လိုတာကေတာ့ အားလံုလိုလိုပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆိုေတာ့ ပညာေရးက ခါးက ျပတ္သြားသလို ျဖစ္သြားတာကိုး။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မွာလည္း ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ပိုၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြ ရွိၾကတယ္။ လူငယ္ေတြကလည္း ပညာကို လိုလားတဲ့စိတ္ေတြ ေတြ႔တယ္ေပါ့ေနာ္။ အနဲဆံုး ကၽြန္ေတာ္သြားတဲ့ ေဟာေျပာတဲ့ ေနရာေတြမွာ တခ်ိဳ႕ဆို တေထာင္ေက်ာ္ ေလာက္ကို လာတက္တယ္ ေက်ာင္းသားေတြ။ စိတ္ဝင္တစားနဲ႔ ေမးၾကတယ္ ဆိုေတာ့ အားတက္စရာေပါ့ေနာ္။
ဒါေပမယ့္ တခုက သူတို႔က ဘာေျပာလဲ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ဒီမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ ဘာမွ မရွိဘူး။ paper ေတြ ဖတ္လိုု႔ မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ research သုေတသနက ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသိဘူးတဲ့။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ သူတုိ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကိုဘာေမးလဲ ဆိုေတာ့ ဆရာတဲ့ ေဖ့စ္ဘုတ္ ရွိလားတဲ့။ ကၽြန္ေတာ္က ရွိတယ္လုိ႔ေျပာေတာ့ အဲဒါဆို ေဖ့စ္ဘုတ္ ဘာလို႔မသံုးသလဲတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးေဖ့စ္ဘုတ္သံုးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆက္သြယ္ခ်င္တယ္တဲ့။ ကၽြန္ေတာ္က ေဖ့စ္ဘုတ္ အေကာင့္ေတာ့ရွိတယ္ ဒါေပမယ့္ ၾကည့္ဖို႔ အခ်ိန္လံုးဝမရွိဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္ေမးတယ္ ခင္ဗ်ားတို႔ ေဖ့စ္ဘုတ္ ၾကည့္ဖို႔ အခ်ိန္ရွိတယ္၊ ဘာလို႔ စာကို ၾကည့္လို႔မရတာလဲ။ တကယ္ဆိုေတာ့ ဒီဆဲလ္ဖံုးေတြ အမ်ားစုက အခုဟာက iPhone - Samsung လို အားလံုးက အတူတူ အရည္ေသြးေကာင္းတာေတြမို႔ပါ။
အခု ဒီ အေမရိကားလို ေနရာမ်ိဳးမွာ က်ေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ ဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Ohio မွာ စာၾကည့္တိုက္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က နံမယ္ေျပာင္းလိုက္ၿပီး museum ျပတိုက္ဆိုၿပီးေတာ့။ ဘာလို႔လည္း ဆုိေတာ့ အားလံုးက အြန္လိုင္း online ကပဲ ၾကည့္ၾကေတာ့တာ၊ စာေတြ အကုန္လံုးကို။ အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ ေျပာျပတယ္။ သူတို႔လက္ထဲမွာ information device ရွိတယ္။ တကမာၻလံုးမွာ ရွိတဲ့ information အခ်က္အလက္ေတြက လက္ထဲမွာ ေရာက္ေနတယ္။ အဲဒါကို ဘာလို႔ အသံုးမခ်တာလဲ။ သူတို႔ မ်က္စိပြင့္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ ရွင္းျပတယ္။ သုေတသန လုပ္ငန္းေတြက အားလံုး အြန္လိုင္းပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ publish လုပ္ရင္ ထုတ္ေဝရင္။ ကၽြန္ေတာ္ဆို paper ေတာင္ ပံုမႏွိပ္ေတာ့ဘူး။ အဲဒါကို ကၽြန္ေတာ္က ရွင္းျပပါတယ္။
