လူနဲ႔ သဘာ၀၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈေတြ မျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးစြဲေလ့ ရွိတဲ့ ပိုးသတ္ေဆး အပါအ၀င္ အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး သိထားသင့္တာေတြကို လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရး အရာရွိ ဦးေအးၿငိမ္းက ေျပာျပေပးမွာပါ။
ပိုးသတ္ေဆး ဆိုတာထက္ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ လို႔ေျပာရင္ ပိုၿပီးၿခံဳမိငံုမိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းေတြ အားလံုးဟာ အေကာင္ဗေလာင္တို႔ အပင္တို႔ ကို သတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဆိပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ သူတို႔ကို မကုိင္ဘူး ဆိုရင္ လတ္တေလာ ေသေစတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ေသေလာက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရတတ္တယ္။ ဥပမာ ကင္ဆာျဖစ္မယ္။ internal bleeding လို ခႏၶာကိုယ္ထဲကေန ေသြးယိုမယ္။ ဒီလိုတျခား မေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရလာတတ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီပစၥည္းေတြကို ဘယ္လို စံနစ္တက် ကိုင္တြယ္ရမယ္၊ သံုးရမယ္၊ ဘယ္လို စြန္႔အပစ္ရမလဲ ဆုိတာ ေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ သိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ပါတ္၀န္းက်င္ အေနနဲ႔လည္း ေျမတို႔ ေရတို႔ ဆိုတာက ဓါတုပစၥည္းေတြနဲ႔ ထိဘယ္ဆိုရင္ ပ်က္စီးမႈက ျပင္မရတဲ့ permanent damage ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဘို႔က မလြယ္ပါဘူး။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ လူမွာလည္း အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ သဘာ၀ ပါတ္၀န္းက်င္မွာလည္း အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ ဒီဓါတုေဗဒ ပစၥည္းေတြ အေၾကာင္းကို ေသခ်ာသိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းခြင္မွာ အဓိက သံုးေလ့ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အသံုးမ်ားတာေတြကို ဦးစားေပးၿပီး ရွင္းျပေပးပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သံုးတာက ဓါတ္ေျမၾသဇာ သံုးတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး သံုးတယ္။ ေပါင္းသတ္ေဆးသံုးတယ္။ ေနာက္ မႈိသတ္ေဆးသံုးတယ္ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ ၾကြက္သတ္ေဆး သံုးပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၅ မ်ိဳးေလာက္ ရွိပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး ကေတာ့ အမ်ားဆံုး သံုးတာေပါ့ေနာ္။ ၾကြက္သတ္ေဆးက ဒုတိယ အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ ေနာက္ မႈိသတ္ေဆးနဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးကေတာ့ သံုးတာ နဲနဲေတာ့ နဲပါတယ္။ သူကေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စိုက္ခင္းေတြ မွာ သံုးတာမ်ားပါတယ္။
ေန႔တိုင္းစားေန သံုးေနတဲ့ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြမွာ ဘယ္လို ေဆးေတြ ဖ်န္းတတ္ပါလဲ၊ ဒီဟာေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ အတိုင္းအတာက ဘယ္ေလာက္ ရွိပါသလဲ။ ဒါေတြ အတြက္ ဘယ္လို ကာကြယ္ဖို႔ သင့္ပါသလဲ။ အဲဒါေတြ ရွင္းျပေပးပါ။
