Zawgyi/Unicode
ပြည်တွင်းမှာ ရွှေဈေးနဲ့ ဒေါ်လာဈေးတွေ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း အဆမတန် တက်လာနေပါတယ်။ အကယ်ဒမီ အခေါက်ရွှေ တကျပ်သားကို ၂၂ သိန်းကျော် အထိ ရှိခဲ့ပြီး ဒေါ်လာဈေးကလည်း မြန်မာငွေ ကျပ် ၂,၄၅၀ အထိ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံ အလိမ္မာပြောပြပါမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း ကပ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်နေချိန်မှာပဲ ရွှေဈေးနဲ့ ဒေါ်လာဈေးတွေကလည်း တစထက်တစ တက်လာနေတာပါ။ ဒီကနေ့ အင်္ဂါနေ့ အစောပိုင်းတုန်းက အကယ်ဒမီအခေါက်ရွှေ တကျပ်သားကို ၂,၀၅၀,၀၀၀ နဲ့ ဈေးဖွင့်ခဲ့ပြီး အပိတ်ဈေးကတော့ ၂,၂၁၃,၀၀၀ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရွှေဈေးကွက်မှာ ရောင်းသူထက် ဝယ်သူကပိုများနေပြီး ဈေးကွက်လိုအပ်ချက် များလာတယ်လို့ ရန်ကုန်တိုင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က VOA ကိုပြောပါတယ်။
"အရင်တုန်းက ရောင်းတဲ့လူက ရွှေတပိုင်းကို ကိုင်ပြီးတော့ သူတို့ကြိုက်တဲ့ဈေးကို ခေါ်ရောင်းတာ။ ဒီနေ့အချိန်ကျတော့ အဲလိုမဟုတ်တော့ဘူး။ ရောင်းတဲ့လူကကို ဈေးခေါ်ဝယ်တာ။ အဲဒီမှာတက်သွားတာဗျ။ အရင်ထက် ၅ ဆလောက် အဝယ်က ပိုများလာတယ်။"
ရွှေဈေးတက်လာချိန်ကစပြီး ဈေးကွက်ကိုထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးက ဝယ်လိုအားများတဲ့ ရွှေဆိုင်ကြီးတွေကို လက်ထဲပစ္စည်းရှိမှ အရောင်းအဝယ်လုပ်ကြဖို့၊ လုပ်ငန်းလုပ်မယ့် ပန်းထိမ်သမားတွေကိုပဲ ရွှေကိုအကန့်အသတ်နဲ့ ရောင်းချပေးဖို့ကို ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း တာဝန်ရှိသူတွေက မေတ္တာရပ်ခံထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အခုဈေးကွက်ထဲမှာ ရွှေဝယ်သူတွေများနေပြီး ကုန်ကြမ်းတွေပြန်ဝင်လာဖို့အတွက် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ဦးမျိုးမြင့်က ဆက်ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ လုပ်ငန်းအားလုံးက ရပ်ထားပြီးတော့ ဒီရွှေဈေးမှာ လာပြီးတော့ ရောင်းကြ၊ ဝယ်ကြ။ ဒေါ်လာရရင် ဒေါ်လာဝယ်ကြ၊ ရွှေရရင် ရွှေဝယ်ကြ၊ အဲလိုလာလုပ်နေကြတာ။ ရွှေဈေးကို