Zawgyi/ Unicode
Zawgyi
ဒီတပတ်တော့ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါဒဏ် ခံနေရတဲ့ ဒေသခံတွေကို အကူညီပေးနိုင်မယ့် စက်ရုပ်ကလေးကို စွန့်ပစ် ပစ္စည်းတွေသုံးပြီး သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ အကူအညီနဲ့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ စံပြရွာက ရွာသားတွေ တီထွင်ခဲ့ကြတဲ့ အကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းတပုဒ်ကို အခြေခံပြီး ပြောပြပေးမှာပါ။
ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါဒဏ် ခံနေရချိန်မှာ အင်ဒိုနီးရှား ရွာသားတွေဟာ စိတ်ကိုတွန်းအားပေးဖို့ ပျော်ရွှင်ဖွယ် အနေနဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ ပေါင်းပြီး စက်ရုပ်ကလေး တရုပ်ကို တီထွင်ခဲ့ကြတာပါ။ ကိုဗစ်ဒဏ်ခံရတဲ့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံး မြို့ကြီး ဖြစ်တဲ့ အနောက်ဂျာဗား ပြည်နယ်ရဲ့ မြို့တော် Surabaya က Tembok Gede (ဂျိဒ်) စံပြရွာ - Smart village ဒေသခံတွေက သူတို့တီထွင်လိုက်တဲ့ စက်ရုပ်ကို Delta လို့ နံမယ်ပေးထားပါတယ်။
တကယ်တော့ Delta ဟာ ကူးစက်မြန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပိုးသစ်တမျိုးရဲ့ နံမယ်ဖြစ်ပြီး သူတို့ မြို့ရွာတွေမှာလည်း ကမ္ဘာ့တခြားနေရာ တွေမှာလိုပဲ ကူးစက်မှု အလွန်မြန်တဲ့ သူ့ဒဏ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံစားကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီစက်ရုပ်ကလေးက ကိုဗစ်ကြောင့် သီးခြားခွဲပြီး နေနေရသူတွေအတွက် အစားအစာတွေနဲ့အတူ စိတ်ပျော်ရွှင်မှုကိုပါ ပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အက် - စက်ရုပ်အသံ
ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ အစားအသောက်ကို သယ်လာပေးတဲ့ စက်ရုပ်ကလေးက မြန်မြန်နေပြန်ကောင်းပါစေလို့ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံသားတွေရဲ့ Bahasa ဘာသာစကားနဲ့ ဆုတောင်း ပေးနေတာပါ ။ ဒီစက်ရုပ်ကလေးကို ဦးဆောင်ဖန်တီးသူက အသက်၅၃ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ စံပြရွာသားတွေရဲ့ သူကြီး Aseyanto ပါ။