ေနာက္တခုက သိပၸံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာ သုံးတဲ့ပစၥည္းေတြ ဘာေတြလည္း သိပ္မရွိၾကဘူးလိုု႔ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပစၥည္း မရွိတာထက္ ကၽြန္ေတာ္ ျမင္တာကေတာ့ အဲဒီမွာ information ကို အဓိက ျပတ္ေနတာေပါ့။ ဘာလုပ္လုိ႔ လုပ္ရမွန္း မသိတဲ့ဟာ။ အင္ေဖၚေမးရွင္းရတဲ့ စက္ device က လက္ထဲမွာ ရွိေနေပမယ့္ အဲ့ဒါကို အသံုးမခ်တတ္ဘူး။
ဘာ့ေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ သူတို႔မသိၾကလုိ႔ျဖစ္မွာပါဆရာ။
ဟုတ္ပါတယ္ အဲဒါကို ကၽြန္ေတာ္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါက ဘာမဟုတ္တာေလးနဲ႔ အရမ္းကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားႏိုင္တာေလးေပ့ါေနာ္။ ေနာက္ တကယ္ကို အဓိက က်သြားႏုိင္တာ တခုပါ။ ဒါကိုု သိေစခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္တခုက တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ရွိတဲ့ ပါေမာကၡေတြက သီးျခားလြတ္လပ္ပါတယ္ independent ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ့ သုေတသနကို သူတို႔ တည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ ကမာၻနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာ က်ေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြကို အထက္တန္းေက်ာင္းႀကီး ေတြလို သေဘာထားၿပီးေတာ့ နဲနဲ ေအာင္ျမင္ဖို႔ ရွိေသးတယ္၊ ရာထူးတိုးတာနဲ႔ နယ္တကၠသိုလ္ကို ေျပာင္းမယ္။ ေျပာင္းတဲ့အခါ ဟိုမွာက သုေတသန အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ ဘာမွ မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခါမွာ လုပ္လက္စေတြ အကုန္လံုး ပ်က္စီးကုန္ၿပီး ဒီအတိုင္းပဲ ျပန္ျဖစ္သြားတာမို႔ သုေတသန လုပ္ငန္းက ဘာမွမတိုးတက္ လာႏို္င္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါက အပစ္တင္တဲ့ သေဘာမဟုတ္ပါဘူး။ ပညာေရးမွာ ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုတဲ့ဟာေပါ့။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သိပၸံနဲ႔ နည္းပညာ တိုးတက္ဖုိ႔ ဆိုၿပီး လူတိုင္းက ရည္ရြယ္ခ်က္ေတာ့ ရွိၾကတယ္။ ရွိေပမယ့္ မတိုးတက္ႏိုင္ျဖစ္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲက အေၾကာင္း ၂ ခုကို ေျပာသြားတာပါ။ အခ်က္အလက္ ရွာေပးႏုိင္တဲ့ ကရိယာ ဆဲလ္ဖံုးေတြ လက္ထဲ ရွိေနရက္နဲ႔ အသံုးမခ်တတ္ၾကတာနဲ႔ တကယ္တမ္း သုေတသန လုပ္ရမယ့္ တကၠသိုလ္ေတြလို ေနရာမ်ိဳးက ခဏခဏ အေျပာင္းအေရႊ႕လုပ္တာနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္သုေတသန မလုပ္ၾကတာပါ။
