မၾကာခင္ႏွစ္ေတြ အတြင္းက ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ဂူထဲကေန ကမာၻဦးလူသားလို႔ ယူဆရတဲ့ သတၱ၀ါမ်ိဳးစိတ္သစ္တမ်ိဳးရဲ့ ရုပ္ႀကြင္းေတြကို တူးေဖၚရရွိခဲ့ၿပီး ဒီမ်ိဳးစိတ္ အသစ္ဟာ ခုေခတ္လူသားေတြရဲ့ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္အတြက္ ထူးထူးျခားျခား အေရးပါေနတာ ေတြ႔ရတယ္ ဆိုတာကို ဒီတပတ္မွာ ေျပာျပ ပါရေစ။
Witwaterstrand တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ Lee Burger ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔ဟာ Malapa မလာပါ ေဒသက Cradle of Human Kind လူသားမ်ိဳးႏြယ္ရဲ့ ပုခက္ အျဖစ္နဲ႔ တင္စားထားတဲ့ ႏို္င္ငံတကာေရွးေဟာင္း အေမြအျဖစ္ထိ္မ္းသိမ္းဖို႔ သတ္မွတ္တဲ့ေနရာ မွာ ရုပ္ႀကြင္း ေတြ႔ြရွိရာ ေျမပံုကိုထုတ္ရင္း လူသားအသြင္ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တဦးနဲ႔ ကေလးငယ္ တဦးရဲ့ အရိုးရုပ္ႀကြင္းေတြကို ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိက ၿမိဳ႕ေတာ္ ဂ်ိဳဟန္နက္စဘတ္ ေျမာက္ဖက္ ၂၅မိုင္အကြာမွာ ရွိတဲ့ ဂူထဲကေန တူးေဖၚရခဲ့တဲ့ ဒီရုပ္ႀကြင္း ၂ခုဟာ မိခင္နဲ႔ သားငယ္ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂သန္းေလာက္က အသက္ရွင္ေနထိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းႏို္င္ပါတယ္။ အဲဒီကာလဟာ ဒီကေန႔ ေခတ္ လူသားေတြရဲ့ ဘိုးေဘး ဘီဘင္ေတြ ပထမဆံုး ေျမကမာၻေပၚမွာ မားမားမတ္မတ္ ရပ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ၾကတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္မယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ ကာလပါ။
ေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ ရုပ္ႀကြင္းကို ေမ်ာက္၀ံ လူ၀ံႏြယ္မဟုတ္တဲ့ Hominis လို္႔သိၾကတဲ့ ေရွးေခတ္ လူသားႏြယ္ရဲ့ မ်ိဳးစိတ္တခု အျဖစ္နဲ႔ Australopithicus Sadiba လို္႔ နံမယ္ေပးပါတယ္။ ဆာဒီဘာ ဆိုတာက ဆိုသို ဘာသာစကားနဲ႔ဆိုရင္ သဘာ၀ စမ္းေရလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒီမ်ိဳးစိတ္အသစ္ရဲ့ သက္တမ္းဟာ သိပ္ကိုထူးျခားတယ္လို႔ ပါေမာကၡ ဘာဂါကေျပာပါတယ္။
“ေတာင္အာဖရိက ကရလာတဲ့ ဒီေရွးဦးလူေတြရဲ့ ရုပ္ႀကြင္းေတြကို စမ္းသပ္တြက္ခ်က္ ၾကည့္တဲ့ အခါမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂သန္းနီးပါးက ရွိေနတယ္ဆိုတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီ ေအာ္စေၾတလို ပစ္သီးကပ္စ္ ဆာဒီဘာ မ်ိဳးစိတ္ဟာ မ်ိဳးစု ဟိုမိုရဲ့ အေစာပိုင္း ေရွးကမာၻဦး လူေတြ စၿပီးေတာ့ ေပၚလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေနထိုင္က်က္စားခဲ့ၾကမယ္လို႔ တြက္လို႔ရပါတယ္”