ငြိမ်အောင်တော့ ကျနော်တို့ ထိန်းနေပါတယ်။ ထိန်းနေတယ် ဆိုပေမယ့်လို့ အရင်ကလို ရွှေက ရွှေသမား၊ ဆိုင်သမား သီးသန့်ချည်း ဝယ်တာမဟုတ်ဘဲနဲ့ လုပ်ငန်းပေါင်းစုံကနေ လာဝယ်တဲ့အတွက် ရွှေဈေးကတော့ မတည်မငြိမ်ဖြစ်တယ်။ ဒါကိုတော့ ကျနော်တို့ ဈေးကွက်မှာ လိုအပ်တဲ့ရွှေကိုလည်း နယ်ကနေပြီးတော့ ရွှေကုန်ကြမ်းတွေရအောင် အခု ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ရွှေကုန်ကြမ်းတွေ ပြန်ဝင်လာလို့ရှိရင်တော့ ဒီမှာဈေးကတော့ သူ့ဟာသူ ပြန်ကျသွားမှာပါ။ အခုလောလောဆယ်ကလည်း ကြောက်လန့်ပြီးတော့ ဝယ်နေကြတဲ့သဘောပါပဲ။ ခဏပါပဲ ဒီဈေးနှုန်းတွေက။ အဝယ်တွေ ရပ်သွားရင် ကျနော်တို့ရွှေဈေးက ပြန်ကျသွားမှာပါ။"
ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းယူပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ငွေကြေးအကြပ်အတည်းတွေဖြစ်ပြီး ဘဏ်အပ်ငွေ ထုတ်ယူမှုတွေကို အခုထိ ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ အများစုက ဘဏ်ထဲက စုဆောင်းငွေကိုပဲ ထုတ်ယူဖို့စဉ်းစားနေကြပြီး တန်ဖိုးခိုင်မာတယ်လို့ ယုံကြည်ရတဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ အခေါက်ရွှေကို စုဆောင်းလာတာကြောင့် ရွှေဈေးနဲ့ ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းတွေ အဆမတန်တက်လာတာလို့ လေ့လာသူတွေက ယူဆပါတယ်။
အမေရိကန် တဒေါ်လာကို မြန်မာငွေ ၁,၇၅၅ ကျပ် ဗဟိုဘဏ်က ဒီနေ့ သတ်မှတ် ခဲ့ပြီး တရားဝင်ငွေလဲ ကောင်တာတွေမှာတော့ တဒေါ်လာကို ကျပ် ၂,၄၅၀ အထိ ဈေးပေါက်ခဲ့ပါတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ဒေါ်လာဈေးအဆမတန် တက်လာနေလို့ ရောင်းအားထက် ဝယ်အားကပိုများနေပြီး တချို့ငွေလဲကောင်တာတွေအနေနဲ့ ဆက်မရောင်းတော့ဘဲ ဈေးပိတ်ခဲ့တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း အဆမတန်တက်နေလို့ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သူတွေအတွက်တော့ ပိုအခက်ကြုံလာနေပါတယ်။