ဟုတ္ပါတယ္။ မလုပ္ႏုိင္ၾကတာပါ။ ေနာက္တခုက ကၽြန္ေတာ္ သြားတဲ့ တကၠသိုလ္တိုင္းကို ေရာက္ရင္ ေမးၾကတာက ဓါတ္ခြဲခန္းအတြက္ စက္ေတြ လိုေနတာမို႔ သုေတသနအတြက္ လုိခ်င္တယ္ လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာက စက္က တပိုင္းပဲ ပါပါတယ္။ အဓိက အေရးႀကီးတာက information အခ်က္အလက္ပါ။ ဒါက သိပ္ကို အဓိကက်ေပမယ့္ ဒီအပိုင္းကို လစ္ဟင္းေနတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္။ ကိုုယ္လုုပ္ႏုုိင္ရဲ့သားနဲ႔။ မသိလိုု႔ေပါ့ေနာ္။
အထက္ကလည္း တမင္ေျပာင္းတာမ်ိဳး မဟုုတ္ဖူး။ ရာထူးတက္တယ္ဆိုု နယ္မွာ လုုပ္မဲ့ သူ မရွိဘုူး။ ျမစ္ႀကီးနားကိုုသြား၊ မံုုရြာသြား၊ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ျမစ္ႀကီးနားမွာလဲ ဆရာေတြ လိုုတာပဲ။ သူက တႏိုုင္ငံလံုုးမွာ လိုုတာကိုုး။ ဒါ့ေၾကာင့္ နယ္ေတြမွာ လုုပ္မယ္ဆိုုရင္ သူတိုု႔ စိတ္ဝင္စားတာ၊ အခြင့္ထူးေပးတာေတြ လုုပ္ရမယ္။ လခပိုုတုုိးေပးတာ၊ အခြင့္အလန္းေတြ ပိုုေပးတာမ်ိဳးပါ။ နယ္မွာ သြားလုုပ္ခ်င္တဲ့ ဆရာေတြကိုု အခြင့္အလန္းပိုုေပးတာဟာ၊ သူတိုု႔ လည္း အဆင္ေျပေအာင္ေပါ့။ အေရးႀကီးတာက သူတိုု႔ေတြ သုုေတသန လုုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္လာတဲ့အခါ အဲဒီေနရာက မေရႊ႕ပဲ ထားမွ ျဖစ္မွာပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုုေတာ့ ေနာက္တေနရာကိုု ေျပာင္းလိုုက္ရင္ သူလုုပ္ေနတဲ့ သူလုုပ္ထားတဲ့ သုုေတသနနဲ႔ အားလံုုး အဆက္ျပတ္ ကုုန္ၿပီး တစ္ကေနလည္း ျပန္မစႏုုိင္ေတာ့ လက္ေလ်ွာ့ ကုုန္ၾကေရာ။ အဲဒီေတာ့ မေအာင္ျမင္ေတာ့ ဘူးေပါ့။
ဒါဟာ သုုေတသနေကာင္းေတြ မထြက္ေပၚရတဲ့ ျပႆနာေတြ ထဲက တခုု ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒါဟာ မသိလိုု႔ျဖစ္တာပါ။ ပညာေရးဟာ အစိုုးရေပၚမူတည္ပါတယ္။
ဒါဟာ ဆရာေတြအပိုုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြအပိုုင္းကိုု ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
ေက်ာင္းသားေတြ အပိုုင္းမွာ အားလံုုးလိုုလိုု - တရာ ရာခိုုင္ႏႈန္းေလာက္ရဲ့ လက္ထဲမွာ ဆဲလ္ ဖံုုးေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏုုိင္ငံအတြက္ သိပ္ကိုု အံ့ၾသစရာ ေကာင္းတဲ့ အခ်က္တခုုပါ။ ဆဲလ္ဖံုုးက ေက်ာင္းသားတုုိင္း လိုုလိုုမွာ ရွိၾကပါတယ္။ အကုုန္လံုုးဟာ တခ်ိန္လံုုး အဲဒါကိုု အသံုုးခ်ေန ၾကတယ္ ဆိုုတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတိုု႔ဟာ ဒီဆဲလ္ဖံုုးကိုု information အတြက္ သံုုးရ ေကာင္းမွန္း မသိၾကတာပါ။ ဆိုုရွယ္ လုူမႈေရး အတြက္ပဲ သံုုးေနၾကတာ မ်ားပါတယ္။ သူတိုု႔ရဲ့ ပညာသင္တဲ့ learning information ဟာ အဲဒီထဲမွာ ရွိေနတယ္ ဆိုုတာကိုု မသိၾကပါဘူး။ ဒါကိုု သိဖုုိ႔ လိုုအပ္ပါတယ္။