ထံုးေက်ာက္ အနည္လႊာၾကားမွာ အပ်က္အစီး သိပ္မရွိတဲ့ ဒီအရိုးစု ရုပ္ႀကြင္းေတြကို Australia ႏို္င္ငံ James Cook တကၠသိုလ္က ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေပါလ္ဒတ္စ္ Paul Dirks ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔က စံနစ္တက် ေလ့လာခဲ့ၿပီး ဘူမိသက္တမ္းတြက္ခ်က္ရာမွာ နံမယ္ႀကီးသူ ၂ဦးျဖစ္တဲ့ New South Wales ေဆးသိပၸံတကၠသိုလ္က ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ ေဒါက္တာ အင္ဒီဟားရီးစ္ Andy Herriesနဲ႔ မဲလ္ဘုန္းတကၠသိုလ္က ေဒါက္တာ ေရာ္ဘင္ ပစ္ကရင္Robyn Pickering တို႔က သက္တမ္းေတြကို တာ၀န္ယူ ဆန္းစစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ ၃ဦးဟာ ယူေရနီယံနဲ႔ ခဲသတၱဳ မ်ိဳးကြဲေတြကေန တဆင့္ Radiometric သက္တမ္းတြက္ခ်က္နည္းေရာ၊ Paleomagnetism လို႔ေခၚတဲ့ ေရွးေခတ္ သံလိုက္ဓါတ္လားရာ ေျပာင္းလဲမႈကို တိုင္းထြာတြက္ခ်က္တဲ့ နည္းေတြကိုပါ သံုးခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါ့ေၾကာင့္ အာဖရိက ဂူေနလူေတြရဲ့ သက္တမ္းကို အတိအက် တိုင္းထြာတြက္ခ်က္ ႏို္င္ခဲ့ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္သန္းေပါင္း ၁သန္း ကိုးသိန္းခြဲ ေလာက္မွာ ဒီလူသားမ်ိဳးႏြယ္ သားအမိဟာ ဂူထဲက ေပ ၁၆၀ေက်ာ္ နက္တဲ့ ေဂ်ာက္ထဲက်ၿပီး ေသဆံံုးၾကတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေဒသက အရိုးရုပ္ႀကြင္း အပိုင္းအစ ၂၀၀ေက်ာ္ကို ႏိုင္ငံတကာ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေပါင္း ၈၀ေက်ာ္က ဆန္းစစ္ေလ့လာခဲ့တာပါ။
ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ေတြ၊ ဘူမိေဗဒပညာရွင္၊ ရုပ္သြင္ပညာရွင္၊ ခႏၶာေဗဒပညာရွင္၊ ရူပေဗဒ ပညာရွင္ေတြသာမက ကြန္ၿပဴတာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြပါ ပါတာမို႔ မႏုႆေဗဒနဲ႔ ရုပ္ႀကြင္းေလ့လာမႈဆိုင္ရာ အက်ယ္အျပန္႔ဆံုးနဲ႔ အႀကီးမားဆံုး ေလ့လာမႈတခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအရိုးစုရုပ္ႀကြင္း အပို္င္းအစ ၂၀၀ေက်ာ္ဟာ ကေလးသူငယ္ လူရြယ္ လူႀကီး ၅ဦးေက်ာ္ရဲ့ ရုပ္ႀကြင္းေတြပါ။ မိခင္နဲ႔ သားငယ္ အရိုးစု ရုပ္ႀကြင္း ၂ခုဟာ သိပၸံပညာရွင္ေတြ အတြက္ အဖိုးမျဖတ္ႏို္င္ပါဘူး။
သားငယ္ကို ေတာင္အာဖရိက ဘာသာစကားနဲ႔ အေျဖလို႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ကာရိုဘို လို႔ နံမယ္ေပးပါတယ္။ ကာရိုဘုိရဲ့ အရိုးစု ရုပ္ႀကြင္းေလးဟာ လူသားေတြ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ဆင့္ကဲ ျဖစ္စဥ္အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ေပၚလာပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သစ္ပင္ေတြ တြယ္တက္တတ္သူ ျဖစ္သလို ခုေခတ္ လူသားေတြလုိလည္း မတ္တပ္ရပ္ လမ္းေလွ်ာက္ပါတယ္။
