ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေတာ္လ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲခံေနရတဲ့ Reuters သတင္းေထာက္ ကိုဝလံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔အမႈကိုလိုက္ေပးေနတ့ဲ ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္အဖဲြ႔မွာ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးေ႐ွ႕ေန Amal Clooney ပါဝင္လာပါၿပီ။ သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ရဲ႕ အမႈကိုေလ့လာသံုးသပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ သူတုိ႔မွာ အျပစ္မ႐ွိေၾကာင္း ေတ႔ြရတဲ့အတြက္ အျမန္ဆံုးျပန္လႊတ္ေပးသင့္တယ္လို႔ ကမာၻမွာလူသိမ်ားတဲ့ ေ႐ွ႕ေန Amal Clooney က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ မစုျမတ္မြန္က ဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။
"သတင္းေတြကို ေျပာၾကားတာေၾကာင့္ ဝလံုးနဲ႔ ေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔အဖမ္းခံရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအမႈကို ကၽြန္မေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္တဲ့အခါ သတင္းေထာက္ေတြမွာ အျပစ္မ႐ွိဘူး ခ်က္ခ်င္းျပန္လႊတ္ေပးသင့္တယ္ဆိုတာ လံုးဝသံသယ ႐ွိဖုိ႔မလိုတာေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္အေပၚ ျမန္မာက ဘယ္ေလာက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ အေလးထားသလဲဆိုတာကို ဒီအမႈက အေျဖေပးပါလိမ့္မယ္။"
Amal Clooney ဟာ နာမည္ေက်ာ္ Hollywood မင္းသား George Clooney ရဲ႕ ဇနီးျဖစ္တဲ့အျပင္ အီရတ္ႏုိင္ငံက Yazidi လူနည္းစုေတြကို လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ IS စစ္ေသြးႂကြေတြအေပၚ တရားစြဲထားတဲ့အမႈ။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ ဖမ္းဆီးတရားစြဲခံခဲ့ရတဲ့ Al Jazeera အဂၤလိပ္ပိုင္းက အီဂ်စ္လူမ်ဳိး ကေနဒါႏိုင္ငံသား Mohamed Fahmy ရဲ႕ အမႈ၊ Preah Vihear ပရဝိဟာရ ေ႐ွးေဟာင္းဘုရားေက်ာင္း နယ္နိမိတ္နဲ႔ပါတ္သက္လုိ႔ ကေမာၻဒီယားႏိုင္ငံက ထိုင္းႏိုင္ငံကို တရားစြဲဆိုတဲ့ အမႈ စတဲ့ကမာၻေက်ာ္တဲ့ အမႈအမ်ားအျပားကို လိုက္ေပးခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။
အခု ျမန္မာႏိုင္ငံက Reuters သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ရဲ႕ အမႈကို Amal Clooney ကလိုက္ပါေဆာင္႐ြက္ေပးမယ္ဆိုတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ လိုက္ပါေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္မွာပါလဲ။ ေ႐ွ႕ေနေဟာင္းတေယာက္ျဖစ္သလို VOA ျမန္မာပိုင္းအမႈထမ္းေဟာင္းတေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးထြန္းေအာင္ ကိုေမးၾကည့္ပါတယ္။
"၂ ခုရွိတာေပါ့ သူကိုယ္တိုင္ Amal Clooney ကိုယ္တိုင္လည္း လိုက္ခြင့္ရွိတယ္ ။ လိုက္ခြင့္ရဖို႔က အခုတရားစြဲခံရတဲ့ သတင္းေထာက္ ၂ ဦးက သူ႔ကို Power of attorney ဆိုတာ သူ႔ကို ေပးလို႔ရွိရင္ လိုက္လို႔ရမယ္။ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာလို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒါကို သူတို႔ တားထားခဲ့ရင္ ျမန္မာျပည္ေရွ႕ေနက ဦးေဆာင္လိုက္ၿပီးေတာ့ သူက ေဘးက အၾကံေပးအေနနဲ႔ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အေထာက္အကူျပဳတဲ့အေနနဲ႔ လုိက္ပါလုိ႔ရပါတယ္။ ဟိုအရင္တုန္းကဆိုရင္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ဦးေစာက ဘယ္သူ႔ကိုဌားသလဲဆိုေတာ့ အဂၤလိပ္ေရွ႕ေနကို ဌားပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္လည္းလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာရလို႔ရွိရင္ တရားခံရဲ႕အခြင့္အေရးအရ ေရွ႕ေနလိုက္ေပးလို႔ရပါတယ္။ Amal ကိုယ္တိုင္လည္း ေရွ႕ေနပါပဲ အဲဒီေတာ့ လိုက္ခြင့္ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ သူကလည္း ကမာၻေက်ာ္ barrister တေယာက္ေပါ့ေနာ္ အခုလိုမ်ိဳး ႏိုင္ငံတကာမွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေနတေယာက္ေပါ့ေလ Amal Clooneyက ဆိုေတာ့ သူ ဒီအမႈမွာ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ အၾကံေပးမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္အထိ ထူးျခားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရသလဲ ေနာက္တခါ သူ အခုလို အမႈမွာ လိုက္ေပးတဲ့အတြက္ေရာ အမႈအေပၚမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိႏိုင္ပါသလဲရွင့္။
