[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မြို့နယ်တချို့က ကျေးရွာတွေမှာ သောက်သုံးရေ ရှားနေတာကြောင့် ဒေသခံတွေ ဒုက္ခရောက်နေကြပါတယ်။ ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်းက ညောင်းချောင်း ပြည်တွင်းဒုက္ခသည်စခန်းမှာလည်း သောက်သုံးရေ ရှားပါးနေတယ်လို့ စခန်းတာဝန်သူရှိတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ ရန်ကုန်က လာတဲ့ သတင်းကို ကိုခင်မောင်စိုးမင်းက တင်ပြပေးပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ်တော်တော်များများမှာ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း နွေရာသီရောက်ပြီဆိုရင် ကျေးရှားပါးမှု ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ကြရပါတယ်။ အခုဆိုရင်လည်း ရာသီဥတု ပူပြင်းလာတာနဲ့အမျှ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ပုဏ္ဏားကျွန်းစတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ ရေရှားမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။
ကျော်တော်မြို့နယ်အတွင်းက လူဦးရေ ၃,၀၀၀ ကျော်လောက်ရှိတဲ့ ညောင်းချောင်း ဒုက္ခသည်စခန်းမှာဆိုရင်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလကတည်းက သောက်သုံးရေ ရှားပါးသွားတာကြောင့် စခန်းတွင်းကသူတွေ အခက်ကြုံနေရတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ကိုခိုင်မျိုးအောင်က ပြောပါတယ်။
“ပိုက်လိုင်းယူထားတာ ဇီးချောင်းကနေပြီးတော့ အဲဒီပိုက်လိုင်းက ထွက်တဲ့ ရေကိုပဲ ကျနော်တို့ သောက်ရေအဖြစ်ယူနေကြတာပေါ့။ လုံလောက်မှုကတော့ မရှိပါဘူး။ တော်တော်လေး အခက်အခဲဖြစ်ကြတယ်။ အခုဆိုရင် ရေတစ်အိုးရဖို့အတွက် နေပူမှာလည်း ထိုင်ပြီးတော့ စောင့်ကြရတယ်။ အဲဒီမှာ အဆင်မပြေဘူး။ လူတွေ တအားများတယ်ဆိုရင် ညဘက် ၁၁ နာရီလောက်အထိ စောင့်ပြီးတော့ ရေခပ်ကြတာကို ကျနော်တွေ့တယ်။ ရေခပ်တဲ့ နေရာက ကျနော့်အိမ်နဲ့ သိပ်မဝေးဘူး ရေပေးထားတဲ့နေရာနဲ့ပေါ့၊ ဆိုတော့ တော်တော်လေး အခက်အခဲဖြစ် နေကြပါတယ်။”
ဒါအပြင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ် တော်ဖျားချောင်းဒေသက ကျေးရွာတချို့မှာလည်း ရေရှားပါးတာတွေ ရှိတယ်လို့ ပိုးရွီှပြင်မဟာမိတ်အသင်း တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကိုရဲဆွေမောင်က ပြောပါတယ်။
“ပြတ်သွားတာက သောက်ရေရော၊ သုံးရေရော နှစ်ခုစလုံးပြတ်သွားတာပါ။ လက်ရှိမှာတော့ သူတို့ အင်းတွေ၊ အိုင်တွေက ရေက များများလည်း မဟုတ်ဘူး။ လုံလုံလောက်လောက် မထွက်ဘူးပေါ့နော်။ အဲဒီမှာနေပြီးတော့ ရေကိုစောင့်ပြီးတော့ တစ်ယောက်ပြီး တစ်ယောက် အဲဒီမှာ တဂါလံ နှစ်ဂါလံ အဲဒီလို ခွဲပြီးတော့ သုံးနေရတယ်ဗျာ။ တခြားရွာတွေကတော့ ကျနော်တို့ တောဖျားချောင်းအထက်ပိုင်း သြရမ ကျေးရွာမှာလည်း ရေရှားနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။”
တောဖျားချောင်းဒေသက ပိန္နဲတောကျေးရွာမှာလည်း သောက်ရေ သုံးရေတွေ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လကတည်းက ပြတ်တောက်သွားတယ်လို့ ပိန္နဲတောကျေးရွာသား ဦးအောင်သိန်းမောင် ကပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ရွာမှာ ရေရှားတာက နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ရွာမှာ ကန်ရေကလည်း တစ်စက်မှ မရှိတော့ဘူး။ ရေကတော့ ဂူတောင်ရယ်၊ တခြားရွာတွေမှာ သွားခပ်ရ တာပေါ့နော်။ သောက်ရေမပြောနဲ့ သုံးရေတောင်မှ အဆင်မပြေဘူးဖြစ်နေတယ်အခုက။ ထမင်းချက်ဖို့ ရေတောင် အဆင်မပြေဘူး။ ဂူတောင်မှာပဲ သွားခပ်နေရတာ။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖွံ့ဖြိုးမှု နောက်အကျဆုံး ပြည်နယ်တခုဖြစ်တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ်တော်တော်များများက ကျေးရွာတွေမှာ နွေရာသီရောက်တိုင်း ရေရှားပါးမှုတွေ ရှိနေပေမဲ့လည်း သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေဘက်က ဖြေရှင်းပေးတာတွေ မရှိဘူးလို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျမွောကျပိုငျး သောကျသုံးရရှေားပါးမှု ကွုံ
