ကုလသမဂၢ ပဋိဥာဥ္ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းနဲ႔ အျခား စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြကို အေျခခံၿပီး သံုးသပ္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ၾကားနာပြဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေနပါတယ္လို႔ ဗမာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ေရွ ႔ေနခ်ဳပ္ေဒါက္တာထြန္းရွင္ က ေျပာသြားပါတယ္။ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းကို (၅၇) ႏိုင္ငံက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္ေဆြးေႏြးၿပီး မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ ခ်ီးက်ဴးသူရွိသလုိ ေဝဖန္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အစိုးရစစ္တပ္က မုဒိမ္းက်င့္တယ္ဆိုတာ မဟုတ္မမွန္ေၾကာင္း၊ ျပည္သူ႔ဘဝ သာယာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ တံတားႀကီး၊ တံတားငယ္ (၈၁) ခု တည္ေဆာက္ တာကိုလည္း ေအာင္ျမင္မႈအျဖစ္ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ဝင္ (၁၉၂) ႏုိင္င့ရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကို (၄) ႏွစ္တႀကိမ္ သံုးသပ္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ က ၂၀၀၆ မွာ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို UPR- Universal Periodic Review လို႔ ေခၚပါတယ္။ တႏွစ္အတြင္း (၄၈) ႏုိင္ငံရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းေတြကို သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္ (၄) ႏွစ္ ကာလမွာ (၁၉၂) နုိင္ငံရဲ ႔ မွတ္တမ္းေတြကို သံုးသပ္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကို သံုးသပ္ထားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွတ္တမ္းမွာ ၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၀) ရက္ထုတ္ ဗမာအစိုးရရဲ ႔ (၂၁) မ်က္ႏွာ အစီရင္ခံစာပါ အေၾကာင္းအရာေတြကို ျပန္လည္တင္ျပထားပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေမလ (၁၀) ရက္နဲ႔ (၁၁) ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအစည္းအေဝးမွာ ျပင္ဆင္ထားတာကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တင္ျပတာျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒဟာ အလြန္ေကာင္းေၾကာင္း၊ သံဃာဦးေဆာင္တဲ့ လူထုဆႏၵျပပြဲကို ပတ္ခတ္ေခ်မႈန္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၀၇ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၄) ရက္ေန႔မွာ တည္ေထာင္လိုက္တဲ့ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ဟာ တုိင္းသူျပည္သား လူ႔အခြင့္အေရးေတြရရိွေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ တိုင္းသူျပည္သားတုိင္း လူ႔အခြင့္အေရးခံစားႏိုင္ေအာင္ ဗမာအစိုးရက လုပ္ေဆာင္ ေနေၾကာင္း အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီေနရာမွာ ထူးျခားတာကေတာ့ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံအခ်ဳိ ႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကို တဖတ္သတ္ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြ ဒုကၡေရာက္ေနရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတာပါ။ ကုလသမဂၢရဲ ႔ လုပ္နည္းလုပ္ထံုးကို အင္အားႀကီးႏိုင္ငံအခ်ဳိ ႔က အသံုးျပဳၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖိအားေပးၾကတဲ့ အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ေရွာက္ဖို႔နဲ႔ ျမႇင့္တင္ဖို႔ ဗမာအစိုးရမွာ အခက္အခဲရွိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ မသန္မစြမ္းသူ အခြင့္အေရး၊ ကေလးအခြင့္အေရးနဲ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမ်ဳိးေရး နဲ႔ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအခြင့္အေရး စတဲ့ စာခ်ဳပ္ (၆) ခုကိုလည္း ဗမာအစိုးရက လုိက္နာက်င့္သံုး ေန တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အစိုးရတိုင္းရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကို ေလးႏွစ္တႀကိမ္စီစစ္တဲ့ကိစၥမွာ အစိုးရအခ်င္းခ်င္း စစ္ေဆးေနတဲ့ အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးမယူႏိုင္တာမ်ဳိးနဲ႔ အေပးအယူ လုပ္တာမ်ဳိးေတြရွိတယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ တသီးပုဂၢလအဖြဲ႔ေတြကလည္း ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရၾကပါတယ္။
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဒသခံအင္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔ေပါင္းေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအေၾကာင္း အစီရင္ခံစာေတြ တင္ျပၾကပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း (၂၆) ခုက ပူးတြဲအစီရင္ခံစာ (၅) ခု တင္သြင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္မႈကို တင္ျပတဲ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္း (၄၇) ခု ရွိတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ တင္ျပခ်က္ကိုလည္း လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက အက်ဥ္းခ်ဳံးၿပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္း (၄၀) ေက်ာ္ရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမွတ္တမ္းေတြဟာ ဗမာအစိုးရအစီရင္ခံစာနဲ႔ တျခားစီ ျဖစ္ေနတာကို အထင္အရွားေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ေလးႏွစ္တႀကိမ္ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းသံုးသပ္တဲ့ အစီအစဥ္ကုိ ဗမာအစိုးရက လက္ခံၿပီး အေျပာတမ်ဳိး အလုပ္တမ်ဳိး မထီေလးစားလုပ္ေနပံု ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာအစိုးရရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈေတြကို အျပင္းအထန္ရႈတ္ခ်ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္မႈ အစီရင္ခံစာအားလံုးကို စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး တာဝန္ရွိသူေတြကို အေရးယူဖို႔ ဗမာအစိုးရကို တုိက္တြန္းေၾကာင္း၊ မတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ ႔ ရာထူးသက္တမ္းကိုလည္း တႏွစ္ထပ္တိုးေပးလိုက္ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးစကားေျပာေနတဲ့ ဗမာစစ္အစိုးရက်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈခင္းေတြ မ်ားလြန္းတဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ ကင္တားနား တုိက္တြန္းၿပီး ဒီတိုက္တြန္းခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့ အေနာက္တိုင္းအစိုးရ (၁၆) ခုအထိ ရွိေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ ႔ ေထာက္ခံခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အစိုးရတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ေနာက္ (၄) ႏွစ္ၾကာလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းသံုးသပ္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္လာရင္ ေကာင္စီရဲ ႕ ေထာက္ခံခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ မေဖာ္ႏိုင္ ဗမာအစိုးရက တင္ျပရပါလိမ့္မယ္။