[Zawgyi/Unicode]
ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း နမ္မတူမြို့နယ်မှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေ ထပ်မံဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် ရာနဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေ တိမ်းရှောင်နေရတဲ့သတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က ပြောပြပါမယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ဒီလ ၅ ရက်နေ့ကစတင်ပြီး TNLA တအန်း(ပလောင်) ရှမ်းလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တို့ကြား နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုအတွက် အငြင်းပွားရာက တိုက်ပွဲတွေပြန်လည်ဖြစ်ပွားခဲ့ရာက ဒီကနေ့မှာတော့ တိုက်ပွဲတွေဟာ ပိုပြင်းထန်လာနေပါတယ်
ဒီနေ့ ဖြစ်ပွားတဲ့တိုက်ပွဲဟာ TNLA တအန်း(ပလောင်)နဲ့ SSPP ရှမ်းပြည်တပ်မတော်မြောက်ပိုင်း ပူးပေါင်းတပ်တွေကတဘက်၊ RCSS ရှမ်းပြည်တပ်မတော် တောင်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့တို့ကတဘက် စတင်ဖြစ်ပွားရာက နောက်ပိုင်းအစိုးရတပ်မတော်ပါ ပါဝင်လာတယ်လို့ TNLA ခေါ် တအန်း(ပလောင်)တပ်ဖွဲ့ရဲ့ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဗိုလ်မှူး တာ့အိုက်ကျော်က VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ မနက် ၈ နာရီ၊ ၈ နာရီ ၄၅ လောက်မှာ ဒီ မနေ့ကဖြစ်တဲ့ဘက်ခြမ်းပေါ့။ နမ္မတူမြို့နယ် နားကျဲရွာရဲ့ အထက်ဘက်မှာ ဖြစ်တယ်။ နားကျဲရွာမှာ ကျနော်တို့နဲ့ SSPP ပူးတွဲ တပ်ဖွဲ့ပေါ့။ အဲဒီမှာ ရောက်နေတဲ့အချိန် RCSS က စတင်ပြီးပစ်တဲ့အချိန်မှာ တိုက်ပွဲစဖြစ်တယ်။ တိုက်ပွဲကတော့ နာရီဝက်လောက်တော့ ကြာတယ်။ ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာပဲ ဒီ မြန်မာစစ်တပ်ပေါ့။ ခလရ ၃၂၄ ကလည်း လာပြီးမှ ကျနော်တို့ ရှိတဲ့ဘက်ကို လာရောက်ပစ်ခတ်တော့ ၉ နာရီ ၅၀ လောက်ကနေ ၁၀ နာရီကျော်ကျော်အထိ တိုက်ပွဲပြန်ဖြစ်တာပေါ့။”
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာနေရာဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က RCSS က ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့တာကြောင့် TNLA နဲ့ SSPP ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က တိုက်ထုတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၁၉- ၂၀၂၀ခုနှစ် အပစ်ရပ်ထားချိန်မှာ အစိုးရတပ်မတော်နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်မှာကြောင့် TNLA နဲ့ SSPP က ရှောင်ပေးခဲ့နေရာတွေကို RCSS က ဝင်ရောက်လာတာကြောင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာဖြစ်ကြောင်း TNLA က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ RCSS က ဒု ဗိုလ်မှူးကြီး စိုင်းအုမ်ခေးကတော့ TNLAနဲ့ SSPP ပူးပေါင်းတပ်က နားကျဲရွာဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ နေရာယူပြီး သူတို့တပ်ဖွဲ့ကို စတင်ပစ်ခတ်တာလို့ ပြောပါတယ်။
ဒီလို တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒု ဗိုလ်မှုးကြီး စိုင်းအုမ်ခေးက အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။
