လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိႏိုင္တဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ အႏွစ္ (၃၀) ေက်ာ္မွ သန္းေခါင္စာရင္းေကာ္ကဖို႔ စီစဥ္တာကို သတင္းထူးအျဖစ္ ကမာၻ႔စာနယ္ဇင္းေတြက ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔နဲ႔ ပူးတြဲလုပ္ကိုင္တဲ့ ေဒၚလာသန္း (၇၀) ေက်ာ္ ကုန္က်တဲ့ စီမံကိန္းႀကီးျဖစ္လို႔ တိက်မွန္ကန္ၿပီး ျပည့္စံုတဲ့သမုိင္းတြင္မယ့္ သန္းေခါင္စာရင္း ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ အလွဳရွင္ႏိုင္ငံေတြက ယူဆပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းရွိမွ ေရရွည္တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို တုိင္းတာႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုလို လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡနဲ႔ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္မွာ အေသးစိတ္စာရင္းေကာက္တဲ့အတြက္ အေျခအေန ပိုဆိုးလာမွာကို စုိးရိမ္ေနတာပါ။ ဒီေလာက္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ လူဦးေရစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတဲ့ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနနဲ႔ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ကို ခ်ီးက်ဴးရမယ္လို႔ ICG - International Crisis Group က ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရ အႏၱရာယ္ရွိေနတာကိုေတာ့ မေမ့သင့္ဘူးလို႔ သတိေပးထားပါတယ္။
အခုလို အခ်ိန္အခါမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈျဖစ္ေစမယ့္ ကိစၥကိုေရွာင္ရမယ္လို႔ ICG က ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေမးခြန္း (၄၁) ခုထဲက ပထမေမးခြန္းေတြျဖစ္တဲ့ အမည္၊ အသက္၊ လိင္၊ အိမ္ေထာင္ေရးအေျခအေန၊ အိမ္ေထာင္ဦးစီးနဲ႔ ေတာ္စပ္ပံု စတာေတြကိုသာေမးၿပီး လူမ်ုိးနဲ႔ ဘာသာကို ခ်န္ထားသာင့္တယ္လို႔ ICG က ဆုိပါတယ္။ ၁၉၈၃ စာရင္းမွာ မြတ္စလင္ဦးေရဟာ တုိင္းျပည္လူဦးေရရဲ ႔ (၄) ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ အမွန္က (၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ စာရင္းလိမ္တဲ့ မဆလ အက်င့္အတုိင္း အထက္လူႀကီးႀကိဳက္ေအာင္ မြတ္စလင္ဦးေရ ေလွ်ာ့ထားတာမို႔ တုိးပြားေနတာကိုသိရင္ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ စီမံကိန္းကို အေကာင္အည္ေဖာ္တာ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တာမုိ႔ ေရႊ ႔ဆုိင္းသင့္တယ္လို႔ Burma Campaign UK ကလည္း အႀကံေပးပါတယ္။
စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ တရုတ္ဦးေရ အဆမတန္ တုိးပြားလာတာကိုလည္း သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ လူဦးေရနဲ႔ အိမ္အေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရာမွာ လုိက္နာသင့္တဲ့ မူေတြကို (၂၀၀၇) မွာ ကုလသမဂၢက ျပဌာန္းပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ မ်ဳိးႏြယ္ေရာစပ္ေနသူေတြကလည္း မိမိတို႔ပါဝင္တဲ့ မ်ဳိးႏြယ္ေတြကို ေဖာ္ျပခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ သန္းေခါင္စာရင္းပါ လူမ်ဳိး (၁၃၅) မ်ဳိးကို လက္ခံတာဟာ ျပႆနာျဖစ္ေစပါတယ္။ ၁၉၃၁ သန္းေခါင္စာရင္းဟာ စိတ္မခ်ရဘူးလို႔ စာရင္းႀကီးၾကပ္သူနဲ႔ အစီရင္ခံစာေရးသူ J.J Bennison ကိုယ္တိုင္က ဝန္ခံထားပါတယ္။ ေဒသကိုလုိက္ၿပီး ေျပာပံုဆုိပံု ေဒသိယစကားေတြ ကြာျခားတာကို လူမ်ဳိးကြဲျပားမႈအျဖစ္ စာရင္းေကာက္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူဦးေရနည္းတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ တုိင္းရင္းသား (၅၃) မ်ုိး ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူမ်ဳိးဘာသာ ကြဲျပားျခားနားမႈေၾကာင့္ အျငင္းပြားစရာ အရႈပ္အေထြးေတြ ရွိတာကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေစ့စပ္ေျဖရွင္းတဲ့ သာဓကေတြရွိေၾကာင္း နယ္သာလန္အေျခစိုက္ Transnational Institute က ေထာက္ျပပါတယ္။ ျမန္မာကိစၥမွာေတာ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ဆက္စပ္မႈနဲ႔ လူမ်ဳိးေရး အခ်က္အလက္ မွားယြင္းမႈကို ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ကေရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလွဳရွင္အစိုးရေတြကေရာ လ်စ္လ်ဴရႈထားေၾကာင္း ေဖေဖၚဝါရီ (၂၄) ရက္ေန႔က ေၾကညာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမ်ဳိးသတ္မွတ္ရာမွာ ရႈပ္ေထြးေနတဲ့ကိစၥကို သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ၿပီးမွေျဖရွင္းဖို႔ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ပေလာင္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္၊ နာဂ၊ မြန္နဲ႔ ဗမာ စတဲ့ တုိင္းရင္းသား (၁၀) ဖြဲ႔နဲ႔ အရပ္သားအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သေဘာတူၾကတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔က ေဖေဖၚဝါရီ (၂၆) ရက္ေန႔မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
