ၾကန္႔ၾကာေနတဲ့ ကုလားတန္ဘက္စံု သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးကို အိႏိၵယစာနယ္ဇင္းက မၾကာခဏ ေဖာ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။ အိႏိၵယေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ေမရာကူးမား ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖၚဝါရီက ေနျပည္ေတာ္သြားတုန္းကလည္း ကုလားတန္စီမံကိန္းကို မေႏွးအျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးကို ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္းကို အိႏိၵယဘက္က (၂၀၀၂) မွာ တိုင္းထြားစစ္ေဆးၿပီး စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ၂၀၀၈ မွာ အိႏိၵယ-ျမန္မာ လက္မွတ္ထိုးၾကေပမယ့္ အခုအထိ အနည္းအက်ဥ္းသာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေသးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ့ စီမံကိန္းျဖစ္ေနလို႔ ေဒသခံျပည္သူလူထုကို အက်ဳိးမျပဳရင္ ရပ္ဆိုင္းသင့္တယ္လို႔ ကုလားတန္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ရဲ ႔ ဇြန္လအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔မွာ ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းကြန္ရက္၊ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုလူမ်ဳိးစုဖိုရမ္ တုိ႔ပါဝင္ၿပီး ရခိုင္၊ ခ်င္း နဲ႔ မီဇိုရမ္ ျပည္နယ္ေတြမွာ ကြင္းဆင္းေလ့လာၿပီး အစီရင္ခံစာေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ျပည္နယ္ (၃) နယ္က ေဒသခံေတြ အက်ဳိးခံစားႏိုင္ေရး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ မပ်က္စီးေရး၊ ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ ဘိုးဘြားပိုင္ေျမကိစၥမွာ ေဒသခံေတြ ပါဝင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေရး စတာေတြကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
ကုလားတန္စီမံကိန္းကို အိႏိၵယကတာဝန္ယူ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္က စစ္ေတြေရနက္ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာက္ဖို႔နဲ႔ ကုလားတန္ျမစ္ ေရစူးနက္ေအာင္ ပလက္ဝအထိ တူးဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပလက္ဝမွာလည္း သေဘၤာဆိပ္တည္ေဆာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကို ေရွ ႔ႏွစ္ဇြန္လမွာ ၿပီးစီးမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ပလက္ဝ က အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ ျမစ္ဝ/လိုမာစုအထိ (၂) လမ္းသြား အေဝးေျပးကားလမ္းေဖာက္ေရးဟာ ဒုတိယအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာက္လုပ္မယ့္ကားလမ္းေျမပံုကို မသိရေသးပါဘူး။ ၿမိတ္ဝ၊ လိုမာစု နယ္ျခားစခန္းက မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ ေလာင္ကလိုင္အထိ (၂) လမ္းသြား အေဝးေျပးကားလမ္းေဖာက္ၿပီး အိႏိၵယအေဝးေျပးအမွတ္ (၅၄) နဲ႔ဆက္ဖို႔နဲ႔ ဇိုရင္ပြီးမွာ အေကာက္ခန္ဂိတ္စခန္း ေဆာက္လုပ္ဖို႔ကိစၥဟာ ေနာက္ဆံုးတတိယအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
မူလအစီအစဥ္မွာ ပလက္ဝ ကေန ကလက္ဝ အထိ သေဘၤာသြားႏိုင္ေအာင္ ကုလားတန္ျမစ္ကို တူးၿပီး ကလက္ဝ ကေန အိႏိၵယနယ္စပ္အထိ ကားလမ္းေဖာက္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပလက္ဝ၊ ကလက္ဝအပုိင္းဟာ ေရစူးတိမ္ျမစ္က်ဥ္းၿပီး ေက်ာက္ေဆာင္ထူထပ္တာမုိ႔ ပလက္ဝအထိသာ ကုလားတန္ျမစ္ကို အသံုးျပဳဖို႔ ၂၀၁၀ မွာ အစီအစဥ္ ေျပာင္းလုိက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကီလိုမီတာ (၆၀) ေက်ာ္သာရွိမယ့္ ကလက္ဝ၊ ၿမိတ္ဝကားလမ္းဟာ ကီလိုမီတာ (၁၃၀) ရွည္တဲ့ ပလက္ဝ၊ ၿမိတ္ဝကားလမ္း ျဖစ္လာပါတယ္။ လမ္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ေျမေနရာကို ဗမာအစိုးရက ေပးရမွာျဖစ္လို႔ ဒီေနရာမွာ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈမ်ားျပားလာဖြယ္ ရွိပါတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ျပဳျပင္ေရးမွာ အိႏိၵယဘက္က လမ္းညႊန္စာတမ္းထုတ္ေဝထားေပမယ့္ ကားလမ္းစီမံခ်က္မွာ ဗမာဘက္က ထုတ္ေဖာ္တာမ်ဳိး မရွိေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ကုလားတန္စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ ရခုိင္၊ ခ်င္း နဲ႔ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ေတြဟာ ဆင္းရဲတာမို႔ ျပည္သူလူထုကုိ အဓိကထားတဲ့ ဖြဲ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ကုလားတန္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ရိကၡာမဖူလံုတဲ့ ျပႆနာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ကုလားတန္စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံေတြသာ အဓိကအက်ဳိးအျမတ္ ခံစားသင့္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ေကာင္းမြန္လာလို႔ အိႏိၵယေစ်းကြက္နဲ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္တာဟာ ေဒသခံေတြအတြက္ အက်ဳိးရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားတန္စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္တုန္းမွာ ေဒသခံေတြ အလုပ္ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းလည္း ရွိပါတယ္။ အဓမၼခိုင္းေစမႈ၊ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈ၊ စစ္တပ္ႀကီးစိုးမႈ၊ ဆက္ေၾကးယူမႈ၊ သြားလာေရးခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္း ပ်က္စီးမႈစတဲ့ ဆိုးက်ဳိးေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ပလက္ဝ ကေန အိႏိၵယနယ္စပ္အထိ အေဝးေျပးကားလမ္း ေဖာက္တဲ့စီမံခ်က္ဟာ ေဒသခံေတြကို အမ်ားဆံုးဒုကၡေပးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ေဒသခံ (၆၀) ေက်ာ္ကို ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ (၉၀) ရခုိင္ႏႈန္းဟာ ကားလမ္းေဖာက္လုပ္မႈေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ အေျခခံအေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈေတြ မ်ားျပားလာတာကိုၾကည့္ၿပီး မိမိတို႔ေျမယာ ဆံုးရႈံးမႈကို စိတ္ပူေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ကို အမီွျပဳၿပီး အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ေနတဲ့ ေရလုပ္သားနဲ႔ လယ္သမားေတြကလည္း ျမစ္ေၾကာင္းျပဳျပင္မႈေၾကာင့္ ဘဝရပ္တည္ေရး အခက္အခဲေတြ႔လာမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကပါတယ္။
စီမံကိန္းေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တဲ့ ေဒသခံေတြရဲ ႔ ဘဝရပ္တည္ေရးကို အိႏိၵယ-ျမန္မာအစိုးရ (၂) ခုစလံုးက အကူအညီေပးသင့္တယ္လို႔ ကုလားတန္ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က ဆုိပါတယ္။ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္မႈ ျမစ္ေရစူးနက္ေအာင္ ျပဳျပင္မႈနဲ႔ ကားလမ္းေဖာက္လုပ္မႈ စတဲ့အဆင့္ေတြ တၿပိဳင္တည္း စတင္ေနၿပီျဖစ္ေပမယ့္ အနည္းအက်ဥ္းသာ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီး သိသာျမင္သာေအာင္လုပ္ဖို႔ ကုလားတန္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က အႀကံေပးထားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ့ စီမံကိန္းျဖစ္ေနလို႔ ေဒသခံျပည္သူလူထုကို အက်ဳိးမျပဳရင္ ရပ္ဆိုင္းသင့္တယ္လို႔ ကုလားတန္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ရဲ ႔ ဇြန္လအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔မွာ ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းကြန္ရက္၊ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုလူမ်ဳိးစုဖိုရမ္ တုိ႔ပါဝင္ၿပီး ရခိုင္၊ ခ်င္း နဲ႔ မီဇိုရမ္ ျပည္နယ္ေတြမွာ ကြင္းဆင္းေလ့လာၿပီး အစီရင္ခံစာေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ျပည္နယ္ (၃) နယ္က ေဒသခံေတြ အက်ဳိးခံစားႏိုင္ေရး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ မပ်က္စီးေရး၊ ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ ဘိုးဘြားပိုင္ေျမကိစၥမွာ ေဒသခံေတြ ပါဝင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေရး စတာေတြကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
ကုလားတန္စီမံကိန္းကို အိႏိၵယကတာဝန္ယူ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္က စစ္ေတြေရနက္ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာက္ဖို႔နဲ႔ ကုလားတန္ျမစ္ ေရစူးနက္ေအာင္ ပလက္ဝအထိ တူးဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပလက္ဝမွာလည္း သေဘၤာဆိပ္တည္ေဆာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကို ေရွ ႔ႏွစ္ဇြန္လမွာ ၿပီးစီးမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ပလက္ဝ က အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ ျမစ္ဝ/လိုမာစုအထိ (၂) လမ္းသြား အေဝးေျပးကားလမ္းေဖာက္ေရးဟာ ဒုတိယအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာက္လုပ္မယ့္ကားလမ္းေျမပံုကို မသိရေသးပါဘူး။ ၿမိတ္ဝ၊ လိုမာစု နယ္ျခားစခန္းက မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ ေလာင္ကလိုင္အထိ (၂) လမ္းသြား အေဝးေျပးကားလမ္းေဖာက္ၿပီး အိႏိၵယအေဝးေျပးအမွတ္ (၅၄) နဲ႔ဆက္ဖို႔နဲ႔ ဇိုရင္ပြီးမွာ အေကာက္ခန္ဂိတ္စခန္း ေဆာက္လုပ္ဖို႔ကိစၥဟာ ေနာက္ဆံုးတတိယအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