“နယ်မြေအကန့်အသတ်ရယ်လို့ တစ်ခါမှ မရှိခဲ့ဖူးပါဘူးနော။ အဲဒီနယ်မြေဒေသက RCSS က သွားလာနေထိုင်လှုပ်ရှားနေကြတာ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်ပြီလေ။ ဒါပေမဲ့ TNLA က ၂၀၁၂မှ ပြန်နိုးထလာကာကျတော့မှပဲ ဒီလို ပြဿနာပေါ်လာတာပါနော်။ ”
ဒီနေ့ ဖြစ်ပွားတဲ့တိုက်ပွဲကြောင့် ဒေသခံရွာသား ၂၀၀လောက်ဟာ စစ်ဘေးလွတ်ရာကို တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြကြောင်း ဒေသတွင်း ကူညီရေးဆောင်ရွက်နေသူတစ်ဦးက အခုလို ပြောပါတယ်။
“စစ်ရှောင်က ပန်ကျင်ကျေးရွာအုပ်စု ပန်ကျင်ကျေးရွာကို နားကျဲကျေးရွာက ပြေးသွားတာ ၁၂၀ လောက် ရောက်နေတယ်။ မန်စံကျေးရွာကို ပွန်ကျောင်းရယ်၊ နားကျဲရယ်၊ နားကျိုင်းရယ်၊ ပိန်းလုံရယ်ကတော့ ၁၄၀လောက်ရောက်နေတယ်။”
စစ်ရှောင်စာရင်းတွေဟာ ကောက်ယူနေဆဲရှိဖြစ်တာကြောင့် အသေးစိတ်မရရှိသေးဘူးလို့လည်း ပြောပါတယ်။
လက်ရှိဖြစ်ပွားတဲ့တိုက်ပွဲတွေဟာ TNLA အပါအဝင် မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့ကရော တပ်မတော်ကပါ တဘက်သတ်အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာထားချိန်မှာပဲ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။
နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ သီပေါမြို့နယ်က အငြိမ်းစား ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးရဲထွန်းကတော့ လက်ရှိတိုက်ပွဲတွေဟာ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုအပေါ် အခြေခံပြီး ဖြစ်ပွားတာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ဆွေးနွေးအဖြေရှာဖို့ လိုအပ်ကြောင်း အခုလို သုံးသပ်ထားပါတယ်။
“အဓိက ကျနော်သိတာတော့ နယ်မြေစိုးမိုးဖို့ နေရာလုတာပဲ။ ဒီပြဿနာဖြေရှင်းပေးဖို့ကကျတော့ သူတို့ချည်းပဲ ဆွေးနွေးရင်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ သို့သော်လည်း အဓိက အားဖြင့်တော့ နောင်အနာဂတ်မှာ ကျနော်တို့ သွားမယ့် ဖက်ဒရယ်စနစ် ပေါ်လာမယ့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတွေ အဲဒီဟာတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေလိမ့်မယ်။ ဆက်စပ်ပြီးတော့ ဖြေရှင်းမှ ပြတ်မယ်ထင်တယ်။ အဲတော့ ပြောချင်တာက ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲမှာ အားလုံး ဒီအဖွဲ့တွေအားလုံးပါဝင်နိုင်ပြီးတော့ အဲဒီကိစ္စကို သူတို့ ညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ ညှိနှိုင်းနိုင်မှ ပြေလည်မယ်လို့ ထင်တယ်ဗျ။ ”
ဒီလ ၅ ရက်နေ့က သီပေါမြို့နယ်အတွင်းမှာ RCSS ရှမ်းမြောက်နဲ့ SSPP အကြား တိုက်ပွဲတစ်ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့သလို ၇ ရက်နေ့ကတော့ နမ္မတူမြို့နယ်မှာ RCSS နဲ့ TNLA အကြားတိုက်ပွဲ တစ်ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ TNLAနဲ့ SSPP ရှမ်းမြောက်အဖွဲ့ဟာ NCA ခေါ် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ် မရေးထိုးသေးတဲ့အဖွဲ့တွေဖြစ်ပြီး RCSS ကတော့ NCA ကို လက်မှတ် ရေးထိုးထားတဲ့အဖွဲ့ဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေအကြားမှာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသမှာသာမက တောင်ပိုင်းက ကဒူးကြီး၊ မောက်မယ်ဒေသ၊ အရှေ့ပိုင်းက