လန္ဒန္အေျခစိုက္ Economist အပတ္စဥ္မဂၢဇင္းရဲ ႔ သုေတသနဌာနျဖစ္တဲ့ Economist Intelligence Unit က ျမန္မာျပည္အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ (၂၄) မ်က္ႏွာ ဇူလိုင္စစ္တမ္းကို မၾကာမီက ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးအေျခအေနကို အဓိက သံုးသပ္ထားတဲ့ စာတမ္းျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ စည္းရံုးေရး မဆင္းႏိုင္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အခက္အခဲေတြ႔ေနပံုကို ေဖာ္ျပပါတယ္။ ပါတီမွတ္ပံုတင္ခ (၃) သိန္းေပးရၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သူတဦးကို (၅) သိန္း ေပးရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေငြေၾကးအခက္အခဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ စုေပါင္းလိုက္ရင္ေတာင္ ေငြအင္အား၊ လူအင္အားမွာ စစ္အစိုးရ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီကို မယွဥ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမွာလည္းဆိုတာကိုလည္း မသိႏိုင္ေသးပါဘူး။
ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ ျပင္ဆင္ပံုဟာ အလြန္မွားယြင္းေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရေတြက ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိသာျမင္သာ ယံုၾကည္ေလာက္စရာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ေရးအတြက္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ေတြ ေစလႊတ္လိုၾကေပမယ့္ ဗမာစစ္အစိုးရက လက္မခံပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတုန္း အဏုျမဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ႀကံစည္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ ႔ အကူအညီ ရယူတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေၾကာင့္ ဗမာစစ္အစိုးရကို မယံုသကၤာ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။
ဗိုလ္မႈးစိုင္းသိန္းဝင္း ယူေဆာင္လာတဲ့ အေထာက္အထားေတြကို IAEA အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ က စစ္ေဆးေနတုန္းပဲလို႔ ယူဆရေပမယ့္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာတာမ်ဳိး မလုပ္ေသးပါဘူး။ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ (၁၈၇၄) အရ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ လက္နက္အေရာင္းအဝယ္ မလုပ္ဖို႔ ပိတ္ပင္ထားတာကို ဗမာစစ္အစိုးရ သေဘာတူထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုလသမဂၢ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ ျမန္မာအပါအဝင္ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ ႔ဟာ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ပစၥည္းကို ေျမာက္ကိုရီးယားဆီက ရယူေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ရုရွားလုပ္ အဏုျမဴဓါတ္ေပါင္းဖို႔ အေသးစားတခု ဝယ္ယူဖို႔နဲ႔ ျမန္မာသိပံၸပညာရွင္ေတြကို သင္တန္းေပးဖို႔ ၂၀၀၇ မွာ ရုရွားနဲ႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ IAEA ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း လိုက္နာမယ္လို႔ ရုရွားက ဆိုေပမယ့္ IAEA ကို စစ္ေဆးခြင့္ျပဳတဲ့ စာခ်ဳပ္ကို ဗမာစစ္အစိုးရက လက္မွတ္မထိုးရေသးဘူးလို႔ သိရပါတယ္။
ဗမာစစ္အစိုးရဟာ ေနျပည္ေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ စစ္တပ္တိုးခ်ဲ ႔ေရးကိုသာ ဦးစားေပးၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးကို ဂရုမစိုက္တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ရည္မွန္းခ်က္ (၈) ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ခက္ခဲေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အလြန္အမင္း ဆင္းရဲမႈ ပေပ်ာက္ေရး၊ ကေလးေသဆံုးမႈႏႈန္း က်ဆင္ေရး၊ မိခင္က်န္းမာေရး၊ ကေလးတိုင္း မူလတန္းပညာ သင္ၾကားႏိုင္ေရး၊ အမ်ဳိးသမီး လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးေရး စတာေတြကို ၂၀၁၅ ကို ေနာက္ဆံုးထားၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ကုလသမဂၢ က ရည္မွန္းထားေပမယ့္ ဗမာစစ္အစိုးရဟာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ UNDP လူသားရင္းျမစ္ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္စာမွာ ဗမာစစ္အစိုးရ အသံုးစရိတ္ရဲ ႔ (၂) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ က်န္းမာေရးစရိတ္ ျဖစ္ေနၿပီး အာဆီယံႏိုင္ငံေတြရဲ ႔ ပ်မ္းမွ်ႏႈန္း၊ က်န္းမာေရးစရိတ္ဟာ အသံုးစရိတ္ရဲ ႔ (၇) ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာျပည္ဟာ လူ႔ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈမွာ အႏွိမ့္က်ဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ လာအို၊ ကေမာၻဒီးယား နဲ႔ ဗိယက္နမ္ ႏိုင္ငံေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အမ်ားႀကီးသာေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ ႔ ပ်မ္းမွ်ေၾကး လူသက္တမ္းဟာ (၆၀) ျဖစ္ၿပီး အာဆီယံသက္တမ္းက (၇၀) ျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ ျမန္မာျပည္သားေတြျဖစ္တဲ့ အသက္ (၅) ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြထဲမွာ (၃၂) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အဟာရဓါတ္ခ်ဳိ ႔တဲ့ ေနၾကပါတယ္။ အသက္ (၅) နွစ္ေအာက္ ကေလး (၁၀၀၀) မွာ (၆၆) ေယာက္ ေသဆံုးေနေၾကာင္း ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ စာရင္းအရ သိရပါတယ္။
ကမာၻ႔စီးပြားေရး ထူထူေထာင္ေထာင္ ျဖစ္လာေပမယ့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ ေႏွးေကြးေနတုန္းပဲလို႔ Economist Intelligence Unit က သံုးသပ္ပါတယ္။ စက္မႈလုပ္ငန္း တိုးတက္မႈကို ခန္႔မွန္းရာမွာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ သံုးစြဲမႈႏႈန္းနဲ႔ တိုင္းတာေလ့ရွိပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားသံုးစြဲမႈ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့နည္းလာတာမို႔ ျမန္မာ့စက္မႈလုပ္ငန္းက႑မွာ တိုးတက္မႈ မရွိေသးဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဘိလပ္ေျမနဲ႔ အုတ္ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာတာေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးက႑မ်ာလည္း အႏိုင္ႏိုင္ ရုန္းကန္ေနရတာ သိသာပါတယ္။ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္မွာ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ကို ဝယ္သူနည္းလာတဲ့အတြက္ မုိင္းလုပ္ငန္းက႑ေတြမွာလည္း တိုးတက္မႈမရွိတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။
ပဲမ်ဳိးစံုနဲ႔ ဆန္ေရာင္းရတာေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးလယ္ယာက႑ဟာ ရွင္သန္ေနပံုရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးရရွိထားတဲ့ စာရင္းဇယားေတြအရ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဆန္တန္ခ်ိန္ (၈) သိန္းနီးပါး တင္ပို႔နိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တန္ခ်ိန္ (၄) သိန္းေလာက္ ပိုမ်ားလာတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ပဲမ်ဳိးစံုတင္ပို႔ရာမွာ တင္ပို႔တဲ့ ပမာဏမွာ (၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ နည္းသြားေပမယ့္ ဝင္ေငြ (၃၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ တိုးပြားလာပါတယ္။ ေလာင္စာစြမ္းအင္က႑မွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ တုိးပြားလာတာေၾကာင့္ စီးပြားေရးတုိးတက္ဖို႔ အလားအလာ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း Economist Intelligence Unit က သံုးသပ္ထားပါတယ္။