မူလအစီအစဥ္မွာ ပလက္ဝ ကေန ကလက္ဝ အထိ သေဘၤာသြားႏိုင္ေအာင္ ကုလားတန္ျမစ္ကို တူးၿပီး ကလက္ဝ ကေန အိႏိၵယနယ္စပ္အထိ ကားလမ္းေဖာက္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပလက္ဝ၊ ကလက္ဝအပုိင္းဟာ ေရစူးတိမ္ျမစ္က်ဥ္းၿပီး ေက်ာက္ေဆာင္ထူထပ္တာမုိ႔ ပလက္ဝအထိသာ ကုလားတန္ျမစ္ကို အသံုးျပဳဖို႔ ၂၀၁၀ မွာ အစီအစဥ္ ေျပာင္းလုိက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကီလိုမီတာ (၆၀) ေက်ာ္သာရွိမယ့္ ကလက္ဝ၊ ၿမိတ္ဝကားလမ္းဟာ ကီလိုမီတာ (၁၃၀) ရွည္တဲ့ ပလက္ဝ၊ ၿမိတ္ဝကားလမ္း ျဖစ္လာပါတယ္။ လမ္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ေျမေနရာကို ဗမာအစိုးရက ေပးရမွာျဖစ္လို႔ ဒီေနရာမွာ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈမ်ားျပားလာဖြယ္ ရွိပါတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ျပဳျပင္ေရးမွာ အိႏိၵယဘက္က လမ္းညႊန္စာတမ္းထုတ္ေဝထားေပမယ့္ ကားလမ္းစီမံခ်က္မွာ ဗမာဘက္က ထုတ္ေဖာ္တာမ်ဳိး မရွိေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ကုလားတန္စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ ရခုိင္၊ ခ်င္း နဲ႔ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ေတြဟာ ဆင္းရဲတာမို႔ ျပည္သူလူထုကုိ အဓိကထားတဲ့ ဖြဲ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ကုလားတန္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ရိကၡာမဖူလံုတဲ့ ျပႆနာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ကုလားတန္စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံေတြသာ အဓိကအက်ဳိးအျမတ္ ခံစားသင့္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ေကာင္းမြန္လာလို႔ အိႏိၵယေစ်းကြက္နဲ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္တာဟာ ေဒသခံေတြအတြက္ အက်ဳိးရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားတန္စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္တုန္းမွာ ေဒသခံေတြ အလုပ္ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းလည္း ရွိပါတယ္။ အဓမၼခိုင္းေစမႈ၊ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈ၊ စစ္တပ္ႀကီးစိုးမႈ၊ ဆက္ေၾကးယူမႈ၊ သြားလာေရးခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္း ပ်က္စီးမႈစတဲ့ ဆိုးက်ဳိးေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ပလက္ဝ ကေန အိႏိၵယနယ္စပ္အထိ အေဝးေျပးကားလမ္း ေဖာက္တဲ့စီမံခ်က္ဟာ ေဒသခံေတြကို အမ်ားဆံုးဒုကၡေပးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ေဒသခံ (၆၀) ေက်ာ္ကို ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ (၉၀) ရခုိင္ႏႈန္းဟာ ကားလမ္းေဖာက္လုပ္မႈေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ အေျခခံအေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈေတြ မ်ားျပားလာတာကိုၾကည့္ၿပီး မိမိတို႔ေျမယာ ဆံုးရႈံးမႈကို စိတ္ပူေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ကို အမီွျပဳၿပီး အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ေနတဲ့ ေရလုပ္သားနဲ႔ လယ္သမားေတြကလည္း ျမစ္ေၾကာင္းျပဳျပင္မႈေၾကာင့္ ဘဝရပ္တည္ေရး အခက္အခဲေတြ႔လာမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကပါတယ္။
စီမံကိန္းေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တဲ့ ေဒသခံေတြရဲ ႔ ဘဝရပ္တည္ေရးကို အိႏိၵယ-ျမန္မာအစိုးရ (၂) ခုစလံုးက အကူအညီေပးသင့္တယ္လို႔ ကုလားတန္ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က ဆုိပါတယ္။ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္မႈ ျမစ္ေရစူးနက္ေအာင္ ျပဳျပင္မႈနဲ႔ ကားလမ္းေဖာက္လုပ္မႈ စတဲ့အဆင့္ေတြ တၿပိဳင္တည္း စတင္ေနၿပီျဖစ္ေပမယ့္ အနည္းအက်ဥ္းသာ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီး သိသာျမင္သာေအာင္လုပ္ဖို႔ ကုလားတန္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က အႀကံေပးထားပါတယ္။