မိုင်းတုံ၊မိုင်းဆတ်ဒေသတွေဟာလည်း နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုအရ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အကြားမှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်ပွားဖူးတဲ့ ဒေသတွေဖြစ်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ TNLA အဖွဲ့ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေရှိနေတဲ့ မန္တလေးတိုင်း မိုးကုတ်မြို့မှာလည်း ဒေသခံ စီးပွားရေး သမားတချို့ကို ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေ ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
ရှမျးမွောကျတိုကျပှဲကွောင့ျ ရာခြီဒုက်ခသညျတှေ တိမျးရှောငျ
ရှမျးပွညျနယျ မွောကျပိုငျး နမ်မတူမွို့နယျမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှေ ထပျမံဖွဈပှားနတောကွောင့ျ ရာနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှေ တိမျးရှောငျနရေတဲ့သတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက ပွောပွပါမယျ။
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ ဒီလ ၅ ရကျနေ့ကစတငျပွီး TNLA တအနျး(ပလောငျ) ရှမျးလကျနကျကိုငျ တပျဖှဲ့တို့ကွား နယျမွပေိုငျဆိုငျမှုအတှကျ အငွငျးပှားရာက တိုကျပှဲတှပွေနျလညျဖွဈပှားခဲ့ရာက ဒီကနေ့မှာတော့ တိုကျပှဲတှဟော ပိုပွငျးထနျလာနပေါတယျ
ဒီနေ့ ဖွဈပှားတဲ့တိုကျပှဲဟာ TNLA တအနျး(ပလောငျ)နဲ့ SSPP ရှမျးပွညျတပျမတောျမွောကျပိုငျး ပူးပေါငျးတပျတှကေတဘကျ၊ RCSS ရှမျးပွညျတပျမတောျ တောငျပိုငျးတပျဖှဲ့တို့ကတဘကျ စတငျဖွဈပှားရာက နောကျပိုငျးအစိုးရတပျမတောျပါ ပါဝငျလာတယျလို့ TNLA ခေါျ တအနျး(ပလောငျ)တပျဖှဲ့ရဲ့ ပွနျကွားရေးတာဝနျခံ ဗိုလျမှူး တာ့အိုကျကြောျက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ မနကျ ၈ နာရီ၊ ၈ နာရီ ၄၅ လောကျမှာ ဒီ မနေ့ကဖွဈတဲ့ဘကျခွမျးပေါ့။ နမ်မတူမွို့နယျ နားကြဲရှာရဲ့ အထကျဘကျမှာ ဖွဈတယျ။ နားကြဲရှာမှာ ကနြောျတို့နဲ့ SSPP ပူးတှဲ တပျဖှဲ့ပေါ့။ အဲဒီမှာ ရောကျနတေဲ့အခြိနျ RCSS က စတငျပွီးပဈတဲ့အခြိနျမှာ တိုကျပှဲစဖွဈတယျ။ တိုကျပှဲကတော့ နာရီဝကျလောကျတော့ ကွာတယျ။ ဖွဈနတေဲ့အခြိနျမှာပဲ ဒီ မွနျမာစဈတပျပေါ့။ ခလရ ၃၂၄ ကလညျး လာပွီးမှ ကနြောျတို့ ရှိတဲ့ဘကျကို လာရောကျပဈခတျတော့ ၉ နာရီ ၅၀ လောကျကနေ ၁၀ နာရီကြောျကြောျအထိ တိုကျပှဲပွနျဖွဈတာပေါ့။”
တိုကျပှဲဖွဈပှားရာနရောဟာ ၂၀၁၈ ခုနှဈက RCSS က ကြူးကြောျဝငျရောကျခဲ့တာကွောင့ျ TNLA နဲ့ SSPP ပူးပေါငျးတပျဖှဲ့က တိုကျထုတျခဲ့ကွောငျး၊ ၂၀၁၉- ၂၀၂၀ခုနှဈ အပဈရပျထားခြိနျမှာ အစိုးရတပျမတောျနဲ့ တိုကျပှဲဖွဈမှာကွောင့ျ TNLA နဲ့ SSPP က ရှောငျပေးခဲ့နရောတှကေို RCSS က ဝငျရောကျလာတာကွောင့ျ တိုကျပှဲဖွဈပှားတာဖွဈကွောငျး TNLA က သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီ RCSS က ဒု ဗိုလျမှူးကွီး စိုငျးအုမျခေးကတော့ TNLAနဲ့ SSPP ပူးပေါငျးတပျက နားကြဲရှာဘုနျးကွီးကြောငျးမှာ နရောယူပွီး သူတို့တပျဖှဲ့ကို စတငျပဈခတျတာလို့ ပွောပါတယျ။
ဒီလို တိုကျပှဲဖွဈပှားတာနဲ့ ပတျသကျလို့ ဒု ဗိုလျမှုးကွီး စိုငျးအုမျခေးက အခုလို ဆကျပွောပါတယျ။