ပိုးသတ္ေဆးက ဖ်န္းၿပီးလို႔ ရွိရင္ သူက ခ်က္ခ်င္း ဓါတ္ျပယ္ မသြားတတ္ပါဘူး။ ဓါတ္ၾကြင္း အႏၱရာယ္ ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ ဓါတ္ၾကြင္း အႏၱရာယ္ကို ကင္းေအာင္ ဘယ္ေလာက္ လုပ္ရမလဲ ဆိုတာ တရားေသ သတ္မွတ္ထားလို႔ မရပါဘူး။ ဘယ္လို ပိုးသတ္ေဆးကို သံုးသလဲ၊ ပိုးသတ္ေဆးကို ဖ်န္းတဲ့ အခါမွာ concentration ဘယ္ေလာက္ မ်ားသလဲေပါ့ေနာ္။ ဆိုလိုတာက ေရစပ္တာ မ်ားသလား၊ နဲသလား။ ဖ်န္းၿပီးေတာ့ ဘယ္ႏွစ္နာရီၾကာ ေတာ့ ေစ်းကို တင္ပို႔တာလဲ။ စသျဖင့္ အဲဒီအခ်က္ေတြ ေပၚ အမ်ားႀကီး မူတည္ပါတယ္။
ေကာင္းတာကေတာ့ ၊ ပိုးသတ္ေဆး ဖ်န္းၿပီးၿပီးခ်င္း ေစ်းကို တင္ဖို႔လို႔ မသင့္ပါဘူး။ ၀ယ္စားတဲ့ သူေတြ အေနနဲ႔ အသီးအရြက္ေတြမွာ ပိုးသတ္ေဆး ပါမပါကို စစ္ေဆးဖို႔ ဆို မလြယ္ပါဘူး။ ဘယ္သူမွလည္း စစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရာင္းတဲ့ သူကပဲ အသီးအႏွံေတြကို ေစ်းကို တင္ပို႔ေတာ့ မယ္ ဆိုရင္ ပိုးသတ္ေဆးကို ပထမ တရက္ ၂ ရက္ ေလာက္ ႀကိဳၿပီးေတာ့ ျဖတ္ထားတာေကာင္းပါတယ္။ အကယ္ေရြ႔ မျဖတ္ဖူး ဆိုရင္ စားသံုးသူေတြ အတြက္ အလြန္အင္မတန္ အႏၱရာယ္ မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ ဒီအေပၚမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ပိုးသတ္ေဆး အၾကြင္းက နဲတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔ သူက ခ်က္ခ်င္း သိသာတာ မဟုတ္ပဲနဲ႔ စားတာမ်ားလာတဲ့ အခါ မွာ ကင္ဆာလို စသျဖင့္ ကုမရႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဒီ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ေတြ ထဲမွာ သံုးေနတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြ၊ ဒီအႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ သံုးေနၾကတဲ့ အေနအထားေရာ ေနာက္ ဘယ္လို အႏၱရာယ္ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာပါ ဆက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါ။
ဟုတ္ကဲ့။ အေရးႀကီးတာက ေစာေစာက စားသံုးသူေတြ ဆိုတာက ဒုတိယ အဆင့္ေပါ့။ တကယ္တမ္း မထမဆံုး အႏၱရာယ္မ်ားတာကေတာ့ လယ္သမား ကိုယ္တုိင္ကပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆုိေတာ့ သူတို႔က ေဆးကို ဖ်န္းေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ ဆိုင္ကေန စၿပီးေတာ့ ၀ယ္လာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္မွာ သိုေလွာင္တယ္။ ေနာက္ အိမ္ကေနၿပီး ခြက္ေတြထဲ ခ်င္ထည့္မယ္။ ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆး သြားဖ်န္းတယ္။ အဲေတာ့ တခ်ိန္လံုး သူတို႔ နဲ႔ပဲ ထိေတြ႔ေနရတာ ေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ စၿပီးေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးကို ဆိုင္ကေန ၀ယ္လာကတည္းကေန ေနာက္ဆံုး ဖ်န္းၿပီး သြားတဲ့ အထိ၊ အဲဒီ အစဥ္တိုင္းအစဥ္တုိင္းမွာ သူတို႔ အေနနဲ႔ အႏၱရာယ္ ကင္းေအာင္လို႔ ကိုင္တြယ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အေနနဲ႔ လူ႔ခႏာကိုယ္ထဲကို ၀င္ႏိုင္တဲ့ လမ္း ၃ သြယ္ ရွိပါတယ္။ လက္ကေန တဆင့္ ပါးစပ္ထဲကို ေရာက္သြားမယ္။ ခႏၵာကိုယ္ အေရျပားကို ထိမိၿပီးေတာ့ အသားထဲကို စိမ့္၀င္ သြားႏုိင္တယ္။ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆးရဲ့ အေငြ႔ကို ရႈမိၿပီးေတာ့ ႏွာေခါင္းကေန တဆင့္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းထဲကို ၀င္သြားႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီလို ျဖစ္တာေတြ အတြက္ ဘယ္လို ကာကြယ္ဖို႔ သင့္တယ္ ဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါ။
