ထားဝယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းအနီးမွာ ဧကတသိန္းခြဲက်ယ္တဲ့ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေဆာက္ဖို႔ ထိုင္း-အီတလီကုမၼဏီနဲ႔ ျမန္မာဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္တုိ႔ ႏိုဝင္ဘာလ အေစာပိုင္းက လက္မွတ္ထိုးလိုက္ၾကပါတယ္။ ေဒၚလာသန္းေပါင္း၊ တေသာင္းသံုးေထာင္ေက်ာ္ကုန္က်မယ့္ (၁၀) ႏွစ္ စီမံကိန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ ႔အနီးက စက္မႈဇုန္မွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒစည္းကမ္းေတြ တင္းက်ပ္လာတဲ့အတြက္ ဂ်ပန္ကုမၼဏီ အပါအဝင္ လုပ္ငန္းရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ထားဝယ္ကိုေျပာင္းဖုိ႔ စိတ္ထက္သန္ေနၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာသစ္ကုမၼဏီ (၂) ခုဟာ ထားဝယ္ၿမိဳ ႔နယ္မွာ ေျမဧက (၂၀၀၀) ေက်ာ္ကို ေလ်ာ္ေၾကး မေပးဘဲ သိမ္းပိုက္ထားတယ္လို႔ ဒီဇင္ဘာ (၁၅) ရက္ ဧရာဝတီသတင္းက ဆိုပါတယ္။
အထူးစီးပြားေရးဇုန္မွာ စက္မႈလုပ္ငန္းနယ္ေျမ၊ အေကာက္ခြန္ ကင္းလြတ္တဲ့နယ္ေျမ၊ ပို႔ကုန္ထုတ္တဲ့ေဒသစတဲ့ လုပ္ငန္းနယ္ေျမအမ်ဳိးမ်ဳိး ပါဝင္လာပါတယ္။ ၁၉၆၉ က ထုိင္ဝမ္မွာ ပထမဆံုး အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဖြင့္ၿပီး ကတည္းက အာရွမွာ ေခတ္စားလာတာမို႔ သက္တမ္း (၄၅) ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ။ ေနာက္ေတာ့ အာဆီယံနဲ႔ တရုတ္ ကပါ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ သတ္မွတ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား အရင္းအႏွီး ဖိတ္ေခၚတာေၾကာင့္ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကို လူႀကိဳက္မ်ားလာတာပါ။
ျမန္မာနဲ႔သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ (၃) ခုကို ဂ်ပန္ပညာရွင္၊ မာစာမီအီရွီဒါ က ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က စာတမ္း ေရးထားပါတယ္။ ရန္ကုန္နဲ႔ သီလဝါကို ပထမ အထူးစီးပြားေရးဇုန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ လူေန ထူထပ္ တာမို႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလိမ့္မယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ သီလဝါ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကို တရုတ္ကြ်မ္းက်င္သူေတြက ပံုစံဆြဲၿပီး တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သံလ်င္ေက်ာက္တန္းကို အထူး စီးပြားေရး နယ္ေျမလုပ္ရင္လည္း သီလဝါဟာ အေရးပါလာပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယ အထူးစီးပြားေရးဇုန္က ေမာ္လၿမိဳင္ ထားဝယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ ထုိင္းကိုသြားတဲ့ ကားလမ္းရွိတာေၾကာင့္ အလားအလာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒီ စီးပြားေရၚဇုန္ထဲမွာ ၿမိတ္ကိုပါ ထည့္သြင္းႏိုင္ပါတယ္။ တတိယ အထူး စီးပြားေရး ဇုန္ ကေတာ့ မႏၱေလးစစ္ကိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရကေတာ့ ျမဝတီ၊ ဖားအံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ နဲ႔ ျပင္ဦးလြင္ကိုပါ အထူးစီးပြားေရးဇုန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ သတ္မွတ္တုိင္း တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈ၊ အက်ဳိးအျမတ္ ရဖို႔ မေသခ်ာမႈ၊ လုပ္နည္းလုပ္ထံုး ရႈပ္ေထြးၾကန္႔ၾကာမႈ၊ တရားမဝင္တဲ့ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္မႈ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ မ်ားျပားမႈ စတာေတြေၾကာင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မေအာင္ျမင္တဲ့ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ေတြ လည္း ရွိေၾကာင္း ၾသဂုတ္လထုတ္ ေအဒီဘီ - အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ သုေတသနဌာနစာတမ္း အမွတ္ (၂၃၇) မွာ ပါေမာကၡ Peter Rimmer နဲ႔ Howard Dick တို႔က သံုးသပ္ထားပါတယ္။ ျမဝတီ-မဲေဆာက္ လို နယ္စပ္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္မွာ ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္း၊ ဥပေဒမဲ့ ဝင္ေရာက္မႈ၊ သစ္ခိုးထုတ္မႈ စတာေတြလုပ္ေနလို႔ စီးပြားေရး တုိးတက္သင့္သေလာက္ မတိုးတက္ဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ တရားမဝင္တဲ့ လုပ္ငန္းကို ျမန္မာဘက္မွာ လာလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္လာရင္ ဒီလိုလုပ္ငန္းမ်ဳိးေတြ နည္းပါးသြားႏိုင္ပါတယ္။
အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကိုခ်ည္း အာရံုစိုက္ေနၿပီး ဒီဇုန္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ၿမိဳ ႔ႀကီးရဲ ႔ အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနတာကို သတိမထားမိၾကဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ အေျခခံ အေဆာက္အအံု ည့ံဖ်င္းတာေၾကာင့္ ၿမိဳ ႔တြင္းၿမိဳ ႔ျပင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဟာ အၿမဲတမ္း ေႏွာင့္ေႏွးၿပီး ေျမာင္းပိတ္ၿပီး ေရလွ်ံမႈ၊ ေရသန္႔ မလံုေလာက္မႈ စတဲ့ ျပႆနာေတြကို ရန္ကုန္၊ ဘန္ေကာက္ နဲ႔ ဂ်ကာတား လုိ ၿမိဳ ႔ႀကီးေတြမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီၿမိဳ ႔ႀကီးေတြဟာ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းကိုဝင္တဲံ ဂိတ္စခန္းေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ အၿမဲတမ္း ကမာၻ႔ အဆင့္အတန္းမီတဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အအံုရွိဖို႔ လိုပါတယ္။
အေျခခံ အေဆာက္အအံုဟာ တၿမိဳ ႔နဲ႔တၿမိဳ ႔ ကြာျခားပါတယ္။ ဥပမာ စကၤာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္ နဲ႔ ရွန္ဟိုင္းက အေျခခံ အေဆာက္အအံုဟာ ဂ်ကာတား၊ မနီလာ၊ ဟုိခ်ီမင္းၿမိဳ ႔ေတြထက္ ေကာင္းမြန္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ စကၤာပူနဲ႔ ေဟာင္ေကာင္ဟာ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမွာ ေငြရင္းျမဳပ္ႏွံႏိုင္လို႔ပါ။ အျခားၿမိဳ႔ ေတြ မွာေတာ့ အရင္းအႏွီး အားနည္းေနၿပီး အစိုးရကလည္း အေျခခံ အေဆာက္အအံုမွာ မရင္းႏွီးခ်င္ၾကပါဘူး။ သီလဝါ ဆိပ္ကမ္းက ကမာၻ႔အဆင့္မီေပမယ့္ အနည္းနားက ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔ဟာ စုတ္ျပတ္ေနရင္ အထူး စီးပြားေရး ဇုန္ တည္ေထာင္ရက်ဳိးနပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
တရုတ္ျပည္မွာ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ေတြ ဖြင့္လွစ္လို႔ အလြန္ေအာင္ျမင္တာကို အားက်ေနၿပီး လုိက္လုပ္ေန ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယမွာလည္း အထူးစီးပြားေရးဇုန္ (၄၀၀) ေက်ာ္ ဖြင့္လွစ္ဖို႔ ခြင့္ျပဳထားတဲ့အတြက္ ကမာၻေပၚမွာ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ အမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရုတ္ျပည္မွာ ေအာင္ျမင္သလို အျခား ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ေအာင္ျမင္လိမ့္မယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ အထူး စီးပြားေရးဇုန္ တည္ေထာင္တဲ့အတြက္ နစ္နာဆံုးရႈံးသူေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေထာင္လို႔ ရရွိတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ဟာ ဆံုးရႈံးနစ္နာမႈေတြကို ကာမိဖို႔လိုေၾကာင္း သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