“နယျမွအေကန့ျအသတျရယျလို့ တဈခါမှ မရှိခဲ့ဖူးပါဘူးနော။ အဲဒီနယျမွဒေသေက RCSS က သှားလာနထေိုငျလှုပျရှားနကွေတာ နှဈပေါငျး ၃၀ ကြောျပွီလေ။ ဒါပမေဲ့ TNLA က ၂၀၁၂မှ ပွနျနိုးထလာကာကတြော့မှပဲ ဒီလို ပွူနာပေါျလာတာပါနောျ။ ”
ဒီနေ့ ဖွဈပှားတဲ့တိုကျပှဲကွောင့ျ ဒသေခံရှာသား ၂၀၀လောကျဟာ စဈဘေးလှတျရာကို တိမျးရှောငျခဲ့ကွကွောငျး ဒသေတှငျး ကူညီရေးဆောငျရှကျနသေူတဈဦးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“စဈရှောငျက ပနျကငြျကြေးရှာအုပျစု ပနျကငြျကြေးရှာကို နားကြဲကြေးရှာက ပွေးသှားတာ ၁၂၀ လောကျ ရောကျနတေယျ။ မနျစံကြေးရှာကို ပှနျကြောငျးရယျ၊ နားကြဲရယျ၊ နားကြိုငျးရယျ၊ ပိနျးလုံရယျကတော့ ၁၄၀လောကျရောကျနတေယျ။”
စဈရှောငျစာရငျးတှဟော ကောကျယူနဆေဲရှိဖွဈတာကွောင့ျ အသေးစိတျမရရှိသေးဘူးလို့လညျး ပွောပါတယျ။
လကျရှိဖွဈပှားတဲ့တိုကျပှဲတှဟော TNLA အပါအဝငျ မွောကျပိုငျး မဟာမိတျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ ၃ ဖှဲ့ကရော တပျမတောျကပါ တဘကျသတျအပဈအခတျရပျစဲရေး ကွညောထားခြိနျမှာပဲ ဖွဈပှားနတောပါ။
နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ သီပေါမွို့နယျက အငွိမျးစား ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးရဲထှနျးကတော့ လကျရှိတိုကျပှဲတှဟော နယျမွပေိုငျဆိုငျမှုအပေါျ အခွခေံပွီး ဖွဈပှားတာဖွဈကွောငျးနဲ့ ဆှေးနှေးအဖွရှောဖို့ လိုအပျကွောငျး အခုလို သုံးသပျထားပါတယျ။
“အဓိက ကနြောျသိတာတော့ နယျမွစေိုးမိုးဖို့ နရောလုတာပဲ။ ဒီပွူနာဖွရှေငျးပေးဖို့ကကတြော့ သူတို့ခညြျးပဲ ဆှေးနှေးရငျလညျး ဖွဈနိုငျတယျ။ သို့သောျလညျး အဓိက အားဖွင့ျတော့ နောငျအနာဂတျမှာ ကနြောျတို့ သှားမယ့ျ ဖကျဒရယျစနဈ ပေါျလာမယ့ျ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျရဒသေတှေ အဲဒီဟာတှနေဲ့ ဆကျစပျနလေိမ့ျမယျ။ ဆကျစပျပွီးတော့ ဖွရှေငျးမှ ပွတျမယျထငျတယျ။ အဲတော့ ပွောခငြျတာက ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးပှဲမှာ အားလုံး ဒီအဖှဲ့တှအေားလုံးပါဝငျနိုငျပွီးတော့ အဲဒီကိစ်စကို သူတို့ ညီညီညှတျညှတျနဲ့ ညှိနှိုငျးနိုငျမှ ပွလေညျမယျလို့ ထငျတယျဗြ။ ”
ဒီလ ၅ ရကျနေ့က သီပေါမွို့နယျအတှငျးမှာ RCSS ရှမျးမွောကျနဲ့ SSPP အကွား တိုကျပှဲတဈကွိမျဖွဈပှားခဲ့သလို ၇ ရကျနေ့ကတော့ နမ်မတူမွို့နယျမှာ RCSS နဲ့ TNLA အကွားတိုကျပှဲ တဈကွိမျဖွဈခဲ့ပါတယျ။
လကျရှိ တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့တဲ့ TNLAနဲ့ SSPP ရှမျးမွောကျအဖှဲ့ဟာ NCA ခေါျ တဈနိုငျငံလုံးပဈခတျတိုကျခိုကျမှုရပျစဲရေးစာခြုပျကို လကျမှတျ မရေးထိုးသေးတဲ့အဖှဲ့တှဖွေဈပွီး RCSS ကတော့ NCA ကို လကျမှတျ ရေးထိုးထားတဲ့အဖှဲ့ဖွဈပါတယျ။
တိုငျးရငျးသားလူမြိုးစုတှအေကွားမှာ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးဒသေမှာသာမက တောငျပိုငျးက ကဒူးကွီး၊ မောကျမယျဒသေ၊ အရှေ့ပိုငျးက မိုငျးတုံ၊မိုငျးဆတျဒသေတှဟောလညျး နယျမွပေိုငျဆိုငျမှုအရ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့အကွားမှာ စဈရေးပဋိပက်ခဖွဈပှားဖူးတဲ့ ဒသေတှဖွေဈပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ TNLA အဖှဲ့ရဲ့ လှုပျရှားမှုတှရှေိနတေဲ့ မန်တလေးတိုငျး မိုးကုတျမွို့မှာလညျး ဒသေခံ စီးပှားရေး သမားတခြို့ကို ဖမျးဆီးထားတဲ့ ဖွဈစဉျတှေ ရှိနပေါတယျ။
