(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးလုပ်ဆောင်ကြမယ့် ဗြိတိန်နိုင်ငံက ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စံချိန် စံညွန်းတွေနဲ့အညီ လုပ်ဆောင်ကြဖို့ တိုက်တွန်းထားတဲ့ သတိပေးချက်တခုကို ဗြိတိသျှနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာအောက်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးဌာနက ဒီကနေ့ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်လိုက်တာမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေတွေ သိသာစွာ ဆုတ်ယုတ် ကျဆင်းလာတာကို မီးမောင်းထိုး ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဗြိတိန်ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ - လက်ရှိ မြန်မာပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ် အရေးယူထားမှု၊ စီးပွားရေးနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ လုံခြုံရေး၊ ဉာဏမူပိုင်ခွင့်၊ ရာဇဝတ်မှုစတဲ့ အကြောင်းအရာ မျိုးစုံကို ကဏ္ဍအလိုက် အသေးစိတ် ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လက်ရှိမှာ စီးပွားလုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ဗြိတိသျှကုမ္ပဏီတွေနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စံချိန် စံညွန်းတွေနဲ့အညီ တာဝန်သိမှုရှိစွာနဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုပတ်ဝန်းကျင် အခြေအနေတွေအပေါ် မူတည်ပြီး ဆက်လက် လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိမှာဖြစ်ပေမယ့် သူတို့အနေနဲ့ ဗြိတိသျှအစိုးရက ချမှတ်ထားတဲ့ ဒဏ်ခတ် အရေးယူမှုတွေကို အပြည့်အ၀ လိုက်နာကြဖို့ လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးဌာနရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းဝိုင်းနဲ့အတူ ဗြိတိန်ကလည်း မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် စီးပွားရေးအရ ဒဏ်ခတ် အရေးယူမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့အချက်ကိုလည်း ဗြိတိသျှနိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးဌာနရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
၂၀၁၉ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ စီးပွားရေးစစ်တမ်းတွေအရ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာမှာ အဆင့် ၇၁ ရှိခဲ့ပေမယ့် အရှေ့တောင်အာရှတိုက်အတွင်း အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံတခုအဖြစ် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်မဖြစ်ခင်ကာလ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှု ၆.၈% ရှိခဲ့ရာက စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှု ၁၀% ကျမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းထားတဲ့အချက်ကိုလည်း ကိုးကား ဖော်ပြထားပြီး သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ စီးပွားရေးပညာရှင်တွေကတော့ ၂၀% အထိ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ထားကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
နိုင်ငံရေးကဏ္ဍမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း NLD အရပ်သားအစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီး ထောင်ချလိုက်တာ၊ ကြားကာလ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်တာ၊ အဲဒီနောက် ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့မှာ အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံက ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲကျင်းပပြီး မြန်မာ့အရေး ဆုံးဖြတ်ချက် ၅ ချက် ချမှတ်နိုင်ခဲ့တာတွေကို ရေးသားထားပါတယ်။
......................................................................................
