ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ တိမ္ညိဳ တင္းထိန္ကန္အပါ၀င္ စစ္ေရွာင္စခန္း ေလး ခုကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ ICRC ကေန ဒီလမွာ ဆန္ရိကၡာေထာက္ပံ့မႈကို ရပ္ဆိုင္းသြားမယ္လို႔ အေၾကာင္းၾကားလာတာေၾကာင့္ စစ္ေရွာင္ စခန္းေတြမွာ စိုးရိမ္မႈ တိုးပြားလာေနတာပါ။ ဒီလိုရပ္ဆိုင္းရတာကလဲ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရကေန ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဆန္ရိကၡာ လုံေလာက္ေနလို႔ ေထာက္ပံ့ဖို႔မလိုေၾကာင္း ICRC ကို အေၾကာင္းၾကားထားတာျဖစ္တယ္လို႔ ေဒသခံလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိ စစ္ေရွာင္စခန္းေတြကို အစိုးရကကူညီမႈ အားနည္းေနသလို တခ်ိဳ႕စခန္းေတြမွာ ဆန္နည္းပါးေနတဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ စိုးရိမ္ေနရတယ္လို႔ စခန္းေကာ္မီတီေတြက ေျပာပါတယ္။ ဗီြအိုေအသတင္း ေထာက္နိုင္ကြန္းအိန္ကေန ဆက္သြယ္ေမးျမန္း သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္အတြင္း စစ္ေဘးေရွာင္စခန္း ေလး ခုကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ ICRC က အခုလအတြက္ ဆန္ရိကၡာေတြ ေထာက္ပံ့တာကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္တယ္လို႔ တိမ္ညိဳစစ္ေရွာင္စခန္းေကာ္မီတီ ဦးေ၀လေအာင္ က အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ၾသဂုတ္လအတြက္ေပါ့ေလ။ ICRC ကေန ဒိီေန႔က်ေနာ္တို႔စခန္းကို ေထာက္ပံ့ဖို႔လာမယ့္ အစီအစဥ္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအထဲမွာက ဆန္ရိကၡာမပါဘူး။ သူတို႔ေထာက္ပံ့မယ့္ အစီစဥ္ထဲမွာ မပါလာတာကလည္း တိမ္ညိဳစခန္းရယ္၊ တင္းထိန္ကန္ရယ္၊ ရြာသစ္ေကရယ္၊ ေပပင္ရင္းရယ္ ေလး ခုပါ။
က်ေနာ္တို႔ တိမ္ညိဳစစ္ေဘးေရွာင္စခန္းဆို လူဦးေရ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္ေလ။ အိမ္ေထာင္စုက ၇၃၈ စု၊ လူဦးေရက ၂၈၉၀ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က တလ၊ တလကိုဟာ စားနပ္ရိကၡာဆန္ကဆိုရင္ ၁၁၂၈ အိတ္ တလကို။ အဓိကေတာ့ ဒီ ICRC က ပံ့ပိုးေပးေနတာ။ အဲဒီမွာ ICRC ကို ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို မေထာက္ပ့ံဖို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ အစိုးရက ခြင့္ျပဳခ်က္မရတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အခက္ခဲက အမ်ားႀကီး ႀကံဳလာနိုင္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ တျခား CSO အဖြဲ႔စည္းေတြက်လည္း ဒါေတြအကူညီေပးနိုင္တဲ့ အေျခအေန မရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြ အေနနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ႀကီးမားတဲ့ ျပႆနာေတြ ေပၚေပါက္လာနိုင္တယ္။
အစိုးရက က်ေနာ္တို႔ကို သိပ္ႀကီးႀကီးမားမားေပးတာ မရွိဘူး။ ၿပီးခဲ့တပတ္ေလာက္ကပဲ လူမႈ၀န္ထမ္းကေနၿပီး က်ေနာ္တို႔ စခန္းအတြက္ဆိုၿပီး ဆန္ ၁၆ အိတ္ ေထာက္ပံ့တာ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ စခန္းအေျခေနနဲ႔ေတာ့ သူတို႔ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ေတာ့ မကိုက္ညီဘူး။ က်ေနာ္တို႔စခန္းက ICRC နဲ႔ပဲ လည္ပတ္ေနရတယ္ေလ။”
တိမ္ညိဳ၊ ေပပင္ရင္း၊ တင္းထိန္ကန္၊ ရြာသစ္ေကစတဲ့ စခန္းေတြမွာ စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရ ၄၀၀၀ ခန္႔ရွိေနၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႔တို႔အၾကားတိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈအတြင္း တိမ္းေရွာင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစစ္ေရွာင္စခန္းေတြကို ICRC အဖြဲ႔ကေန ရိကၡာေထာက္ပံ့တာ ရပ္ဆိုင္းရတဲ့အေၾကာင္းကိုေတာ့ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္က ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ဦးထြန္းသာစိန္ကအခုလိုေျပာပါတယ္။
“အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔က်ေနာ္က ICRC ကို ေမးၾကည့္ပါတယ္။ တိမ္ညိဳစခန္းအပါ၀င္ အဲဒီဒုကၡသည္စခန္း ေလး ခုကို ဘာျဖစ္လို႔ ဒီဆန္ရိကၡာေထာက္ပံ့မႈကို ရပ္ထားသလဲ၊ ICRC က ဘာေျပာသလဲဆိုေတာ့။ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔က ေနၿပီးေတာ့ ဒီလအတြက္ အဲဒီဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဆန္ရိကၡာေတြအလုံအေလာက္ရွိေနတဲ့အတြက္ အဲဒီဒုကၡသည္စခန္း၄ ခုကို ဆန္ရိကၡာေထာက္ပံ့စရာ မလ္ုိဘူး။ တျခားပစၥည္းေတြပဲ ေထာက္ပံ့ပါလို႔။ သူတို႔က ဒီလိုမ်ိဳးအေၾကာင္းၾကားထားတဲ့ အတြက္ မေထာက္ပံ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ICRC က ဒီလိုပဲ အေၾကာင္းျပန္ပါတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ယာယီလို႔ ေျပာပါတယ္။ တလ အတြက္လား။ ႏွစ္လ အတြက္လား က်ေနာ္လည္း မေျပာတတ္ဘူး။”
စစ္ေရွာင္စခန္းေတြအတြက္ အစိုးရေထာက္ပံ့မႈ အားနည္းေနၿပီး ICRC အဖြဲ႔ကသာ အဓိက ေထာက္ပံ့မႈေပးေဆာင္ေနတာလို႔ ဦးထြန္းသာစိန္က ေျပာပါတယ္။
စစ္ေရွာင္ဦးေရ ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့ ေပပင္ရင္းစစ္ေရွာင္စခန္းမွာ ဆန္စားနပ္ရိကၡာ ႏွစ္ပါတ္စာသာက်န္တဲ့အေၾကာင္း ေပပင္ရင္း စစ္ေရွာင္တာ၀န္ခံ ဦးေအာင္စိန္ဦးက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ဟိုရက္ေန႔ကေပးတာေတာ့ ရိကၡာ ဆန္မပါဘူး။ တျခားပစၥည္းေတြေတာ့ပါတယ္။ ပဲတို႔ဆီတို႔ ဒါေတာ့ပါတယ္။ ဆန္ကေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ပတ္စာေတာ့ ရွိတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ပတ္ဆို ဆန္ျပတ္ေတာ့မယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ ရိကၡာကေတာ့ ျပတ္ေတာ့မယ္။”
ဒီစစ္ေရွာင္စခန္းေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရကေန အကူညီေပးေနတယ္ဆိုေပမဲ့ လုံေလာက္တဲ့ အကူညီ မရရွိဘူးလို႔ ဦးေအာင္စိန္ဦးကေျပာပါတယ္။
“အစိုးရကေတာ့ အရင္က ကူညီတာ ရွိခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ကာ ကူညီတာကမရွိ မရွိ။ အရင္တုန္းဟာ ဆန္ေတြဘာေတြ ေပးေသးတယ္။ ဟိုလကဆိုရင္လည္း အိမ္ေထာင္စု တခုကို ေငြ ၅၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ေတာ့ တေခါက္ေပးခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ဟာ ေပးမျဖစ္ဘူး။ ဆန္လည္း အရင္ကေပးတယ္။”
ဒီဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ဆန္ေတြ အလံုအေလာက္ရိွေနလို႔ ICRC အဖြဲ႔ကို ဆန္ကူညီ ခြင့္မျပဳဘူးဆိုတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ ေျပာခြင့္ရ၀န္ႀကီးကို ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမဲ့လည္း ဆက္သြယ္လို႔ မရခဲ့သလို တျခား ၀န္ႀကီးေတြကို ဆက္သြယ္ရာမွာလည္း ေျဖဆိုျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။
ဆန္အေထာက္အပံ့ ဆက္လက္ရရိွေရးအတြက္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ စစ္ေဘးဒုကၡသည္စခန္း တာဝန္ခံေတြကေန ၿမိဳ႕နယ္အာဏာပိုင္ ျပည္နယ္အစိုးရထံ ဆက္လက္တင္ျပသြားမယ္လိ္ု႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြစားေသာက္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့အကူအညီေတြေပးဖို႔ အလွဴေငြေကာက္ခံတဲ့ သူေတြကိုလည္း အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြကေန တားဆီးပိတ္ပင္မႈေတြကလည္း ရွိေနပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႔တို႔ စစ္ေရးပဋိပကၡၾကာလာတာနဲ႔အမွ် စစ္ေရွာင္ဦး ေရတိုးပြားလာသလို စားေသာက္ေနထိုင္ေရး ပညာေရး က်န္းမာေရးကိစၥရပ္ေတြမွာလည္း အခက္ခဲေတြ ရွိေနပါတယ္။
ႏွစ္ဘက္စစ္ေရးတင္းမာမႈအတြင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္အပါအ၀င္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရ ၆၁,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိလာေနၿပီလို႔ ရခိုင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြကေန စာရင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
