ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈသမုိင္းမွာ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး၊ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူ မဟတၱမဂႏၵီရဲ႕ အေတြးအေခၚအယူအဆေတြ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း လႊမ္းမိုးခဲ့တယ္လုိ႔ သမုိင္းပညာရွင္ ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးက မေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ရွန္ဂရီလာေဟာ္တယ္မွာ က်င္းပတဲ့ မဟတၱမဂႏၵီၶရဲ႕ ႏွစ္ ၁၅၀ ျပည့္ ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမွာ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံဆုိင္ရာ အိႏၵိယသံအမတ္ႀကီးကေတာ့ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဒီေန႔ကမာၻမွာ ဂႏၶီရဲ႕ အေတြးအေခၚအယူအဆနဲ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈအတြက္ အမွာစကားေတြက ေခတ္နဲ႔ ကိုက္ညီေနဆဲပဲလို႔ ဆုိပါတယ္။အခမ္းအနား အေၾကာင္း ကိုသိန္းထိုက္ဦး သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
မဟတၱမဂႏၵီရဲ႕ ေမြးေန႔ မတိုင္ခင္ သတင္းပတ္ေတြကတည္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တမႈ၊ ေမတၱာတရားနဲ႔ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈဆုိင္ရာ သူေျပာခဲ့ဘူးတဲ့ အမွတ္တရစကားတခ်ဳိ႕ကို ျမန္မာနုိင္ငံမွာရွိတဲ့ အိႏၵိယ သံရုံးက လူမႈကြန္ယက္ေတြကတဆင့္ အမွတ္တရ ျဖန္႔ေ၀ထားပါတယ္။ တရားမွ်တမႈမရွိတဲ့ ဥပေဒဟာ သူကိုယ္တုိင္က အၾကမ္းဖက္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ စကားမ်ဳိးေတြပါ။ မဟတၱမဂႏၵီ ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြဟ ဒီေန႔ေခတ္သစ္ သမိုင္းကို ထင္ဟတ္ေနဆဲပဲလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အိႏၵိယ သံအမတ္ႀကီး Vikram Misri က အခမ္းအနားမွာ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
"မဟတၱမဂႏၶီေျပာၾကားခဲ့တဲ့ စကားေတြဟာ ဒီေန႔ေခတ္မွာ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလွ်ာ္မႈ ရွိပါေသးရဲ႕လားလို႔ မၾကာေသးခင္က ေဆြးေႏြးပြဲတခ်ဳိ႕မွာ က်ေနာ္ အေမးခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီအေမးကို ရိုးရိုးရွင္းရွင္းေျဖရမယ္ဆုိရင္၊ လူသားသမိုင္းမွာ အႀကီးျမတ္ ဆုံးျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အၾကမ္းမဖက္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးကို သူေျပာခဲ့စကားေတြက ဘယ္လို ဦးေဆာင္ခဲ့သလဲ ဆုိတာ ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ သူက ကိုလိုနီစနစ္ကို ဆန္႔က်င္တယ္။ ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်မႈ၊ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ တရားမမွ်တမႈ၊ တဦးနဲ႔တဦး မညီမွ်မႈေတြကို ဆန္႔က်င္ခဲ့သူပါ။ ဒီလို မေကာင္းတဲ့ခြဲျခားမႈေတြဟာ ဒီေန႔ကမၻာေနရာတခ်ဳိ႕မွာ ပုံသ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဂႏၶီရဲ႕ အမွာစကားေတြ ဒီေန႔ ေခတ္နဲ႔ မကိုက္ညီေတာ့ဘူးလို႔ ဘယ္လုိေျပာလို႔ရႏုိင္မလဲဆုိၿပီး က်ေနာ္ ျပန္ေမးခြန္းထုတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီျပသနာေတြအျပင္ မဟတၱမဂႏၶီ တခါက ေျပာခဲ့ဘူးတဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိမ္းေရးလို၊ ေရရွည္ကိုယ့္ဘာသာရပ္တည္ႏုိင္တဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကိစၥေတြလို အေရးကိစၥေတြကိုလည္း ဒီေန႔ကမာၻမွာ ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။"
မဟတၱမဂႏၶီရဲ႕ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ ႏွလုံးေရတုိက္ပြဲနဲ႔ လြတ္ေျမာက္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို သီတဂူဆရာေတာ္ အရွင္ဉာဏိႆရကလည္း ေဟာၾကားပါတယ္။ Yangon Heritage Trust ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ သန္႔ျမင့္ဦးကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလ အိႏၵိယ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မဟတၱမဂႏၶီနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး အျပန္အလွန္ဆက္ဆံခဲ့တဲ့ သမုိင္းေတြကို အဓိက ေျပာဆုိသြားတာပါ။
