(Zawgyi / Unicode)
ရုရှားတို့ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ တလကျော်နောက်ပိုင်း ယူကရိန်း ပြည်သူတွေရဲ့ လေးပုံတပုံနီးပါးရှိတဲ့ လူပေါင်း ၁၀ သန်းနီးပါး အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ အေဂျင်စီ (UNHCR) က ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာကနေ Lisa Schlein ပေးပို့တဲ့ သတင်းဆောင်းပါးကို မသိင်္ဂီထိုက် ပြောပြပေးပါမယ်။
ရုရှားတို့ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက်နေ့ကစလို့ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင်းမှာပဲ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူ ၆ ဒသမ ၅ သန်းကျော်ရှိပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကို ထွက်ပြေးရသူက ၃ ဒသမ ၇ သန်းလောက် ရှိပါတယ်။ အန္တရာယ်ရှိတာကြောင့် ထွက်ပြေးလို့မရဘဲ ပဋိပက္ခဒေသတွေမှာ ပိတ်မိနေသူက နောက်ထပ် ၁၃ သန်းလောက် ရှိနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လအတွင်းမှာပဲ ယူကရိန်းနိုင်ငံမှာ အားလုံး ပြောင်းလဲသွားပြီလို့ နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း Lviv မှာ ရှိနေတဲ့ UNHCR ရဲ့ ယူကရိန်းဆိုင်ရာ တာဝန်ခံ Karolina Lindholm Billing က ပြောပါတယ်။ ရုရှားရဲ့ တရစပ် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းတွေ၊ အိမ်တွေနဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ ပြိုလဲ ပျက်စီးသွားပြီလို့ သူမက ပြောပါတယ်။ မသန်စွမ်း ကလေးငယ်တွေ၊ အသက်အရွယ် ကြီးရင့်သူတွေနဲ့ တခြားသော ထိခိုက်လွယ်သူတွေအတွက် ပြီးခဲ့တဲ့ ၈ နှစ်တာ ကာလအတွင်း ရရှိခဲ့တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ ပြန်ပြီး ဆုံးရှုံးသွားရပြီလို့လည်း သူမက ပြောပါတယ်။
“စက္ကန့်နဲ့အမျှ ကြီးထွားလာနေတဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အခက်အခဲ အကျပ်အတည်းကြီးရဲ့ တကယ့် အခက်အခဲတွေနဲ့ ဒီကနေ့ ကြုံတွေ့နေရတာပါ။ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင်းက စိုးရိမ်စရာ အတိုင်းအတာက လျစ်လျူရှုလို့ မရပါဘူး။ ညတွင်းချင်းမှာပဲ လူတွေရဲ့ဘဝတွေ ပြောင်းလဲသွားကြသလို မိသားစုတွေလည်း အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာ ဖြစ်ကုန်ပါတယ်။ အခုအချိန်မှာတော့ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင်းက သန်းနဲ့ချီတဲ့ ဒီလူတွေဟာ လက်နက်ကြီးနဲ့ အရမ်းကာရော ပစ်ခတ်မှုတွေ၊ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေကြားမှာ အချိန်ပြည့် စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မှုနဲ့ နေထိုင်နေကြရပါတယ်။”
ပို့လို့ရနိုင်တဲ့ နေရာတွေကို လူသားချင်းစာနာမှု အထောက်အပံ့တွေ ပို့နိုင်ရေး UNHCR ဝန်ထမ်းတွေ အချိန်ပြည့် အလုပ်လုပ်နေကြောင်းလည်း Billing က ပြောပါတယ်။
ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေဟာ ယူကရိန်းနိုင်ငံ မြို့တော် Kyiv တဝိုက်မှာ ရှေ့မတိုးနိုင် ဖြစ်နေသလို နိုင်ငံတွင်းက တခြားဒေသတွေမှာလည်း အရေးနိမ့်နေပါတယ်။ ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin က နည်းဗျူဟာပြောင်းနေပြီး ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းက Donbas ဒေသ လွတ်လပ်ရေးဆိုတဲ့ ကိစ္စကို အာရုံစိုက်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးကိုလည်း မီဒီယာတွေမှာ ပြောဆိုနေကြပါတယ်။