ဒီေဆးေတြဟာ လူကို ေသေစတတ္တယ္ ဆိုတာကို သိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ လူ တိရိစာၦန္ ဒါမွမဟုတ္ သဘာ၀ ပါတ္၀န္းက်င္ေတြကို ထိခိုက္ေစတတ္တဲ့ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ယိုတာတို႔၊ ဖိတ္တာတို႔၊ ခႏၵာကိုယ္ေပၚကို ထိတာတို႔ မျဖစ္ ေအာင္လို႔ သိုေလွာင္ထားဖို႔၊ ကိုင္တြယ္တတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို ဘယ္အခါမွ ေသာက္ေရသန္႔ ဘူးတို႔၊ စားတဲ့ ေသာက္တဲ့ ခြက္ တို႔ အထဲကို မထည့္ရပါဘူး။ မွားၿပီးေတာ့ ေသာက္မိတယ္ ဆုိလို႔ ရွိရင္ ခ်က္ခ်င္း ေသတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆးေတြ ထည့္ထားတဲ့ ပံုးတို႔၊ ပုလင္းတို႔၊ ခြက္တို႔ ကို၊ ဒါဟာ ပိုးသတ္ေဆး ျဖစ္တယ္။ အဆိပ္ျဖစ္တယ္။ ေသတတ္တယ္။ စသည္ျဖင့္ အဲဒါကို စာလံုးႀကီးႀကီးနဲ႔ ေရးၿပီးကပ္ထားဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ အစားအေသာက္ ေတြနဲ႔ အတူ ေရာၿပီး ထားလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ မထိမေတြ႔ေပမယ့္ contamination လို႔ ေခၚတဲ့ အစားအေသာက္ေတြမွာ လာၿပီးေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးရဲ့ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဓါတုေဗဒ ေဆး၀ါးေတြကို ေလ၀င္ ေလထြက္ ေကာင္းတဲ့ ေနရာ။ ေအးၿပီးေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ေနရာ၊ မီးနဲ႔ ေ၀းတဲ့ ေနရာ၊ ကေလးေတြ လက္လွမ္းမမွီတဲ့ ေနရာေတြမွာ စံနစ္တက် သိုေလွာငု္ၿပီး သိမ္းထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေနာက္အေရးႀကီးတာက ပိုးသတ္ေဆးကို ဘယ္ေတာ့မွ ေလလံုတဲ့ အခန္းထဲမွာ သိုေလွာင္ထားဖို႔ မသင့္ပါဘူး။ အဲဒီ အခန္းထဲမွာ ပိုးသတ္ေဆး အေငြ႔ေတြ ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ရုတ္တရက္ အခန္းကိုဖြင့္ၿပီး ၀င္သြားတဲ့ အခါမွာ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆး အေငြ႔ေတြကို ရႈမိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆးကို ကိုင္တဲ့ တြယ္တဲ့ အခါမွာ လက္အိပ္ ၀တ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ လက္အိပ္က ရာဘာ လက္အိပ္ ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ ပလပ္စတစ္ မ်က္မွန္ တပ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ႏွာေခါင္း အကာ တတ္ထားဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ရႏိုင္ဖုိ႔ သိပ္မလြယ္ေသးပါဘူး။ သူ႔ကို respirator လို႔ ေခၚပါတယ္။
ျဖစ္ႏိုင္လုိ႔ရွိရင္ ပိုးသတ္ေဆးေတြ ကိုင္တြယ္တဲ့ အခါမွာ အၿမဲတမ္း လက္ရွည္အက်ီၤ၊ ပုဆိုးရွည္ရွည္ စသျဖင့္ ၀တ္ထားဖို႔၊ ကိုင္တြယ္ၿပီးတဲ့ အခါမွာ လက္ကို ေသခ်ာ ဆပ္ျပာနဲ႔ ေဆးဖုိ႔။ ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆး ဖ်န္းၿပီးတဲ့ အခါမွာလည္း ေခါင္းကေန စၿပီးေတာ့ ေရခ်ိဳးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး ကိုင္တြယ္ေနတုန္းကို အိမ္သာသြား ခ်င္တယ္တို႔၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္တယ္တို႔ ျဖစ္လာ လို႔႕ရွိရင္ လက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာေဆး ေၾကာ ၿပီးေတာ့မွ အိမ္သာသြားတာတို႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာတို႔ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။