"ေခတ္သစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး သမိုင္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း တရာ က ေပၚခဲ့တာပါ။ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ ကိုလိုနီဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ အရိပ္ေအာက္မွာ ေပၚခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ မဟတၱမဂႏၶီက အၾကမ္းမဖက္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ တိုက္ပြဲ၀င္ဖို႔ ေဆာ္ၾသခဲ့ပါတယ္။ ဒီ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းနာဟာ ေျပာသမွ်ကို ငုံ႔ခံၿပီး ဘာမွ မတုန္႔ျပန္တာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ သပိတ္ေမွာက္တာေတြ။ အေထြေထြသပိတ္ စတာမ်ဳိးေတြနဲ႔ တုိက္ပြဲ၀င္တဲ့ နည္းနာ သစ္တခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းဟာ ဦးခ်စ္လိႈင္တို႔၊ ဆရာေတာ္ဦး ဥတၱမတို႔လို ႏုိင္ငံအ၀ွမ္း ထင္ရွားလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚမွာ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း ၾသဇာလႊမ္မိုးခဲ့ပါတယ္။"
ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈသမိုင္းဟာ လက္နက္ကိုင္တုိက္ပြဲေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ၿပီး ရယူခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၁၊ ၄၂ ဂ်ပန္တပ္ေတြ က်ဳးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈေတြရင္ဆုိင္ခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တုိက္ပြဲပုံသ႑ာန္ ကြာျခားမႈေတြရွိခဲ့တာကို ေဒါက္တာ သန္႔ျမင့္ဦးက ရွင္းျပပါတယ္။
"ျမန္မာႏုိင္ငံကိုတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲ၀င္ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္းနာေတြအတုိင္း လိုက္နာက်င့္ၾကံခဲတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ျဖစ္လာတဲ့ ထူးျခားတဲ့ အေျခတေနတရပ္ကို ဂႏၶီကိုယ္တုိင္ နားလည္လက္ခံခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေလးစားတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ဗုိလ္ခ်ဳပ္တို႔ လုပ္ၾကံခံရတဲ့အခ်ိန္၊ ၀မ္းနည္းတဲ့ အထိမ္းအမွတ္ အထူး ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းပြဲတရပ္ သူကိုယ္တုိင္ ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဂႏၶီ မကြယ္လြန္ခင္၊ လုပ္ၾကံမခံရခင္ ေျခာက္လ အလိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။"
မဟတၱမဂႏၶီဟာ လြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပြဲ၀င္သူ၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္၊ ဘာသာေပါင္းစုံ ယုံၾကည္မႈကို လက္ခံသူ၊ လူမႈေရးဆုိင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသူ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးက ဆုိပါတယ္။ ဒါအျပင္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏုိင္သလို၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေထြေထြ မေၾကနပ္ခ်က္ေတြကို အခ်ိန္မေရြး ၾကားနာတဲ့ ပြင့္လင္းထင္သာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ နမူနာထားရမယ့္သူလို႔ သူက သုံးသပ္ေျပာဆုိသြားတာပါ။ ဂႏၶီဟာ လြတ္လပ္တဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံကို မတူညီတဲ့ ေနာက္ခံသမုိင္းနဲ႔ လူမ်ဳိးစုံေနထိုင္ရာ ေနရာတခုအျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ခ်င္ခဲ့သူပါ။
တခ်ိန္တည္းမွာ သဘာ၀၀န္းက်င္ကို တန္ဖုိးထား ထိန္းသိမ္းဖို႔ ေဆာ္ၾသခဲ့သူတေယာက္လို႔လည္း ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေန႔ကမာၻဟာ လူသားေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ လံုေလာက္ေပမဲ့၊ လူသားေတြရဲ႕ ေလာဘကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆုိၿပီး မဟတၱမဂႏၶီ ေျပာဆုိခဲ့ဘူးတာကို ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးက ကိုးကားေျပာဆုိသြားပါတယ္။
