[[Zawgyi/Unicode]]
၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီနဲ့ လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ကိုဖြိုးဇေယျာသော်တို့ရဲ့ သေဒဏ် အမိန့်ကို အထက်တရားရုံးအဆင့်ဆင့်အပါအဝင် စစ်ကောင်စီဘက်ကပါ အတည်ပြုလိုက်ပြီလို့ စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရသူက ပြောပါတယ်။ အကျဉ်းထောင်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ ဆက်ပြီး ဆောင်ရွက်သွားဖို့ရှိမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုသားညွန့်ဦးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အကြမ်းဖက်မှုဥပဒေပုဒ်မတွေနဲ့ တရားစွဲထားတဲ့ ကိုဂျင်မီနဲ့ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်တို့ကို ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်ကတည်းက စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်ခဲ့တာပါ။ အမိန့်ချတဲ့ တရားရုံးဘက်ကတင်ပြလာတဲ့ သေဒဏ်အမိန့်ကို အထက်တရားရုံးအဆင့်ဆင့်အပါအဝင် စစ်ကောင်စီဘက်ကပါ အတည်ပြုပြီးဖြစ်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“နောက်ဆုံးအဆင့်မှာ အသနားခံစာတင်ရတာရှိတယ်။ အသနားခံစာသည် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ အဆင့်ဆင့်ကို တင်ရတာဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက အသနားခံစာကို ပလပ်လိုက်ပြီဆိုရင် ကျနော်တို့သေဒဏ်ကို အကောင်အထည်ဖော်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနောက်ဆုံးအဆင့်ထိပြီးပြီးဖြစ်ပါတယ်။”
တရားရုံးသဘောသဘာဝအရ သေဒဏ်ပေးခံရသူတွေရဲ့သေဒဏ်အမိန့်ကို အမိန့်ချတဲ့တရားရုံးဘက်က ကာယကံရှင်ရဲ့ သဘောထားမပါဘဲလည်း အထက်တရားရုံးအဆင့်ဆင့်နဲ့ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲအဆင့်တွေရဲ့ အတည်ပြုချက်ယူရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သေဒဏ်စီရင်ချက်ကို ကြိုးမိန့်ပေးတာက ၁၉၈၉ ခုနှစ် မတ်လ တုန်းကနောက်ဆုံးဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံတွေကို ကြိုးပေးကွပ်မျက်ခဲ့တာကတော့ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တုန်းက ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးနဲ့ ၁၉၇၇ ခုနှစ်မှာ ဗိုလ်ကြီးအုန်းကျော်မြင့်တို့ကို သေဒဏ်ကွပ်မျက်တာ နောက်ဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း သေဒဏ်ကြိုးမိန့်ပေးခံရသူတွေကိုတော့ ကွပ်မြက်စီရင်တာမရှိဘဲ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အမိန့်တွေနဲ့ နှစ်ရှည်ထောင်ဒဏ်တွေ ပြောင်းခဲ့ပါတယ်။
