ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ၾကက္သြန္နီေစ်းေတြ အဆမတန္ က်ဆင္းေနၿပီး ေတာင္သူေတြ အ႐ံႈးေပၚေနတာေၾကာင့္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္သူေတြ စုေပါင္းၿပီး ေစ်းႏႈန္းထိန္းညႇိေပးဖို႔ မေန႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဆီကို စာေရးသား ေပးပို႔ ေမတၱာရပ္ခံ ပန္ၾကားလိုက္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ကုန္သည္ေတြက ျပည္ပတင္ပုိ႔တာကို ျပန္လည္ခြင့္ျပဳမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ၾကက္သြန္နီေစ်းကို ျပန္ၿပီး ထိန္းညိႇႏုိင္မယ္လို႔ သံုးသပ္ေနပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဗြီအုိေအ ထိုင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
မႏွစ္က အခုလို ေစ်းေကာင္းတဲ့ ရာသီမွာ ၾကက္သြန္နီေစ်းဟာ တပိႆာကို က်ပ္ေငြ ၁,၂၀၀ ေလာက္ ေစ်းရိွရာက အခုႏွစ္မွာေတာ့ ၁၂၀ ေစ်းေလာက္ထိ က်ဆင္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ေစ်းက်ဆင္းခဲ့တာေၾကာင့္ လက္ရိွ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခက္အခဲကို ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္က ၾကက္သြန္စုိက္ ေတာင္သူတေယာက္က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ မိုးၾကက္သြန္၊ ေဆာင္းၾကက္သြန္ အားလံုး ၾကက္သြန္ေပၚ ရာသီကေန ဒီေန႔အခ်ိန္ထိေပါ့ ၾကက္သြန္ေတာင္သူေတြ အကုန္လံုးက အ႐ႈံးနဲ႔ အဆံုးေပါ့။ အရင္းဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ မရႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့၊ အေနအထားက။ အခုက က်ေနာ္တုိ႔က ၁၀၀ ေစ်း ပတ္လည္ေလာက္ ေရာင္းရတယ္ဆိုေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ ၾကက္သြန္ေလ်ာ့တာနဲ႔ အားလံုး အေနအထား အရက ၃၀၀ ေစ်းေလာက္မွ အရင္းေလာက္ သြားကိုက္ေတာ့မွာ။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္သူေတြက ေႂကြးဆက္ ဆက္တင္ေနၾကတယ္။
“ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ၾကက္သြန္နယ္ေျမပဲ ဆုိေတာ့ ဒီၾကက္သြန္ပဲ ဦးစားေပးလုပ္တာ။ ၾကက္သြန္ေစ်း မေကာင္းတာဆုိေတာ့ အားလံုးက စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးက အကုန္လံုး အေျခယိုင္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။ ၾကက္သြန္ေတာင္သူ အကုန္လံုးက။”
ဒီလုိအေျခအေနေၾကာင့္ ၾကက္သြန္စိုက္ ေတာင္သူေတြ စုေပါင္းၿပီး ၾကက္သြန္ေစ်းကို ထိန္းညိႇေပးဖို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဆီက စာေပးပို႔ ပန္ၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ပင္း၀အုိးဘိုက ၾကက္သြန္စိုက္ ေတာင္သူ လူ ၃၀ ေလာက္ ပါပါတယ္။ ေနာက္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္က ဥသွ်စ္ကုန္းက ေတာင္သူ ၅၀ ေလာက္ေပါ့။ အဲလုိ က်ေနာ္တုိ႔ ဦးသန္းေရႊဆီမွာ လိပ္မူၿပီးေတာ့ ၾကက္သြန္ေတာင္သူမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအေနက ယိုင္နဲ႔ေနတဲ့အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အေနနဲ႔ ၾကက္သြန္စိုက္ ေတာင္သူမ်ား အေပၚမွာ သက္ညႇာေသာအားျဖင့္၊ သနားေသာအားျဖင့္ ေပါ့ဗ်ာ၊ ဒီ ၾကက္သြန္ေစ်းေလးကို သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ ေစ်းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးပါလို႔ ၾကက္သြန္စိုက္ ေတာင္သူမ်ားကိုယ္စား စုဖဲြ႔ၿပီးေတာ့ ေတာင္သူမ်ားအားလံုး လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ စာေပးထားတာ ဦးသန္းေရႊဆီမွာ။
