြုပျဘကျက တပျမတောျရဲ့ သဘောထား ၆ခကြျကို ညှိနှိုငျးလို့ ရတယျလို့ သတငျးစကားပါးလိုကျတာ ရှိတာကွောင့ျ တပျမတောျဘကျက သဘောထား အပွောငျးအလဲ ရှိလမေလားလို့ ဦးမောငျမောငျစိုးကတော့ မေ ြှာျလင့ျနပေါတယျ။
“အဓိကကတော့ တပျနရောခထြားရေးနဲ့ပတျသတျပွီး တပျဘကျက ဘယျလောကျအထိ လိုကျလြောမလဲဆိုတာ မူတညျပါတယျ။ တပျသဘောထားက အပွောငျးအလဲရှိသလား မှနျးဆရတယျ။ မှနျးဆရခြိနျမှာလောလောဆယျက Bilateral အရေးကွီးတယျ။ Bilateral မှာတပျနရော ခထြားရေးက အရေးကွီးဆုံးဘဲ။ တပျနရောခထြားရေးမှာ ထိပျရောကျနတောက ရခိုငျမှာရှိတဲ့ AAကို အသိအမှတျ ပွုမှာလား။ မပွုရငျ အောငျမွငျမှာ မဟုတျဘူးလေ။ အဲဒီတော့ အခွအေနေ စောင့ျကွည့ျရမယျ ထငျတယျ။ ကနြောျထငျတာကတော့ တပျနရောခထြားရေးအတှကျ ထပျပွီး ဆှေးနှေးဖို့အတှကျ အခြိနျယူ မယျထငျတယျ။ ဒီဆှေးနှေးပှဲမှာBilateral ထိုးနိုငျဖို့အလားအလာကတော့ ဖွဈနိုငျဖို့ ရာခိုငျနှုနျးနညျးနပေါတယျ။”
အစိုးရရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကိုယျစားလှယျအဖှဲ့နဲ့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့တို့ သွဂုတျလ ၃၁ရကျနေ့က ကြိုငျးတုံမွို့မှာ နောကျဆုံးတှေ့ဆုံခဲ့ကွတာမှာ ဒီဆှေးနှေးပှဲဟာ ဟနျပွ လုပျပှဲအဖွဈ ဝဖေနျတာတှလေညျး ရှိခဲ့ပါတယျ။
ဒီတခေါကျဆှေးနှေးပှဲနဲ့ ပတျသတျလို့ ရလဒျကောငျးရလာမယျလို့ မြှောျလင့ျသူတှေ ရှိသလို ပွီးခဲ့တဲ့ ဆှေးနှေးပှဲတှကေနေ ထငျသလောကျ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ ရလဒျကောငျး တစုံတခု ထှကျမလာခဲ့တာတှကွေောင့ျ ဆှေးနှေးပှဲတှနေဲ့ပတျသတျလို့ ဝဖေနျမှုတှလေညျးရှိနပေါတယျ။
