နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကူးစက္ေရာဂါဆန္းတမ်ိဳးေၾကာင့္ လူ ၄၀ နီးပါးေသဆံုးခဲ့ရေပမဲ့ဒီေန႔ စေနေန႔မွာ အေသအေပ်ာက္ ထပ္မရွိေတာ့ဘဲ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ႏို္င္ဖို႔နဲ႔ ေဆးကုသေစာင့္ေရွာက္မႈေပးႏိုင္ဖို႔ ဗဟိုကူးစက္ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ေရးက ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ေဆးဝန္ထမ္းေတြ အေရးေပၚ သြားေရာက္ေနၾကၿပီ လို႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြမွာအျဖစ္မ်ားေနတဲ့ ဒီ ကူးစက္ေရာဂါဟာ ဘာေရာဂါဆိုတာ သိႏုိင္ဖို႔ အေရးေပၚစစ္ေဆးေနၾကၿပီး ကူးစက္ေရာဂါ မျပန္႔ပြားရေအာင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားရာေက်းရြာေတြမွာ ကူးသန္းသြားလာခြင့္ကိုပိတ္ၿပီး ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္ ဆက္ေျပာျပပါမယ္။
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသထဲက လဟယ္နဲ႔ နန္းယြန္းၿမိဳ႕နယ္ေတြထဲမွာ ကူးစက္ေရာဂါတခုေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ၃၉ဦးေသဆံုးခဲ့ရေပမဲ့ အခု အဲ့ဒီ့ေဒသထဲက ေက်းရြာေတြမွာ ကူးစက္ေရာဂါျပန္႔ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖို႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပးေနၿပီး ဒီေန႔ စေနေန႔မွာေတာ့ ေနာက္ထပ္အေသအေပ်ာက္စာရင္း သတင္းမၾကားရဘူးလို႔ စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာျမင့္ႏုိင္က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကိုေျပာပါတယ္။
“သံုးဆယ္နဲ႔ကိုးေယာက္အထိ ဆံုးသြားတယ္။ မေန႔ကနဲ႔ဒီေန႔မွာ ေသဆံုးသူ မရွိဘူးလို႔သိရတယ္။ ေရာဂါကိုေတာ့ နည္းနည္း ထိန္းခ်ဳပ္သြားႏိုင္ၿပီလို႔ေတာ့ ၾကားရတယ္။ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ အစည္းအေဝးမွာလည္းေျပာလိုက္ေတာ့ အဲဒီ ခႏၱီးမွာဆိုရင္ တုိင္းမႉးကေနၿပီး ရဟတ္ယာဥ္တစင္းေပးထားတယ္။ လိုအပ္တာေတြ အကုန္လုပ္ေပးဖို႔။ ဒါေပမယ့္လို႔လည္း အဲဒီရြာကို လဟယ္ကေနၿပီးေတာ့ ထန္ေခၚလားမားတို႔၊ ထန္ေခၚေနာ့ေကာင္းေက်းရြာတို႔က သြားဖို႔ဆိုတာက အင္မတန္မွ ခဲယဥ္းတယ္။ တဝက္ေလာက္ပဲ ဆုိင္ကယ္နဲ႔သြားရမွာျဖစ္ၿပီး ဟိုဘက္က်ေတာ့ ေျခလ်င္ေလွ်ာက္ရမယ္။ ဟိုဘက္ကတရြာဆိုရင္ ေတာတိုးသြားရမွာတဲ့။ အဲဒီရြာက လူေတြအားလံုးကို ဖ်ားနာသူေတြအားလံုး ဒီကိုထမ္းသယ္ဖို႔ဆိုတာလည္း မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီရြာမွာပဲေဆးကုသေပးဖို႔အတြက္ နဂိုရ္ကေတာ့ ေဒသဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးဆရာဝန္ေတြ လုပ္ေပးတယ္။ ဟိုတေန႔ကေတာ့ စစ္ကိုင္းတုိင္းကေနၿပီးေတာ့ အထူးကုေတြ သြားတယ္။ အခုေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ကလည္း လာၿပီ။ တပ္မေတာ္ကလည္း ကူညီေနတာနဲ႔ အကုန္လံုးျဖန္႔ၿပီးေတာ့ ဆင္းေနၾကတယ္။”
အခုဆိုရင္ေတာ့ နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသထဲ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖို႔ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ေဆးဝန္ထမ္း ၫႊန္ၾကားေရးမႉး႐ုံးရဲ႕စီစဥ္မႈနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ တပ္မေတာ္ေဆး႐ုံက အထူးကုဆရာဝန္ေတြ၊ ခႏၲီးတပ္မေတာ္ေဆး႐ုံက အထူးကုဆရာဝန္ ပါဝင္တဲ့ ကြင္းဆင္း အဖြဲ႔၊ဗဟိုကကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႔နဲ႔ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႔ ၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးက ကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႔အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္က