သူတို႔ရဲ့ လက္ေတြဟာ အူရမ္းအူတန္း Orangutan လူ၀ံလို တြဲေလာင္းက်ေနေပမယ့္ ရွည္လ်ားတဲ့ လက္မနဲ႔ ေကြးလို႔ ဆန္႔လို႔ရတဲ့ လက္ေခ်ာင္းေတြဟာ ခဲေတြ ဒုတ္ေတြကို ဆုပ္ကို္င္ႏို္င္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ဦးေႏွာက္ဟာ ခ်င္ပန္ဇီနဲ႔ သိပ္မကြာေပမယ့္ ေျခလက္ေတြ၊ တင္ပဆံုရိုးေတြ ကေတာ့ ခုေခတ္လူသားေတြနဲ႔ တပံုစံထဲပါ။
ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ လိုက္ပဇစ္ မႏုႆေဗဒေက်ာင္းက ထေရစီ ကဲလ္ဗဲလ္က မိခင္ျဖစ္ပံုရတဲ့ အရိုးစု ရုပ္ႀကြင္းကို ေလ့လာသူပါ။
“ဆာဒီဗာရဲ့ လက္အရိုး ရုပ္ႀကြင္းေတြဟာ တျခား ခႏၶာကိုယ္အရိုးစု အပိုင္းအစေတြ လိုပဲ အခုေခတ္နဲ႔ ေရွးေခတ္ မ်ိဳးစိတ္ေတြရဲ့ အသြင္သ႑ာန္ေရာေနတာကို အံ့ၾသစရာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ လက္တေခ်ာင္းထဲမွာ ဒီလို ၂မ်ိဳးေရာေနလိ္မ့္မယ္လို႔ ဘယ္တုန္းကမွ မေတြးခဲ့ မိဘူးလို႔ပါ”
ျပည့္စံုတဲ့ လက္အရိုးစုကို ရရွိခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ဒီလက္မ်ိဳးဟာ ေခတ္လူေတြရဲ့ လက္မ်ိဳးနဲ႔ တူတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရွည္လ်ားတဲ့ လက္မနဲ႔ နဲနဲတိုၿပီး ေကြးေနတဲ့ လက္ေခ်ာင္းေတြဟာ အရာ၀တၱဳ တခုခုကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ဆုပ္ကိုင္ႏို္င္တဲ့ အေနထားလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ မိမိရရ ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာရတာက ဥပမာ ကၽြန္မတို႔ လူသားေတြ ခဲတံကို ဆုပ္ကိုင္တဲ့ အခါမွာ လက္မကို လက္ေခ်ာင္းေတြဘက္ ေကြးၿပီး ဆုပ္ကိုင္ သလိုမ်ိဳး ဆုပ္ကိုင္ႏို္င္တယ္လို႔ ေျပာတာပါ”
ဆာဒီဗာ မတို္င္ခင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း သန္း၀က္ေလာက္ကတဲက ေက်ာက္နဲ႔ထြင္းထု ထားတဲ့ လက္နက္ ကရိယာေတြ ရွိေနၿပီဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ရွိတာမို႔ ဒီလူသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြလည္း လက္နက္ကရိယာ ေတြ လုပ္ဖို႔ အတြက္ လက္ေတြကို အသံုးခ်မယ္လို႔ တြက္ပါတယ္။
“လက္မကရွည္ၿပီးေတာ့ တိုတဲ့ လက္ေခ်ာင္းကေလးေတြ ရွိေနတဲ့ ဆာဒီဗာ အတြက္ ခုေခတ္ လူသားေတြ ဒါမွမဟုတ္ ေရွးဦးလူသား Homo လို႔ေခၚတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္ေတြရဲ့ ေႏွာင္းပိုင္းေခတ္ သတၱ၀ါေတြ လိုပဲ အႏုစိတ္ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိသလို၊ အရာ၀တၳဳေတြ ကိုလည္း လိုသလို ကိုင္တြယ္ ၿပဳျပင္ႏိုင္စြမ္း ရွိမယ္လို႔ တြက္ပါတယ္”