သေဒဏ်အပြစ်ဒဏ်ကို စီရင်ကွပ်မျက်တဲ့အထိ ပြန်လည်ကျင့်သုံးမသုံး ဗွီအိုအေကမေးမြန်းပေမယ့် ဒီ အပေါ်စစ်ကောင်စီဘက်က ဘာမှတ်ချက်မှမပေးသလို ဘယ်နေ့မှာ ကြိုးမိန့်ပေးမယ်ဆိုတာကို အတိအကျမပြောဘဲ အကျဉ်းထောင်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေအတိုင်း ဆက်လုပ်သွားမယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
“မှန်ပါတယ်။ ကျနော်တို့အကျဉ်းထောင်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်းဆောင်ရွက်ပါမယ်။ သေဒဏ် ဆောင် ရွက်တာမှာ အကျဉ်းထောင်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းရှိပြီးဖြစ်ပါတယ်။ သေဒဏ်ချမှတ်ခံရသူတွေ သေဒဏ်မဆောင်ရွက်မီမှာ လုပ်ဆောင်ရမယ့်လုပ်ငန်းတွေရှိပါတယ်။ ဒီအခွင့်အရေးလုပ်ဆောင်ရ မှာကို အကျဉ်းထောင်စည်းမျဉ်းတွေအတိုင်းဆောင်ရွက်သွားပါမယ်။”
အခုလို သေဒဏ်ကို အတည်ပြု ကြိုးမိန့်ပေးတာနဲ့ပတ်သတ်လို့တော့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်နိုင်ဖွယ်မရှိဘူးယူဆမှုတွေရှိသလို ဒီလိုလုပ်မယ်ဆိုရင်က ပြဿနာပိုကြီးထွားအောင်လုပ်ဆောင်တာဖြစ်တယ်လို့ ယူဆချက်တွေလည်းရှိပါတယ်။
သေဒဏ်ကျခံသူတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အဆင့်ဆင့်လုပ်ကိုင်ရတဲ့ လုပ်နည်းလုပ်ဟန်တွေအကြောင်း ရှေ့နေတဦးကအခုလိုပြောပါတယ်။
“အခုနကဆရာပြောသလို ခရိုင်ကနေတိုင်း၊ တိုင်းကနေပြန်ခေါ်ပြီးမှ ပထမအတည်ပြုတာ။ အတည်ပြုပြီးပြီးချင်း အယူခံဆက်သွားရတာ။ အခုဟာက အယူခံက ကာယကံရှင်က မတင်လို့ရှိရင်လည်းပဲ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးမှာ တင်ပေးရတယ်။ အဲဒါတင်ပေးပြီးလို့ ပ-လပ်လိုက်ပြီဆိုကြပါစို့၊ ...ပယ်လိုက်ပြီဆိုရင် သူတို့ နေ့ကောင်းရက်သာရွေးတာပေါ့။ ...ကြိုတင်စီမံချက်တွေချရတယ်။ ...ပယ်လိုက်ပြီဆိုရင် နှစ်လလောက်ကျန်တယ်။ ထောင်ထဲမှာ ကြိုးပေးတဲ့ process က လွယ်လွယ်လေးနဲ့မရဘူး။ အခုက ခြောက်ချင်ရင်လည်းလုပ်တာ။ ကြိုးသမားတွေ...ကြီးဝင်တယ်၊ ကြိုးတွေကျစ်နေပြီတဲ့...၊....ကြောက်အောင်ခြောက်တာလည်းဟုတ်မှာပေါ့။ ၇၅ % လောက်ကတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။”