“အခု ကိုဗစ်ပိုးသစ် Delta မျိုးကွဲကို တွေ့နေရပြီး ကိုဗစ် ၁၉ ကူးတဲ့ သူ အရေအတွက်ကလည်း အရမ်းများလာနေတာကြောင့် ဒီ စက်ရုပ်ကို လူအများအတွက် အကျိုးပြုမယ့် နေရာမှာ သုံးဖို့ ကျနော် ဆုံးဖြတ်လိုက်တာပါ။ ဥပမာဆို ပိုးသတ်ဆေးဖြန်းတာတို့၊ ကိုယ့်ဟာကိုယ် သီးသန့် ခွဲပြီး နေနေရတဲ့ သူတွေ အတွက် အစားအသောက်တွေ၊ သူတို့လိုတာလေးတွေကို ပို့ပေးတာမျိုးပါ။ ရပ်ကွက်ထဲက တကယ်လိုအပ်နေတဲ့ သူတွေအတွက်ပဲ သူတို့လိုတဲ့နေရာမှာ ဖြည့်ပေးဖို့ စက်ရုပ်ကို ပုံစံပြောင်းပြီး ခိုင်းပါတယ်။”
စံပြရွာသားတွေဟာ စက်ရုပ်မလေး ဒယ်လ်တာရဲ့ ခေါင်းပိုင်းကို မသုံးတော့တဲ့ rice cooker- လ ျှပ်စစ်ထမင်းအိုး ဟောင်း ကလေးနဲ့ လုပ်ပါတယ်။ သူ့ကိုယ်ထည် ရင်ဘတ်ပိုင်း ကိုတော့ တီဗီအဟောင်းတခုရဲ့ အိမ်နဲ့ တည်ဆောက်ထားတာ ဖြစ်ပြီး သူ့လက်တွေကိုတော့ PVC ပိုက်လုံးနဲ့ လုပ်ထားပါတယ်။ သူ့အသံကတော့ သူကြီး Aseyanto ကတော်ရဲ့ အသံပါ။ ကိုဗစ်ကြောင့် သီးသန့်ခွဲနေရတဲ့ သူ တယောက်ယောက်ရဲ့ အိမ်ရှေ့ရောက်ရင် သူမအသံနဲ့ ဆလံမာလေးကွန်းလို့ ပထမနှုတ်ဆက်ပြီး ပစ္စည်းပို့ဖို့ ရောက်နေကြောင်း အသံပေးပါတယ်။ သိပ်ယဉ်ကျေးတဲ့ စက်ရုပ်မလေး ဒယ်လ်တာဟာ ကျေးဇူးတင်စကား ပြောတတ်သလို နေမကောင်းတဲ့သူ အမြန် နေပြန်ကောင်းလာ စေဖို့လည်း ဆုတောင်းပေးတတ်ပါတယ်။
“ဒီ Delta စက်ရုပ် တည်ဆောက်ထားပုံက သိပ်ရှင်းပါတယ်။ သူ့ကို မသုံးတော့တဲ့ အိုးတွေ ခွက်တွေနဲ့ တီဗီအိုးအဟောင်းတွေနဲ့ လုပ်ထားတာပါ။ ဒီစက်ရုပ်ကို မသုံးတော့ပဲ ပစ္စည်းအဟောင်းတွေနဲ့ပဲ လုပ်ဖို့ ကျနော်တို့စဉ်းစားခဲ့ကြတဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ရပ်ကွက်ထဲက စွန့်ပစ်ပစ္စည်းဟောင်းတွေနဲ့ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက စက်ရုံထုတ်စက်ရုပ် ဒါမှမဟုတ် သိပ္ပံနည်းကျ စံနစ်တကျ လုပ်ထားတဲ့ စက်ရုပ်နဲ့တော့ မတူပါဘူး ဒါဟာ ကျနော်တို့တွေရဲ့ ဖန်တီးမှုတခုပါ။”
ဒယ်လ်တာလေးဟာ စံပြရွာထဲမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါအတွက် တပတ်ကို တကြိမ် ပိုးသတ်ဆေးဖြန်းပေးပါတယ်။ သူ့ကို ခိုင်းမယ်ဆိုရင် အဝေးထိန်းခလုပ်ကို သုံးရ တာဖြစ်ပြီး ပေ ၆၀၀ လောက် အကွာကနေ စက်ကို ထိန်းချုပ်မောင်းနှင်ရပါတယ်။ Aseyanto ကတော့ ဒီ့ထက်ပိုဝေးတဲ့ နေရာကနေ ထိန်းနိုင်ဖို့ အင်တာနက်ကို သုံးပြီး ဖုံးနဲ့ ထိန်းချုပ်ဖို့ ဆက်ကြိုးစား နေပါတယ်။
