[Zawgyi/Unicode]
အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေ တန်ဖိုးဟာ မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ လဲလှယ်ရာမှာ မကြာသေးခင်ကစလို့ ကျဆင်းလာတဲ့အပေါ် စီးပွားရေး ပညာရှင်တချို့ရဲ့ အမြင်တွေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြပေးပါမယ်။
ကပ်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာတဝန်း စီးပွားရေး ကျဆင်းနေချိန်မှာပဲ အမေရိကန်ဒေါ်လာတန်ဖိုး ကျဆင်းလာနေတာကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ လဲလှယ်ရာမှာလည်း သိသိသာသာ ရိုက်ခတ်လာနေတာပါ။ အမေရိကန်ဒေါ်လာဟာ ဥရောပယူရို၊ ဂျပန်ယန်းငွေ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာက အဓိက ငွေကြေးတွေနဲ့ လဲလှယ်ရာမှာ ဒီနှစ်ထဲ ၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ကြောင်းလည်း အမေရိကန်ရုပ်သံ CNN စီးပွားရေးအစီအစဉ်က ဖော်ပြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ဒေါ်လာငွေတန်ဖိုး တဖြည်းဖြည်းကျဆင်းလာရာမှာ ဒီကနေ့ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်တွေနဲ့ ပြင်ပဈေးကွက်မှာ တဒေါ်လာကို ၁,၂၉၂ ကျပ် ဈေးပေါက်ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်ကတော့ ငွေကြေးဈေးကွက် တည်ငြိမ်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ပြင်ပပေါက်ဈေးထက် ဈေးပိုပေး ဝယ်ယူထိန်းညှိတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်ဒုဥက္ကဋ္ဌဟောင်းလည်းဖြစ် ကမ္ဘောဇဘဏ်ရဲ့ အကြီးတန်း အကြံပေးလည်းဖြစ်တဲ့ ဦးသန်းလွင်ကတော့ ဗဟိုဘဏ်က ဈေးကွက်တည်ငြိမ်အောင် အခုအချိန်အထိ ထိန်းထားနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
"ကျတဲ့ကိစ္စမှာတော့ ဗဟိုဘဏ်က အမြဲတစေပဲ သူကတော့ သူ့ရဲ့အဓိက တာဝန်က ဘာလဲဆိုတော့ ငွေရေးကြေးရေးစနစ် ခိုင်မာဖို့၊ တည်ငြိမ်ဖို့ဆိုတာ သူ့ရဲ့ အဓိက ရည်မှန်းချက်ပဲလေ။ ဥပမာ လဲလှယ်နှုန်းတခု မတရားထိုးကျတယ်၊ မတရားတက်သွားတယ်ဆိုရင် အတက်အကျ များလို့ရှိရင်တော့ ဒါ ငွေရေးကြေးရေး တည်ငြိမ်ရေးကို ထိခိုက်တာပေါ့။ ဗဟိုဘဏ်ကတော့ ကျတယ်ဆိုရင် သူကဝယ်ရမှာပဲ။ ဒေါ်လာဈေးတက်တယ် ဆိုရင်လည်း သူကထုတ်ရောင်းရမှာပဲ။ ဒါသူ့ရဲ့ တာဝန်ပဲ။ အခုသူဝယ်လို့ပဲ ဈေးလေးတွေ နည်းနည်း ထိန်းနိုင်တယ် ပြောရမှာပေါ့။”
မြန်မာနိုင်ငံဗဟိုဘဏ်က အခုနှစ်စကနေ အောက်တိုဘာလအထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၆၀ ကျော်ကို လေလံစနစ်နဲ့ ဝယ်ယူထားပြီး ပြန်ရောင်းချတာမျိုးလည်း လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်က နေ့စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၈ သန်းကို လေလံစနစ်နဲ့ ပုံမှန်ဝယ်ယူလေ့ရှိပြီး စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်မှာ တဒေါ်လာကို ၁,၃၀၈.၅ ကျပ်နဲ့ ဝယ်ပြီးခဲ့ရာက ရက်ပိုင်းအတွင်းပဲ အောက်တိုဘာ ၆ ရက်မှာ ကျပ်ငွေ ၁,၂၉၈ ကျပ်ကိုချပြီး ဝယ်ယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြည်တွင်းငွေကြေးဈေးကွက်ကို တည်ငြိမ်အောင် ဗဟိုဘဏ်က ကြိုးပမ်းနေတယ်ဆိုပေမဲ့ ဒေါ်လာတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုက နိုင်ငံတကာ အတိုင်းအတာနဲ့ ကြုံနေရတဲ့ ပြဿနာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် စီးပွားရေးအကြံပေး ဦးဇော်ဖေဝင်း ကမြင်ပါတယ်။
