ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ (၂၄) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံ ၿပီးဆံုးသြားပါၿပီ။ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဝင္ေငြအနည္းဆံုး အာဆီယံႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတာျဖစ္လို႔ ေအာင္ျမင္ပါ့မလားဆိုၿပီး စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသလို ေအာင္ျမင္ေစခ်င္လို႔ ကူညီသူလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ (၆) လၾကာတဲ့အခါ ႏုိဝင္ဘာလ ဒုတိယပတ္မွာ (၂၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံကို ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာညီလာခံမွာ (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ ႔အာရွ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပါဝင္ၿပီး အိႏိၵယ၊ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ Australia ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပပါလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္တိုင္း ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြက ဒဏ္ခတ္အေရးယူထားလုိ႔ ကမာၻ႔အပယ္ခံျဖစ္ေနတဲ့ ဗမာအစိုးရကို အသင္းဝင္အျဖစ္ လက္ခံလိုက္တဲ့ အာဆီယံမွာ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးျပႆနာမ်ုိးစံုကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာကို အာဆီယံရဲ ႔ နာတာရွည္ေရာဂါသည္လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ ၂၀၀၆ မွာ ဥကၠ႒လုပ္ဖို႔ ျမန္မာ့အလွည့္ေရာက္လာေပမယ့္ ဝုိင္းဝန္းကန္႔ကြက္တာေၾကာင့္ ဥကၠ႒ တာဝန္ကို ျငင္းပယ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗမာအစိုးရဟာ ၁၉၉၇ မွာ အာဆီယံအသင္းဝင္ျဖစ္ကတည္းက ညီလာခံေတြ တက္ေရာက္ၿပီး ျပည္တြင္းမွာလည္း အစည္းအေဝးေတြ က်င္းပပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဗမာအစိုးရဟာ အလွည့္က်ဥကၠ႒ မလုပ္ရေပမယ့္ အာဆီယံအစည္းအေဝးနဲ႔ ယဥ္ပါးလာတာ (၁၇) ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ။ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြ တက္တာနဲ႔ ဧည္ခံက်င္းပတာဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးရွိတယ္ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေလ့လာတာမ်ဳိး မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြမွာ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ ဗမာအစုိးရကို ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေထာက္ခံေျပာဆုိလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းအက်ဥ္း ေဝဖန္တာမ်ဳိးရွိေပမယ့္ ဗမာအစိုးရဖက္က ရပ္တည္တာက ပိုမ်ားပါတယ္။ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြဟာ ဗမာအစိုးရနဲ႔ အျခားအသင္းဝင္ေတြ အျပန္အလွန္ ေသြးတုိးစမ္းတဲ့ေနရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းဟာ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြမွာ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရး အေတြ႔အႀကံဳေတြ ရၾကပါတယ္။
ဆယ္ႏုိင္ငံ အာဆီယံအသင္းရဲ ႔ ထင္ရွားတဲ့ အသြင္လကၡဏာေတြထဲမွာ အစည္းအေဝး က်င္းပတာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အသင္းဝင္ ဆယ္ႏုိင္ငံပါဝင္တဲ့ အစည္းအေဝးတင္မကဘဲ အျခားႏုိင္ငံ (၁၈) ႏိုင္ငံနဲ႔လည္း ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ပါတယ္။ ေကာ္မတီ (၃၀) ေလာက္နဲ႔ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ တရာေက်ာ္တုိ႔က ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ေပးရပါတယ္။ ျမန္မာဥကၠ႒လုပ္တဲ့ ဒီႏွစ္ထဲမွာ က်င္းပမယ့္ အစည္းအေဝးက (၇၀၀) ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အစည္းအေဝး ျပကၡဒိန္တင္ (၂၁) မ်က္ႏွာ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အစည္းအေဝး (၃၀၀) ေက်ာ္ က်င္းပၿပီး အျခားအာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ (၄၀၀) ေက်ာ္ က်င္းပပါလိမ့္မယ္။ ေဒသဆုိင္ရာ အစည္းအေဝးေတြမွာ ႏုိင္ငံျခားအစိုးရေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရင္း၊ စစ္အုပ္စုရဲ ႔ လုပ္ရပ္ေတြကို ႏိုင္ငံျခားက လက္ခံလာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမယ္ဆိုတာ ဗမာအစိုးရ သေဘာေပါက္လာတာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။