တကယ္လို႔ အဆိပ္မိသြားၿပီးရင္ေကာ ဘာေတြ လုပ္ရမွာပါလဲ။
ပိုးသတ္ေဆးေတြ မေတာ္တဆ ကိုယ္ခႏၵာေပၚကို ဖိတ္မယ္ စင္မယ္ ျဖစ္လာလို႔ ရွိရင္ ေရနဲ႔ ေသခ်ာ ေဆးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ မေတာ္တဆ မ်က္လံုးထဲ ၀င္မယ္ ဆိုလို႔ ရွိရင္လည္း ေရမ်ားမ်ားနဲ႔ အနဲဆံုး ၁၅ မိနစ္ေလာက္ ၾကာတဲ့ အထိ ေဆးေၾကာေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး ၀င္သြားတဲ့ မ်က္လံုးကို မပြတ္ပါနဲ႔ ပြတ္တာက ပိုၿပီးေတာ့ အႏၱရာယ္ မ်ားပါတယ္။ မ်က္လံုးကြယ္တဲ့ အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပိုးသတ္ေဆး မေတာ္တဆ ပါးစပ္ထဲ ၀င္သြား လို႔ ရွိရင္လည္း အန္ ထုတ္ဖို႔လို႔ မက်ိဳးစားပါနဲ႔ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆရာ၀န္ထံ အျမန္ဆံုး သြားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ အတြက္ ေဆးဘူးေတြမွာ အႏၱရာယ္ ရွိေၾကာင္း ထင္ထင္ရွားရွား ေရးသား ေဖၚျပၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆး ဘူးေတြ ေပၚမွာ အဆိပ္၊ မကိုင္ရ။ အႏၱရာယ္ ရွိသည္။ သတိ။ ေသတတ္သည္။ စသျဖင့္ ထင္ထင္ရွားရွား အမွတ္အသားေတြ လုပ္ထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေသခ်ာ မသိလို႔ ရွိရင္ ရမ္းၿပီးေတာ့ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ဒီ ဓါတုေဗဒ ပစၥည္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့။ ပစၥည္းေတြရဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ကို ေဖၚျပထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္း။ အဂၤလိပ္လို Material Safety Data Sheet - MSDS လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ ဘယ္ ဓါတုပစၥည္း မဆို MSDS ပါရပါတယ္ ။ မပါလို႔ ရွိရင္ အဲဒါကို သံုးလို႔ မရပါဘူး။ ဒါက အစိုးရက ဥပေဒနဲ႔ ျပဌာန္းထားတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာလည္း ပိုးသတ္ေဆးကို MSDS ထုတ္ေပးထား ဖို႔လို႔ သင့္ပါတယ္။ ေရာင္းတဲ့ လူေတြ အေနနဲ႔ အဲဒါကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ လူအမ်ား နားလည္ေအာင္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ေရာင္းလိုက္တဲ့ လူေတြကို ေျပာဖို႔လို႔ သူတို႔ကို ေသခ်ာ က်က်နန ရွင္းျပဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ စကၤာပူမွာကေတာ့ အဲဒီစာရြက္မပါလို႔ ရွိရင္ အဲဒီပစၥည္းကို သံုးလို႔ မရပါဘူး။ ဥပေဒနဲ႔ ျပဌာန္း ထုတ္ျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
စကၤာပူ ႏိုင္ငံ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းေရး အႀကံေပး ဦးေအးၿငိမ္းပါ။ ပိုးသတ္ေဆးနံမယ္။ ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္နဲ႔ ေရွးဦး သူနာျပဳနည္း။ ေဆးနဲ႔ မတဲ့တဲ့ တျခားပစၥည္း နံမယ္။ မီးေလာင္ႏိုင္တဲ့ အပူခ်ိန္။ ေပါက္ကြဲမႈ ရွိမရွိ။ အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ ကိုင္တြယ္နည္းေတြအျပင္၊ ေဆးထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ လိပ္စာပါတဲ့ MSDS အတြက္ အစိုးရမွာေရာ၊ ေဆးေရာင္းတဲ့ သူေတြမွာပါ တာ၀န္ရွိပါတယ္ ဆိုတာ တင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပါတ္အတြက္ သိပံနဲ႔ နည္းပညာ က႑ကို ဒီမွာပဲ ရပ္နားလိုက္ပါရေစ။