"ဝယ်ရတာလည်း ခက်တယ်။ တဘရိတ်တည်းလည်း မဝယ်နိုင်ဘူးလေ။ အခုဟာက နည်းနည်းချင်းစီ ဝယ်နေရတာ။ ဒီဈေးနဲ့ဆိုရင် အခုဟာက ၂,၇၀၀ နဲ့တော့ ဝယ်တော့မဝယ်ရသေးဘူး။ ညီမအခုဝယ်ထားတဲ့ အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းက ၂,၂၀၀ ပေါ့။ နောက်ထပ် လိုနေတဲ့ဟာကလည်း အခုဟာက ဘယ်ဈေးနဲ့ဝယ်ရဦးမယ် ဆိုတာ မသိသေးဘူး။ ဈေးတွေက အရမ်းမြင့်နေတာ။ ပုံမှန်အတိုင်းဆိုရင်တောင်မှ ညီမတို့က ဆေးကုဖို့ ၃၅၀ လောက် ကုန်မယ်ပေါ့ အဲလောက်မှန်းထားတာ။ အဲဒါတောင်မှ မနည်းရုန်းကန်နေရတာ။ အခုဟာက ဒေါ်လာဈေး ၂,၇၀၀ ၊ ၃,၀၀၀ အဲလိုသာ ဖြစ်သွားလို့ရှိရင်တော့ ဆေးကုဖို့တောင်မှ ပြန်စဉ်းစားရမယ့်ပုံ ဖြစ်နေပြီ။"
၂၀၂၁ ခုနှစ်အစပိုင်းမှာ အမေရိကန် တဒေါ်လာကို မြန်မာငွေ ၁,၃၃၀ ကျပ် ရှိခဲ့ပေမယ့် အခု စက်တင်ဘာ လကုန်ပိုင်းမှာတော့ ၂,၄၀၀ ကျော်အထိရောက်လာပါတယ်။ ငွေလဲသူတချို့ကတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာအပြင် ရတဲ့နိုင်ငံခြားငွေတိုင်းကို ရောင်းသလောက် လဲယူတာတွေရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာဖွင့်လှစ် ထားတဲ့ ငွေလဲကောင်တာတခုကလည်း သူတို့အနေနဲ့ လိုသလောက်မလဲပေးနိုင် လို့ အရေအတွက်ကန့်သတ်ပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ရွှေဈေးနဲ့ ဒေါ်လာဈေး အဆမတန်တက်လာတာတွေကြောင့် စက်သုံးဆီနဲ့ စားသုံးဆီအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိနေပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းတက်လာတာတွေကြောင့် အခြေခံလူတန်းစားတွေအတွက်လည်း စားသောက်ရေး ပိုအခက်ကြုံလာရပါတယ်။
=======
Unicode
ရှှတေကပြျသား ၂၂သိနျးကြောျ၊ တဒေါျလာ ၂,၄၅၀ ကပြျအထိ ဈေးပေါကျ
ပွညျတှငျးမှာ ရှှဈေေးနဲ့ ဒေါျလာဈေးတှေ အခုရကျပိုငျးအတှငျး အဆမတနျ တကျလာနပေါတယျ။ အကယျဒမီ အခေါကျရှှေ တကပြျသားကို ၂၂ သိနျးကြောျ အထိ ရှိခဲ့ပွီး ဒေါျလာဈေးကလညျး မွနျမာငှေ ကပြျ ၂,၄၅၀ အထိ ပေါကျဈေးရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒီအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံ အလိမ်မာပွောပွပါမယျ။
မွနျမာနိုငျငံတဝနျး ကပျရောဂါနဲ့ နိုငျငံရေး မတညျငွိမျမှုတှေ ဖွဈနခြေိနျမှာပဲ ရှှဈေေးနဲ့ ဒေါျလာဈေးတှကေလညျး တစထကျတစ တကျလာနတောပါ။ ဒီကနေ့ အငျ်ဂါနေ့ အစောပိုငျးတုနျးက အကယျဒမီအခေါကျရှှေ တကပြျသားကို ၂,၀၅၀,၀၀၀ နဲ့ ဈေးဖှင့ျခဲ့ပွီး အပိတျဈေးကတော့ ၂,၂၁၃,၀၀၀ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ရှှဈေေးကှကျမှာ ရောငျးသူထကျ ဝယျသူကပိုမြားနပွေီး ဈေးကှကျလိုအပျခကြျ မြားလာတယျလို့ ရနျကုနျတိုငျး ရှှလေုပျငနျးရှငျမြားအသငျး ဥက်ကဋ်ဌ ဦးမြိုးမွင့ျက VOA ကိုပွောပါတယျ။
