ဒီတပတ္ ျမန္မာ့အေရး သံုးသပ္ခ်က္အစီအစဥ္မွာ အေရွ ႔ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံက အသင္းဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ဥကၠ႒တာဝန္ ေပးအပ္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလို တာဝန္ေပးအပ္လိုက္တာ သင့္ေတာ္ပါရဲ ႔လား။ ဥကၠ႒ တာဝန္ယူလာရတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တိုးတက္မႈေတြ၊ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ဘာေတြမ်ား ရလာႏိုင္မယ့္ အလားအလာေတြ ရွိလာပါသလဲ။ စတဲ့အခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာေတြကို အာဆီယံေဒသအတြင္း ျမန္မာ့အေရး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားေနသူ မခင္ဥမၼာ နဲ႔ ျမန္မာ့အေရး ေစာင့္ၾကည့္အကဲခပ္ေနသူ ဗဟုအဖြဲ႔မွ ကိုေအာင္သူၿငိမ္း တို႔ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၂၀၁၄ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ရာထူးေပးဖို႔အတြက္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြရဲ ႔ အစည္းအေဝး သေဘာတူညီၿပီး ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။ အဲဒါကို သူတုိ႔က ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို ေထာက္ခံတင္ျပမယ္။ ေနာက္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္မယ္။ ဒီသတင္းကို ၾကားလိုက္ရတဲ့အခါမွာ ပထမဦးဆံုး မခင္ဥမၼာတို႔ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုေျပာလိုပါသလဲ။
မခင္ဥမၼာ ။ ။ က်မအေနနဲ႔ကေတာ့ မအံ့ၾသပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ အာဆီယံအေနနဲ႔က သူတုိ႔လုပ္ထံုလုပ္နည္းေတြထဲမွာ ပထမအႀကိမ္ ေမလမွာတုန္းက ျငင္းဆိုခဲ့ၿပီးကာလမွာ ေနာက္တႀကိမ္မွာ ထပ္ျငင္းဆိုဖို႔ ေတာ္ေတာ္ ခက္ခဲတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း အခု ဒီကာလအတြင္းမွာ ေျပာင္းလဲမႈဆိုတဲ့ဟာ တစံုတရာကို ျမင္ႏိုင္တဲ့ဟာျဖစ္ေအာင္လို႔ သူတို႔ဘက္ကေန အင္ဒိုနီးရွားဝန္ႀကီးကိုယ္တိုင္လာတာတို႔။ ကင္တားနား သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ၿပီးေတာ့မွ ႀကိဳးစားတာတို႔ ဒါမ်ဳိးေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္တာေတြကို က်မတို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ပူစရာေကာင္းတာတခုပဲ က်မတုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ အဲဒါကိုပဲ ေမးခ်င္ပါတယ္။ အာဆီယံဘက္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကေတာ့ သူတို႔လည္း မလႊဲသာလို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္လို႔ မခင္ဥမၼာ က သံုးသပ္တယ္။ အဲဒါက အံ့ၾသစရာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ မခင္ဥမၼာတို႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဘယ္လိုသေဘာထားပါသလဲ။
မခင္ဥမၼာ ။ ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္က ေစာလြန္တယ္လို႔ထင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း က်မတုိ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ သူတုိ႔ကို အေၾကာင္းၾကားပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ေပးျခင္းေကာ၊ မေပးျခင္းေကာ ဘာကိုမွမဆံုးျဖတ္ပါနဲ႔။ ေစာလြန္ပါေသးတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနနဲ႔ တကယ္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြ၊ တကယ္ေျပာင္းလဲရမယ့္ကိစၥေတြ၊ တကယ္ သူတုိ႔ဘက္ကေန ထင္သာျမင္သာရွိေအာင္ ႀကိဳးစားျပရမယ့္၊ လုပ္ျပရမယ့္ဟာေတြကို အရင္ဆံုးလုပ္ပါေစအံုး။ ႏႈတ္ကတိေတြပဲ ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘဲ၊ လက္ေတြ႔ လုပ္ျပမယ့္ဟာေတြကို ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ပါအံုး။ အဲဒါၿပီးမွသာလွ်င္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုလုပ္ပါလို႔ က်မတုိ႔ တိုက္တြန္းတာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ အခုလို ဆံုးျဖတ္လုိက္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရရဲ ႔ တကယ္ ႏုိင္ငံရဲ ႔အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔က ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ လိုခ်င္တာေတာ့ရၿပီ။ ဘာမွလည္းထပ္ၿပီးေတာ့မွ အခ်ိန္ျမန္ျမန္နဲ႔ တကယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ရမယ့္ ကိစၥေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥေတြကို မေဆာင္ရြက္ဘဲနဲ႔ ဘိုေနၿမဲက်ားေနၿမဲ ဆက္ေနသြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေပၚမွာေတာ့ က်မတို႔ အမ်ားႀကီးစိုးရိမ္တယ္။ ဒါေတြကိုလည္း က်မတုိ႔ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေမးစရာ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ မခင္ဥမၼာတို႔အေနနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ကို စစ္ေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ယူဆထားပါသလား။ စစ္တပ္အေပၚမွာ ဦးသိန္းစိန္ရဲ ႔ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ထင္ပါသလား။ အက်ဥ္းခ်ဴံးေျဖေပးပါ။
မခင္ဥမၼာ ။ ။ က်မျမင္တာကေတာ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မဟုတ္ေတာ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔က လက္ရွိ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ၾသဇာအာဏာ ေျပာင္းလဲမႈရွိတယ္လို႔ေတာ့ မေတြ႔ဘူး။ မေတြ႔လို႔လည္း အခုအခ်ိန္အထိ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ အသံထြက္လာလိုက္။ မလႊတ္တာေတြျဖစ္လိုက္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးသိန္းစိန္က ေျပာေနလိုက္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔ဘာတို႔မွာလည္း စစ္တပ္ေတြ ပိုၿပီးေတာ့ လႊတ္ၿပီး တိုက္ခိုက္၊ တုိက္ပြဲေတြ ပိုျဖစ္လိုက္ ဒါေတြကို က်မတုိ႔ ေတြ႔ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်မတို႔ ျမင္တာက တကယ္တမ္းက ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး ကာလံု (၁၁) ဦး ေကာ္မတီကသာလွ်င္ ႏိုင္ငံရဲ ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၊ အဓိကက်တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ဆက္ကိုင္ထားတာကို ေတြ႔ရေတာ့ ဘာပဲလုပ္လုပ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ တေယာက္တည္းမၿပီးဘူးဆိုတာကို က်မတို႔ လက္ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း က်မတို႔ စိတ္ပူတာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘာဆက္ေဆြးေႏြးခ်င္သလဲဆိုေတာ့ အာဆီယံက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဥကၠ႒အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျခင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခပ္ေရးေရး ျမင္ေနရၿပီးဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအလားအလာေတြကို ပိုၿပီးအရွိန္အဟုန္ျမွင့္ေပးလာတဲ့ သေဘာမျဖစ္နိုင္ဘူးလား။ သူတုိ႔လုပ္ခ်င္တဲ့ဆိုတဲ့ ယုတ္စြအဆံုး ဦးသိန္းစိန္ လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြအတြက္ ပိုၿပီး အဟန္႔အတား ျဖစ္သြားေစသလားဆိုတာကို ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါ မေဆြးေႏြးခင္မွာ ကိုေအာင္သူၿငိမ္းကို နည္းနည္းေမးခ်င္ပါတယ္။ ဒီသတင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဦးဆံုး ဘယ္လိုသေဘာရပါသလဲ။ မဥမၼာကေတာ့ အံ့ၾသစရာ မဟုတ္ပါဘူးဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။
ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ။ ။ ဒီသတင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ အခုန မဥမၼာလုိပါပဲ သိပ္ေတာ့ အံ့ၾသစရာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သြားခဲ့တဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မာတီ က ဘာေျပာသလဲဆိုေတာ့ အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ irreversible ျပန္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ျပန္လွည့္လို႔ မရတဲ့ အေျပာင္းအလဲမ်ဳိးဆိုတာကို သံုးသပ္ပါတယ္။ တကယ္မိုလို႔ အာဆီယံအဖြဲ႔မွာ အခုလိုဒီလုိ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ တာဝန္ေပးလိုက္တဲ့အတြက္လည္း ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ေနာက္ျပန္မဆုတ္ေအာင္ အာဆီယံအေနနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈဖို႔ တာဝန္ရွိသြားတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ မဥမၼာ အေနနဲ႔ အဲဒီလို မထင္ဘူးလား။ အာဆီယံေျပာသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ျပန္ၿပီး ေနာက္ျပန္လွည့္လို႔မရႏိုင္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလို႔ မသံုးသပ္ဘူးလား။
မခင္ဥမၼာ ။ ။ က်မကေတာ့ အဲဒီလို မျမင္ဘူးရွင့္။ အင္မတန္ ေစာပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလတခုၾကားထဲမွာ လုပ္ၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီေလာက္ လပိုင္းကာလေလာက္ထဲမွာ အခု ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ မျဖစ္လာေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုျဖစ္ေနတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြက irreversible ေနာက္ျပန္မလွည့္ေတာ့ဘူးဆိုတာ ေျပာဖို႔အတြက္၊ သံုးသပ္ဖို႔အတြက္ အင္မတန္မွ အခ်ိန္ေစာလြန္တယ္။ အထူးသျဖင့္ က်မတုိ႔လို ႏိုင္ငံမ်ဳိး ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန အင္မတန္မွ ရႈပ္ေထြးၿပီးမွ တကယ္ကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ မေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ ႔ အဓိက ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြက လက္ရွိအာဏာယူထားတဲ့လူေတြက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထင္သာျမင္သာရွိေအာင္ ေျဖရွင္းဖို႔အစီအစဥ္ကုိ အခုအခ်ိန္ထိ ေျပာေနတာကို က်မတုိ႔ မၾကားရေသးဘူး။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင့္ၾကားေစ့ေရးကိစၥ၊ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကိစၥ။ ဒါေတြ ဘာမွေျပာေနတာ၊ လုပ္ေနတာေတြ မၾကားရေသးတဲ့ကာလမွာ က်မအျမင္ေတာ့ အခ်ိန္ေစာလြန္တယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ မာတီ ကေတာ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔ ဘာညာဆိုတာလည္း သူေျပာထားတာကို ေတြ႔ပါတယ္။ ေထာက္ခံတင္ျပတဲ့ အခ်က္ထဲမွာ။ ကိုေအာင္သူၿငိမ္းအေနနဲ႔ ျပန္လည္ၿပီး ေနာက္ျပန္မလွည့္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျပာင္းအလဲဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက ဘယ္လိုေတြကို ေထာက္ျပၾကမလဲ။ ဘယ္လို အခ်က္ေတြကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပၾကမလဲ။ ဘယ္လို တိုးတက္မႈေတြကို ျပၾကမလဲ။
ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ဒီႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္တဲ့အခါမွာၾကေတာ့ တသမတ္တည္းသြားတဲ့ သေဘာထား မရွိဘူး။ အေျပာင္းအလဲေတြက ေနာက္ျပန္ဆုတ္တာလည္း ရွိတယ္။ ေသးေနတာလည္းရွိတယ္။ လမ္းေၾကာင္း လြဲထြက္သြားတာလည္း ရွိပါတယ္။ အခုအေနအထားမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္လာတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြက ေလာေလာဆယ္ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ ႔ စျမင္လာရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း တကယ္ခိုင္မာၿပီးလားဆိုရင္ ေျပာဖို႔ ခက္ေသးတဲ့အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဘယ္အခ်က္အလက္ေတြလို႔ နည္းနည္း နမူနာေပးပါ။ ျမင္ေနရတဲ့ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ ႔ဆိုတာ ဘယ္ဟာကို ေျပာလိုတာပါသလဲ။
ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ။ ။ ျမင္ေနရတဲ့ အေျပာင္းအလဲဆိုတာကေတာ့ အထူးသျဖင့္ အခုအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ ႔ လြတ္လာတာေတြရွိတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ လက္ရွိ အတိုက္အခံေတြေပၚမွာ သည္းခံၿပီး ဆက္ဆံလာတဲ့အေနအထားမ်ဳိးေတြ ဒါေတြက အရင္ထက္ဆရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာင္းလဲတဲ့အေနအထားပါ။ ေနာက္တခုကေတာ့ သတင္းစာေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးသားခြင့္ ရလာတဲ့အေနအထားေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ စီးပြားေရးဘက္မွာလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေျခလွမ္းေလးေတြ စလာတဲ့ အေနအထားေတြ ေတြ႔ေနရတဲ့ စသျဖင့္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ လုပ္ဖို႔က်န္ေနေသးတဲ့ အေနအထားေတြ ရွိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အစိုးရရဲ ႔ ဆက္ဆံေရးဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုမႈေတြ ပိုစိပ္လာတယ္။ သမၼတနဲ႔လည္း တိုက္ရိုက္ေတြ႔ခဲ့တယ္။ ဒီကိစၥေတြအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ႏွစ္ေထာင္အားရတဲ့ စကားေတြေျပာပါတယ္။ မဥမၼာ အဲဒီလို ေတြ႔ဆံုမႈေတြကို ဘယ္လိုေျပာခ်င္ပါသလဲ။
မခင္ဥမၼာ ။ ။ က်မ ျမင္တာကေတာ့ ေတြ႔ဆံုမႈေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က သူတသက္လံုး ေတာက္ေလွ်ာက္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အခုက်န္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ (၂၀) အတြင္း သူအၿမဲတမ္း ေခၚလာခဲ့တဲ့ဟာတခုျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္လာတာဟာ ဝမ္းသာစရာေပါ့ရွင္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္း က်မတို႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ က်န္ခဲ့တဲ့ ငါးလေျခာက္လကာလအတြင္းမွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈရဲ ႔ အေျခအေန အဆင့္အတန္း ဘယ္ေနရာကို ေရာက္လဲလို႔ ၾကည့္ၾကည့္ပါတယ္။ ၾကည့္တဲ့အခါမွာ က်မျမင္တာက ဒီေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္စဥ္ ပတ္ဝန္းက်င္အေနအထားတခုလံုးဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူးလို႔ က်မေတြ႔တယ္။ ေျပာခ်င္တာက ဘာလည္းဆိုရင္ ဒီလိုမ်ဳိး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈဟာ တန္တူညီတူ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိး ျဖစ္ရမယ္။ အခ်ိန္အတိုင္းအတာေတြ ရွိရမယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီဟာက ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္ၿပီးေတာ့မွ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးကို တကယ္ ဦးတည္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးကို ျပည္သူသိေအာင္ အသိေပးရမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ရမယ္။ ရွိရမယ္။ ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးေတြကို က်မတို႔က တခါလည္းမဟုတ္၊ ႏွစ္ခါလည္းမဟုတ္ ဆက္ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အခုအခ်ိန္အထိ မေတြ႔ရေသးဘူးရွင့္။ တကယ္ သူတုိ႔ လုပ္ျပရမယ့္ဟာေတြ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက အခုေလာေလာဆယ္ ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ေျပာသလို - တခ်ဳိ ႔ လႊတ္ေပးတာ ရွိတယ္လို႔ က်မတို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ လက္ေအာက္မွာလည္း ဒီလိုပဲ လႊတ္ခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့တာပဲေလ။ ဒီလုိပဲ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကိစၥဆိုလည္း တကယ္ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး နဲ႔ ေနာက္ ႏိုင္ငံေရး အႏွစ္သာရပါဖို႔ လိုပါတယ္။ အဓိက စိတ္ရင္းေစတနာပါဖို႔နဲ႔ အႏွစ္သာရပါဖို႔။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တေယာက္တည္းနဲ႔လည္း