Donetsk နဲ့ Luhansk ဒေသကို ယူကရိန်းထံက ခွဲထွက်ရေးအတွက် ရုရှား ထောက်ပံ့ထားတဲ့ သူပုန်တွေ ၈ နှစ်ကြာ တိုက်ခိုက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
Matilda Bogner ဟာ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင်း ကုလသမဂ္ဂ စောင့်ကြည့်ရေးမစ်ရှင်ရဲ့ အကြီးအကဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အစိုးရနဲ့ သူပုန် ထိန်းချုပ်ရာ ဒေသတွေကို ပိုင်းခြားထားတဲ့ ကီလိုမီတာ ၅၀၀ ရှည်လျားတဲ့ သတ်မှတ်မျဉ်းရဲ့ တဖက်တချက်မှာ နေထိုင်ကြတဲ့ လူထုကိုလည်း ရုရှားဘက်က မခွဲခြားဘဲ ဗုံးကြဲနေတယ်လို့ သူမက ပြောပါတယ်။
“အရင်က သတ်မှတ်မျဉ်းရဲ့ နှစ်ဖက်စလုံးကလူတွေ သေဆုံးနေကြပါတယ်။ အခုတော့ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ထိန်းချုပ်မျဉ်းလည်း မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီဒေသအတွက် တိုက်ခိုက်မှုမျိုး ဆိုပေမယ့်လည်း ရုရှားနဲ့ မိတ်ဘက် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ရာ ဒေသတွေမှာလည်း လူတွေ သေနေကြပါတယ်။ အစိုးရထိန်းချုပ်တဲ့ အရှေ့ပိုင်း ဒေသတွေမှာလည်း သေဆုံးနေကြပါတယ်။”
အဲဒီဒေသမှာရှိတဲ့ အရပ်သားတွေအားလုံး ဘေးဒဏ်သင့်သူတွေ ဖြစ်တယ်လို့လည်း Bogner က ပြောပါတယ်။ ရုရှားစကားပြော Donbas ဒေသတွင်းမှာ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှု စွပ်စွဲချက်၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှု စွပ်စွဲချက်တွေကို အဆုံးသတ်ရေး အတွက်လို့ ရုရှားသမ္မတ Putin က အကြောင်းပြပြီး ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
-------------------------------
(Unicode)
နိုငျငံ့လူဦးရေ ၄ ပုံ ၁ ပုံ အိုးအိမျပဈ ထှကျပွေးနရေတဲ့ ယူကရိနျးအခွအေနေ
ရုရှားတို့ ယူကရိနျးကို ကြူးကြောျခဲ့တဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ တလကြောျနောကျပိုငျး ယူကရိနျး ပွညျသူတှရေဲ့ လေးပုံတပုံနီးပါးရှိတဲ့ လူပေါငျး ၁၀ သနျးနီးပါး အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ အဂေငြျစီ (UNHCR) က ပွောဆိုထားပါတယျ။ ဆှဈဇာလနျနိုငျငံ ဂြီနီဗာကနေ Lisa Schlein ပေးပို့တဲ့ သတငျးဆောငျးပါးကို မသိငျ်ဂီထိုကျ ပွောပွပေးပါမယျ။
ရုရှားတို့ ယူကရိနျးကို ကြူးကြောျခဲ့တဲ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၂၄ ရကျနေ့ကစလို့ ယူကရိနျးနိုငျငံတှငျးမှာပဲ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရသူ ၆ ဒသမ ၅ သနျးကြောျရှိပွီး အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေို ထှကျပွေးရသူက ၃ ဒသမ ၇ သနျးလောကျ ရှိပါတယျ။ အန်တရာယျရှိတာကွောင့ျ ထှကျပွေးလို့မရဘဲ ပဋိပက်ခဒသေတှမှော ပိတျမိနသေူက နောကျထပျ ၁၃ သနျးလောကျ ရှိနကွေောငျး ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့လအတှငျးမှာပဲ ယူကရိနျးနိုငျငံမှာ အားလုံး ပွောငျးလဲသှားပွီလို့ နိုငျငံအနောကျပိုငျး Lviv မှာ ရှိနတေဲ့ UNHCR ရဲ့ ယူကရိနျးဆိုငျရာ တာဝနျခံ Karolina Lindholm Billing က ပွောပါတယျ။ ရုရှားရဲ့ တရစပျ ဗုံးကွဲတိုကျခိုကျမှုတှကွေောင့ျ ဖှံ့ဖွိုးရေးစီမံကိနျးတှေ၊ အိမျတှနေဲ့ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှေ ပွိုလဲ ပကြျစီးသှားပွီလို့ သူမက ပွောပါတယျ။ မသနျစှမျး ကလေးငယျတှေ၊ အသကျအရှယျ ကွီးရင့ျသူတှနေဲ့ တခွားသော ထိခိုကျလှယျသူတှအေတှကျ ပွီးခဲ့တဲ့ ၈ နှဈတာ ကာလအတှငျး ရရှိခဲ့တဲ့ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှုတှေ ပွနျပွီး ဆုံးရှုံးသှားရပွီလို့လညျး သူမက ပွောပါတယျ။