ေနာက္ တခုုက ကၽြန္ေတာ္ သြားေျပာခဲ့တဲ့ တကၠသိုုလ္ ၅ ခုုမွာ ကြန္ျပဴတာ တကၠသိုု္လ့္က ေက်ာင္းသားေတြက ႀကိဳးစားၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သူတိုု႔က သူတိုု႔ ဘြဲ႔ရၿပီးရင္ အလုုပ္ရမယ္ ဆိုုတာေသခ်ာတယ္ ဆိုုတာ သိၾကပါတယ္။ သူတုုိ႔သင္ေနတဲ့ ပညာကိုု တန္ဖိုုးထားပါတယ္ဒါေပမယ့္ ဒဂံုုတိုု႔ အေနာက္ပိုုင္း တိုု႔က ေက်ာင္းသားေတြကက်ေတာ့ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု မေလးစားၾကပါဘူး။ ရမယ့္ ဘြဲ႕ကိုုလည္း အထင္မႀကီး ၾကပါဘူး။ အထင္ႀကီးစရာလည္း မရွိဘူး။ ဒီဘြဲ႔က အလုုပ္ရဖုုိ႔ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ သိပ္မရွိဘူး ဆိုုၿပီး သေဘာထားၾကတာပါ။ ဒါဟာ မွားပါတယ္။ တကယ္ဆိုု ဘယ္ပညာကိုု မဆိုု လိုုလိုုလားလား သင္ယူဖုုိ႔လိုုအပ္ပါတယ္။
လက္ရွိအေျခေနမွာ ကြန္ျပဴတာ တကၠသိုုလ္လိုု ေက်ာင္းက ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေက်ာင္းၿပီးရင္ အလုုပ္ေသခ်ာ တာမိုု႔ ဒီလိုုအလုုပ္အကုုိင္ေသခ်ာတဲ့ ဘာသာရပ္ကိုုသာ သင္ယူလိုုသူ မ်ားေနၿပီး တျခား ဘာသာရပ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဥပမာ သမိုုင္းလိုု ဘာသာရပ္မ်ိုးကိုု စိတ္ဝင္တစား သင္ယူလိုုသူ သိပ္မရွိပဲ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ သမိုုင္းတိုု႔ ပထဝီတိုု႔လိုု ဘာသာရပ္မ်ိဳးဟာ တကယ္တန္ဖိုုးရွိတဲ့ ဘာသာရပ္ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခား ဘာသာရပ္ေတြလည္း ထိုုနည္းအတူျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္က ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ နားလည္ရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က ဘယ္ဘာသာရပ္ကိုု မဆိုု နက္နက္နဲနဲ သင္ယူၾကဖိုု႔ပါ။ အဆင့္ျမင့္ သထက္ ျမင့္ၿပီး ဘာသာရပ္တခုုမွာ ထိပ္ဆံုုးအေနထား ထိေရာက္ေအာင္ သင္ယူ ေလ့လာမယ္ ဆိုုရင္ ဘာသာရပ္တိုုင္းဟာ သိပ္ကိုု တန္ဖိုုး ရွိလာတာ ေတြ႔ရမွာပါ။ ဘယ္ဘာသာရပ္မွာ မဆိုု ပါရဂူအဆင့္ သူ႔ဘာသာရပ္နဲ႔သူ ႀကိဳးစားၿပီး သုုေတသနေတြ လုုပ္ႏိုုင္မယ္ ဆိုုရင္ ေရွ႕မွာ သိပ္အက်ိဳးရွိႏုုိင္ပါတယ္။
လက္ရွိမွာ ရန္ကုုန္တကၠသိုုလ္ အေနထား ေျပာင္းသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဌာနတခုုအတြက္ ေက်ာင္းသား အေယာက္ ၅၀ စီပဲ လက္ခံတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဥပမာ ရူပေဗဒ ဌာန ကိုု သြား ၾကည့္တဲ့ အခါ တႏွစ္ကိုု ေက်ာင္းသား ၅၀ စီပဲလက္ခံတဲ့အခါ အေတာ္ဆံုုးေက်ာင္းသားေတြ လာစုုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္း မွတ္မွီတဲ့ လူကလည္း ရူပေဗဒကိုုတကယ္ပဲ စိတ္ဝင္စားလိုု႔ ေဆးေက်ာင္းမတက္ပဲ လာတက္တာ မ်ိဳးပါ။ ဒီအခါမွာ ဒီေက်ာင္းသား မ်ိဳးဟာ သူတိုု႔ပညာကိုု သူတိုု႔တန္ဖိုုးထား ၾကပါတယ္။ တကယ္ ဝါသနာ ပါတဲ့ သူမွ လာတက္တာ မ်ိဳး ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီလိုုေက်ာင္းသားမ်ိဳးေတြအတြက္ ေရွ႕မွာ လမ္းေတြက အမ်ားႀကီးပြင့္ေနၿပီး တိုုးတက္ဖုုိ႔ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။