မျဖစ္ဘူးရွင္။ ကုလသမဂၢက ေခၚေပးခဲ့တာက သံုးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးေရးလို႔ ေျပာပါတယ္။ တကယ္ လိုအပ္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသားတန္တူညီတူ အခြင့္အေရးအတြက္ကိုပါ။ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္စားျပဳသူေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြနဲ႔ တကယ္ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးလုပ္ဖို႔ အဓိက လိုအပ္ခ်က္တခုျဖစ္ေနတယ္လို႔ က်မ ျမင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုေအာင္သူၿငိမ္းအေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား သံုးပြင့္ဆိုင္ဆိုတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုေျပာခ်င္ပါသလဲ။ တခ်ဳိ ႔ကလည္း ေျပာၾကတယ္ - တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚမွာ ထိုးစစ္ဆင္ေနတဲ့ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘဝင္မက်ဘူးဆိုေတာ့ ဒီအခ်ိန္မွာ အဲဒီလို ေဆြးေႏြးႏိုင္မယ့္ အလားအလာ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့လူေတြကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ။ ။ လတ္တေလာ ေရတိုအေနအထားမွာေတာ့ ဒီလို သံုးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ဳိး ျဖစ္လာမယ့္အေနအထားေတာ မျမင္မိဘူးခင္မ်ား။ အခုန ေထာက္ျပခဲ့သလုိပဲ အခု ေဆြးေႏြးပြဲေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အစိုးရဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္အၾကား ျဖစ္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း တဖြဲ႔ခ်င္း၊ ေနာက္တခါ ျပည္နယ္အစိုးရေတြနဲ႔ ဒီလို ေဆြးေႏြးမႈေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အားလံုးစုေပါင္း ၿခံဳၿပီးေတာ့ သံုးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲလို ျဖစ္လာမယ့္ ေလာေလာဆယ္ အေနအထားေတာ့ က်ေနာ္မျမင္ဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ကို ဆက္ၿပီးေမးခ်င္တာက ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြပါပဲ။ ဒီလုိ အာဆီယံအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာျခင္းသည္ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနတဲ့ တုိးတက္မႈဆိုတာေတြကို ရပ္ဆိုင္းသြားေစမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ေစမလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ ပိုၿပီးေတာ့ အရွိန္အဟုတ္ျမွင့္လာမယ့္ အေျခအေနျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။ ျမွင့္လာမယ္ဆိုရင္လည္း ဘာေၾကာင့္ျမွင့္လာႏိုင္သလဲဆိုတာကို နည္းနည္းေဆြးေႏြးပါ။
ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ။ ။ က်ေနာ္ ျမင္တာကေတာ့ အခုလက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္တိုင္ကလည္း အာဆီယံရဲ ႔ ဥကၠ႒ေနရာ လုိခ်င္တာကလည္း တဖတ္က ႏိုင္ငံရဲ ႔ ဂုဏ္သိကၡာေပါ့။ ဒါကို သူတို႔က ျမွင့္မယ္ဆိုတာမ်ဳိး ျပခ်င္တာပါမယ္။ တဖတ္ကလည္း international integration လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပန္လည္ေပါင္းစည္း ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး လုပ္ခ်င္တဲ့သေဘာမ်ဳိးလည္း ရွိတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ အေနအထားမွာၾကေတာ့ ဒီ အာဆီယံဥကၠ႒ လုပ္ရမယ့္ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ က်န္တဲ့ အီးယူနဲ႔ စသျဖင့္ က်န္တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း ဆက္ဆံေရးေတြမွာ ပိုၿပီးေတာ့ တာဝန္ယူလာရမယ့္အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို အေနအထားမွာလည္း တဖတ္က က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အခြင့္အလမ္း ျမွင့္စရာေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာဆိုရင္ အာဆီယံေဒသတခုလံုးကို က်ေနာ္တုိ႔က မိသားစုတခုလို