"အရငျတုနျးက ရောငျးတဲ့လူက ရှှတေပိုငျးကို ကိုငျပွီးတော့ သူတို့ကွိုကျတဲ့ဈေးကို ခေါျရောငျးတာ။ ဒီနေ့အခြိနျကတြော့ အဲလိုမဟုတျတော့ဘူး။ ရောငျးတဲ့လူကကို ဈေးခေါျဝယျတာ။ အဲဒီမှာတကျသှားတာဗြ။ အရငျထကျ ၅ ဆလောကျ အဝယျက ပိုမြားလာတယျ။"
ရှှဈေေးတကျလာခြိနျကစပွီး ဈေးကှကျကိုထိနျးခြုပျနိုငျဖို့ ရနျကုနျနဲ့ မန်တလေးက ဝယျလိုအားမြားတဲ့ ရှှဆေိုငျကွီးတှကေို လကျထဲပစ်စညျးရှိမှ အရောငျးအဝယျလုပျကွဖို့၊ လုပျငနျးလုပျမယ့ျ ပနျးထိမျသမားတှကေိုပဲ ရှှကေိုအကန့ျအသတျနဲ့ ရောငျးခပြေးဖို့ကို ရှှလေုပျငနျးရှငျမြားအသငျး တာဝနျရှိသူတှကေ မတေ်တာရပျခံထားတယျလို့ သိရပါတယျ။ အခုဈေးကှကျထဲမှာ ရှှဝေယျသူတှမြေားနပွေီး ကုနျကွမျးတှပွေနျဝငျလာဖို့အတှကျ ဆောငျရှကျနတေယျလို့ ဦးမြိုးမွင့ျက ဆကျပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ လုပျငနျးအားလုံးက ရပျထားပွီးတော့ ဒီရှှဈေေးမှာ လာပွီးတော့ ရောငျးကွ၊ ဝယျကွ။ ဒေါျလာရရငျ ဒေါျလာဝယျကွ၊ ရှှရေရငျ ရှှဝေယျကွ၊ အဲလိုလာလုပျနကွေတာ။ ရှှဈေေးကို ငွိမျအောငျတော့ ကနြောျတို့ ထိနျးနပေါတယျ။ ထိနျးနတေယျ ဆိုပမေယ့ျလို့ အရငျကလို ရှှကေ ရှှသေမား၊ ဆိုငျသမား သီးသန့ျခညြျး ဝယျတာမဟုတျဘဲနဲ့ လုပျငနျးပေါငျးစုံကနေ လာဝယျတဲ့အတှကျ ရှှဈေေးကတော့ မတညျမငွိမျဖွဈတယျ။ ဒါကိုတော့ ကနြောျတို့ ဈေးကှကျမှာ လိုအပျတဲ့ရှှကေိုလညျး နယျကနပွေီးတော့ ရှှကေုနျကွမျးတှရေအောငျ အခု ဆကျသှယျဆောငျရှကျနပေါတယျ။ ရှှကေုနျကွမျးတှေ ပွနျဝငျလာလို့ရှိရငျတော့ ဒီမှာဈေးကတော့ သူ့ဟာသူ ပွနျကသြှားမှာပါ။ အခုလောလောဆယျကလညျး ကွောကျလန့ျပွီးတော့ ဝယျနကွေတဲ့သဘောပါပဲ။ ခဏပါပဲ ဒီဈေးနှုနျးတှကေ။ အဝယျတှေ ရပျသှားရငျ ကနြောျတို့ရှှဈေေးက ပွနျကသြှားမှာပါ။"
ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့ စဈတပျက အာဏာသိမျးယူပွီးတဲ့နောကျပိုငျး ငှကွေေးအကွပျအတညျးတှဖွေဈပွီး ဘဏျအပျငှေ ထုတျယူမှုတှကေို အခုထိ ကန့ျသတျထားပါတယျ။ အမြားစုက ဘဏျထဲက စုဆောငျးငှကေိုပဲ ထုတျယူဖို့စဉျးစားနကွေပွီး တနျဖိုးခိုငျမာတယျလို့ ယုံကွညျရတဲ့ အမရေိကနျဒေါျလာနဲ့ အခေါကျရှှကေို စုဆောငျးလာတာကွောင့ျ ရှှဈေေးနဲ့ ဒေါျလာငှလေဲနှုနျးတှေ အဆမတနျတကျလာတာလို့ လေ့လာသူတှကေ ယူဆပါတယျ။