ပိုးသတ္ေဆး ဆိုတာထက္ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ လို႔ေျပာရင္ ပိုၿပီးၿခံဳမိငံုမိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းေတြ အားလံုးဟာ အေကာင္ဗေလာင္တို႔ အပင္တို႔ ကို သတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဆိပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ သူတို႔ကို မကုိင္ဘူး ဆိုရင္ လတ္တေလာ ေသေစတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ေသေလာက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရတတ္တယ္။ ဥပမာ ကင္ဆာျဖစ္မယ္။ internal bleeding လို ခႏၶာကိုယ္ထဲကေန ေသြးယိုမယ္။ ဒီလိုတျခား မေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရလာတတ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီပစၥည္းေတြကို ဘယ္လို စံနစ္တက် ကိုင္တြယ္ရမယ္၊ သံုးရမယ္၊ ဘယ္လို စြန္႔အပစ္ရမလဲ ဆုိတာ ေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ သိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ပါတ္၀န္းက်င္ အေနနဲ႔လည္း ေျမတို႔ ေရတို႔ ဆိုတာက ဓါတုပစၥည္းေတြနဲ႔ ထိဘယ္ဆိုရင္ ပ်က္စီးမႈက ျပင္မရတဲ့ permanent damage ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဘို႔က မလြယ္ပါဘူး။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ လူမွာလည္း အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ သဘာ၀ ပါတ္၀န္းက်င္မွာလည္း အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ ဒီဓါတုေဗဒ ပစၥည္းေတြ အေၾကာင္းကို ေသခ်ာသိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းခြင္မွာ အဓိက သံုးေလ့ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အသံုးမ်ားတာေတြကို ဦးစားေပးၿပီး ရွင္းျပေပးပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သံုးတာက ဓါတ္ေျမၾသဇာ သံုးတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး သံုးတယ္။ ေပါင္းသတ္ေဆးသံုးတယ္။ ေနာက္ မႈိသတ္ေဆးသံုးတယ္ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ ၾကြက္သတ္ေဆး သံုးပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၅ မ်ိဳးေလာက္ ရွိပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး ကေတာ့ အမ်ားဆံုး သံုးတာေပါ့ေနာ္။ ၾကြက္သတ္ေဆးက ဒုတိယ အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ ေနာက္ မႈိသတ္ေဆးနဲ႔ ေပါင္းသတ္ေဆးကေတာ့ သံုးတာ နဲနဲေတာ့ နဲပါတယ္။ သူကေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စိုက္ခင္းေတြ မွာ သံုးတာမ်ားပါတယ္။
ေန႔တိုင္းစားေန သံုးေနတဲ့ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြမွာ ဘယ္လို ေဆးေတြ ဖ်န္းတတ္ပါလဲ၊ ဒီဟာေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ အတိုင္းအတာက ဘယ္ေလာက္ ရွိပါသလဲ။ ဒါေတြ အတြက္ ဘယ္လို ကာကြယ္ဖို႔ သင့္ပါသလဲ။ အဲဒါေတြ ရွင္းျပေပးပါ။
