[[Zawgyi/Unicode]]
တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ချင်းပြည်နယ် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ကနေ အိမ်နီးချင်း မကွေးတိုင်းဆောမြို့နယ်ဘက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြတဲ့ ပြည်တွင်းဒုက္ခသည်တွေဟာ သူတို့ပုန်းခိုတဲ့နေရာတွေဘက်မှာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကြောင့် နောက်ထပ်လုံခြုံမယ်ထင်တဲ့ နေရာတွေဆီ မကြာမကြာ ထပ်မံပြေးလွှား ရှောင်တိမ်းနေကြရပါတယ်။ သက်ကြီး ရွယ်အိုနဲ့ ကလေးငယ်တွေပါတဲ့ ဒုက္ခသည် ၁,၀၀၀ လောက် ဘေးလွတ် ရာကို ထပ်ခါ ထပ်ခါ ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့အတွက် စားရေရိက္ခာရှားပါး ပြတ်လပ်တဲ့ ဒုက္ခကို ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို နန်းလောဝ်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ချင်းပြည်နယ် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်နဲ့ နယ်ချင်းထိဆက်နေတဲ့ မကွေးတိုင်း ဆောမြို့နယ်ဘက်မှာ မေလထဲက ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည် ၁,၀၀၀ လောက်ရှိနေပါတယ်။ ငွေကြေးတတ်နိုင်တဲ့သူတချို့သာ အိမ်ငှားနေနိုင်ကြပေမယ့် စစ်ပြေးဒုက္ခသည် အများစုကတော့ ဘေးကင်းတယ်လို့ ယူဆရတဲ့ နေရာတွေမှာ ခိုလှုံနေထိုင်နေကြရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဲဒီနေရာတွေဘက် မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေရှိနေတာကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေ ထပ်မံထွက်ပြေးနေကြရပါတယ်။ ပုန်းခိုနေတဲ့ နေရာတနေရာကနေ နောက်တနေရာ ထွက်ပြေးပြောင်းရွှေ့ကြရတာကြောင့် ဒုက္ခမျိုးစုံကြုံတွေ့ နေရတယ်လို့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တဦးက ပြောပါတယ်။
“စစ်ပြေးရှောင်စခန်းမှာတောင်မှ စားနပ်ရိက္ခာတွေအစ အစစအရာရာ အခက်အခဲက ရှိလာတယ်။ အဲ့ဒါတောင် မပြီးသေးဘူး။ အခက်အခဲကြားထဲကနေ အဲ့မှာတောင်မှ အငြိမ် အတည်မနေရဘူး။ အခေါက်ခေါက် အခါခါ ထပ်ပြေးနေရတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့က ဒုက္ခတွေ အများကြီးဖြစ်လာတယ်။ အသက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ကလေးတွေနဲ့ ပြေးလွှားနေရတဲ့အခါကျတော့ စားနပ်ရိက္ခာတောင် အဆင်မပြေပါဘူးဆိုခါမှ ဆိုင်ကယ်ဖိုးတွေ ဆီဖိုးတွေအစ အရမ်းဒုက္ခများတယ်။ ဆိုင်ကယ်မရှိလို့ ခြေလျင်နဲ့ ပြေးနေရတဲ့ မိသားစုတွေလည်း ရှိနေတယ်။ အရမ်းအခက်အခဲရှိတယ်။”
ချင်းပြည်နယ် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ဘက်မှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလထဲကပြီး စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ချင်းပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ထဲက ဒေသခံတွေ ဆောမြို့နယ်ဘက်ကို ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြတာပါ။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လလောက်မှာတော့ ဆောမြို့နယ်ဘက်မှာလည်း ပြည်သူကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်တပ်ကြား တိုက်ပွဲတွေ စတင်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အခုဆို စစ်တပ် စစ်ကြောင်းတွေက ပစ်ခတ်ပြီး ရွာတွေထဲ ဝင်လာပြီဆိုရင် ဘေးလွတ်ရာမှာ ပုန်းနေကြရတယ်လို့ နောက်ထပ် စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ဒီမှာနေရတာလည်း မလုံခြုံပါဘူး။ သူတို့ စစ်ကြောင်းထွက်လာပြီဆိုတာနဲ့ ပြေးနေရတယ်၊ ရှောင်နေရတယ်။ ကလေးသူငယ်တွေနဲ့၊ သူတို့က ရွာထဲကို ဝင်လာတာနဲ့ သေနတ်ဖောက်ချတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်ကျရင် ကလေးတွေက အကုန်လုံးကြောက် လန့်နေကြတာပေ့ါနော်။ ကလေးတွေက အကုန်လုံး ရုန်ရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပြီးမှ အကုန်လုံး ပြေးရ လွှားရနဲ့ အဲ့လိုဖြစ်ကြတာနဲ့ အဆောင်တဆောင်ထဲကို အသံမထွက်အောင် အကုန် အဲ့လိုပုန်းရတာပေါ့နော်။”
အခုလို မကြာခဏ နေရာပြောင်းရွှေ့ ပုန်းခိုနေကြရတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေကြား နာမကျန်းဖြစ်သူ ရာချီရှိနေပြီး ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အင်မတန်လိုအပ်နေကြပါတယ်။ အစားအသောက်နဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ကောင်းကောင်းမရရှိလို့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်ထဲက အသက်ကြီးရင်းသူ ၄ ဦး သေဆုံးသွားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“လူများတဲ့အခါကျတော့ ဖျားတာရယ် နာတာရယ်၊ ချောင်းဆိုးတာ၊ ဝမ်းလျောဝမ်းပျက်ဖြစ်တာမျိုးကလည်း ခဏခဏကြုံနေရတယ်ခင်ဗျ။ လူဦးရေ တထောင်ထဲမှာဆိုလို့ရှိရင် ရာချီက အဲ့လိုတွေ ဖြစ်ကြတယ်။ ကျန်းမာရေးဆိုးလာတယ်ပေ့ါနော်။ သေတဲ့ဟာတွေကလည်း သေသွားတယ်၊ ကျနော်မျက်မြင်ကတော့ ၄ ယောက်ရှိသွားပြီ ခင်ဗျ။ အဲ့ဒီမှာ ဆေးခန်းတွေ ဆေးရုံတွေ မရှိတော့တဲ့အခါကျတော့ ဒီတိုင်းပဲငြိမ်ခံနေရတာပေါ့။ ဆေးကုသလို့လည်း မရတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ရောဂါနဲ့ သူတို့ပေါ့နော် သေသွားတယ်ပေါ့။”
၁ နှစ်နီးပါးကြာ အိုးအိမ်ပြစ်ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်အတွက် ဆန်၊ဆီ၊ဆား စတဲ့ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေ အလွန်လိုအပ်နေကြတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
“ဆန်၊ ဆီ၊ ဆားလေးနဲ့ ဆေးဝါးလေးကတော့ တကယ် ကျနော်တို့မှာ အခက်အခဲဖြစ်နေပါတယ်။ အခု ၄၊ ၅ လ ရှိပြီး အလှူရှင်မလာတဲ့အချိန်ကျတော့ ကျနော်တို့ လူပေါင်း ၁၀၀ ကျော်လေ၊ ၁၀၀ အထက်ပေါ့ အဲ့လိုရှိတဲ့ အချိန်မှာ ခြိုးခြံချွေတာ ပြီးမှပဲ စားနေရတယ်။ တခါတလေကျရင်တော့ ဟင်းကတော့ မုန်ညှင်းလေးတရွက် နှစ်ရွက်ကို ရေပေါလောနဲ့ စားရတဲ့အချိန်တွေလည်း ရှိတာပေါ့၊ လူများတဲ့အချိန် ကျတော့ အဲ့လိုလေးတွေ တော်တော်လေး အခက်အခဲရှိတယ်။”
ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ဘက်မှာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ အဘက်ဘက်က လမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့မှုတွေ အခုချိန်ထိ ဆက်ရှိနေတာမို့ ဒေသခံတွေဟာ နေရပ်ကို မပြန်ရဲကြသေးဘူးလို့ ပြောကြပါတယ်။
===========
[[Unicode]]
ခငြျး ကနျပကျလကျက ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျမြား ရိက်ခာပွတျလပျ
တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ခငြျးပွညျနယျ ကနျပကျလကျမွို့နယျကနေ အိမျနီးခငြျး မကှေးတိုငျးဆောမွို့နယျဘကျကို ထှကျပွေးခဲ့ကွတဲ့ ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျတှဟော သူတို့ပုနျးခိုတဲ့နရောတှဘေကျမှာ စဈရေးလှုပျရှားမှုတှကွေောင့ျ နောကျထပျလုံခွုံမယျထငျတဲ့ နရောတှဆေီ မကွာမကွာ ထပျမံပွေးလှှား ရှောငျတိမျးနကွေရပါတယျ။ သကျကွီး ရှယျအိုနဲ့ ကလေးငယျတှပေါတဲ့ ဒုက်ခသညျ ၁,၀၀၀ လောကျ ဘေးလှတျ ရာကို ထပျခါ ထပျခါ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့အတှကျ စားရရေိက်ခာရှားပါး ပွတျလပျတဲ့ ဒုက်ခကို ရငျဆိုငျနကွေရပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို နနျးလောဝျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ခငြျးပွညျနယျ ကနျပကျလကျမွို့နယျနဲ့ နယျခငြျးထိဆကျနတေဲ့ မကှေးတိုငျး ဆောမွို့နယျဘကျမှာ မလေထဲက ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနတေဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျ ၁,၀၀၀ လောကျရှိနပေါတယျ။ ငှကွေေးတတျနိုငျတဲ့သူတခြို့သာ အိမျငှားနနေိုငျကွပမေယ့ျ စဈပွေးဒုက်ခသညျ အမြားစုကတော့ ဘေးကငျးတယျလို့ ယူဆရတဲ့ နရောတှမှော ခိုလှုံနထေိုငျနကွေရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အဲဒီနရောတှဘေကျ မှာ စဈကောငျစီတပျတှေ စဈရေးလှုပျရှားမှုတှရှေိနတောကွောင့ျ ဒုက်ခသညျတှေ ထပျမံထှကျပွေးနကွေရပါတယျ။ ပုနျးခိုနတေဲ့ နရောတနရောကနေ နောကျတနရော ထှကျပွေးပွောငျးရှှေ့ကွရတာကွောင့ျ ဒုက်ခမြိုးစုံကွုံတှေ့ နရေတယျလို့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတဦးက ပွောပါတယျ။
“စဈပွေးရှောငျစခနျးမှာတောငျမှ စားနပျရိက်ခာတှအေစ အစစအရာရာ အခကျအခဲက ရှိလာတယျ။ အဲ့ဒါတောငျ မပွီးသေးဘူး။ အခကျအခဲကွားထဲကနေ အဲ့မှာတောငျမှ အငွိမျ အတညျမနရေဘူး။ အခေါကျခေါကျ အခါခါ ထပျပွေးနရေတဲ့အခါကတြော့ ကနြောျတို့က ဒုက်ခတှေ အမြားကွီးဖွဈလာတယျ။ အသကျကွီးရှယျအိုတှနေဲ့ ကလေးတှနေဲ့ ပွေးလှှားနရေတဲ့အခါကတြော့ စားနပျရိက်ခာတောငျ အဆငျမပွပေါဘူးဆိုခါမှ ဆိုငျကယျဖိုးတှေ ဆီဖိုးတှအေစ အရမျးဒုက်ခမြားတယျ။ ဆိုငျကယျမရှိလို့ ခွလေငြျနဲ့ ပွေးနရေတဲ့ မိသားစုတှလေညျး ရှိနတေယျ။ အရမျးအခကျအခဲရှိတယျ။”