သုေတသန ပညာရွင္ေတြဟာ ဒီရုပ္ႀကြင္းေတြရဲ့ ဦးေႏွာက္ တည္ရာ ဦးခြံကိုလည္း အဆင့္ျမင့္ X-ray စက္ေတြ သံုးၿပီး ပံုေဖၚေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ Witwatersrand တကၠသိုလ္က Tristan Carlson က ဆာဒီဗာရဲ့ ဦးေႏွာက္ အရြယ္အစားဟာ လူ၀ံအရြယ္အစားေလာက္ ရွိေပမယ့္ ေအာ္လ္ ဖက္ထရီလို႔ ေခၚတဲ့ အန႔႔ံခံ အာရံု က်က္စားရာ ေနရာရဲ့ အေနာက္ပိုင္းဟာ ပိုၿပီးႀကီးေနတာ ေတြ႔ရတာမို႔ ဆာဒီဗာ မ်ိဳးစိတ္အတြက္ ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္း ပိုၿပီး ရွိမယ္လို႔ တြက္ပါတယ္။
“အတြင္းပိုင္းမွာရွိတဲ့ ႏ်ဴရြန္ေတြရဲ့ ဆက္ႏြယ္မႈကို မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ ဦးေႏွာက္ရဲ့ အဲဒီေနရာမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ႀကီးေနတာကို ၾကည့္ရင္ သူတို႔ဟာ အဆင့္ျမင့္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္ႏိုင္မွာပါ။ အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းပံုေဖၚ ႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ေတြးေခၚ ႏိုင္စြမ္းရွိၿပီး အလုပ္မ်ိဳးစံုကို လုပ္ႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိမယ္ လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္"
အရိုးေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႀကြင္း ေတြထဲမွာ ပံုမပ်က္ရွိေနတဲ့ တင္ပဆံုရိုးတခုကို ပထမဆံုး ေတြ႔ရွိခဲ့သလို ဒီေျခေထာက္ရိုးေတြဟာ ခုေခတ္လူေတြလို ျဖစ္ေနတဲ့ အေထာက္အထား ေတြ႔ရေပမယ့္ ညို႔သက်ီးရိုးနဲ႔ ဖေနာင့္ရိုးေတြကေတာ့ လူ၀ံနဲ႔တူတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဆာဒီဗာဟာ လူသားျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဆင့္ကဲ ျဖစ္စဥ္အတြင္း ဘယ္ေနရာမွာ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္ရမယ္ ဆိုတာကို သိပံပညာရွင္ေတြ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ ပထမဆံုး ေတြ႔ခဲ့တဲ့ တင္ပဆံုရိုး နဲ႔ ဦးေခါင္းခြံ အေနထားေတြအျပင္ ေျခနဲ႔ လက္အရိုးစု အေနထားေတြကို ၾကည့္ရင္ ေအာ္စေၾတလို ပစ္သီးကပ္စ္ ဆာဒီဗာဟာ ဟိုမိုမ်ိဳးစုထဲက မ်ိဳးစိတ္သစ္ တခုျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ခုေခတ္လူသား မ်ိဳးစိတ္ ျဖစ္တဲ့ ဟိုမိုစက္ပီးယန္း ျဖစ္လာဖို႔ ဆင့္ကဲ ေျပာင္းလဲမႈကို သူကေနစၿပီး တြက္ႏိုင္တယ္လို႔ သေဘာတူခဲ့ ၾကပါတယ္။
ဆာဒီဗာ ေတြ႔ရွိမႈဟာ လူသားေတြအတြက္ အေရးပါတဲ့ ေတြ႔ရွိခ်က္တခု ျဖစ္ေပမယ့္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိရေအာင္ ပ်က္စီးမႈ သိပ္မရွိေသးတဲ့ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႀကြင္း ေတြ ေတြ႔ေအာင္ ဆက္ၿပီး ရွာဖို႔ လိုေနေသးတယ္လို႔ ပါေမာကၡ ဘာဂါရဲ့ မွာၾကားခ်က္နဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္အတြက္ သိပံနဲ႔ နည္းပညာက႑ကို ဒီမွာပဲ ရပ္နားလိုက္ပါရေစ။
