ဒီတပတ္ ျမန္မာ့အေရး မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈရွိမရွိ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးမွ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကို စဥ္းစားပါလို႔ တခ်ဳိ ႔ကေျပာဆုိေနခ်ိန္မွာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက TUC (Trades Union Congress) အလုပ္သမားမ်ားသမဂၢမ်ား ကြန္ဂရက္ကေတာ့ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈေတြ ရပ္ဆိုင္းၿပီးမွ စဥ္းစားဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး UK TUC ရဲ ႔ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ညႊန္းၾကားေရးမွဴး Ben Moxhem ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဘာျဖစ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ၊ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဆက္လက္ထားရွိဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာရသလဲ။
Ben Moxhem ။ ။ ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္က ဒီလိုပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ အားတက္စရာေကာင္းတဲ့ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈတခ်ဳိ ႔ကို ရုတ္သိမ္းသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေနရာ အႏံွအျပားမွာ အတင္းအဓမၼအလုပ္ခိုင္းေစမႈေတြက ရွိေနဆဲပါ။ ဒါေတြကို အစိုးရက ျပဳျပင္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ တျခားေသာ အစိုးရေတြကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒီလို သိပ္ဆိုးဝါးျပင္းထန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနသမွ်၊ တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာျခင္း မရွိသမွ်၊ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကို မရုတ္သိမ္းၾကပါနဲ႔အုန္းလို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနမွာ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္မႈအတြက္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈဆိုတဲ့ နည္းလမ္းတခုပဲ ရွိပါသလား။ တျခားအကူအညီေပးတဲ့ နည္းလမ္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး သင္တန္းေပးဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ပ့ံပိုးမႈေတြ ကမ္းလွမ္းၿပီးေတာ့ အစိုးရနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံတဲ့နည္းေတြနဲ႔ မႀကိဳးစားသင့္ေပဘူးလား။
Ben Moxhem ။ ။ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေတြက အင္မတန္ သင့္ေတာ္တဲ့ အႀကံဥာဏ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢက ျမန္မာအရာရွိႀကီး ၉၀ ေလာက္အေပၚ ျပည္ဝင္ခြင့္ ဗီဇာရုတ္သိမ္းခဲ့တာကို ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါ သေဘာထား မွန္ကန္မႈကို ျပသျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ လက္ခံပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဆက္လက္ျဖစ္ထြန္းဖို႔ အားေပးမႈတရပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ စာနာမႈဆုိင္ရာ အေထာက္အပံ့ေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္းမြန္ေရး အေထာက္အပံ့ေတြ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္ထြန္းဖို႔ ကူညီပံ့ပိုးတာေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကို ရုတ္သိမ္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့။ ဥပမာ သစ္လုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ လုပ္ငန္းတို႔မွာ ဥေရာပ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကစၿပီးေတာ့ ထုတ္ယူတဲ့အဆင့္ကေန သြားေရာက္ျမဳပ္ႏံွၾကမယ္ဆိုရင္ အဲဒီေဒသေတြမွာ အတင္းအဓမၼ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈေတြ၊ အလုပ္သမားသမဂၢကို ပိတ္ပင္ထားတာေတြ၊ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြကို ျမန္မာစစ္တပ္က တုိက္ခိုက္တာေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြကို မကိုင္တြယ္ မေျဖရွင္းဘဲနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢအေနနဲ႔ အဲဒီနယ္ပယ္ေတြမွာ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏံွမႈ မလုပ္သင့္ေသးပါဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ TUC အေနနဲ႔ ေထာက္ခံတင္ျပထားတာက sanction အားလံုးကုိ ဆက္ထားဖို႔ လႊမ္းၿခံဳေျပာေနတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လုပ္ငန္းတခုခ်င္းအလိုက္ စီစစ္ၿပီးေတာ့ ထိခုိက္မႈသိပ္ရွိတဲ့ ေနရာေတြကိုသာ ေရြးၿပီး sanction ေတြ ဆက္ထားသင့္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလား။