"ဒီစက်ရုပ်ဟာ ဒီရွာထဲမှာပဲ သုံးဖို့ တီထွင်ထားတာပါ။ ဒါကြောင့် ဒါဟာ အဆင့်မြင့် နည်းပညာသုံး စက်ရုပ် တခုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ သူက ရှင်းရှင်းလေးပါ။ အောက်ခြေမှာ ကစားစရာကားရဲ့ အောက်ခံအထိုင်ကို သုံးထားပြီး စွမ်းအင်အတွက် ဘက်ထရီကို သုံးထားပါတယ်။ စက်ရုပ် လှုပ်ရှားဖို့ အဝေးထိန်းခလုပ်နဲ့ အမိန့်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို အမိန့်ပေးတဲ့အခါ အက်ကျူရေတာ (actuator) စံနစ်ကိုသုံးပါတယ်။”
Telkom သိပ္ပံနဲ့နည်းပညာဌာနက လက်ထောက်ကထိက Benazir Imam Arif Muttaqin ပါ။
လ ျှပ်စစ်စွမ်းအင်သုံးပြီး ရွေ့လျားအောင် လုပ်ပေးတဲ့ actuator စက်ပါတဲ့ ဒီစက်ရုပ်ကလေး ဒယ်လ်တာကို Surabaya မှာရှိတဲ့ Telkom နဲ့ Adhi Tama နည်းပညာ တက္ကသိုလ် ၂ ခုက သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ အကူအညီနဲ့ တည်ဆောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ စက်ရုပ်ရဲ့ ဘက်ထရီက ၁၂ နာရီလောက် ခံပါတယ်။
Adhi Tama နည်းပညာတက္ကသိုလ်က ဆရာမတဦးဖြစ်တဲ့ Anindya Rachma Dwicahyani ကတော့
" အဓိကကတော့ ဒါဟာ ရွာသားတွေကိုယ်တိုင် တီထွင်တယ် ဖန်တီးတယ် ဆိုတဲ့ သဘောပါ။ ဒါကို ကျမတို့ တက္ကသိုလ်က စက်ပစ္စည်းအပိုင်းအစတွေရော သူတို့လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်းလေးတွေအပြင် ထောက်ပံ့ငွေပါ အကူအညီပေးပါတယ်။ သူတို့ ဒီစက်ရုပ်ကို တည်ဆောက်နေတဲ့ အချိန်မှာလည်း သူတို့လိုအပ်မယ့် နည်းစံနစ်တွေ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေး အကြံဉာဏ်ပေးပါတယ်။ ကျောင်းထဲကအဖွဲ့နဲ့ရော မစ္စတာ Aseyanto တို့ အဖွဲ့နဲ့ပါ ဆွေးနွေးတာပါ။”
