ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံမှာ မြို့ကြီးတော်တော်များများမှာ အသွားအလာတွေ တားမြစ်ထားပြီး စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေလည်း ပိတ်ထားရတဲ့အတွက် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်လာမှာ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာ လုပ်ငန်းတွေ ရပ်ဆိုင်းနေရုံ သာမက ပြည်ပမှာပါ ရိုက်ခတ်လာနေရာမှာ၊ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံက Hyundai ကားကုမ္ပဏီဟာ ဆိုရင်လည်း အကြီးဆုံး စက်ရုံတခုမှာ ထုတ်လုပ်မှုတွေ ဆိုင်းထားမယ့်အကြောင်း အင်္ဂါနေ့ကပဲ ကြေညာခဲ့တာပါ။
တရုတ်နိုင်ငံမှာ သာမက ပြည်ပစီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေမှာပါ ထိခိုက်မယ့် အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် Mariama Diallo ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါးကို အခြေခံပြီး ကိုအောင်လွင်ဦးက ပြောပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မပျံ့နှံ့အောင် ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေရတဲ့ တရုတ်နဲ့ ဟောင်ကောင်က လမ်းတွေပေါ်မှာ ခြောက်ကပ်နေသလို ဈေးဆိုင်တွေ၊ လုပ်ငန်းတွေလည်း ပိတ်ထားရပါတယ်။ ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် Brookings Institution က သုတေသီ David Dollar ကတော့ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ စီးပွားရေးမှာ သိသိသာသာ ရိုက်ခတ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“တရုတ်နိုင်ငံ GDP ရဲ့ ၃ ပုံ ၂ ပုံ လောက်ရှိတဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေကို နောက်ထပ် သီတင်း ၂ ပတ်၊ ၃ ပတ်လောက်အထိ ဆက်နားထားရပါတယ်။ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေလည်း စက်ရုံတွေကို ပြန်မလာနိုင်ကြပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း ၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ် ပထမ ၃ လပတ်အပြင် ဒုတိယ ၃ လပတ်မှာလည်း စီးပွားရေးရလဒ်တွေ သိပ်မကောင်းဖို့က သေချာသလောက်ပါ။”
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံမှာ သာမက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးမှာပါ ရိုတ်ခတ်နိုင်တယ်လို့လည်း Hong Kong Geo Securities အမှုဆောင် အရာရှိချုပ် Francis Lun က ပြောပါတယ်။
“ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း ၀ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျော့သွားနိုင်ပါတယ်။”
တရုတ်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေကတော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း အပါအဝင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ရှိနေတာကို အသိအမှတ်ပြု ပြောဆိုထားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ရိုက်ခတ်မှုတွေဟာ ရေတိုကာလသာ ဖြစ်မယ်လို့လည်း အမျိုးသား ဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကော်မရှင် လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး Lian Weiliang က ပြောပါတယ်။
“စီးပွားရေးမှာ ရိုက်ခတ်မှုတွေဟာ ကူးစက်မှု တားဆီးရေးနဲ့ ထိန်းချုပ်ရေးမှာ တိုးတက်မှုတွေနဲ့ ရလဒ်တွေအပေါ် အဓိကမူတည်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ကျနော် အလေးထားပြောချင်တာကတော့ ရိုက်ခတ်မှုတွေဟာ ယာယီပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေး အခြေခံတွေမှာ အပြောင်းအလဲ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။”
ဒါပေမဲ့လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ပံျ့နှံ့ရာ Hubei ပြည်နယ်က စတော်ဘယ်ရီခြံပိုင်ရှင် Li Zimin တို့လို လုပ်ငန်းရှင်တွေကတော့ စီးပွားရေးမှာ ရိုက်ခတ်မှုတွေကို သိသိသာသာ ခံစားနေရတာပါ။
“စိတ်ဓာတ်တော့ ကျမိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း အခုကြုံနေရတဲ့ ကူးစက်မှုက လူတွေဖန်တီးတာ မဟုတ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့လည်း ဘာမှတတ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။”