Ben Moxhem ။ ။ တိုးတက္မႈေတြ တခုၿပီးတခုရွိလာလို႔ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကို တျဖည္းျဖည္း ရုတ္သိမ္းသင့္တဲ့ သေဘာပါ။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာမႈအတြက္ ဆုခ်သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈအားလံုးကိုေတာ့ တခ်က္တည္းနဲ႔ မရုတ္သိမ္းသင့္ပါဘူး။ ဥေရာပသမဂၢအေနနဲ႔ ဧၿပီလမွာ စည္းေဝးၿပီး ျမန္မာအစိုးရက အတင္းအဓမၼ အလုပ္ၾကမ္းခိုင္းေစမႈကို မဖ်က္သိမ္းဘဲ sanction အားလံုးရုတ္သိမ္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္ရင္ေတာ့ ဒါဟာ မလုပ္သင့္တဲ့ကိစၥပါ။ ILO ရဲ ႔ ႏိုဝင္ဘာလတုန္းက တင္ျပခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာမွာဆုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနရာတုိင္းမွာ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈေတြ ရွိေနဆဲလို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥေရာပသမဂၢ၊ ILO နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတုိ႔ အတူတူထိုင္ၿပီး အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ Action Plan လုပ္ငန္းအစီအစဥ္တရပ္ ခ်မွတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါကို ျမန္မာအစိုးရက အရင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါေစ။ အဲဒီၾကမွ အေရးႀကီးတဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ရုတ္သိမ္းရပါလိမ့္မယ္။ အျပန္အလွန္သေဘာပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ သေဘာထားဆန္တဲ့ ေမးခြန္းတခု ေမးပါရေစ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္မႈဟာ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးထက္ ဦးစြာျဖစ္ထြန္းဖို႔ လိုအပ္ပါသလား။ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးထက္ ဦးစြာ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ပါသလား။ ဒီႏွစ္ခုက တခ်ိန္တည္းမွာ တၿပိဳင္တည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကားၿပီးမွ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ယူႏိုင္ပါသလား။
Ben Moxhem ။ ။ သိပ္ေမးသင့္တဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေရးတုိ႔ဟာ အရွိန္အဟုန္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ တခုနဲ႔တခု ဆက္ႏႊယ္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ သြားေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခု တခုနဲ႔တခု ဆက္စပ္မႈရွိေနတယ္ဆိုတာကေတာ့ လံုးဝေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခြင့္ျပဳတာ။ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္တာေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ သူတို႔ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အင္အားတရပ္ ျဖစ္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အလားတူစြာပါပဲ အလုပ္သမားသမဂၢ လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အျပည့္အဝ၊ တရားဝင္ခြင့္ျပဳသင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ လူမႈေရးတရားမွ်တမႈ ထြန္းကားေရးအတြက္ တကယ့္ကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ အလုပ္သမားေတြရဲ ႔အသံကို ေပၚထြက္လာေစပါလိမ့္မယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီႏွစ္ခုဟာ လက္ခ်င္းခ်ိတ္ေနတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ ျပႆနာက အရင္ အစိုးရတုန္းက အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတစုကေန ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ဘာမွလုပ္ခ်င္တဲ့ သေဘာမျပခဲ့တာ။ သိပ္ကိုတြန္႔ဆုတ္ေနခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ဖို႔ ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္အႀကံဥာဏ္တခ်ဳိ ႔လည္း ၾကားရပါေသးတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ေကာင္းမြန္ ထြန္းကားေစခ်င္သူေတြအေနနဲ႔၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ျပည္ပက ဖိအားေပးေနၾကမယ့္အစား ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံၿပီး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ေနရာေတြ - အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသားေဒသ နယ္စြန္နယ္ျဖားေတြကို ကိုယ္တိုင္သြားၾကပါ။ အဲဒီမွာ ျပဳျပင္စရာေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ္တုိင္လုပ္ေဆာင္ၾကပါ။ ျပဳျပင္ၾကပါလို႔ အႀကံေပးေနတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးကို ခင္မ်ားတို႔အေနနဲ႔ လုပ္သင့္တယ္လို႔ မထင္ဘူးလား။