အစကတော့ ဒီစက်ရုပ်ကလေးကို စားသောက်ဆိုင် စားပွဲထိုးအဖြစ် သုံးဖို့ စဉ်းစားပြီး တီထွင်ဖန်တီးခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ဒဏ်ခံလာရချိန်မှာတော့ ဒေသခံတွေအတွက် အဆင်ပြေစေဖို့ ကြံဆခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ Tembok Gede (ဂျိဒ်) စံပြရွာဟာ စွန့်ပစ် ပစ္စည်းတွေကို အကျိုးရှိတဲ့နေရာမှာ ပြန်သုံးနိုင်အောင် လုပ်ရာမှာ နံမယ်ကြီးတဲ့ ရွာကလေးပါ။ စွန့်ပစ် ပစ္စည်းဟောင်းတွေနဲ့ တည်ဆောက်ထားတဲ့ စက်ရုပ်မလေး ဒယ်လ်တာကို သြဂုတ်လဆန်းမှာ စပြီး သုံးနိုင်ခဲ့တယ် ဆိုတာကို တင်ပြရင်း ဒီသီတင်းပတ်အတွက် သိပ္ပံနဲ့နည်းပညာ ကဏ္ဍကို ဒီမှာပဲ ရပ်နားလိုက်ပါရစေ။
Unicode
ဒီတပတျတော့ ကိုဗဈ ကပျရောဂါဒဏျ ခံနရေတဲ့ ဒသေခံတှကေို အကူညီပေးနိုငျမယ့ျ စကျရုပျကလေးကို စှန့ျပဈ ပစ်စညျးတှသေုံးပွီး သိပ်ပံပညာရှငျတှရေဲ့ အကူအညီနဲ့ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံ စံပွရှာက ရှာသားတှေ တီထှငျခဲ့ကွတဲ့ အကွောငျး ရိုကျတာ သတငျးတပုဒျကို အခွခေံပွီး ပွောပွပေးမှာပါ။
ကိုဗဈ ၁၉ ကပျရောဂါဒဏျ ခံနရေခြိနျမှာ အငျဒိုနီးရှား ရှာသားတှဟော စိတျကိုတှနျးအားပေးဖို့ ပြောျရှှငျဖှယျ အနနေဲ့ သိပ်ပံပညာရှငျတှနေဲ့ ပေါငျးပွီး စကျရုပျကလေး တရုပျကို တီထှငျခဲ့ကွတာပါ။ ကိုဗဈဒဏျခံရတဲ့ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံမှာ ဒုတိယအကွီးဆုံး မွို့ကွီး ဖွဈတဲ့ အနောကျဂြာဗား ပွညျနယျရဲ့ မွို့တောျ Surabaya က Tembok Gede (ဂြိဒျ) စံပွရှာ - Smart village ဒသေခံတှကေ သူတို့တီထှငျလိုကျတဲ့ စကျရုပျကို Delta လို့ နံမယျပေးထားပါတယျ။
တကယျတော့ Delta ဟာ ကူးစကျမွနျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပိုးသဈတမြိုးရဲ့ နံမယျဖွဈပွီး သူတို့ မွို့ရှာတှမှောလညျး ကမ်ဘာ့တခွားနရော တှမှောလိုပဲ ကူးစကျမှု အလှနျမွနျတဲ့ သူ့ဒဏျကို ပွငျးပွငျးထနျထနျ ခံစားကွရတာ ဖွဈပါတယျ။
ဒီစကျရုပျကလေးက ကိုဗဈကွောင့ျ သီးခွားခှဲပွီး နနေရေသူတှအေတှကျ အစားအစာတှနေဲ့အတူ စိတျပြောျရှှငျမှုကိုပါ ပေးနိုငျတာ ဖွဈပါတယျ။
အကျ - စကျရုပျအသံ
ဟငျးသီးဟငျးရှကျနဲ့ အစားအသောကျကို သယျလာပေးတဲ့ စကျရုပျကလေးက မွနျမွနျနပွေနျကောငျးပါစလေို့ အငျဒိုနီးရှား နိုငျငံသားတှရေဲ့ Bahasa ဘာသာစကားနဲ့ ဆုတောငျး ပေးနတောပါ ။ ဒီစကျရုပျကလေးကို ဦးဆောငျဖနျတီးသူက အသကျ၅၃ နှဈရှိပွီဖွဈတဲ့ စံပွရှာသားတှရေဲ့ သူကွီး Aseyanto ပါ။