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျး မွို့နယျတခြို့က ကြေးရှာတှမှော သောကျသုံးရေ ရှားနတောကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ဒုက်ခရောကျနကွေပါတယျ။ ကြောကျတောျမွို့နယျအတှငျးက ညောငျးခြောငျး ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျစခနျးမှာလညျး သောကျသုံးရေ ရှားပါးနတေယျလို့ စခနျးတာဝနျသူရှိတဈဦးက ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျးအပွည့ျအစုံကိုတော့ ရနျကုနျက လာတဲ့ သတငျးကို ကိုခငျမောငျစိုးမငျးက တငျပွပေးပါမယျ။
ရခိုငျပွညျနယျက မွို့နယျတောျတောျမြားမြားမှာ နှဈစဉျနှဈတိုငျး နှရောသီရောကျပွီဆိုရငျ ကြေးရှားပါးမှု ပွူနာတှနေဲ့ ရငျဆိုငျကွရပါတယျ။ အခုဆိုရငျလညျး ရာသီဥတု ပူပွငျးလာတာနဲ့အမြှ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ကြောကျတောျ၊ မွောကျဦး၊ မငျးပွား၊ ပုဏ်ဏားကြှနျးစတဲ့ မွို့နယျတှမှော ရရှေားမှုတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရပါတယျ။
ကြောျတောျမွို့နယျအတှငျးက လူဦးရေ ၃,၀၀၀ ကြောျလောကျရှိတဲ့ ညောငျးခြောငျး ဒုက်ခသညျစခနျးမှာဆိုရငျလညျး ပွီးခဲ့တဲ့ဧပွီလကတညျးက သောကျသုံးရေ ရှားပါးသှားတာကွောင့ျ စခနျးတှငျးက သူတှအေခကျကွုံနရေတယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ကိုခိုငျမြိုးအောငျက ပွောပါတယျ။
“ပိုကျလိုငျးယူထားတာ ဇီးခြောငျးကနပွေီးတော့ အဲဒီပိုကျလိုငျးက ထှကျတဲ့ ရကေိုပဲ ကနြောျတို့ သောကျရအေဖွဈယူနကွေတာပေါ့။ လုံလောကျမှုကတော့ မရှိပါဘူး။ တောျတောျလေး အခကျအခဲဖွဈကွတယျ။ အခုဆိုရငျ ရတေဈအိုးရဖို့အတှကျ နပေူမှာလညျး ထိုငျပွီးတော့ စောင့ျကွရတယျ။ အဲဒီမှာ အဆငျမပွဘေူး။ လူတှေ တအားမြားတယျဆိုရငျ ညဘကျ ၁၁ နာရီလောကျအထိ စောင့ျပွီးတော့ ရခေပျကွတာကို ကနြောျတှေ့တယျ။ ရခေပျတဲ့ နရောက ကနြော့ျအိမျနဲ့ သိပျမဝေးဘူး ရပေေးထားတဲ့နရောနဲ့ပေါ့၊ ဆိုတော့ တောျတောျလေး အခကျအခဲဖွဈ နကွေပါတယျ။”
ဒါအပွင့ျ ပုဏ်ဏားကြှနျးမွို့နယျ တောျဖြားခြောငျးဒသေက ကြေးရှာတခြို့မှာလညျး ရရှေားပါးတာတှေ ရှိတယျလို့ ပိုးရှှီပွငျမဟာမိတျအသငျး တာဝနျရှိသူတဈဦးဖွဈတဲ့ ကိုရဲဆှမေောငျက ပွောပါတယျ။
“ပွတျသှားတာက သောကျရရေော၊ သုံးရရေော နှဈခုစလုံးပွတျသှားတာပါ။ လကျရှိမှာတော့ သူတို့ အငျးတှေ၊ အိုငျတှကေ ရကေ မြားမြားလညျး မဟုတျဘူး။ လုံလုံလောကျလောကျ မထှကျဘူးပေါ့နောျ။ အဲဒီမှာနပွေီးတော့ ရကေိုစောင့ျပွီးတော့ တဈယောကျပွီး တဈယောကျ အဲဒီမှာ တဂါလံ နှဈဂါလံ အဲဒီလို ခှဲပွီးတော့ သုံးနရေတယျဗြာ။ တခွားရှာတှကေတော့ ကနြောျတို့ တောဖြားခြောငျးအထကျပိုငျး သွရမ ကြေးရှာမှာလညျး ရရှေားနတေယျလို့ သိရပါတယျ။”
တောဖြားခြောငျးဒသေက ပိန်နဲတောကြေးရှာမှာလညျး သောကျရေ သုံးရတှေေ ပွီးခဲ့တဲ့ မတျလကတညျးက ပွတျတောကျသှားတယျလို့ ပိန်နဲတောကြေးရှာသား ဦးအောငျသိနျးမောငျ ကပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ရှာမှာ ရရှေားတာက နှဈစဉျနှဈတိုငျးပေါ့နောျ။ အခုဆိုရငျ ရှာမှာ ကနျရကေလညျး တဈစကျမှ မရှိတော့ဘူး။ ရကေတော့ ဂူတောငျရယျ၊ တခွားရှာတှမှော သှားခပျရ တာပေါ့နောျ။ သောကျရမေပွောနဲ့ သုံးရတေောငျမှ အဆငျမပွဘေူးဖွဈနတေယျအခုက။ ထမငျးခကြျဖို့ ရတေောငျ အဆငျမပွဘေူး။ ဂူတောငျမှာပဲ သှားခပျနရေတာ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖှံ့ဖွိုးမှု နောကျအကဆြုံး ပွညျနယျတခုဖွဈတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျက မွို့နယျတောျ တောျမြားမြားက ကြေးရှာတှမှော နှရောသီရောကျတိုငျး ရရှေားပါးမှုတှေ ရှိနပေမေဲ့လညျး သကျဆိုငျရာတာဝနျရှိသူတှဘေကျက ဖွရှေငျးပေးတာတှေ မရှိဘူးလို့လညျး ဒသေခံတှကေ ပွောဆိုကွပါတယျ။