အာဆီယံဥကၠ႒ လုပ္တာဟာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတဲ့အတြက္ တုိင္းျပည္ဘ႑ာေငြ ထိခုိက္ႏိုင္တယ္လို႔ စိုးရိမ္ပူပန္သူေတြ ရွိပါတယ္။ အာဆီယံ အစည္းအေဝးအေရအတြက္ဟာ ႏွစ္စဥ္တုိးပြားေနပါတယ္။ ၂၀၁၁ မွာ အင္ဒိုနီးရွား ဥကၠ႒ လုပ္တုန္းက အာဆီယံအစည္းအေဝး (၅) ခုအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၀) သန္းေက်ာ္ ကုန္က်ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အစည္းအေဝး အႀကီးအေသးလိုက္ၿပီး စရိတ္ကုန္က်တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ ဥကၠ႒လုပ္တာဟာ မႏုိင္တဲ့ဝန္ကို ထမ္းသလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဗမာအစိုးရအဖို႔ကေတာ့ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံဟာ ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားစရာ ေအာင္ျမင္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံအသံုးအႏႈန္း စကားလံုးေတြနဲ႔ အျဖစ္မွန္ကို သိႏုိင္ဖို႔ခက္ခဲေအာင္ ဆင္ေဝွ႔ရန္ေရွာင္ ေျပာဆုိတတ္လာတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။
အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြ မ်ားလာေလေလ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္ကို ခ်ဲ ႔ထြင္ဖို႔ လုိအပ္လာေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္ တည္ရွိပါတယ္။ ၂၀၁၂ မွာ ႏွစ္စဥ္အသံုးစရိတ္ ေဒၚလာ (၁၆) သန္းနဲ႔ အမွဳထမ္း (၃၀၀) ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ADB - အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ ေလ့လာခ်က္အရ ေနာက္ (၁၅) ႏွစ္ဆုိရင္ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္စဥ္အသံုးစရိတ္ ေဒၚလာ သန္း (၂၂၀) နဲ႔ အမွဳထမ္း (၁၆၀၀) ေက်ာ္ရွိဖို႔လိုေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္အသံုးစရိတ္ကို အသင္းဝင္ႏုိင္ငံေတြ အညီအမွ် က်ခံေနရတာမို႔ ႏွစ္ၾကာေလေလ ထည့္သြင္းရတဲ့ ရန္ပံုေငြခြဲတမ္း မ်ားလာေလေလ ျဖစ္ေနပါတယ္။
အစည္းအေဝးေတြ က်င္းပၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလုပ္လို႔ ႏုိင္ငံခ်င္း ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေတြ ေလ်ာ့သြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေၾကာင့္ တုိင္းႏုိင္ငံေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာတာပါ။ မသိမသာ ၿပိဳင္ဆုိင္တာနဲ႔ သိသိသာသာ ၿပိဳင္ဆုိင္တာပဲ ကြာျခားပါတယ္။ စည္းကမ္းအရ ၿပိဳင္ဆုိင္ၿပီး ပဋိပကၡမျဖစ္ေအာင္ အာဆီယံအသင္းကို ဖြဲ႔စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥာဏ္ပညာ အေျမာ္အျမင္ရွိတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္တဲ့ တုိင္းျပည္မွာသာ ႏုိင္ငံျခားနဲ႔ ၿပိဳင္ဆုိင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္၊ ဥေရာပနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအဆင္ေျပသလို၊ ဂ်ပန္၊ တရုတ္ နဲ႔ စကၤာပူတုိ႔မွာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ စြမ္းရည္ရွိလာတဲ့အတြက္ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာကို သင္ခန္းစာယူသင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္တိုင္း ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြက ဒဏ္ခတ္အေရးယူထားလုိ႔ ကမာၻ႔အပယ္ခံျဖစ္ေနတဲ့ ဗမာအစိုးရကို အသင္းဝင္အျဖစ္ လက္ခံလိုက္တဲ့ အာဆီယံမွာ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးျပႆနာမ်ုိးစံုကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာကို အာဆီယံရဲ ႔ နာတာရွည္ေရာဂါသည္လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ ၂၀၀၆ မွာ ဥကၠ႒လုပ္ဖို႔ ျမန္မာ့အလွည့္ေရာက္လာေပမယ့္ ဝုိင္းဝန္းကန္႔ကြက္တာေၾကာင့္ ဥကၠ႒ တာဝန္ကို ျငင္းပယ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗမာအစိုးရဟာ ၁၉၉၇ မွာ အာဆီယံအသင္းဝင္ျဖစ္ကတည္းက ညီလာခံေတြ တက္ေရာက္ၿပီး ျပည္တြင္းမွာလည္း အစည္းအေဝးေတြ က်င္းပပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဗမာအစိုးရဟာ အလွည့္က်ဥကၠ႒ မလုပ္ရေပမယ့္ အာဆီယံအစည္းအေဝးနဲ႔ ယဥ္ပါးလာတာ (၁၇) ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ။ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြ တက္တာနဲ႔ ဧည္ခံက်င္းပတာဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးရွိတယ္ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေလ့လာတာမ်ဳိး မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြမွာ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ ဗမာအစုိးရကို ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေထာက္ခံေျပာဆုိလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းအက်ဥ္း ေဝဖန္တာမ်ဳိးရွိေပမယ့္ ဗမာအစိုးရဖက္က ရပ္တည္တာက ပိုမ်ားပါတယ္။ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြဟာ ဗမာအစိုးရနဲ႔ အျခားအသင္းဝင္ေတြ အျပန္အလွန္ ေသြးတုိးစမ္းတဲ့ေနရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းဟာ အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြမွာ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရး အေတြ႔အႀကံဳေတြ ရၾကပါတယ္။