“စက်ကန့ျနဲ့အမြှ ကွီးထှားလာနတေဲ့ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ အခကျအခဲ အကပြျအတညျးကွီးရဲ့ တကယ့ျ အခကျအခဲတှနေဲ့ ဒီကနေ့ ကွုံတှေ့နရေတာပါ။ ယူကရိနျးနိုငျငံတှငျးက စိုးရိမျစရာ အတိုငျးအတာက လစြျလြူရှုလို့ မရပါဘူး။ ညတှငျးခငြျးမှာပဲ လူတှရေဲ့ဘဝတှေ ပွောငျးလဲသှားကွသလို မိသားစုတှလေညျး အစိတျစိတျအမွှှာမွှှာ ဖွဈကုနျပါတယျ။ အခုအခြိနျမှာတော့ ယူကရိနျးနိုငျငံတှငျးက သနျးနဲ့ခြီတဲ့ ဒီလူတှဟော လကျနကျကွီးနဲ့ အရမျးကာရော ပဈခတျမှုတှေ၊ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဗုံးကွဲတိုကျခိုကျမှုတှကွေားမှာ အခြိနျပွည့ျ စိုးရိမျထိတျလန့ျမှုနဲ့ နထေိုငျနကွေရပါတယျ။”
ပို့လို့ရနိုငျတဲ့ နရောတှကေို လူသားခငြျးစာနာမှု အထောကျအပံ့တှေ ပို့နိုငျရေး UNHCR ဝနျထမျးတှေ အခြိနျပွည့ျ အလုပျလုပျနကွေောငျးလညျး Billing က ပွောပါတယျ။
ရုရှားတပျဖှဲ့တှဟော ယူကရိနျးနိုငျငံ မွို့တောျ Kyiv တဝိုကျမှာ ရှေ့မတိုးနိုငျ ဖွဈနသေလို နိုငျငံတှငျးက တခွားဒသေတှမှောလညျး အရေးနိမ့ျနပေါတယျ။ ရုရှားသမ်မတ Vladimir Putin က နညျးဗြူဟာပွောငျးနပွေီး ယူကရိနျးအရှေ့ပိုငျးက Donbas ဒသေ လှတျလပျရေးဆိုတဲ့ ကိစ်စကို အာရုံစိုကျဖို့ စီစဉျနတေယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုးကိုလညျး မီဒီယာတှမှော ပွောဆိုနကွေပါတယျ။
Donetsk နဲ့ Luhansk ဒသေကို ယူကရိနျးထံက ခှဲထှကျရေးအတှကျ ရုရှား ထောကျပံ့ထားတဲ့ သူပုနျတှေ ၈ နှဈကွာ တိုကျခိုကျနတော ဖွဈပါတယျ။
Matilda Bogner ဟာ ယူကရိနျးနိုငျငံတှငျး ကုလသမဂ်ဂ စောင့ျကွည့ျရေးမဈရှငျရဲ့ အကွီးအကဲ ဖွဈပါတယျ။
အစိုးရနဲ့ သူပုနျ ထိနျးခြုပျရာ ဒသေတှကေို ပိုငျးခွားထားတဲ့ ကီလိုမီတာ ၅၀၀ ရှညျလြားတဲ့ သတျမှတျမဉြျးရဲ့ တဖကျတခကြျမှာ နထေိုငျကွတဲ့ လူထုကိုလညျး ရုရှားဘကျက မခှဲခွားဘဲ ဗုံးကွဲနတေယျလို့ သူမက ပွောပါတယျ။
“အရငျက သတျမှတျမဉြျးရဲ့ နှဈဖကျစလုံးကလူတှေ သဆေုံးနကွေပါတယျ။ အခုတော့ သတျသတျမှတျမှတျ ထိနျးခြုပျမဉြျးလညျး မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီဒသေအတှကျ တိုကျခိုကျမှုမြိုး ဆိုပမေယ့ျလညျး ရုရှားနဲ့ မိတျဘကျ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ထိနျးခြုပျရာ ဒသေတှမှောလညျး လူတှေ သနေကွေပါတယျ။ အစိုးရထိနျးခြုပျတဲ့ အရှေ့ပိုငျး ဒသေတှမှောလညျး သဆေုံးနကွေပါတယျ။”
အဲဒီဒသေမှာရှိတဲ့ အရပျသားတှအေားလုံး ဘေးဒဏျသင့ျသူတှေ ဖွဈတယျလို့လညျး Bogner က ပွောပါတယျ။ ရုရှားစကားပွော Donbas ဒသေတှငျးမှာ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှု စှပျစှဲခကြျ၊ နှိပျစကျညှဉျးပနျးမှု စှပျစှဲခကြျတှကေို အဆုံးသတျရေး အတှကျလို့ ရုရှားသမ်မတ Putin က အကွောငျးပွပွီး ယူကရိနျးကို တိုကျခိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