ခငြျးပွညျနယျ ကနျပကျလကျမွို့နယျဘကျမှာ ၂၀၂၁ ခုနှဈ မလေထဲကပွီး စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ခငြျးပွညျသူ့ကာကှယျရေးအဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှဖွေဈခဲ့တာကွောင့ျ ကနျပကျလကျမွို့နယျထဲက ဒသေခံတှေ ဆောမွို့နယျဘကျကို ထှကျပွေး တိမျးရှောငျခဲ့ကွတာပါ။ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ဇှနျလလောကျမှာတော့ ဆောမွို့နယျဘကျမှာလညျး ပွညျသူကာကှယျရေးအဖှဲ့တှနေဲ့ စဈတပျကွား တိုကျပှဲတှေ စတငျဖွဈခဲ့ပါတယျ။ အခုဆို စဈတပျ စဈကွောငျးတှကေ ပဈခတျပွီး ရှာတှထေဲ ဝငျလာပွီဆိုရငျ ဘေးလှတျရာမှာ ပုနျးနကွေရတယျလို့ နောကျထပျ စဈပွေးဒုက်ခသညျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ဒီမှာနရေတာလညျး မလုံခွုံပါဘူး။ သူတို့ စဈကွောငျးထှကျလာပွီဆိုတာနဲ့ ပွေးနရေတယျ၊ ရှောငျနရေတယျ။ ကလေးသူငယျတှနေဲ့၊ သူတို့က ရှာထဲကို ဝငျလာတာနဲ့ သနေတျဖောကျခတြယျ။ အဲ့ဒီအခြိနျကရြငျ ကလေးတှကေ အကုနျလုံးကွောကျ လန့ျနကွေတာပေ့ါနောျ။ ကလေးတှကေ အကုနျလုံး ရုနျရငျးဆနျခတျဖွဈပွီးမှ အကုနျလုံး ပွေးရ လှှားရနဲ့ အဲ့လိုဖွဈကွတာနဲ့ အဆောငျတဆောငျထဲကို အသံမထှကျအောငျ အကုနျ အဲ့လိုပုနျးရတာပေါ့နောျ။”
အခုလို မကွာခဏ နရောပွောငျးရှှေ့ ပုနျးခိုနကွေရတဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှကွေား နာမကနြျးဖွဈသူ ရာခြီရှိနပွေီး ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု အငျမတနျလိုအပျနကွေပါတယျ။ အစားအသောကျနဲ့ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု ကောငျးကောငျးမရရှိလို့ စဈပွေးဒုက်ခသညျထဲက အသကျကွီးရငျးသူ ၄ ဦး သဆေုံးသှားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“လူမြားတဲ့အခါကတြော့ ဖြားတာရယျ နာတာရယျ၊ ခြောငျးဆိုးတာ၊ ဝမျးလြောဝမျးပကြျဖွဈတာမြိုးကလညျး ခဏခဏကွုံနရေတယျခငျဗြ။ လူဦးရေ တထောငျထဲမှာဆိုလို့ရှိရငျ ရာခြီက အဲ့လိုတှေ ဖွဈကွတယျ။ ကနြျးမာရေးဆိုးလာတယျပေ့ါနောျ။ သတေဲ့ဟာတှကေလညျး သသှေားတယျ၊ ကနြောျမကြျမွငျကတော့ ၄ ယောကျရှိသှားပွီ ခငျဗြ။ အဲ့ဒီမှာ ဆေးခနျးတှေ ဆေးရုံတှေ မရှိတော့တဲ့အခါကတြော့ ဒီတိုငျးပဲငွိမျခံနရေတာပေါ့။ ဆေးကုသလို့လညျး မရတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ရောဂါနဲ့ သူတို့ပေါ့နောျ သသှေားတယျပေါ့။”
၁ နှဈနီးပါးကွာ အိုးအိမျပွဈထှကျပွေးနကွေရတဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျအတှကျ ဆနျ၊ဆီ၊ဆား စတဲ့ အခွခေံစားသောကျကုနျတှေ အလှနျလိုအပျနကွေတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
“ဆနျ၊ ဆီ၊ ဆားလေးနဲ့ ဆေးဝါးလေးကတော့ တကယျ ကနြောျတို့မှာ အခကျအခဲဖွဈနပေါတယျ။ အခု ၄၊ ၅ လ ရှိပွီး အလှူရှငျမလာတဲ့အခြိနျကတြော့ ကနြောျတို့ လူပေါငျး ၁၀၀ ကြောျလေ၊ ၁၀၀ အထကျပေါ့ အဲ့လိုရှိတဲ့ အခြိနျမှာ ခွိုးခွံခြှတော ပွီးမှပဲ စားနရေတယျ။ တခါတလကေရြငျတော့ ဟငျးကတော့ မုနျညှငျးလေးတရှကျ နှဈရှကျကို ရပေေါလောနဲ့ စားရတဲ့အခြိနျတှလေညျး ရှိတာပေါ့၊ လူမြားတဲ့အခြိနျ ကတြော့ အဲ့လိုလေးတှေ တောျတောျလေး အခကျအခဲရှိတယျ။”
ကနျပကျလကျမွို့နယျဘကျမှာ ပဈခတျတိုကျခိုကျမှုတှနေဲ့ အဘကျဘကျက လမျးကွောငျးပိတျဆို့မှုတှေ အခုခြိနျထိ ဆကျရှိနတောမို့ ဒသေခံတှဟော နရေပျကို မပွနျရဲကွသေးဘူးလို့ ပွောကွပါတယျ။
===========