ဆယ္ႏုိင္ငံ အာဆီယံအသင္းရဲ ႔ ထင္ရွားတဲ့ အသြင္လကၡဏာေတြထဲမွာ အစည္းအေဝး က်င္းပတာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အသင္းဝင္ ဆယ္ႏုိင္ငံပါဝင္တဲ့ အစည္းအေဝးတင္မကဘဲ အျခားႏုိင္ငံ (၁၈) ႏိုင္ငံနဲ႔လည္း ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ပါတယ္။ ေကာ္မတီ (၃၀) ေလာက္နဲ႔ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ တရာေက်ာ္တုိ႔က ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ေပးရပါတယ္။ ျမန္မာဥကၠ႒လုပ္တဲ့ ဒီႏွစ္ထဲမွာ က်င္းပမယ့္ အစည္းအေဝးက (၇၀၀) ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အစည္းအေဝး ျပကၡဒိန္တင္ (၂၁) မ်က္ႏွာ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အစည္းအေဝး (၃၀၀) ေက်ာ္ က်င္းပၿပီး အျခားအာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ (၄၀၀) ေက်ာ္ က်င္းပပါလိမ့္မယ္။ ေဒသဆုိင္ရာ အစည္းအေဝးေတြမွာ ႏုိင္ငံျခားအစိုးရေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရင္း၊ စစ္အုပ္စုရဲ ႔ လုပ္ရပ္ေတြကို ႏိုင္ငံျခားက လက္ခံလာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမယ္ဆိုတာ ဗမာအစိုးရ သေဘာေပါက္လာတာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။
အာဆီယံဥကၠ႒ လုပ္တာဟာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတဲ့အတြက္ တုိင္းျပည္ဘ႑ာေငြ ထိခုိက္ႏိုင္တယ္လို႔ စိုးရိမ္ပူပန္သူေတြ ရွိပါတယ္။ အာဆီယံ အစည္းအေဝးအေရအတြက္ဟာ ႏွစ္စဥ္တုိးပြားေနပါတယ္။ ၂၀၁၁ မွာ အင္ဒိုနီးရွား ဥကၠ႒ လုပ္တုန္းက အာဆီယံအစည္းအေဝး (၅) ခုအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၀) သန္းေက်ာ္ ကုန္က်ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အစည္းအေဝး အႀကီးအေသးလိုက္ၿပီး စရိတ္ကုန္က်တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ ဥကၠ႒လုပ္တာဟာ မႏုိင္တဲ့ဝန္ကို ထမ္းသလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဗမာအစိုးရအဖို႔ကေတာ့ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံဟာ ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားစရာ ေအာင္ျမင္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံအသံုးအႏႈန္း စကားလံုးေတြနဲ႔ အျဖစ္မွန္ကို သိႏုိင္ဖို႔ခက္ခဲေအာင္ ဆင္ေဝွ႔ရန္ေရွာင္ ေျပာဆုိတတ္လာတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။
အာဆီယံအစည္းအေဝးေတြ မ်ားလာေလေလ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္ကို ခ်ဲ ႔ထြင္ဖို႔ လုိအပ္လာေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္ တည္ရွိပါတယ္။ ၂၀၁၂ မွာ ႏွစ္စဥ္အသံုးစရိတ္ ေဒၚလာ (၁၆) သန္းနဲ႔ အမွဳထမ္း (၃၀၀) ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ADB - အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ ေလ့လာခ်က္အရ ေနာက္ (၁၅) ႏွစ္ဆုိရင္ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္စဥ္အသံုးစရိတ္ ေဒၚလာ သန္း (၂၂၀) နဲ႔ အမွဳထမ္း (၁၆၀၀) ေက်ာ္ရွိဖို႔လိုေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အာဆီယံရံုးခ်ဳပ္အသံုးစရိတ္ကို အသင္းဝင္ႏုိင္ငံေတြ အညီအမွ် က်ခံေနရတာမို႔ ႏွစ္ၾကာေလေလ ထည့္သြင္းရတဲ့ ရန္ပံုေငြခြဲတမ္း မ်ားလာေလေလ ျဖစ္ေနပါတယ္။
အစည္းအေဝးေတြ က်င္းပၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလုပ္လို႔ ႏုိင္ငံခ်င္း ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေတြ ေလ်ာ့သြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေၾကာင့္ တုိင္းႏုိင္ငံေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာတာပါ။ မသိမသာ ၿပိဳင္ဆုိင္တာနဲ႔ သိသိသာသာ ၿပိဳင္ဆုိင္တာပဲ ကြာျခားပါတယ္။ စည္းကမ္းအရ ၿပိဳင္ဆုိင္ၿပီး ပဋိပကၡမျဖစ္ေအာင္ အာဆီယံအသင္းကို ဖြဲ႔စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥာဏ္ပညာ အေျမာ္အျမင္ရွိတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္တဲ့ တုိင္းျပည္မွာသာ ႏုိင္ငံျခားနဲ႔ ၿပိဳင္ဆုိင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္၊ ဥေရာပနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအဆင္ေျပသလို၊ ဂ်ပန္၊ တရုတ္ နဲ႔ စကၤာပူတုိ႔မွာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ စြမ္းရည္ရွိလာတဲ့အတြက္ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာကို သင္ခန္းစာယူသင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