Ben Moxhem ။ ။ ေသခ်ာပါတယ္။ လုပ္သင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပင္ပကေန ဖိအားေပးေနရတာက က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္းက တိုက္တြန္းလို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္မွသာ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္မႈအတြက္ ထိေရာက္မႈအရွိဆံုး ျဖစ္မယ္လို႔ သူတုိ႔က ဆိုပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီလုိ လုပ္ေနေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲကို အလုပ္သမားသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ေတြ အမ်ားႀကီးေရာက္ေနပါတယ္။ အျပဳသေဘာ တုိးတက္မႈေတြရွိေအာင္ ကြင္းဆင္းလုပ္ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမ်ဳိးသာ ဆက္ၿပီးျဖစ္ထြန္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ပိုၿပီရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တခု ေျပာခ်င္တာက အရင္တုန္းကဆုိရင္ ခင္မ်ားေျပာတဲ့ တုိင္းရင္းသားေဒသတခ်ဳိ ႔ကို သြားေရာက္ခြင့္ မရွိခဲ့တာ အင္မတန္ စိတ္ပ်က္ခဲ့ရပါတယ္။ ILO ရဲ ႔ ေထာက္ခံတင္ျပခ်က္နဲ႔ အဲဒီေဒသေတြနဲ႔ စစ္ျဖစ္ပြါးတဲ့ေနရာေတြဆီ သြားေရာက္ခြင့္ရဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေပမယ့္ ဟိုတုန္းက အစိုးရက လံုးဝတြန္႔ဆုတ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အခုလို အေျခအေနေကာင္းေတြ ဆက္ၿပီးျဖစ္ထြန္းေနရင္ေတာ့ ခင္မ်ားေျပာတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအတုိင္း က်ေနာ္တို႔ တကယ္လုပ္မွာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ UK TUC က ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး William Hague ကို ေပးတဲ့စာထဲမွာ sister organization လို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ FTUB ျမန္မာႏိုင္ငံအလုပ္သမား သမဂၢအဖြဲ႔ခ်ုပ္ ဆိုပါေတာ့။ အဲဒီအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို ဝင္ေရာက္ၿပီး တရားဝင္မွတ္ပံုတင္ၿပီး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ အလားအလာ ရွိေနၿပီလား။ ျမန္မာအစိုးရက သူ႔ရဲ ႔ အဓိကၿပိဳင္ဘက္ သူကို အဓိကစိန္ေခၚခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကိုေတာင္ အခုအခါမွာ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ေရွ ႔တိုးေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။
Ben Moxhem ။ ။ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာတခ်ဳိ ႔ ရွိေနပါေသးတယ္။ တခုကေတာ့ လူတိုင္း ႀကိဳဆုိၾကတယ့္ အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္း ဥပေဒ - Labor Organization Law ကို တရားဝင္အတည္မျပဳေသးတဲ့ကိစၥပါ။ ဒီဥပေဒကို ျဖစ္ႏုိင္သမွ် အျမန္ဆံုး ျပဌာန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ေနာက္တခုက အဲဒီ ဥပေဒထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမား ဥပေဒ အဆင့္အတန္းေတြနဲ႔ ကိုက္ညီမႈမရွိေသးတဲ့ အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးပါေနပါတယ္။ ဒါလည္း စိတ္မခ်ရတဲ့အခ်က္ပါ။ ဒီအခ်က္ေတြ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္လည္း အျမန္ဆံုး ေဆြးေႏြးဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ခင္မ်ားေမးခြန္းကို တုိက္ရိုက္ေျဖဆုိရမယ့္ဆိုရင္ေတာ့ FTUB ကို အရင္ အစိုးရက အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။ ဆိုေတာ့ သူတုိ႔ျမန္မာျပည္ ျပန္သြားရင္ သူတုိ႔ လံုၿခံဳမႈရရွိဖို႔နဲ႔ တရားဝင္မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ရရွိဖို႔အတြက္ အာမခံခ်က္ လိုအပ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ နားလည္းသေလာက္ေတာ့ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းတာေတြ ရွိေနဆဲလို႔ ထင္ပါတယ္။ တုိးတက္မႈ ရွိလာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပထမအခ်က္ကေတာ့ အလုပ္သမားဥပေဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ တခ်ဳိ ႔ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တရဲ ႔လားဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီးမွ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ရုတ္သိမ္းဖို႔ စဥ္းစားပါလို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ေျပာတဲ့အထဲမွာ သူတုိ႔ရဲ ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈ မပါဝင္ေတာ့သလိုပါပဲ။ ခင္မ်ားတုိ႔ Trades Union Congress ကသာ ဒီကိစၥကို အဓိကထားေနတာပါ။