ဦးကျော်မင်းယု(ခ)ကိုဂျင်မီ ကို အကြမ်းဖက်ပုဒ်မ-၄၉(က) ၊ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေမှာ ပါဝင်အကြံပေးမှု အကြမ်းဖက်ပုဒ်မ-၅၀(ဈ) ၊ အကြမ်းဖက်ပုဒ်မ-၅၀(ည) ငွေရေးကြေးရေးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှု တို့နဲ့စွပ်စွဲကာ အခုလိုအမိန့်ချတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဦးဖြိုးဇေယျာ်သော်(ခ) မောင်ကျော် ကို အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ ၄၉(က) အရ အကြမ်းဖက်အုပ်စုတခုခုကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် လက်နက်ပစ္စည်းတွေ သိမ်းဆည်းထားမှု၊ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုတွေမှာ ပါဝင် အကြံပေးမှု၊ အကြမ်း ဖက်ပုဒ်မ ၅၀(ဈ) ၊အကြမ်းဖက်ပုဒ်မ ၅၀ (ည)အရ အလှူငွေတွေကောက်ခံပြီး အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းတွေအတွက် လက်နက်ခဲယမ်းဝယ်ယူခြင်း၊ လိုင်စင်မဲ့ယာဉ် ဝယ်ယူခြင်း၊ ငွေကြေးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုတွေလုပ်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲကာ အခုလို သေဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ ရတာဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာအဖွဲ့(Amnesty International)ကထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ကမ္ဘာတဝန်းသေဒဏ်ပေးမှုကို လေ့လာစောင့်ကြည့်တဲ့အစီရင်ခံစာမှာတော့ လက်ရှိမှာ မြန်မာပြည်တွင်းမှာ စစ်ခုံရုံးတွေကနေ သေဒဏ်ချမှတ်ခံထားရသူ ၉၀ နီးပါးအထိရှိနေတာကြောင့် ဒါဟာ အရင်နှစ်တွေကထက် ၈ ဆနီးပါးမြင့်တက်လာပြီး စစ်အာဏာသိမ်းမှုအောက်က မြန်မာနိုင်ငံတွင်း သေဒဏ်အပြစ်ဒဏ်ချမှတ်နှုန်းဟာ စိုးရိမ်ဖွယ်မြင့်တက်လာနေတယ်လို့ ထောက်ပြထားပါတယ်။
===========
[[Unicode]]
ကိုဂငြျမီနဲ့ ကိုဖွိုးဇယြောသောျတို့ရဲ့ သဒေဏျပွဈဒဏျမြား စဈကောငျစီအတညျပွု
၈၈ မြိုးဆကျကြောငျးသားခေါငျးဆောငျ ကိုဂငြျမီနဲ့ လှှတျတောျအမတျဟောငျး ကိုဖွိုးဇယြောသောျတို့ရဲ့ သဒေဏျ အမိန့ျကို အထကျတရားရုံးအဆင့ျဆင့ျအပါအဝငျ စဈကောငျစီဘကျကပါ အတညျပွုလိုကျပွီလို့ စဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရသူက ပွောပါတယျ။ အကဉြျးထောငျလုပျထုံးလုပျနညျးအရ ဆကျပွီး ဆောငျရှကျသှားဖို့ရှိမယျလို့ စဈကောငျစီက ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျက သတငျးပေးပို့ထားတာကို ကိုသားညှန့ျဦးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
