နယူးေယာက္ၿမဳိ႕က (၇၁) ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ သမၼတအိုဘားမား မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့သလိုပဲ၊ အေထြေထြညီလာခံႀကီးရဲ႕ ေဘးဘန္းမွာ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ အထူးထိပ္သီး ညီလာခံတရပ္ကိုလဲ သမၼတအိုဘားမားက တာဝန္ယူက်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပမွာပါ။
ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအၿပီး အဆိုးရြားဆုံး ဒုကၡသည္မ်ား အေျခအေနကို ေျဖ႐ွင္းႏိုင္ဖုိ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဝိုင္းဝန္းေထာက္ခံမႈကို ရ႐ွိေစဖို႔ရည္ရြယ္ၿပီး အခုလို ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာညီလာခံကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံႀကီးရဲ႕ ေဘးပန္းမွာ က်င္းပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ညီလာခံက်င္းပရျခင္း အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သမၼတအုိဘားမားက သူ႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ္ ဒီေန႔ ဒီညီလာခံႀကီးကို ေခၚယူရျခင္းကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အခု ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ပဋိပကၡႀကီးဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ အဆုိး႐ြားဆုံး အေျခေနကို ေရာက္ေနလို႔ပါပဲ၊ ဒီျပႆနာႀကီးကို စုေပါင္းေျဖ႐ွင္းၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပဋိပကၡကို အဆုံးသတ္ေစဖို႔အတြက္ အကဲစမ္းမႈေတြကိုလဲ ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကမၻာမွာ စစ္ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ အမ်ားဆုံး႐ွိတဲ့ ႏိုင္ငံ၃ ႏိုင္ငံဟာ ဆီးရီးယား၊ အာဖဂန္နစၥတန္ နဲ႔ ဆုိမားလီးယားတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ဒီေန႔ အေထြေထြညီလာခံႀကီးမွာ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့အတိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈကို အေရးယူျခင္း မ႐ွိပဲ၊ လွ်စ္လ်ဴ႐ႈေနတာဟာ ဘယ္လိုမွ ခြင့္လႊတ္ႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမ႐ွိပါဘူး”
၂၀၁၅ ခုအတြင္း စစ္ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္နဲ႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ဟာ ကမၻာေပၚမွာ ၆၅.၃ သန္း႐ွိခဲ့ၿပီး ဒါဟာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကထက္စာရင္ ၃၇.၅ သန္းတုိးလာတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာ မင္ႀကီး႐ုံးက ေဖၚျပထားပါတယ္။ ခုလို ဒုကၡသည္ေတြ အေျခအေန ဆုိရြားေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း အဂၤါေန႔က သမၼတအုိဘားမား ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ ထိပ္သီးညီလာခံ မိန္႔ခြန္းမွာ သူ႔သမီးအရြယ္ မိန္းကေလးငယ္ေတြ ဒုကၡေရာက္ေနတာကို သူ မေလး႐ွားမွာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး ဒုကၡသည္တဦး ေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္းကိုလဲ အခုလုိ ေထာက္ျပသြားပါတယ္။
“က်ေနာ္ မေလး႐ွားမွာ ေတြ႔ဆုံခဲ့တဲ့ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေလး လိုပါပဲ၊ သူက ေျပာလို႔ေတာင္ မယုံႏိုင္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္သူေတြရဲ႕ ႏွိပ္စက္မႈကို ခံခဲ့ရတာပါ။ ေခတ္သစ္ရဲ႕ေက်းကၽြန္ပါပဲ၊ သူ႔လို မိန္းကေလးငယ္ေတြဟာ သူတုိ႔ကို တေယာက္ေယာက္ကမ်ား လာကယ္ မလား ဆိုၿပီးေတာ့ ညတုိင္းဆုေတာင္းေနၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္”
သမၼတက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက မေလး႐ွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူၿမဳိ့ကို ေရာက္႐ွိစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူကုန္ကူးသူမ်ားရဲ႕ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ မေလး႐ွားကို ေရာက္႐ွိေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့တာကို သမၼတက အခုလို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္႐ွိ ကမၻာေပၚမွာ ဒုကၡသည္မ်ား အမ်ားဆုံး႐ွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံ႐ွိၿပီး၊ တူရကီ ပါကစၥတန္ လက္ဘႏြန္ အီရန္ အီသီယုိပီးယား အစ႐ွိတဲ့ ႏိုင္ငံ ေတြဟာ အနည္းနဲ႔အမ်ား ဆင္းရဲၾကတဲ့အျပင္ အမ်ားအားျဖင့္ကလည္း ဒုကၡသည္ေတြအေရး ေျဖ႐ွင္းရာမွာ အားနည္းေနၾကေၾကာင္းလည္း သမၼတက ေထာက္ျပ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ကို တိုးၿပီး လက္ခံမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတကေျပာခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ကမၻာေပၚမွာ အျခားႏိုင္ငံေတြထက္ ဒုကၡသည္ေတြကို လာေရာက္အေျခခ်ခြင့္ ျပဳခဲ့တာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ ခုလဲ သမၼတ တဦးအေနနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဒီႏွစ္လာေရာက္ အေျခခ် ေနထုိင္မယ့္ ဒုကၡသည္ဦးေရကို ၈ ေသာင္းခြဲထိ တုိးခဲ့ၿပီး ဒီထဲမွာ ဆီးရီးယားက ဒုကၡသည္ ၁ ေသာင္းပါဝင္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ လက္ခံရာမွာလည္း တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ စိစစ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ညီလာခံႀကီးကို က်ေနာ္ေခၚရတဲ့ အေၾကာင္းဟာ အားလုံးက ဝုိင္းဝန္းၿပီး ဒီထက္ပိုလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ ေဆာ္ၾသလိုတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဒီႏွစ္ လာေရာက္အေျခခ်တဲ့ ဒုကၡသည္ေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး၊ ကြန္ဂုိက ဒုတိယနဲ႔ ဆီးရီးယားက တတိယ လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုမွာလည္း ဒီႏွစ္ထက္ပိုၿပီး ၃၀% တိုးၿပီး ဒုကၡသည္ ၁ သိန္း ၁ေသာင္းေက်ာ္ လက္ခံဖို႔႐ွိတယ္လို႔ အေမရိကန္က ကတိျပဳထားတဲ့အျပင္ အေမရိကန္စီးပြားေရး လုပ္ငန္း႐ွင္ႀကီးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အလႈ႐ွင္ေတြထံကလည္း အလႉေငြ ေဒၚလာေပါင္း သန္း ၆၅၀ ထည့္ဝင္ဖုိ႔ ကတိေတြ ရ႐ွိခဲ့ၾကတယ္လုိ႔လည္း သမၼတက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သမၼတက အခုလို ဒုကၡသည္ေတြ အေျခေန ဆိုး႐ြားေနခ်ိန္မွာ အကူအညီေပးခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢအျပင္ ဆီးရီးယား ဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံခဲ့တဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္၊ အေမရိက အလယ္ပိုင္း ဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံခဲ့တဲ့ မကၠဆီကို၊ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဆြီဒင္ ဂ်ာမနီနဲ႔ ကေနဒါတုိ႔ကို အထူးပဲ ေက်းဇူးတင္တဲ့ အေၾကာင္းလည္း သမၼတက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