“ႏုိင္ငံေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ အေနနဲ႔ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ရိွတဲ့လူေတလည္း သားသမီးေတြကိုး၊ ကိုယ့္သားသမီးေတြ ဆင္းရဲေနတာ၊ အေျခယုိင္ေနတာကို သူ႔အေနနဲ႔ တည့္မတ္ေပးေအာင္။ ဒီအေပၚမွာ စဥ္းစားေပးလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ေပါ့။”
ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပိုင္း ၾကက္သြန္စိုက္ပ်ဳိးတဲ့ ေဒသေတြကေတာ့ မံုရြာ၊ ျမင္းၿခံ၊ ေတာင္သာ၊ ပခုကၠဴ၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ စလင္း၊ ဆိတ္ျဖဴ၊ မေကြး စတဲ့ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
စလင္းၿမိဳ႕နယ္ဘက္မွာေတာ့ ေရာင္းမရတာနဲ႔ ခရီးစရိတ္ မကာမိတာေၾကာင့္ ၾကက္သြန္ေတြကို အလကားေပးတာ၊ ျမစ္ထဲေမွ်ာပစ္တာနဲ႔ ကိုင္းေတာေတြမွာ ျမႇဳပ္ပစ္ရတာေတြလည္း ရိွေနတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဘုရင့္ေနာင္ပဲြ႐ံုတန္းက ၾကက္သြန္ပဲြစား တေယာက္ကေတာ့ ၾကက္သြန္ေစ်းေတြ က်ဆင္းရတဲ့ အေၾကာင္းကို အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“မႏွစ္က ေစ်းေကာင္းလုိက္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ေတာင္သူေတြက အစိုက္မ်ားလုိက္တယ္။ အစုိက္မ်ားလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ရာသီဥတုကလည္း မွန္တယ္။ အဲဒီႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ အထြက္ေကာင္းတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ စားသံုးႏုိင္တာထက္ ပိုထြက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ႐ုိး႐ိုးရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ေတာ့ Supply ပုိၿပီး Demand နည္းတ့ဲအတြက္ ေစ်းက်သြားတာ။”
အခုလို ေစ်းက်ဆင္းရတဲ့ ေနာက္တခ်က္က ျပည္ပတင္ပို႔တာကို ပိတ္ပင္လုိက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို သူက အခုလို ဆက္ရွင္းျပပါတယ္။
“ဒီဥစၥာလည္း အခ်က္ တခ်က္အေနနဲ႔ ပါပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီဟာက အဓိက အခ်က္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့၊ ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ထြက္ႏႈန္း အမ်ားႀကီး တိုးသြားတာက အဓိက က်တာေပါ့။ မႏွစ္က ေစ်းတအား ႀကီးသြားတဲ့အတြက္ စားသံုးသူဘက္က မျဖစ္သင့္တဲ့ေစ်း ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့။ အဲဒီဥစၥာကို cover ယူတဲ့အေနနဲ႔ ဒီႏွစ္ Export ပို႔တာကို ခြင့္မျပဳတာေပါ့။
“တဘက္က စားသံုးသူနဲ႔ ေတာင္သူၾကားမွာ အစြန္းႏွစ္ဘက္ လြတ္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ ဆိုတာကေတာ့ နည္းနည္း အခက္အခဲ ရိွတာေပါ့ေနာ္။ ဒီႏွစ္ အေနအထားကေတာ့ ေတာင္သူ နည္းနည္း အထိနာသြားတာေပါ့။ Export ပို႔ခြင့္ရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေတာင္သူေတြအတြက္ကို သင့္တင္မွ်တတဲ့ ေစ်းေလး ျဖစ္သြားတာေပါ့ေလ။”
အရင္ႏွစ္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံက ၾကက္သြန္နီကုိ နယ္စပ္လမ္းကေန တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ထိုင္းႏုိင္ငံတို႔ကို တင္ပို႔ၿပီး ေရလမ္းကေန စင္ကာပူ၊ မေလးရွား စတဲ့ႏုိင္ငံေတြကိုလည္း တင္ပို႔ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၾကက္သြန္နီ စိုက္ပ်ဳိးရာမွာ ဥစုိက္နဲ႔ အပင္စိုက္ဆိုၿပီး ၂ မ်ဳိး စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။ ဥစိုက္ၾကက္သြန္က တလေလာက္သာ အထားခံၿပီး အပင္စိုက္ကေတာ့ ၆ လေလာက္ထိ အနည္းဆံုး အထားခံပါတယ္။ အခု ေစ်းကြက္တြင္း ေရာက္ရိွေနတဲ့ ၾကက္သြန္ေတြကလည္း အမ်ားဆံုး ဒီႏွစ္ကုန္ေလာက္ အထိသာ အထားခံမယ့္ အေနအထားရိွတာ ျဖစ္ပါတယ္။