“အခု ကိုဗဈပိုးသဈ Delta မြိုးကှဲကို တှေ့နရေပွီး ကိုဗဈ ၁၉ ကူးတဲ့ သူ အရအေတှကျကလညျး အရမျးမြားလာနတောကွောင့ျ ဒီ စကျရုပျကို လူအမြားအတှကျ အကြိုးပွုမယ့ျ နရောမှာ သုံးဖို့ ကနြောျ ဆုံးဖွတျလိုကျတာပါ။ ဥပမာဆို ပိုးသတျဆေးဖွနျးတာတို့၊ ကိုယ့ျဟာကိုယျ သီးသန့ျ ခှဲပွီး နနေရေတဲ့ သူတှေ အတှကျ အစားအသောကျတှေ၊ သူတို့လိုတာလေးတှကေို ပို့ပေးတာမြိုးပါ။ ရပျကှကျထဲက တကယျလိုအပျနတေဲ့ သူတှအေတှကျပဲ သူတို့လိုတဲ့နရောမှာ ဖွည့ျပေးဖို့ စကျရုပျကို ပုံစံပွောငျးပွီး ခိုငျးပါတယျ။”
စံပွရှာသားတှဟော စကျရုပျမလေး ဒယျလျတာရဲ့ ခေါငျးပိုငျးကို မသုံးတော့တဲ့ rice cooker- လ ြှပျစဈထမငျးအိုး ဟောငျး ကလေးနဲ့ လုပျပါတယျ။ သူ့ကိုယျထညျ ရငျဘတျပိုငျး ကိုတော့ တီဗီအဟောငျးတခုရဲ့ အိမျနဲ့ တညျဆောကျထားတာ ဖွဈပွီး သူ့လကျတှကေိုတော့ PVC ပိုကျလုံးနဲ့ လုပျထားပါတယျ။ သူ့အသံကတော့ သူကွီး Aseyanto ကတောျရဲ့ အသံပါ။ ကိုဗဈကွောင့ျ သီးသန့ျခှဲနရေတဲ့ သူ တယောကျယောကျရဲ့ အိမျရှေ့ရောကျရငျ သူမအသံနဲ့ ဆလံမာလေးကှနျးလို့ ပထမနှုတျဆကျပွီး ပစ်စညျးပို့ဖို့ ရောကျနကွေောငျး အသံပေးပါတယျ။ သိပျယဉျကြေးတဲ့ စကျရုပျမလေး ဒယျလျတာဟာ ကြေးဇူးတငျစကား ပွောတတျသလို နမေကောငျးတဲ့သူ အမွနျ နပွေနျကောငျးလာ စဖေို့လညျး ဆုတောငျးပေးတတျပါတယျ။
“ဒီ Delta စကျရုပျ တညျဆောကျထားပုံက သိပျရှငျးပါတယျ။ သူ့ကို မသုံးတော့တဲ့ အိုးတှေ ခှကျတှနေဲ့ တီဗီအိုးအဟောငျးတှနေဲ့ လုပျထားတာပါ။ ဒီစကျရုပျကို မသုံးတော့ပဲ ပစ်စညျးအဟောငျးတှနေဲ့ပဲ လုပျဖို့ ကနြောျတို့စဉျးစားခဲ့ကွတဲ့ အတှကျ ကနြောျတို့ရပျကှကျထဲက စှန့ျပဈပစ်စညျးဟောငျးတှနေဲ့ လုပျခဲ့ပါတယျ။ ဒါက စကျရုံထုတျစကျရုပျ ဒါမှမဟုတျ သိပ်ပံနညျးကြ စံနဈတကြ လုပျထားတဲ့ စကျရုပျနဲ့တော့ မတူပါဘူး ဒါဟာ ကနြောျတို့တှရေဲ့ ဖနျတီးမှုတခုပါ။”
ဒယျလျတာလေးဟာ စံပွရှာထဲမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါအတှကျ တပတျကို တကွိမျ ပိုးသတျဆေးဖွနျးပေးပါတယျ။ သူ့ကို ခိုငျးမယျဆိုရငျ အဝေးထိနျးခလုပျကို သုံးရ တာဖွဈပွီး ပေ ၆၀၀ လောကျ အကှာကနေ စကျကို ထိနျးခြုပျမောငျးနှငျရပါတယျ။ Aseyanto ကတော့ ဒီ့ထကျပိုဝေးတဲ့ နရောကနေ ထိနျးနိုငျဖို့ အငျတာနကျကို သုံးပွီး ဖုံးနဲ့ ထိနျးခြုပျဖို့ ဆကျကွိုးစား နပေါတယျ။