လူမ်ဳိးအမည္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြဟာ မိမိတုိ႔ႏွစ္သက္ရာ လူမ်ဳိးအမည္ကို စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္တယ္လို႔ အစိုးရအရာထမ္းေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ ကမန္မ်ဳိးႏြယ္စုပါဝင္တဲ့ ရခိုင္လူမ်ဳိးစုေတြကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူကို ဘဂၤလီမ်ဳိးႏြယ္အျဖစ္သာ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူဖုိ႔ လိုလားေနၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ကိုသံုးတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းကို သပိတ္ေမွာက္ဖို႔ မတ္လ (၁၆) ရက္ေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဆႏၵျပၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အမည္ကို သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ထည့္သြင္းလုိက္ရင္ ရိုဟင္ဂ်ာကို လူမ်ဳိးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳသလို ျဖစ္သြားမွာကို ရခုိင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ အမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ နဲ႔ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီစတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာပါတီေတြက အစိုးရကို ပန္ၾကားထားပါတယ္။ အမိန္႔နဲ႔ မတားျမစ္ရင္ သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ကို ထည့္သြင္းမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာရဲ ႔ အခန္းက႑ဟာ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းရမယ့္ ေရွာင္ရွားလို႔မရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရလုပ္ရပ္ကို အယံုအၾကည္နည္းတဲ့ အရပ္ေဒသေတြမွာ သန္းေခါင္စာရင္း ေမးခြန္းေတြကို အမွန္အတုိင္း ေျဖပါ့မလားဆိုတာဟာ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ေနေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုလို လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡနဲ႔ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္မွာ အေသးစိတ္စာရင္းေကာက္တဲ့အတြက္ အေျခအေန ပိုဆိုးလာမွာကို စုိးရိမ္ေနတာပါ။ ဒီေလာက္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ လူဦးေရစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတဲ့ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနနဲ႔ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ကို ခ်ီးက်ဴးရမယ္လို႔ ICG - International Crisis Group က ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရ အႏၱရာယ္ရွိေနတာကိုေတာ့ မေမ့သင့္ဘူးလို႔ သတိေပးထားပါတယ္။
အခုလို အခ်ိန္အခါမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈျဖစ္ေစမယ့္ ကိစၥကိုေရွာင္ရမယ္လို႔ ICG က ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေမးခြန္း (၄၁) ခုထဲက ပထမေမးခြန္းေတြျဖစ္တဲ့ အမည္၊ အသက္၊ လိင္၊ အိမ္ေထာင္ေရးအေျခအေန၊ အိမ္ေထာင္ဦးစီးနဲ႔ ေတာ္စပ္ပံု စတာေတြကိုသာေမးၿပီး လူမ်ုိးနဲ႔ ဘာသာကို ခ်န္ထားသာင့္တယ္လို႔ ICG က ဆုိပါတယ္။ ၁၉၈၃ စာရင္းမွာ မြတ္စလင္ဦးေရဟာ တုိင္းျပည္လူဦးေရရဲ ႔ (၄) ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ အမွန္က (၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ စာရင္းလိမ္တဲ့ မဆလ အက်င့္အတုိင္း အထက္လူႀကီးႀကိဳက္ေအာင္ မြတ္စလင္ဦးေရ ေလွ်ာ့ထားတာမို႔ တုိးပြားေနတာကိုသိရင္ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ စီမံကိန္းကို အေကာင္အည္ေဖာ္တာ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တာမုိ႔ ေရႊ ႔ဆုိင္းသင့္တယ္လို႔ Burma Campaign UK ကလည္း အႀကံေပးပါတယ္။
စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ တရုတ္ဦးေရ အဆမတန္ တုိးပြားလာတာကိုလည္း သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ လူဦးေရနဲ႔ အိမ္အေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရာမွာ လုိက္နာသင့္တဲ့ မူေတြကို (၂၀၀၇) မွာ ကုလသမဂၢက ျပဌာန္းပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ မ်ဳိးႏြယ္ေရာစပ္ေနသူေတြကလည္း မိမိတို႔ပါဝင္တဲ့ မ်ဳိးႏြယ္ေတြကို ေဖာ္ျပခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ သန္းေခါင္စာရင္းပါ လူမ်ဳိး (၁၃၅) မ်ဳိးကို လက္ခံတာဟာ ျပႆနာျဖစ္ေစပါတယ္။ ၁၉၃၁ သန္းေခါင္စာရင္းဟာ စိတ္မခ်ရဘူးလို႔ စာရင္းႀကီးၾကပ္သူနဲ႔ အစီရင္ခံစာေရးသူ J.J Bennison ကိုယ္တိုင္က ဝန္ခံထားပါတယ္။ ေဒသကိုလုိက္ၿပီး ေျပာပံုဆုိပံု ေဒသိယစကားေတြ ကြာျခားတာကို လူမ်ဳိးကြဲျပားမႈအျဖစ္ စာရင္းေကာက္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူဦးေရနည္းတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ တုိင္းရင္းသား (၅၃) မ်ုိး ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူမ်ဳိးဘာသာ ကြဲျပားျခားနားမႈေၾကာင့္ အျငင္းပြားစရာ အရႈပ္အေထြးေတြ ရွိတာကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေစ့စပ္ေျဖရွင္းတဲ့ သာဓကေတြရွိေၾကာင္း နယ္သာလန္အေျခစိုက္ Transnational Institute က ေထာက္ျပပါတယ္။ ျမန္မာကိစၥမွာေတာ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ဆက္စပ္မႈနဲ႔ လူမ်ဳိးေရး အခ်က္အလက္ မွားယြင္းမႈကို ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ကေရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလွဳရွင္အစိုးရေတြကေရာ လ်စ္လ်ဴရႈထားေၾကာင္း ေဖေဖၚဝါရီ (၂၄) ရက္ေန႔က ေၾကညာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမ်ဳိးသတ္မွတ္ရာမွာ ရႈပ္ေထြးေနတဲ့ကိစၥကို သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ၿပီးမွေျဖရွင္းဖို႔ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ပေလာင္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္၊ နာဂ၊ မြန္နဲ႔ ဗမာ စတဲ့ တုိင္းရင္းသား (၁၀) ဖြဲ႔နဲ႔ အရပ္သားအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သေဘာတူၾကတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြအဖြဲ႔က ေဖေဖၚဝါရီ (၂၆) ရက္ေန႔မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
လူမ်ဳိးအမည္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြဟာ မိမိတုိ႔ႏွစ္သက္ရာ လူမ်ဳိးအမည္ကို စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္တယ္လို႔ အစိုးရအရာထမ္းေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ ကမန္မ်ဳိးႏြယ္စုပါဝင္တဲ့ ရခိုင္လူမ်ဳိးစုေတြကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူကို ဘဂၤလီမ်ဳိးႏြယ္အျဖစ္သာ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူဖုိ႔ လိုလားေနၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ကိုသံုးတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္းကို သပိတ္ေမွာက္ဖို႔ မတ္လ (၁၆) ရက္ေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဆႏၵျပၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အမည္ကို သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ထည့္သြင္းလုိက္ရင္ ရိုဟင္ဂ်ာကို လူမ်ဳိးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳသလို ျဖစ္သြားမွာကို ရခုိင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ အမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ နဲ႔ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီစတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာပါတီေတြက အစိုးရကို ပန္ၾကားထားပါတယ္။ အမိန္႔နဲ႔ မတားျမစ္ရင္ သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ကို ထည့္သြင္းမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာရဲ ႔ အခန္းက႑ဟာ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းရမယ့္ ေရွာင္ရွားလို႔မရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရလုပ္ရပ္ကို အယံုအၾကည္နည္းတဲ့ အရပ္ေဒသေတြမွာ သန္းေခါင္စာရင္း ေမးခြန္းေတြကို အမွန္အတုိင္း ေျဖပါ့မလားဆိုတာဟာ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ေနေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