မွနျမာပွညျတှငျး လူ့အခှင့ျအရေးစံညှှနျးအတိုငျးလုပျကွဖို့ ကုမ်ပဏီတှကေို ဗွိတိအစိုးရသတိပေး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ စီးပှားရေးလုပျဆောငျကွမယ့ျ ဗွိတိနျနိုငျငံက ကုမ်ပဏီတှအေနနေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး စံခြိနျ စံညှနျးတှနေဲ့အညီ လုပျဆောငျကွဖို့ တိုကျတှနျးထားတဲ့ သတိပေးခကြျတခုကို ဗွိတိသြှနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာအောကျမှာရှိတဲ့ နိုငျငံတကာကုနျသှယျရေးဌာနက ဒီကနေ့ရကျစှဲနဲ့ ထုတျပွနျလိုကျတာမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး နိုငျငံရေးနဲ့ စီးပှားရေးအခွအေနတှေေ သိသာစှာ ဆုတျယုတျ ကဆြငျးလာတာကို မီးမောငျးထိုး ဖောျပွထားပါတယျ။
ဗွိတိနျရဲ့ ကွညောခကြျမှာ - လကျရှိ မွနျမာပွညျရဲ့ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေး၊ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ဒဏျခတျ အရေးယူထားမှု၊ စီးပှားရေးနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး၊ အကငြ့ျပကြျခွစားမှု၊ အကွမျးဖကျမှုနဲ့ လုံခွုံရေး၊ ဉာဏမူပိုငျခှင့ျ၊ ရာဇဝတျမှုစတဲ့ အကွောငျးအရာ မြိုးစုံကို ကဏ်ဍအလိုကျ အသေးစိတျ ရေးသားဖောျပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံအတှငျး လကျရှိမှာ စီးပှားလုပျကိုငျနကွေတဲ့ ဗွိတိသြှကုမ်ပဏီတှနေဲ့ လုပျငနျးရှငျတှအေနနေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး စံခြိနျ စံညှနျးတှနေဲ့အညီ တာဝနျသိမှုရှိစှာနဲ့ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေးနဲ့ လူမှုပတျဝနျးကငြျ အခွအေနတှေအေပေါျ မူတညျပွီး ဆကျလကျ လုပျကိုငျခှင့ျရှိမှာဖွဈပမေယ့ျ သူတို့အနနေဲ့ ဗွိတိသြှအစိုးရက ခမြှတျထားတဲ့ ဒဏျခတျ အရေးယူမှုတှကေို အပွည့ျအ၀ လိုကျနာကွဖို့ လိုအပျကွောငျး နိုငျငံတကာကုနျသှယျရေးဌာနရဲ့ ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျပွီးတဲ့နောကျပိုငျး နိုငျငံတကာအသိုငျးဝိုငျးနဲ့အတူ ဗွိတိနျကလညျး မွနျမာစဈတပျအပေါျ စီးပှားရေးအရ ဒဏျခတျ အရေးယူမှုတှေ ပွုလုပျခဲ့တဲ့အခကြျကိုလညျး ဗွိတိသြှနိုငျငံတကာကုနျသှယျရေးဌာနရဲ့ ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
၂၀၁၉ ခုနှဈ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ စီးပှားရေးစဈတမျးတှအေရ မွနျမာနိုငျငံဟာ ကမ်ဘာမှာ အဆင့ျ ၇၁ ရှိခဲ့ပမေယ့ျ အရှေ့တောငျအာရှတိုကျအတှငျး အဆငျးရဲဆုံးနိုငျငံတခုအဖွဈ တညျရှိနဆေဲဖွဈကွောငျး ဖောျပွထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈမဖွဈခငျကာလ ၂၀၁၈ ခုနှဈမှာ စီးပှားရေး ဖှံ့ဖွိုးမှု ၆.၈% ရှိခဲ့ရာက စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ စီးပှားရေးဖှံ့ဖွိုးမှု ၁၀% ကမြယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ခန့ျမှနျးထားတဲ့အခကြျကိုလညျး ကိုးကား ဖောျပွထားပွီး သီးခွားလှတျလပျတဲ့ စီးပှားရေးပညာရှငျတှကေတော့ ၂၀% အထိ ကဆြငျးသှားနိုငျကွောငျး သုံးသပျထားကွတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
နိုငျငံရေးကဏ်ဍမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့မှာ အာဏာသိမျးလိုကျပွီးတဲ့နောကျပိုငျး NLD အရပျသားအစိုးရကို ဖွုတျခပြွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျ အပါအဝငျ ခေါငျးဆောငျတှကေို ဖမျးဆီး ထောငျခလြိုကျတာ၊ ကွားကာလ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ NUG ကို ဖှဲ့စညျးလိုကျတာ၊ အဲဒီနောကျ ဧပွီလ ၂၄ ရကျနေ့မှာ အာဆီယံ ၁၀ နိုငျငံက ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲကငြျးပပွီး မွနျမာ့အရေး ဆုံးဖွတျခကြျ ၅ ခကြျ ခမြှတျနိုငျခဲ့တာတှကေို ရေးသားထားပါတယျ။
