ျပည္တြင္းမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးနဲ႔ အျခားျပႆနာမ်ဳိးစံု ျဖစ္ပြားတုန္း လူ႔အခြင့္အေရး ရိုေသေလးစားဖို႔ တိုက္တြန္းရတာ အလြန္ခက္ခဲေၾကာင္း ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ကင္တားနားရဲ ႔ ခရီးက သက္ေသျပေနပါတယ္။ ဒီႏွစ္ထဲမွာ ကင္တားနား ျမန္မာျပည္သြားတာ ႏွစ္ႀကိမ္ရွိသြားပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေဖေဖၚဝါရီလက (၅) ရက္ ခရီးထြက္ခဲ့ၿပီး ၾသဂုတ္လမွာ (၁၀) ရက္ ခရီးထြက္ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လခရီးစဥ္မွာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြကို ကင္တားနား ႀကံဳေတြ႔ရပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကင္တားနားရဲ ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို မေက်နပ္သူေတြက စစ္တြမွာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပါတယ္။ ဘဂၤလီ ေသြးထိုးလႈံေဆာ္သူ ကင္တားနား ထြက္သြားဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဆုိင္းဘုတ္ကိုင္သူ (၆၀) ေက်ာ္ကိုေတြ႔ေတာ့ မႀကိဳက္ေပမယ့္ အတိအလင္း အခုလို သေဘာထားထုတ္ေဖာ္ႏိုင္တာကို ႀကိဳဆိုမိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကင္တားနားဟာ ကားေပၚကဆင္းၿပီး ဆႏၵျပသူ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးတဦးရင္ဖြင့္တာကို နားေထာင္မိေၾကာင္း ၾသဂုတ္လ (၂၁) ရက္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဆႏၵျပသူကို ဂရုစိုက္ေၾကာင္းျပတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ၾသဂုတ္လ (၁၉) ရက္ေန႔ည မိတီၳလာမွာ သူစီးလာတဲ့ကားကုိ ဆႏၵျပသူ (၂၀၀) ေလာက္က ဝိုင္းဝန္းကန္ေက်ာက္ ေအာ္ဟစ္တဲ့အတြက္ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္စခန္း သြားမယ္အစီအစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္ရတယ္လို႔ ကင္တားနား က ဆုိပါတယ္။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္တဲ့ လူအုပ္စုေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရဲအေစာင့္အေရွာက္နဲ႔သြားတာျဖစ္ၿပီး ဆႏၵျပသူေတြက စာေပးဖုိ႔ ကားမွန္ကိုေခါက္တာေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ျပည္တြင္းစာနယ္ဇင္းအခ်ဳိ ႔ကလည္း ဒီပံုစံမ်ဳိး သတင္းေရးၾကတဲ့အတြက္ ဒီကိစၥဟာ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ မစၥတာကင္တားနား ျပန္သြားတဲ့အေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ သမၼတရံုးရဲ ႔ ၾသဂုတ္လ (၂၁) ရက္ေန႔ သတင္းမွာေတာ့ ဒီကိစၥကို လံုးဝမေဖာ္ျပပါဘူး။
လာရိႈးၿမိဳ ႔မွာ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္ခံရသူ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္တေထာင္ေက်ာ္ကို ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ မန္ဆူဆရာေတာ္ကို ကင္တားနား က ခ်ီးက်ဴးသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကေတာ့ ကင္တားနားကို ဘဂၤလီမြတ္စလင္ဘက္ကေန ေရွ ႔ေနလိုက္သူအျဖစ္ ျမင္ၾကပါတယ္။ ကင္တားနားဟာ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ကို တမင္ေထာက္ခံ အားေပးေနတာမဟုတ္ဘဲ နယ္ျခားျဖတ္ၿပီး ေရႊ ႔ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ဂ်နီဗာအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးဘာသာေရး ပဋိပကၡ မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေရးကို ထိခိုက္လိမ့္မယ္ဆိုတဲ့စကားဟာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ ႔ လက္သံုးေတာ္ေဝဖန္ခ်က္တခု ျဖစ္လာပါတယ္။
ကမာၻ႔လူဦးေရ သန္းႏွစ္ရာေက်ာ္ဟာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံျပင္ပမွာ ေရႊ ႔ေျပာင္းေနထုိင္ၾကပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးစႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေရႊ ႔ေျပာင္းေနၾကတာျဖစ္ၿပီး ဒီအထဲက (၄၀) ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံကို ေရႊ ႔ေျပာင္းသူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြရဲ ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို သူတုိ႔ေနထိုင္တဲ့ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံက ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔တာဝန္ရွိတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ယူဆပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ျမွင့္တင္ေရးဟာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးရံုးရဲ ႔ ဦးစားေပးလုပ္ငန္း တခုျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးရာမဟာမင္းႀကီး Navi Pillay က ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ (အထူးသျဖင့္) ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မြတ္စလင္ေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္ခံေနရတာကို ရပ္ဆုိင္းဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ျမွင့္တင္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာအစိုးရကို ကူညီဖို႔ Navi Pillay က ဇြန္လ (၁၉) ရက္ေန႔က ေၾကညာပါတယ္။