“အထူးသဖြင့် ဒေါ်လာပေါ့နော်။ ဒေါ်လာဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်ချင်တဲ့သဘော ရှိတယ်ပေါ့၊ ဒေါ်လာဈေး ကျနေတဲ့ အချိန်မှာဆိုရင် ပြန်တက်အောင်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်တဲ့သဘောမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်၊ အခုဟာက တကမ္ဘာလုံးမှာ ကပ်ဆိုက်နေတဲ့အခါ ကျတော့ကာ ပြည်တွင်းမှာတင် လုပ်ပေမဲ့လည်း ထူးထူးခြားခြားကြီးတော့ ဒေါ်လာဈေးက ပြန်မတက်လာနိုင်ဘူး၊ အဲဒီတော့ အစိုးရ လုပ်တာလည်း လုပ်တာပဲ သို့သော်သိပ်ထိရောက်မှု မရှိနိုင်လောက်ဘူးပဲ တွက်မိပါတယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ထဲ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသအတွက် စီးပွားရေး ခန့်မှန်းချက်မှာတော့ ကပ်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေးတိုးတက်မှု ဝ.၅ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍမှာ မသေချာမှုတွေ၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ မရေရာမှုတွေအပြင် ဒေသတွင်းရောဂါကူးစက်မှုသစ်တွေနဲ့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးထိခိုက်မှု ကြာရှည်မယ့် အခြေအနေတွေလို ပြင်ပက ရိုက်ခတ်မှုတွေကြောင့် စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
ကပ်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာမှာသေဆုံးမှု အများဆုံးဖြစ်နေတဲ့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ အရေးပေါ်ငွေကြေးသုံးစွဲရမယ့် အခြေအနေတွေကြောင့် ဒေါ်လာတန်ဖိုး ဆက်လက် ကျဆင်းနိုင်တယ်လို့လည်း စီးပွားရေးပညာရှင်တွေ ခန့်မှန်းနေကြပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာငှဈေေးကှကျ အမရေိကနျဒေါျလာဈေးကဆြငျး
စဉျက ဖောျပွပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ဒေါျလာငှတေနျဖိုး တဖွညျးဖွညျးကဆြငျးလာရာမှာ ဒီကနေ့ အောကျတိုဘာလ ၇ ရကျနေ့ ပုဂ်ဂလိက ဘဏျတှနေဲ့ ပွငျပဈေးကှကျမှာ တဒေါျလာကို ၁,၂၉၂ ကပြျ ဈေးပေါကျခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံ ဗဟိုဘဏျကတော့ ငှကွေေးဈေးကှကျ တညျငွိမျဖို့ ရညျရှယျခကြျနဲ့ ပွငျပပေါကျဈေးထကျ ဈေးပိုပေး ဝယျယူထိနျးညှိတာတှေ ရှိပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျဒုဥက်ကဋ်ဌဟောငျးလညျးဖွဈ ကမ်ဘောဇဘဏျရဲ့ အကွီးတနျး အကွံပေးလညျးဖွဈတဲ့ ဦးသနျးလှငျကတော့ ဗဟိုဘဏျက ဈေးကှကျတညျငွိမျအောငျ အခုအခြိနျအထိ ထိနျးထားနိုငျတယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။