Ben Moxhem ။ ။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ ရုတ္သိမ္းေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ ေနာက္ဆံုးသေဘာထား မွတ္ခ်က္ကို က်ေနာ္တုိ႔ မၾကားရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ အရင္တုန္းက သေဘာေပါက္ထားတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက သိပ္အေလာတႀကီး မျဖစ္သင့္ဘူးဆိုတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိႀကီးစြာနဲ႔ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ လုပ္ၾကဖို႔ ေျပာတယ္လို႔လည္း သိထားပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္းကလည္း ဒီသေဘာထားကို ေထာက္ခံထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္းေတြကို အထူးအေလးထားပါတယ္။ သူတုိ႔ေျပာတာကိုလည္း နားေထာင္ပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥ၊ ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥနဲ႔ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရးကိစၥေတြကို sanction ရုတ္သိမ္းဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ေတာင္မွ မကိုက္ညီေသးပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ ရွိေနေသးပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳကာလမွာလည္း ေျပာစရာေတြ ႀကံုရသလို။ တုိင္းရင္းသားေတြ နဲ႔ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ ဆိုေတာ့ EU ရဲ ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကိုေတာင္မွ ေစာင့္ၾကည့္ေနရဆဲပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုမွ ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ စတင္ေပၚေပါက္လာတာပါ။ အထူးသျဖင့္ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးကတည္းကဆိုပါစို႔။ ရာစုဝက္ ရွိခဲ့ပါၿပီ။ တခုခုလုပ္လိုက္ရံုနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္ပ်က္သြားႏုိင္ပါသလား။ ဒီအေျခအေနဟာ။ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန လံုးဝတုိးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေျပာပါ။ ခင္မ်ားတို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးတရပ္အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို ဘယ္လုိသေဘာရပါသလဲ။
Ben Moxhem ။ ။ ဒါဟာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျဖစ္လာမယ့္ကိစၥပါ။ တိုးတက္မႈေျခလွမ္း သိပ္ေႏွးေကြးမယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ပါတယ္။ အလုပ္ၾကမ္း ေစခိုင္းမႈအတြက္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နမူနာတခု ေျပာပါရေစ။ နံပတ္တစ္ အစိုးရအေနနဲ႔ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈကို ဥပေဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့အလုပ္အျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ ဥပေဒတရပ္ ျပဌာန္းရပါလိမ့္မယ္။ အလုပ္ၾကမ္း အဓမၼေစခိုင္းသူေတြကို ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူပါလိမ့္မယ္။ ဒီအတြက္ အမိန္႔ေပးညႊန္းၾကားသူေတြကိုလည္း အေရးယူဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈ ပေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ကမာၻေပၚမွာ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ေလ့လာသင္ယူႏိုင္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္းျမင္ႏုိင္တဲ့အခ်က္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တကယ္လို႔ အလုပ္သမားသမဂၢ လႈပ္ရွားမႈေတြကို တရားဝင္ခြင့္ျပဳလိုက္မယ္ဆိုရင္ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေထာက္ျပေျပာဆုိခြင့္ ရလာမယ္။ ဒါေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ္။ အေထာက္အကူ ျဖစ္လာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ လူမႈေရးတရားမွ်တမႈ ထြန္းကားေရး၊ အလုပ္ၾကမ္းေစခိုင္းမႈ ပေပ်ာက္ေရးတို႔အတြက္ ႀကီးမားေသာ အင္အားစုတရပ္ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ၾကာမယ္။ ဒါေပမဲ့ သမိုင္းဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ဘက္မွာ ရွိေနပါၿပီ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးရဲ ႔ ေနာက္ဆံုး ေမးခြန္းတခုေတာ့ ေမးပါရေစ။ တကယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရၿပီး အေရြးခံရမယ္ဆိုရင္ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ျမင္ကြင္း scenario ကို စဥ္းစားမိပါသလဲ။ အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ရႈေထာင့္ကေန ေျပာပါ။
Ben Moxhem ။ ။ ဒီေမးခြန္းကိုေတာင္ ျမန္မာ့အေရးကို TUC ထက္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသူေတြ၊ ပိုၿပီးသိရွိနားလည္းသူေတြအတြက္ ခ်န္ထားခ်င္ပါတယ္။ သူ အေရြးခံရဖို႔အေရးအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ သိပ္ၿပီး စိတ္အားထက္သန္ေနၾကပါတယ္။ အျပဳသေဘာ လကၡဏာလို႔လည္း မွတ္ယူပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ဘာျဖစ္လာမလဲဆိုတာကိုေတာ့ မခန္႔မွန္ရပါေစနဲ႔။