ဥေရာပလူ႔အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္က လူတုိင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးရွိတယ္လို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ ရာဇဝင္သားမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းျပည္ထိခိုက္မယ္လို႔ ယူဆရင္ ရာဇဝင္သားရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ရုတ္သိမ္းႏိုင္တယ္လို႔ စာခ်ဳပ္ရဲ ႔ပုဒ္မ (၁၅) က ဆုိပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ လူတုိင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးရွိတာမို႔ ႏုိင္ငံျခားသား ရာဇဝတ္သားကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးဖို႔ ခက္ခဲေနပါတယ္။ ရာဇဝတ္မႈမ်ဳိးစံု က်ဴးလြန္လို႔ ေထာင္က်သြားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားတဦး ေထာင္ကလြတ္တဲ့အခါ ၿဗိတိန္က မိသားစုနဲ႔အတူ ေနခြင့္ရွိတာေၾကာင့္ သူ႔ကိုျပည္ႏွင္ဒဏ္ မေပးႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ျပည္ႏွင္ဒဏ္ခတ္ၿပီး ပို႔ေပးလိုက္တဲ့ႏိုင္ငံမွာ ႏိွပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းခံရႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ မြတ္စလင္ဓမၼဆရာတဦးကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးဖို႔ ခက္ခဲေနတဲ့အတြက္ ဥေရာပလူ႔အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္ကို ျပဳျပင္ဖို႔ ၿဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ မႏွစ္က တုိက္တြန္းခဲ့ရပါတယ္။ လူတုိင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးရွိတယ္ဆိုတာေၾကာင့္ အမုန္းတရားေျဗာင္ေဟာၾကားတဲ့ ဓမၼဆရာကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးဖို႔ ခက္ခဲသြားတာပါပဲ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အႏၱရာယ္ေပးမယ္သူကိုလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ေပးေနတဲ့အတြက္ တုိင္းသူျပည္သားကိုကာကြယ္ဖို႔ အခက္အခဲေတြ႔ရပံုကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက သက္ေသျပေနပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကင္တားနားရဲ ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို မေက်နပ္သူေတြက စစ္တြမွာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပါတယ္။ ဘဂၤလီ ေသြးထိုးလႈံေဆာ္သူ ကင္တားနား ထြက္သြားဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဆုိင္းဘုတ္ကိုင္သူ (၆၀) ေက်ာ္ကိုေတြ႔ေတာ့ မႀကိဳက္ေပမယ့္ အတိအလင္း အခုလို သေဘာထားထုတ္ေဖာ္ႏိုင္တာကို ႀကိဳဆိုမိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကင္တားနားဟာ ကားေပၚကဆင္းၿပီး ဆႏၵျပသူ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးတဦးရင္ဖြင့္တာကို နားေထာင္မိေၾကာင္း ၾသဂုတ္လ (၂၁) ရက္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဆႏၵျပသူကို ဂရုစိုက္ေၾကာင္းျပတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ၾသဂုတ္လ (၁၉) ရက္ေန႔ည မိတီၳလာမွာ သူစီးလာတဲ့ကားကုိ ဆႏၵျပသူ (၂၀၀) ေလာက္က ဝိုင္းဝန္းကန္ေက်ာက္ ေအာ္ဟစ္တဲ့အတြက္ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္စခန္း သြားမယ္အစီအစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္ရတယ္လို႔ ကင္တားနား က ဆုိပါတယ္။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္တဲ့ လူအုပ္စုေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရဲအေစာင့္အေရွာက္နဲ႔သြားတာျဖစ္ၿပီး ဆႏၵျပသူေတြက စာေပးဖုိ႔ ကားမွန္ကိုေခါက္တာေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ျပည္တြင္းစာနယ္ဇင္းအခ်ဳိ ႔ကလည္း ဒီပံုစံမ်ဳိး သတင္းေရးၾကတဲ့အတြက္ ဒီကိစၥဟာ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ မစၥတာကင္တားနား ျပန္သြားတဲ့အေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ သမၼတရံုးရဲ ႔ ၾသဂုတ္လ (၂၁) ရက္ေန႔ သတင္းမွာေတာ့ ဒီကိစၥကို လံုးဝမေဖာ္ျပပါဘူး။