ေျဖ။ ။ အမႈအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈကေတာ့ Publicity ေပါ့ေလ သတင္းကေတာ့ ႀကီးမယ္ သူကိုယ္တိုင္လိုက္မယ္ဆိုေတာ့ေနာ္ အဲဒါတခုရွိတယ္။ သက္ေရာက္မႈကေတာ့ ျမန္မာျပည္တရားေရးစနစ္က ဘယ္လိုလဲ လြတ္လပ္မႈရွိသလား independent ေပါ့ေနာ္ အစိုးရနဲ႔ မပတ္သက္ဘူး Judicial က သီးသန္႔ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ျပႏိုင္မလားဆိုတာ မူတည္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ သူတို႔ကို အာမခံမေပးထားဘူး အဲဒါမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုေနမလဲဆိုတာကေတာ့ မသိဘူး ဒါေပမယ့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားတဲ့ အမႈတခုေတာ့ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္ Amal ကိုယ္တိုင္ လိုက္တယ္ဆိုၿပီး။
ေမး။ ။ Reuters သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ရဲ႕ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အထူးသျဖင့္ သူတို႔ကို ဖမ္းထားတာက မတရားဘူး ျပန္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေပးသင့္တယ္ဆိုၿပီးမွ ႏိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ေတာင္းဆိုေနတယ္ အဲလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ကမာၻေက်ာ္ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေနတေယာက္လိုက္တဲ့အတြက္ ဒီအမႈက အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ အန္ကယ့္အေနနဲ႔ သံုးသပ္လို႔ရသလားရွင့္။
ေျဖ။ ။ ဒီ အေျပာင္းအလဲက ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကေတာ့ Pressure ေပါ့ေလ ဖိအားေပးမႈပိုမ်ားလိမ့္မယ္။ အစတုန္းကေတာ့ localize ဒီျပည္တြင္းမွာပဲ ဒီေနရာမွာပဲ ေသးေသးေလးလိုျဖစ္ေနတယ္။ ဒါအခုက ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆိုင္လာတာကို ႏိုင္ငံတကာမွာ ျမန္မာ့ဥပေဒစနစ္က ဘယ္လိုရွိသလဲဆိုတာ ျပသႏိုင္တယ္ သူက နာမည္ႀကီးဆိုေတာ့ သူ႔ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ သူ႔ဖိအားေပးမႈက ရွိတာေသခ်ာတယ္ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာ ဘယ္လိုထြက္လာမလဲဆိုတာကေတာ့ မသိဘူး ။ ျမန္မာဥပေဒစနစ္က တို႔က တို႔ဟာတို႔ လုပ္တာ ႏိုင္ငံျခားက ဖိအားဘယ္ေလာက္ေပးေပး တို႔က တို႔ဟာတို႔ လုပ္မယ္ဆိုတာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖိအားေပးမူရွိတယ္ဆိုတာကို ဒါက ေတာ္ေတာ္ေလးအေရးၾကီးတယ္ေပါ့ေလ။"
ေ႐ွ႕ေနေဟာင္း ဦးထြန္းေအာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုဝလံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စုိးဦးတို႔အမႈကုိ အႀကံေပးေဆာင္႐ြက္တဲ့အဖဲြ႔မွာ Amal Clooney ပါဝင္လာတဲ့အတြက္ Reuter သတင္းဌာနရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္မႈပိုင္း ပိုအားေကာင္းလာၿပီး သတင္းေထာက္ေတြ ျပန္လႊတ္ေျမာက္ေရးအားထုတ္မႈ ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔သြားတယ္လို႔ Reuters ရဲ႕ အဓိကဥပေဒအႀကံေပး Gail Gove ကေျပာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အင္းဒင္ေက်း႐ြာမွာ မြတ္ဆလင္အမ်ဳိးသား ၁၀ ေယာက္ကို လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ဝင္ေတြနဲ႔ ေဒသခံတခ်ဳိ႕က သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ သတင္းကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ရင္းနဲ႔ ကိုဝလံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ 2017 ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခံရၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္လႈိ႔ဝွက္ခ်က္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲခံထားရတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကုိ စြပ္စြဲထားတဲ့ အမႈအတြက္ သက္ေသမခိုင္လံုတဲ့အတြက္ ဒီအမႈကို ဆက္စြဲခ်က္မတင္ဘဲ လႊတ္ေပးဖုိ႔ သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးေဆာင္ေ႐ွ႕ေနေတြက တရား႐ံုးကို တင္ျပခဲ့တာကိုေတာ့ တရား႐ံုးကလက္ခံထားၿပီး ေ႐ွ႕တပါတ္ထဲမွာ ဆံုးျဖတ္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။