အမရေိကနျ တဒေါျလာကို မွနျမာငှေ ၁,၇၅၅ ကပြျ ဗဟိုဘဏျက ဒီနေ့ သတျမှတျ ခဲ့ပွီး တရားဝငျငှလေဲ ကောငျတာတှမှောတော့ တဒေါျလာကို ကပြျ ၂,၄၅၀ အထိ ဈေးပေါကျခဲ့ပါတယျ။ ဈေးကှကျထဲမှာ ဒေါျလာဈေးအဆမတနျ တကျလာနလေို့ ရောငျးအားထကျ ဝယျအားကပိုမြားနပွေီး တခြို့ငှလေဲကောငျတာတှအေနနေဲ့ ဆကျမရောငျးတော့ဘဲ ဈေးပိတျခဲ့တာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ပွညျတှငျးမှာ နိုငျငံခွားငှလေဲနှုနျး အဆမတနျတကျနလေို့ မရှိမဖွဈလိုအပျသူတှအေတှကျတော့ ပိုအခကျကွုံလာနပေါတယျ။
"ဝယျရတာလညျး ခကျတယျ။ တဘရိတျတညျးလညျး မဝယျနိုငျဘူးလေ။ အခုဟာက နညျးနညျးခငြျးစီ ဝယျနရေတာ။ ဒီဈေးနဲ့ဆိုရငျ အခုဟာက ၂,၇၀၀ နဲ့တော့ ဝယျတော့မဝယျရသေးဘူး။ ညီမအခုဝယျထားတဲ့ အမွင့ျဆုံးဈေးနှုနျးက ၂,၂၀၀ ပေါ့။ နောကျထပျ လိုနတေဲ့ဟာကလညျး အခုဟာက ဘယျဈေးနဲ့ဝယျရဦးမယျ ဆိုတာ မသိသေးဘူး။ ဈေးတှကေ အရမျးမွင့ျနတော။ ပုံမှနျအတိုငျးဆိုရငျတောငျမှ ညီမတို့က ဆေးကုဖို့ ၃၅၀ လောကျ ကုနျမယျပေါ့ အဲလောကျမှနျးထားတာ။ အဲဒါတောငျမှ မနညျးရုနျးကနျနရေတာ။ အခုဟာက ဒေါျလာဈေး ၂,၇၀၀ ၊ ၃,၀၀၀ အဲလိုသာ ဖွဈသှားလို့ရှိရငျတော့ ဆေးကုဖို့တောငျမှ ပွနျစဉျးစားရမယ့ျပုံ ဖွဈနပွေီ။"
၂၀၂၁ ခုနှဈအစပိုငျးမှာ အမရေိကနျ တဒေါျလာကို မွနျမာငှေ ၁,၃၃၀ ကပြျ ရှိခဲ့ပမေယ့ျ အခု စကျတငျဘာ လကုနျပိုငျးမှာတော့ ၂,၄၀၀ ကြောျအထိရောကျလာပါတယျ။ ငှလေဲသူတခြို့ကတော့ အမရေိကနျဒေါျလာအပွငျ ရတဲ့နိုငျငံခွားငှတေိုငျးကို ရောငျးသလောကျ လဲယူတာတှရှေိတယျလို့ သိရပါတယျ။ ရနျကုနျမှာဖှင့ျလှဈ ထားတဲ့ ငှလေဲကောငျတာတခုကလညျး သူတို့အနနေဲ့ လိုသလောကျမလဲပေးနိုငျ လို့ အရအေတှကျကန့ျသတျပွီး ဆောငျရှကျပေးနရေတယျလို့ ပွောပါတယျ။ ရှှဈေေးနဲ့ ဒေါျလာဈေး အဆမတနျတကျလာတာတှကွေောင့ျ စကျသုံးဆီနဲ့ စားသုံးဆီအပေါျ ရိုကျခတျမှုတှရှေိနပွေီး ကုနျဈေးနှုနျးတကျလာတာတှကွေောင့ျ အခွခေံလူတနျးစားတှအေတှကျလညျး စားသောကျရေး ပိုအခကျကွုံလာရပါတယျ။
#MyanmarEconomy #MyanmarBusiness #VOABurmese