ပိုးသတ္ေဆးက ဖ်န္းၿပီးလို႔ ရွိရင္ သူက ခ်က္ခ်င္း ဓါတ္ျပယ္ မသြားတတ္ပါဘူး။ ဓါတ္ၾကြင္း အႏၱရာယ္ ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ ဓါတ္ၾကြင္း အႏၱရာယ္ကို ကင္းေအာင္ ဘယ္ေလာက္ လုပ္ရမလဲ ဆိုတာ တရားေသ သတ္မွတ္ထားလို႔ မရပါဘူး။ ဘယ္လို ပိုးသတ္ေဆးကို သံုးသလဲ၊ ပိုးသတ္ေဆးကို ဖ်န္းတဲ့ အခါမွာ concentration ဘယ္ေလာက္ မ်ားသလဲေပါ့ေနာ္။ ဆိုလိုတာက ေရစပ္တာ မ်ားသလား၊ နဲသလား။ ဖ်န္းၿပီးေတာ့ ဘယ္ႏွစ္နာရီၾကာ ေတာ့ ေစ်းကို တင္ပို႔တာလဲ။ စသျဖင့္ အဲဒီအခ်က္ေတြ ေပၚ အမ်ားႀကီး မူတည္ပါတယ္။
ေကာင္းတာကေတာ့ ၊ ပိုးသတ္ေဆး ဖ်န္းၿပီးၿပီးခ်င္း ေစ်းကို တင္ဖို႔လို႔ မသင့္ပါဘူး။ ၀ယ္စားတဲ့ သူေတြ အေနနဲ႔ အသီးအရြက္ေတြမွာ ပိုးသတ္ေဆး ပါမပါကို စစ္ေဆးဖို႔ ဆို မလြယ္ပါဘူး။ ဘယ္သူမွလည္း စစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရာင္းတဲ့ သူကပဲ အသီးအႏွံေတြကို ေစ်းကို တင္ပို႔ေတာ့ မယ္ ဆိုရင္ ပိုးသတ္ေဆးကို ပထမ တရက္ ၂ ရက္ ေလာက္ ႀကိဳၿပီးေတာ့ ျဖတ္ထားတာေကာင္းပါတယ္။ အကယ္ေရြ႔ မျဖတ္ဖူး ဆိုရင္ စားသံုးသူေတြ အတြက္ အလြန္အင္မတန္ အႏၱရာယ္ မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ ဒီအေပၚမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ပိုးသတ္ေဆး အၾကြင္းက နဲတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔ သူက ခ်က္ခ်င္း သိသာတာ မဟုတ္ပဲနဲ႔ စားတာမ်ားလာတဲ့ အခါ မွာ ကင္ဆာလို စသျဖင့္ ကုမရႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဒီ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ေတြ ထဲမွာ သံုးေနတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြ၊ ဒီအႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ သံုးေနၾကတဲ့ အေနအထားေရာ ေနာက္ ဘယ္လို အႏၱရာယ္ေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာပါ ဆက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါ။
ဟုတ္ကဲ့။ အေရးႀကီးတာက ေစာေစာက စားသံုးသူေတြ ဆိုတာက ဒုတိယ အဆင့္ေပါ့။ တကယ္တမ္း မထမဆံုး အႏၱရာယ္မ်ားတာကေတာ့ လယ္သမား ကိုယ္တုိင္ကပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆုိေတာ့ သူတို႔က ေဆးကို ဖ်န္းေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ ဆိုင္ကေန စၿပီးေတာ့ ၀ယ္လာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္မွာ သိုေလွာင္တယ္။ ေနာက္ အိမ္ကေနၿပီး ခြက္ေတြထဲ ခ်င္ထည့္မယ္။ ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆး သြားဖ်န္းတယ္။ အဲေတာ့ တခ်ိန္လံုး သူတို႔ နဲ႔ပဲ ထိေတြ႔ေနရတာ ေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ စၿပီးေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးကို ဆိုင္ကေန ၀ယ္လာကတည္းကေန ေနာက္ဆံုး ဖ်န္းၿပီး သြားတဲ့ အထိ၊ အဲဒီ အစဥ္တိုင္းအစဥ္တုိင္းမွာ သူတို႔ အေနနဲ႔ အႏၱရာယ္ ကင္းေအာင္လို႔ ကိုင္တြယ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အေနနဲ႔ လူ႔ခႏာကိုယ္ထဲကို ၀င္ႏိုင္တဲ့ လမ္း ၃ သြယ္ ရွိပါတယ္။ လက္ကေန တဆင့္ ပါးစပ္ထဲကို ေရာက္သြားမယ္။ ခႏၵာကိုယ္ အေရျပားကို ထိမိၿပီးေတာ့ အသားထဲကို စိမ့္၀င္ သြားႏုိင္တယ္။ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆးရဲ့ အေငြ႔ကို ရႈမိၿပီးေတာ့ ႏွာေခါင္းကေန တဆင့္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းထဲကို ၀င္သြားႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီလို ျဖစ္တာေတြ အတြက္ ဘယ္လို ကာကြယ္ဖို႔ သင့္တယ္ ဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါ။