အကွမျးဖကျမှုဥပဒပေုဒျမတှနေဲ့ တရားစှဲထားတဲ့ ကိုဂငြျမီနဲ့ ကိုဖွိုးဇယြောသောျတို့ကို ဇနျနဝါရီ ၂၁ ရကျကတညျးက စဈခုံရုံးက သဒေဏျခမြှတျခဲ့တာပါ။ အမိန့ျခတြဲ့ တရားရုံးဘကျကတငျပွလာတဲ့ သဒေဏျအမိန့ျကို အထကျတရားရုံးအဆင့ျဆင့ျအပါအဝငျ စဈကောငျစီဘကျကပါ အတညျပွုပွီးဖွဈတယျလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“နောကျဆုံးအဆင့ျမှာ အသနားခံစာတငျရတာရှိတယျ။ အသနားခံစာသညျ နိုငျငံတောျအကွီးအကဲ အဆင့ျဆင့ျကို တငျရတာဖွဈတယျ။ နိုငျငံတောျအကွီးအကဲက အသနားခံစာကို ပလပျလိုကျပွီဆိုရငျ ကနြောျတို့သဒေဏျကို အကောငျအထညျဖောျမှာဖွဈပါတယျ။ ဒီနောကျဆုံးအဆင့ျထိပွီးပွီးဖွဈပါတယျ။”
တရားရုံးသဘောသဘာဝအရ သဒေဏျပေးခံရသူတှရေဲ့သဒေဏျအမိန့ျကို အမိန့ျခတြဲ့တရားရုံးဘကျက ကာယကံရှငျရဲ့ သဘောထားမပါဘဲလညျး အထကျတရားရုံးအဆင့ျဆင့ျနဲ့ နိုငျငံတောျအကွီးအကဲအဆင့ျတှရေဲ့ အတညျပွုခကြျယူရပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ သဒေဏျစီရငျခကြျကို ကွိုးမိန့ျပေးတာက ၁၉၈၉ ခုနှဈ မတျလ တုနျးကနောကျဆုံးဖွဈတယျလို့သိရပါတယျ။ နိုငျငံရေးအတိုကျအခံတှကေို ကွိုးပေးကှပျမကြျခဲ့တာကတော့ ၁၉၇၆ ခုနှဈတုနျးက ကြောငျးသားခေါငျးဆောငျဆလိုငျးတငျမောငျဦးနဲ့ ၁၉၇၇ ခုနှဈမှာ ဗိုလျကွီးအုနျးကြောျမွင့ျတို့ကို သဒေဏျကှပျမကြျတာ နောကျဆုံးဖွဈပါတယျ။ နောကျပိုငျး သဒေဏျကွိုးမိန့ျပေးခံရသူတှကေိုတော့ ကှပျမွကျစီရငျတာမရှိဘဲ လှတျငွိမျးခမြျးသာခှင့ျအမိန့ျတှနေဲ့ နှဈရှညျထောငျဒဏျတှေ ပွောငျးခဲ့ပါတယျ။
သဒေဏျအပွဈဒဏျကို စီရငျကှပျမကြျတဲ့အထိ ပွနျလညျကငြ့ျသုံးမသုံး ဗှီအိုအကေမေးမွနျးပမေယ့ျ ဒီ အပေါျစဈကောငျစီဘကျက ဘာမှတျခကြျမှမပေးသလို ဘယျနေ့မှာ ကွိုးမိန့ျပေးမယျဆိုတာကို အတိအကမြပွောဘဲ အကဉြျးထောငျလုပျထုံးလုပျနညျးတှအေတိုငျး ဆကျလုပျသှားမယျလို့ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
“မှနျပါတယျ။ ကနြောျတို့အကဉြျးထောငျလုပျထုံးလုပျနညျးအတိုငျးဆောငျရှကျပါမယျ။ သဒေဏျ ဆောငျ ရှကျတာမှာ အကဉြျးထောငျလုပျထုံးလုပျနညျးရှိပွီးဖွဈပါတယျ။ သဒေဏျခမြှတျခံရသူတှေ သဒေဏျမဆောငျရှကျမီမှာ လုပျဆောငျရမယ့ျလုပျငနျးတှရှေိပါတယျ။ ဒီအခှင့ျအရေးလုပျဆောငျရ မှာကို အကဉြျးထောငျစညျးမဉြျးတှအေတိုငျးဆောငျရှကျသှားပါမယျ။”
အခုလို သဒေဏျကို အတညျပွု ကွိုးမိန့ျပေးတာနဲ့ပတျသတျလို့တော့ လုပျထုံးလုပျနညျးအရ မွနျမွနျဆနျဆနျ လုပျနိုငျဖှယျမရှိဘူးယူဆမှုတှရှေိသလို ဒီလိုလုပျမယျဆိုရငျက ပွူနာပိုကွီးထှားအောငျလုပျဆောငျတာဖွဈတယျလို့ ယူဆခကြျတှလေညျးရှိပါတယျ။
သဒေဏျကခြံသူတှနေဲ့ပတျသကျလို့ အဆင့ျဆင့ျလုပျကိုငျရတဲ့ လုပျနညျးလုပျဟနျတှအေကွောငျး ရှေ့နတေဦးကအခုလိုပွောပွလာတာပါ။
“အခုနကဆရာပွောသလို ခရိုငျကနတေိုငျး၊ တိုငျးကနပွေနျခေါျပွီးမှ ပထမအတညျပွုတာ။ အတညျပွုပွီးပွီးခငြျး အယူခံဆကျသှားရတာ။ အခုဟာက အယူခံက ကာယကံရှငျက မတငျလို့ရှိရငျလညျးပဲ ပွညျထောငျစုရှေ့နခြေုပျရုံးမှာ တငျပေးရတယျ။ အဲဒါတငျပေးပွီးလို့ ပ-လပျလိုကျပွီဆိုကွပါစို့၊ ...ပယျလိုကျပွီဆိုရငျ သူတို့ နေ့ကောငျးရကျသာရှေးတာပေါ့။ ...ကွိုတငျစီမံခကြျတှခေရြတယျ။ ...ပယျလိုကျပွီဆိုရငျ နှဈလလောကျကနြျတယျ။ ထောငျထဲမှာ ကွိုးပေးတဲ့ process က လှယျလှယျလေးနဲ့မရဘူး။ အခုက ခွောကျခငြျရငျလညျးလုပျတာ။ ကွိုးသမားတှေ...ကွီးဝငျတယျ၊ ကွိုးတှကေစြျနပွေီတဲ့...၊....ကွောကျအောငျခွောကျတာလညျးဟုတျမှာပေါ့။ ၇၅ % လောကျကတော့ မဖွဈနိုငျဘူး။”
ဦးကြောျမငျးယု(ခ)ကိုဂငြျမီ ကို အကွမျးဖကျပုဒျမ-၄၉(က) ၊ အကွမျးဖကျတိုကျခိုကျမှုတှမှော ပါဝငျအကွံပေးမှု အကွမျးဖကျပုဒျမ-၅၀(ဈ) ၊ အကွမျးဖကျပုဒျမ-၅၀(ည) ငှရေေးကွေးရေးဆိုငျရာ ထောကျပံ့မှု တို့နဲ့စှပျစှဲကာ အခုလိုအမိန့ျခတြာ ဖွဈပါတယျ။
ဦးဖွိုးဇယြောျသောျ(ခ) မောငျကြောျ ကို အကွမျးဖကျတိုကျဖကြျရေး ဥပဒပေုဒျမ ၄၉(က) အရ အကွမျးဖကျအုပျစုတခုခုကို ထောကျပံ့ရနျအတှကျ လကျနကျပစ်စညျးတှေ သိမျးဆညျးထားမှု၊ အကွမျးဖကျ တိုကျခိုကျမှုတှမှော ပါဝငျ အကွံပေးမှု၊ အကွမျး ဖကျပုဒျမ ၅၀(ဈ) ၊အကွမျးဖကျပုဒျမ ၅၀ (ည)အရ အလှူငှတှေကေောကျခံပွီး အကွမျးဖကျလုပျငနျးတှအေတှကျ လကျနကျခဲယမျးဝယျယူခွငျး၊ လိုငျစငျမဲ့ယာဉျ ဝယျယူခွငျး၊ ငှကွေေးဆိုငျရာ ထောကျပံ့မှုတှလေုပျခဲ့တယျလို့ စှပျစှဲကာ အခုလို သဒေဏျခမြှတျခံခဲ့ ရတာဖွဈပါတယျ။
နိုငျငံတကာလှတျငွိမျးခမြျးသာအဖှဲ့(Amnesty International)ကထုတျပွနျထားတဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ကမ်ဘာတဝနျးသဒေဏျပေးမှုကို လေ့လာစောင့ျကွည့ျတဲ့အစီရငျခံစာမှာတော့ လကျရှိမှာ မွနျမာပွညျတှငျးမှာ စဈခုံရုံးတှကေနေ သဒေဏျခမြှတျခံထားရသူ ၉၀ နီးပါးအထိရှိနတောကွောင့ျ ဒါဟာ အရငျနှဈတှကေထကျ ၈ ဆနီးပါးမွင့ျတကျလာပွီး စဈအာဏာသိမျးမှုအောကျက မွနျမာနိုငျငံတှငျး သဒေဏျအပွဈဒဏျခမြှတျနှုနျးဟာ စိုးရိမျဖှယျမွင့ျတကျလာနတေယျလို့ ထောကျပွထားပါတယျ။
===========