"ကတြဲ့ကိစ်စမှာတော့ ဗဟိုဘဏျက အမွဲတစပေဲ သူကတော့ သူ့ရဲ့အဓိက တာဝနျက ဘာလဲဆိုတော့ ငှရေေးကွေးရေးစနဈ ခိုငျမာဖို့၊ တညျငွိမျဖို့ဆိုတာ သူ့ရဲ့ အဓိက ရညျမှနျးခကြျပဲလေ။ ဥပမာ လဲလှယျနှုနျးတခု မတရားထိုးကတြယျ၊ မတရားတကျသှားတယျဆိုရငျ အတကျအကြ မြားလို့ရှိရငျတော့ ဒါ ငှရေေးကွေးရေး တညျငွိမျရေးကို ထိခိုကျတာပေါ့။ ဗဟိုဘဏျကတော့ ကတြယျဆိုရငျ သူကဝယျရမှာပဲ။ ဒေါျလာဈေးတကျတယျ ဆိုရငျလညျး သူကထုတျရောငျးရမှာပဲ။ ဒါသူ့ရဲ့ တာဝနျပဲ။ အခုသူဝယျလို့ပဲ ဈေးလေးတှေ နညျးနညျး ထိနျးနိုငျတယျ ပွောရမှာပေါ့။”
မွနျမာနိုငျငံဗဟိုဘဏျက အခုနှဈစကနေ အောကျတိုဘာလအထိ အမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၂၆၀ ကြောျကို လလေံစနဈနဲ့ ဝယျယူထားပွီး ပွနျရောငျးခတြာမြိုးလညျး လုပျခဲ့ပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျက နေ့စဉျ အမရေိကနျဒေါျလာ ၃.၈ သနျးကို လလေံစနဈနဲ့ ပုံမှနျဝယျယူလေ့ရှိပွီး စကျတငျဘာ ၃၀ ရကျမှာ တဒေါျလာကို ၁,၃၀၈.၅ ကပြျနဲ့ ဝယျပွီးခဲ့ရာက ရကျပိုငျးအတှငျးပဲ အောကျတိုဘာ ၆ ရကျမှာ ကပြျငှေ ၁,၂၉၈ ကပြျကိုခပြွီး ဝယျယူခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
ပွညျတှငျးငှကွေေးဈေးကှကျကို တညျငွိမျအောငျ ဗဟိုဘဏျက ကွိုးပမျးနတေယျဆိုပမေဲ့ ဒေါျလာတနျဖိုး ကဆြငျးမှုက နိုငျငံတကာ အတိုငျးအတာနဲ့ ကွုံနရေတဲ့ ပွူနာဖွဈတယျလို့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ စီးပှားရေးအကွံပေး ဦးဇောျဖဝေငျး ကမွငျပါတယျ။
“အထူးသဖွင့ျ ဒေါျလာပေါ့နောျ။ ဒေါျလာဈေးကှကျကို ထိနျးခြုပျခငြျတဲ့သဘော ရှိတယျပေါ့၊ ဒေါျလာဈေး ကနြတေဲ့ အခြိနျမှာဆိုရငျ ပွနျတကျအောငျဆိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျနဲ့ လုပျတဲ့သဘောမြိုး ဖွဈနိုငျတယျ၊ အခုဟာက တကမ်ဘာလုံးမှာ ကပျဆိုကျနတေဲ့အခါ ကတြော့ကာ ပွညျတှငျးမှာတငျ လုပျပမေဲ့လညျး ထူးထူးခွားခွားကွီးတော့ ဒေါျလာဈေးက ပွနျမတကျလာနိုငျဘူး၊ အဲဒီတော့ အစိုးရ လုပျတာလညျး လုပျတာပဲ သို့သောျသိပျထိရောကျမှု မရှိနိုငျလောကျဘူးပဲ တှကျမိပါတယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျထဲ ထုတျပွနျခဲ့တဲ့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတျဒသေအတှကျ စီးပှားရေး ခန့ျမှနျးခကြျမှာတော့ ကပျရောဂါကွောင့ျ စီးပှားရေးတိုးတကျမှု ဝ.၅ ရာခိုငျနှုနျးကဆြငျးခဲ့တဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျတှငျးဘဏ်ဍာရေးကဏ်ဍမှာ မသခြောမှုတှေ၊ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှေ၊ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ နိုငျငံရေးအရ မရရောမှုတှအေပွငျ ဒသေတှငျးရောဂါကူးစကျမှုသဈတှနေဲ့ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးထိခိုကျမှု ကွာရှညျမယ့ျ အခွအေနတှေလေို ပွငျပက ရိုကျခတျမှုတှကွေောင့ျ စိနျခေါျမှုတှေ ရှိနဆေဲဖွဈကွောငျး ဖောျပွထားပါတယျ။
ကပျရောဂါကွောင့ျ ကမ်ဘာမှာသဆေုံးမှု အမြားဆုံးဖွဈနတေဲ့ အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုမှာ အရေးပေါျငှကွေေးသုံးစှဲရမယ့ျ အခွအေနတှေကွေောင့ျ ဒေါျလာတနျဖိုး ဆကျလကျ ကဆြငျးနိုငျတယျလို့လညျး စီးပှားရေးပညာရှငျတှေ ခန့ျမှနျးနကွေပါတယျ။