ဒီေဆးေတြဟာ လူကို ေသေစတတ္တယ္ ဆိုတာကို သိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ လူ တိရိစာၦန္ ဒါမွမဟုတ္ သဘာ၀ ပါတ္၀န္းက်င္ေတြကို ထိခိုက္ေစတတ္တဲ့ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ယိုတာတို႔၊ ဖိတ္တာတို႔၊ ခႏၵာကိုယ္ေပၚကို ထိတာတို႔ မျဖစ္ ေအာင္လို႔ သိုေလွာင္ထားဖို႔၊ ကိုင္တြယ္တတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို ဘယ္အခါမွ ေသာက္ေရသန္႔ ဘူးတို႔၊ စားတဲ့ ေသာက္တဲ့ ခြက္ တို႔ အထဲကို မထည့္ရပါဘူး။ မွားၿပီးေတာ့ ေသာက္မိတယ္ ဆုိလို႔ ရွိရင္ ခ်က္ခ်င္း ေသတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆးေတြ ထည့္ထားတဲ့ ပံုးတို႔၊ ပုလင္းတို႔၊ ခြက္တို႔ ကို၊ ဒါဟာ ပိုးသတ္ေဆး ျဖစ္တယ္။ အဆိပ္ျဖစ္တယ္။ ေသတတ္တယ္။ စသည္ျဖင့္ အဲဒါကို စာလံုးႀကီးႀကီးနဲ႔ ေရးၿပီးကပ္ထားဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ အစားအေသာက္ ေတြနဲ႔ အတူ ေရာၿပီး ထားလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ မထိမေတြ႔ေပမယ့္ contamination လို႔ ေခၚတဲ့ အစားအေသာက္ေတြမွာ လာၿပီးေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးရဲ့ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဓါတုေဗဒ ေဆး၀ါးေတြကို ေလ၀င္ ေလထြက္ ေကာင္းတဲ့ ေနရာ။ ေအးၿပီးေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ေနရာ၊ မီးနဲ႔ ေ၀းတဲ့ ေနရာ၊ ကေလးေတြ လက္လွမ္းမမွီတဲ့ ေနရာေတြမွာ စံနစ္တက် သိုေလွာငု္ၿပီး သိမ္းထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေနာက္အေရးႀကီးတာက ပိုးသတ္ေဆးကို ဘယ္ေတာ့မွ ေလလံုတဲ့ အခန္းထဲမွာ သိုေလွာင္ထားဖို႔ မသင့္ပါဘူး။ အဲဒီ အခန္းထဲမွာ ပိုးသတ္ေဆး အေငြ႔ေတြ ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ရုတ္တရက္ အခန္းကိုဖြင့္ၿပီး ၀င္သြားတဲ့ အခါမွာ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆး အေငြ႔ေတြကို ရႈမိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆးကို ကိုင္တဲ့ တြယ္တဲ့ အခါမွာ လက္အိပ္ ၀တ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ လက္အိပ္က ရာဘာ လက္အိပ္ ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ ပလပ္စတစ္ မ်က္မွန္ တပ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ႏွာေခါင္း အကာ တတ္ထားဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ရႏိုင္ဖုိ႔ သိပ္မလြယ္ေသးပါဘူး။ သူ႔ကို respirator လို႔ ေခၚပါတယ္။
ျဖစ္ႏိုင္လုိ႔ရွိရင္ ပိုးသတ္ေဆးေတြ ကိုင္တြယ္တဲ့ အခါမွာ အၿမဲတမ္း လက္ရွည္အက်ီၤ၊ ပုဆိုးရွည္ရွည္ စသျဖင့္ ၀တ္ထားဖို႔၊ ကိုင္တြယ္ၿပီးတဲ့ အခါမွာ လက္ကို ေသခ်ာ ဆပ္ျပာနဲ႔ ေဆးဖုိ႔။ ေနာက္ ပိုးသတ္ေဆး ဖ်န္းၿပီးတဲ့ အခါမွာလည္း ေခါင္းကေန စၿပီးေတာ့ ေရခ်ိဳးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး ကိုင္တြယ္ေနတုန္းကို အိမ္သာသြား ခ်င္တယ္တို႔၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္တယ္တို႔ ျဖစ္လာ လို႔႕ရွိရင္ လက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာေဆး ေၾကာ ၿပီးေတာ့မွ အိမ္သာသြားတာတို႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာတို႔ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။