တရုတ်နိုင်ငံပိုင် မကာအိုမှာလည်း လောင်းကစားရုံတွေကို သီတင်း ၂ ပတ်ကြာ ပိတ်မယ့်အကြောင်း အင်္ဂါနေ့ကပဲ ကြေညာခဲ့တာပါ။ တရုတ်နိုင်ငံက ငွေကြေးတတ်နိုင်သူတွေနဲ့ ပြည့်နေလေ့ရှိတဲ့ မကာအိုက လောင်းကစားရုံတွေကို ပိတ်ထားဖို့ မကြေညာခင်မှာ ကတည်းကလည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေကြောင့် လူသူမရှိသလောက် ဖြစ်ပါတယ်။
(Unicode)
ကမ်ဘာ့စီးပှါးရေး အပေါျ Coronavirus ရဲ့ဂယကျ
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံမှာ မွို့ကွီးတောျတောျမြားမြားမှာ အသှားအလာတှေ တားမွဈထားပွီး စီးပှားရေး လုပျငနျးတှလေညျး ပိတျထားရတဲ့အတှကျ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးအပေါျ ရိုကျခတျလာမှာ စိုးရိမျနပေါတယျ။ တရုတျနိုငျငံထဲမှာ လုပျငနျးတှေ ရပျဆိုငျးနရေုံ သာမက ပွညျပမှာပါ ရိုကျခတျလာနရောမှာ၊ တောငျကိုရီးယား နိုငျငံက Hyundai ကားကုမ်ပဏီဟာ ဆိုရငျလညျး အကွီးဆုံး စကျရုံတခုမှာ ထုတျလုပျမှုတှေ ဆိုငျးထားမယ့ျအကွောငျး အငျ်ဂါနေ့ကပဲ ကွညောခဲ့တာပါ။
တရုတျနိုငျငံမှာ သာမက ပွညျပစီးပှားရေး လုပျငနျးတှမှောပါ ထိခိုကျမယ့ျ အခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျ Mariama Diallo ရဲ့ သတငျးဆောငျးပါးကို အခွခေံပွီး ကိုအောငျလှငျဦးက ပွောပွပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈမပြံ့နှံ့အောငျ ထိနျးခြုပျဖို့ ကွိုးပမျးနရေတဲ့ တရုတျနဲ့ ဟောငျကောငျက လမျးတှပေေါျမှာ ခွောကျကပျနသေလို ဈေးဆိုငျတှေ၊ လုပျငနျးတှလေညျး ပိတျထားရပါတယျ။ ဝါရှငျတနျအခွစေိုကျ Brookings Institution က သုတသေီ David Dollar ကတော့ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံ စီးပှားရေးမှာ သိသိသာသာ ရိုကျခတျနိုငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
“တရုတျနိုငျငံ GDP ရဲ့ ၃ ပုံ ၂ ပုံ လောကျရှိတဲ့ ကုနျထုတျလုပျငနျးတှကေို နောကျထပျ သီတငျး ၂ ပတျ၊ ၃ ပတျလောကျအထိ ဆကျနားထားရပါတယျ။ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှလေညျး စကျရုံတှကေို ပွနျမလာနိုငျကွပါဘူး။ ဒါကွောင့ျလညျး ၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာနှဈ ပထမ ၃ လပတျအပွငျ ဒုတိယ ၃ လပတျမှာလညျး စီးပှားရေးရလဒျတှေ သိပျမကောငျးဖို့က သခြောသလောကျပါ။”
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့မှုကွောင့ျ တရုတျနိုငျငံမှာ သာမက ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးမှာပါ ရိုတျခတျနိုငျတယျလို့လညျး Hong Kong Geo Securities အမှုဆောငျ အရာရှိခြုပျ Francis Lun က ပွောပါတယျ။
“ကမ်ဘာ့စီးပှားရေး ဖှံ့ဖွိုးမှုနှုနျး ၀ ဒသမ ၅ ရာခိုငျနှုနျးလောကျ လြော့သှားနိုငျပါတယျ။”
တရုတျအစိုးရ တာဝနျရှိသူတှကေတော့ ခရီးသှားလုပျငနျး အပါအဝငျ စီးပှားရေး လုပျငနျးတှမှော ထိခိုကျမှုတှေ ရှိနတောကို အသိအမှတျပွု ပွောဆိုထားကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး ရိုကျခတျမှုတှဟော ရတေိုကာလသာ ဖွဈမယျလို့လညျး အမြိုးသား ဖှံ့ဖွိုးရေးနဲ့ ပွုပွငျပွောငျးလဲရေး ကောျမရှငျ လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူး Lian Weiliang က ပွောပါတယျ။
“စီးပှားရေးမှာ ရိုကျခတျမှုတှဟော ကူးစကျမှု တားဆီးရေးနဲ့ ထိနျးခြုပျရေးမှာ တိုးတကျမှုတှနေဲ့ ရလဒျတှအေပေါျ အဓိကမူတညျနပေါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး ကနြောျ အလေးထားပွောခငြျတာကတော့ ရိုကျခတျမှုတှဟော ယာယီပဲ ဖွဈပါလိမ့ျမယျ။ တရုတျနိုငျငံရဲ့ စီးပှားရေး အခွခေံတှမှော အပွောငျးအလဲ မဖွဈနိုငျပါဘူး။”
ဒါပမေဲ့လညျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ စတငျပံြ့နှံ့ရာ Hubei ပွညျနယျက စတောျဘယျရီခွံပိုငျရှငျ Li Zimin တို့လို လုပျငနျးရှငျတှကေတော့ စီးပှားရေးမှာ ရိုကျခတျမှုတှကေို သိသိသာသာ ခံစားနရေတာပါ။
“စိတျဓာတျတော့ ကမြိပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး အခုကွုံနရေတဲ့ ကူးစကျမှုက လူတှဖေနျတီးတာ မဟုတျတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့လညျး ဘာမှတတျနိုငျတဲ့ ကိစ်စမဟုတျပါဘူး။”
တရုတျနိုငျငံပိုငျ မကာအိုမှာလညျး လောငျးကစားရုံတှကေို သီတငျး ၂ ပတျကွာ ပိတျမယ့ျအကွောငျး အငျ်ဂါနေ့ကပဲ ကွညောခဲ့တာပါ။ တရုတျနိုငျငံက ငှကွေေးတတျနိုငျသူတှနေဲ့ ပွည့ျနလေေ့ရှိတဲ့ မကာအိုက လောငျးကစားရုံတှကေို ပိတျထားဖို့ မကွညောခငျမှာ ကတညျးကလညျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ လူသူမရှိသလောကျ ဖွဈပါတယျ။