စီးပြားေရး၊ လံုၿခံဳေရး၊ လူမႈေရးအရ စသျဖင့္ ေပါင္းစည္းမႈေတြ လုပ္လာမယ့္အခါ ၂၀၁၄ မွာ ဥကၠ႒တာဝန္ ယူရမယ့္လူက ပိုၿပီး တာဝန္ႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ ျဖစ္လာမယ့္ ေပါင္းစည္းအတြက္ကို ကိုယ္က ေရွ ႔ေဆာင္လမ္းျပလုပ္ရမယ့္ လူျဖစ္သလို ကိုယ္က ပိုၿပီး initiative ယူၿပီးေတာ့ လုပ္ရမယ့္ အေနအထားျဖစ္တဲ့အခါၾကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အခက္အခဲေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ တဖတ္ကလည္း ဒီလိုကိစၥေတြအတြက္ပဲ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အေျပာင္းအလဲေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ျမန္သြားႏိုင္တဲ့ အလားအလာလည္း ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ မခင္ဥမၼာ ကို ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တာက အထူးသျဖင့္ အာဆီယံဥကၠ႒ လုပ္ရရင္ အာဆီယံပြဲေတြကို လက္ခံက်င္းပရမယ္။ က်ေနာ္တို႔က သတင္းသမားဆိုေတာ့ သတင္းသမားေတြကို လက္ခံရေတာ့မယ္။ မဥမၼာ ေတြ႔တဲ့အတိုင္း အာဆီယံပြဲတပြဲဆိုရင္ သတင္းေထာက္ေတြက ေျခာက္ရာ-တစ္ေထာင္ေလာက္ လာၾကတာ။ ဒါကို ဖြင့္ေပးရမယ္။ ေနာက္တခုက အာဆီယံႏိုင္ငံေတြႀကီးပဲမကဘူး အေနာက္ႏိုင္ငံေတြပါ ပါဝင္တဲ့ အေမရိကန္တို႔ပါဝင္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကိုလည္း အာဆီယံဥကၠ႒က လက္ခံၿပီးေတာ့ က်င္းပရေတာ့မယ္။ ဒီအေျခအေနအတြက္ေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အရွိန္အဟုန္ ျမွင့္ရမယ္လို႔ မထင္ဘူးလား။
မခင္ဥမၼာ ။ ။ က်မ ျမင္တာကေတာ့ အာဆီယံဥကၠ႒ရဖို႔အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အရွိန္အဟုန္ ျမွင့္စရာကေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိးႀကီး တြက္ၿပီးေတာ့ ေတြးဖို႔ေတာ့ မလိုဘူးထင္တယ္။ အဓိက က တကယ္တမ္းကာလမွာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသလိုပါပဲ က်မတို႔ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ ႔ အေရးအတြက္ ယွဥ္လိုက္လို႔ရွိရင္ အာဆီယံဥကၠ႒ရေရးက ဘာအေရးႀကီးသလဲဆိုသလိုေပ့ါ။ တကယ္တမ္း ဆိုလိုရွိရင္ ဒီကာလမွာက ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ကိုယ့္ျပည္သူေတြရဲ ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးဘဝေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးဘဝေတြ။ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြကို အဓိက ဦးစားေပးၿပီးမွ ႀကိဳးစားေျဖရွင္းရမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ တကယ္တမ္းက အာဆီယံဥကၠ႒ ရွိရွိမရွိရွိ၊ ရရမရရ တကယ္တမ္းဆိုရင္ ၂၀၁၄ မွာ မေတာင္းရင္လည္း ၂၀၁၆ မွာ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက သူ႔အလိုအေလ်ာက္ ဥကၠ႒ ယူဖို႔အခ်ိန္ ေရာက္မယ့္အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား အခု ဥကၠ႒ ရလိုက္လို႔ တာဝန္ပိုႀကီးလာလို႔ ျပည္တြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲလုပ္ရမယ့္ကိစၥေတြ၊ လုပ္ရမယ့္ဟာေတြကို ပိုမ်ား လုပ္လာမလားဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ရွိတဲ့လူေတြ ရွိသလို။ တကယ္လို႔ အဲဒီလုိမ်ဳိး အေျခအေနမ်ဳိးကို မျဖစ္ဘဲနဲ႔ ဟိုအရင္တုန္းက ၁၄ ႏွစ္ၾကာေအာင္ အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံတခုအေနနဲ႔ ေနခဲ့တုန္းကလည္း တာဝန္မယူဘဲနဲ႔ ဒီအတိုင္းရွိခဲ့တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး က်မတို႔ ႀကံဳခဲ့ၿပီးၿပီ။ အဲဒီလို ဆက္ေနရင္ေကာ အာဆီယံအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာက အင္မတန္မွ စဥ္းစားစရာျဖစ္တယ္။ တကယ္တမ္းကေတာ့ လက္ရွိ အာဏာရအစိုးရရဲ ႔ ေစတနာမွန္မႈနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ ႔ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈ ဘယ္ေလာက္လုပ္မလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္မယ္ ထင္ပါတယ္။