တကယ္လို႔ အဆိပ္မိသြားၿပီးရင္ေကာ ဘာေတြ လုပ္ရမွာပါလဲ။
ပိုးသတ္ေဆးေတြ မေတာ္တဆ ကိုယ္ခႏၵာေပၚကို ဖိတ္မယ္ စင္မယ္ ျဖစ္လာလို႔ ရွိရင္ ေရနဲ႔ ေသခ်ာ ေဆးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ မေတာ္တဆ မ်က္လံုးထဲ ၀င္မယ္ ဆိုလို႔ ရွိရင္လည္း ေရမ်ားမ်ားနဲ႔ အနဲဆံုး ၁၅ မိနစ္ေလာက္ ၾကာတဲ့ အထိ ေဆးေၾကာေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး ၀င္သြားတဲ့ မ်က္လံုးကို မပြတ္ပါနဲ႔ ပြတ္တာက ပိုၿပီးေတာ့ အႏၱရာယ္ မ်ားပါတယ္။ မ်က္လံုးကြယ္တဲ့ အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပိုးသတ္ေဆး မေတာ္တဆ ပါးစပ္ထဲ ၀င္သြား လို႔ ရွိရင္လည္း အန္ ထုတ္ဖို႔လို႔ မက်ိဳးစားပါနဲ႔ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆရာ၀န္ထံ အျမန္ဆံုး သြားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ အတြက္ ေဆးဘူးေတြမွာ အႏၱရာယ္ ရွိေၾကာင္း ထင္ထင္ရွားရွား ေရးသား ေဖၚျပၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆး ဘူးေတြ ေပၚမွာ အဆိပ္၊ မကိုင္ရ။ အႏၱရာယ္ ရွိသည္။ သတိ။ ေသတတ္သည္။ စသျဖင့္ ထင္ထင္ရွားရွား အမွတ္အသားေတြ လုပ္ထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေသခ်ာ မသိလို႔ ရွိရင္ ရမ္းၿပီးေတာ့ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ဒီ ဓါတုေဗဒ ပစၥည္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့။ ပစၥည္းေတြရဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ကို ေဖၚျပထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္း။ အဂၤလိပ္လို Material Safety Data Sheet - MSDS လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ ဘယ္ ဓါတုပစၥည္း မဆို MSDS ပါရပါတယ္ ။ မပါလို႔ ရွိရင္ အဲဒါကို သံုးလို႔ မရပါဘူး။ ဒါက အစိုးရက ဥပေဒနဲ႔ ျပဌာန္းထားတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာလည္း ပိုးသတ္ေဆးကို MSDS ထုတ္ေပးထား ဖို႔လို႔ သင့္ပါတယ္။ ေရာင္းတဲ့ လူေတြ အေနနဲ႔ အဲဒါကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ လူအမ်ား နားလည္ေအာင္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ေရာင္းလိုက္တဲ့ လူေတြကို ေျပာဖို႔လို႔ သူတို႔ကို ေသခ်ာ က်က်နန ရွင္းျပဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ စကၤာပူမွာကေတာ့ အဲဒီစာရြက္မပါလို႔ ရွိရင္ အဲဒီပစၥည္းကို သံုးလို႔ မရပါဘူး။ ဥပေဒနဲ႔ ျပဌာန္း ထုတ္ျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
စကၤာပူ ႏိုင္ငံ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းေရး အႀကံေပး ဦးေအးၿငိမ္းပါ။ ပိုးသတ္ေဆးနံမယ္။ ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္နဲ႔ ေရွးဦး သူနာျပဳနည္း။ ေဆးနဲ႔ မတဲ့တဲ့ တျခားပစၥည္း နံမယ္။ မီးေလာင္ႏိုင္တဲ့ အပူခ်ိန္။ ေပါက္ကြဲမႈ ရွိမရွိ။ အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ ကိုင္တြယ္နည္းေတြအျပင္၊ ေဆးထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ လိပ္စာပါတဲ့ MSDS အတြက္ အစိုးရမွာေရာ၊ ေဆးေရာင္းတဲ့ သူေတြမွာပါ တာ၀န္ရွိပါတယ္ ဆိုတာ တင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပါတ္အတြက္ သိပံနဲ႔ နည္းပညာ က႑ကို ဒီမွာပဲ ရပ္နားလိုက္ပါရေစ။