ဒါေပမယ့္ အေနာက္ပိုုင္း တကၠသိုုလ္တိုု႔ ဒဂံုု တကၠသိုုလ္တိုု႔ ဘက္ကိုု သြားၾကည့္တဲ့အခါ အဲဒီမွာ ရွိတဲ့ ရူပေဗဒဌာနမွာ ေက်ာင္းသားက ၂၅၀၀ ရွိေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ တျခားႏုုိင္ငံေတြမွာ တခါမွ မၾကားဖူးတဲ့ အေရအတြက္ပါ။
Ohio တကၠသိုုလ္ မွာ ဆိုုရင္ ေက်ာင္းသားက ၇၀ ပဲ ရွိတယ္။ ပါေမာကၡက ၄၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ ဒါဟာ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံမွာ ဆရာေက်ာင္းသား ပံုုမွန္ အခ်ိဳးပါ။ အခုု ၂၅၀၀ ဆိုုတာ သိပ္ကိုု မ်ားေနတာပါ။ ဒါက ဘြဲ႔တခုု ရဖိုု႔အတြက္ လာတက္ၾကတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကလည္း ဘာသာရပ္ကိုု တန္ဖိုုး မထားၾက ပါဘူး။ တကယ္က ဒီေလာက္ မ်ားျပားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုု တတ္ေအာင္လည္း မသင္ေပးႏုုိင္ပါဘူး။ ရူပေဗဒလိုု ဘာသာရပ္မ်ိဳးဟာ ဓါတ္ခြဲခန္းေတြမွာ လက္ေတြ႔သင္ၾကားရတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုု တကယ္ တတ္ေအာင္ သင္ေပးဖိုု႔ရာ ဘယ္လိုုမွ မျဖစ္ႏုုိင္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီလိုု လက္ခံ မယ့္ အစား သူတိုု႔ သင္ခ်င္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ ဥပမာ အင္ဂ်င္နီယာ လုုပ္ငန္းဆိုုင္ရာ ဘာသာရပ္မ်ိဳးလိုု တခုုခုုကိုု သင္ခြင့္ရရင္ သူတုုိ႔အတြက္လည္း အက်ိဳး ရွိႏိုုင္ၿပီး ပိုုေကာင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အရင္တုုန္းက ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ ေဆးေက်ာင္း မွ ေဆးေက်ာင္း၊ ေဆးေက်ာင္းမရႏိုုင္မွာ အင္ဂ်င္နီယာ၊ ၿပီးမွ က်န္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ ကိုု သင္ၾကားဖုုိ႔ေလ်ွာက္ ထားေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ တကယ္က ႏုုိင္ငံ တႏိုုင္ငံမွာ တိုုးတက္ဖုုိ႔အတြက္ ဘက္စံုုတိုုးတက္မွ တိုုးတက္တာပါ။ ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ ခ်ည္း ႏိုုင္ငံ တည္လိုု႔ မရပါဘူး။ ေရွ႕ေရွာက္ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ တုုိးတက္လာ ရင္ ဒီလိုု ဘာသာရပ္မ်ိဳးစံုု အမ်ားႀကီး လိုုအပ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘယ္ဘာသာရပ္မဆိုု အားလံုုးအေရးႀကီးတယ္ ဆိုုတာ သိၾကဖုုိ႔ လုုိအပ္ပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ဒါကိုု အားေပးဖုုိ႔လိုု အပ္ပါတယ္။