"ဒီစကျရုပျဟာ ဒီရှာထဲမှာပဲ သုံးဖို့ တီထှငျထားတာပါ။ ဒါကွောင့ျ ဒါဟာ အဆင့ျမွင့ျ နညျးပညာသုံး စကျရုပျ တခုတော့ မဟုတျပါဘူး။ သူက ရှငျးရှငျးလေးပါ။ အောကျခွမှော ကစားစရာကားရဲ့ အောကျခံအထိုငျကို သုံးထားပွီး စှမျးအငျအတှကျ ဘကျထရီကို သုံးထားပါတယျ။ စကျရုပျ လှုပျရှားဖို့ အဝေးထိနျးခလုပျနဲ့ အမိန့ျပေးနိုငျပါတယျ။ ဒီလို အမိန့ျပေးတဲ့အခါ အကျကြူရတော (actuator) စံနဈကိုသုံးပါတယျ။”
Telkom သိပ်ပံနဲ့နညျးပညာဌာနက လကျထောကျကထိက Benazir Imam Arif Muttaqin ပါ။
လ ြှပျစဈစှမျးအငျသုံးပွီး ရှေ့လြားအောငျ လုပျပေးတဲ့ actuator စကျပါတဲ့ ဒီစကျရုပျကလေး ဒယျလျတာကို Surabaya မှာရှိတဲ့ Telkom နဲ့ Adhi Tama နညျးပညာ တက်ကသိုလျ ၂ ခုက သိပ်ပံပညာရှငျတှရေဲ့ အကူအညီနဲ့ တညျဆောကျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ စကျရုပျရဲ့ ဘကျထရီက ၁၂ နာရီလောကျ ခံပါတယျ။
Adhi Tama နညျးပညာတက်ကသိုလျက ဆရာမတဦးဖွဈတဲ့ Anindya Rachma Dwicahyani ကတော့
" အဓိကကတော့ ဒါဟာ ရှာသားတှကေိုယျတိုငျ တီထှငျတယျ ဖနျတီးတယျ ဆိုတဲ့ သဘောပါ။ ဒါကို ကမြတို့ တက်ကသိုလျက စကျပစ်စညျးအပိုငျးအစတှရေော သူတို့လိုအပျတဲ့ပစ်စညျးလေးတှအေပွငျ ထောကျပံ့ငှပေါ အကူအညီပေးပါတယျ။ သူတို့ ဒီစကျရုပျကို တညျဆောကျနတေဲ့ အခြိနျမှာလညျး သူတို့လိုအပျမယ့ျ နညျးစံနဈတှေ လြှပျစဈပစ်စညျးတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ဆှေးနှေး အကွံဉာဏျပေးပါတယျ။ ကြောငျးထဲကအဖှဲ့နဲ့ရော မစ်စတာ Aseyanto တို့ အဖှဲ့နဲ့ပါ ဆှေးနှေးတာပါ။”
အစကတော့ ဒီစကျရုပျကလေးကို စားသောကျဆိုငျ စားပှဲထိုးအဖွဈ သုံးဖို့ စဉျးစားပွီး တီထှငျဖနျတီးခဲ့တာပါ။ ဒါပမေယ့ျ ကိုဗဈကပျရောဂါ ဒဏျခံလာရခြိနျမှာတော့ ဒသေခံတှအေတှကျ အဆငျပွစေဖေို့ ကွံဆခဲ့ကွတာ ဖွဈပါတယျ။ Tembok Gede (ဂြိဒျ) စံပွရှာဟာ စှန့ျပဈ ပစ်စညျးတှကေို အကြိုးရှိတဲ့နရောမှာ ပွနျသုံးနိုငျအောငျ လုပျရာမှာ နံမယျကွီးတဲ့ ရှာကလေးပါ။ စှန့ျပဈ ပစ်စညျးဟောငျးတှနေဲ့ တညျဆောကျထားတဲ့ စကျရုပျမလေး ဒယျလျတာကို သွဂုတျလဆနျးမှာ စပွီး သုံးနိုငျခဲ့တယျ ဆိုတာကို တငျပွရငျး ဒီသီတငျးပတျအတှကျ သိပ်ပံနဲ့နညျးပညာ ကဏ်ဍကို ဒီမှာပဲ ရပျနားလိုကျပါရစေ။