လာရိႈးၿမိဳ ႔မွာ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္ခံရသူ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္တေထာင္ေက်ာ္ကို ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ မန္ဆူဆရာေတာ္ကို ကင္တားနား က ခ်ီးက်ဴးသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကေတာ့ ကင္တားနားကို ဘဂၤလီမြတ္စလင္ဘက္ကေန ေရွ ႔ေနလိုက္သူအျဖစ္ ျမင္ၾကပါတယ္။ ကင္တားနားဟာ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ကို တမင္ေထာက္ခံ အားေပးေနတာမဟုတ္ဘဲ နယ္ျခားျဖတ္ၿပီး ေရႊ ႔ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ဂ်နီဗာအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးဘာသာေရး ပဋိပကၡ မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေရးကို ထိခိုက္လိမ့္မယ္ဆိုတဲ့စကားဟာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ ႔ လက္သံုးေတာ္ေဝဖန္ခ်က္တခု ျဖစ္လာပါတယ္။
ကမာၻ႔လူဦးေရ သန္းႏွစ္ရာေက်ာ္ဟာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံျပင္ပမွာ ေရႊ ႔ေျပာင္းေနထုိင္ၾကပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးစႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေရႊ ႔ေျပာင္းေနၾကတာျဖစ္ၿပီး ဒီအထဲက (၄၀) ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံကို ေရႊ ႔ေျပာင္းသူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြရဲ ႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို သူတုိ႔ေနထိုင္တဲ့ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံက ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔တာဝန္ရွိတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ယူဆပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ျမွင့္တင္ေရးဟာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးရံုးရဲ ႔ ဦးစားေပးလုပ္ငန္း တခုျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးရာမဟာမင္းႀကီး Navi Pillay က ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ (အထူးသျဖင့္) ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မြတ္စလင္ေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္ခံေနရတာကို ရပ္ဆုိင္းဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ျမွင့္တင္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာအစိုးရကို ကူညီဖို႔ Navi Pillay က ဇြန္လ (၁၉) ရက္ေန႔က ေၾကညာပါတယ္။
ဥေရာပလူ႔အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္က လူတုိင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးရွိတယ္လို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ ရာဇဝင္သားမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းျပည္ထိခိုက္မယ္လို႔ ယူဆရင္ ရာဇဝင္သားရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ရုတ္သိမ္းႏိုင္တယ္လို႔ စာခ်ဳပ္ရဲ ႔ပုဒ္မ (၁၅) က ဆုိပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ လူတုိင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးရွိတာမို႔ ႏုိင္ငံျခားသား ရာဇဝတ္သားကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးဖို႔ ခက္ခဲေနပါတယ္။ ရာဇဝတ္မႈမ်ဳိးစံု က်ဴးလြန္လို႔ ေထာင္က်သြားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားတဦး ေထာင္ကလြတ္တဲ့အခါ ၿဗိတိန္က မိသားစုနဲ႔အတူ ေနခြင့္ရွိတာေၾကာင့္ သူ႔ကိုျပည္ႏွင္ဒဏ္ မေပးႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ျပည္ႏွင္ဒဏ္ခတ္ၿပီး ပို႔ေပးလိုက္တဲ့ႏိုင္ငံမွာ ႏိွပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းခံရႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ မြတ္စလင္ဓမၼဆရာတဦးကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးဖို႔ ခက္ခဲေနတဲ့အတြက္ ဥေရာပလူ႔အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္ကို ျပဳျပင္ဖို႔ ၿဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ မႏွစ္က တုိက္တြန္းခဲ့ရပါတယ္။ လူတုိင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးရွိတယ္ဆိုတာေၾကာင့္ အမုန္းတရားေျဗာင္ေဟာၾကားတဲ့ ဓမၼဆရာကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးဖို႔ ခက္ခဲသြားတာပါပဲ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အႏၱရာယ္ေပးမယ္သူကိုလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ေပးေနတဲ့အတြက္ တုိင္းသူျပည္သားကိုကာကြယ္ဖို႔ အခက္အခဲေတြ႔ရပံုကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက သက္ေသျပေနပါတယ္။