ကူးစက္ဆရာဝန္ႀကီးနဲ႔ တပ္မေတာ္ေဆးအဖြဲ႔ေတြဟာ တပ္မေတာ္ ရဟတ္ယာဥ္နဲ႔ ျဖစ္ပြားတဲ့ေက်း႐ြာေတြကို ကြင္းဆင္းအဖြဲ႕နဲ႔ ပူးေပါင္း ကြင္းဆင္းသြားေနၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔ကလည္း အေရးေပၚကက္ဘိနက္အစိုးရအဖြဲ႔ အစည္းအေဝးေခၚယူၿပီး နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အတြက္ ဘ႑ာေငြေၾကးအေရးေပၚေထာက္ပံ့ေပးၿပီး လိုအပ္တဲ့အကူအညီေတြေပးႏုိင္ဖို႔ အေရးေပၚ စီစဥ္ေပးေနတယ္လို႔ စစ္ကိုင္းတုိင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကေျပာပါတယ္။
“မေန႔က ဆရာ့ကို နာဂဦးစီးအဖြဲ႔က ဖံုးဆက္တယ္။ ေငြေရးေၾကးေရးခက္ခဲေနပါတယ္ဆိုလို႔ - ဆရာတို႔အခုနကပဲ ကက္ဘိနက္ထိုင္တယ္။ ေလာေလာဆယ္သံုးဖို႔ျပဳဖို႔နဲ႔ ေနာင္လည္း ခနခ်န္ထားေပါ့ကြယ္၊ ေနာင္လည္း ျဖစ္လာရင္လုပ္ဖုိ႔အတြက္။ သိန္းတစ္ေထာင္ ပဏာမအေနနဲ႔ ဆရာတို႔ ခြင့္ျပဳလုိက္ၿပီ။ ေဆးဝါးေတြက အကုန္လံုး ခႏၱီးမွာေရာက္ေနၿပီးသား။ အကုန္လံုးက ဖ်ားနာေနေတာ့ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ လိုအပ္လာရင္ ဆရာတို႔က ဆန္ေတြ တင္ပို႔ဖုိ႔လည္း လုပ္မွာ။”
လမ္းပမ္းဆက္သြယ္မႈ ခက္ခဲလြန္းတဲ့ အဲ့ဒီ့နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသထဲက ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေက်းရြာေတြမွာ ေနာက္ထပ္ ေရာဂါ မျပန္႔ပြားရေအာင္ တရြာနဲ႔တရြာ ကူးသန္းသြားလာခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ေရာဂါဟာ ဘယ္လိုေရာဂါျဖစ္တယ္ဆိုတာ သိရွိႏုိင္ဖို႔ ရန္ကုန္တိုင္း အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ အေရးေပၚ စစ္ေဆးေနတယ္လို႔လည္း စစ္ကိုင္းတိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။
“အခု laboratory ကေနၿပီးေတာ့ ဘာေရာဂါလို႔ သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုကူညီၿပီးေတာ့ မျပန္႔ပြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ေျပာလာခဲ့၊ သိလာခဲ့ရင္ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ၾကည့္က်က္ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားမယ္လုိ႔ မွန္းထားတယ္။ အခုေတာ့ ဆရာတို႔က ပံ့ပိုးကူညီ႐ံုပဲ။ သမားေတာ္ေတြလည္း သြားၾကၿပီ။ သူတို႔သြားေတာ့ သူတို႔ဆံုးျဖတ္လိမ့္မယ္။ သူတို႔သိလာလိမ့္မယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒါ နည္းနည္း ဆန္းက်ယ္တဲ့ေရာဂါတခုလို႔ပဲထင္တယ္။ ကူးစက္ေရာဂါ၊ ေလထဲကလာတဲ့ေရာဂါလို႔ထင္တယ္။ air boom ေပါ့ကြယ္။ အခု နာဂ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသဆိုတာ ေတာထဲေတာင္ထဲမွာ။ ပူးကပ္ၿပီးေတာ့ မေနၾကပါဘူး။ ဒါေတာင္ ဟိုမွာက လူ သံုး-ေလး-ငါးရာေလာက္ ျဖစ္ေနၿပီ။ ေရာဂါကူးစက္တာေတြက။ တေယာက္န႔ဲတေယာက္ ေဝးေဝးကြာကြာေနရင္းနဲ႔ သူတို႔ကူးစက္တယ္ဆိုတာကို ဆရာ အေတာ္ေလးလန္႔သြားတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီမွာ တရြာနဲ႔တရြာ မကူးရဘူးလို႔ ေျပာထားပါတယ္။”
နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသထဲ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ပြားေနတဲ့ေက်းရြာေတြမွာ အေရးေပၚလိုအပ္တဲ့ ေဆးဝါးအကူအညီေတြနဲ႔ စားနပ္ ရိကၡာေတြ ပံ့ပိုးေပးႏုိင္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္းကူညီေပးေနၾကသလို စေနေန႔မွာေတာ့ ဒီကူးစက္ေရာဂါေၾကာင့္ လူအေသအေပ်ာက္ရွိတဲ့သတင္း မၾကားရေတာ့ဘူးလို႔လည္း နာဂေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(ရန္ကုန္)ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးကိုဉာဏ္ထြန္းကေျပာပါတယ္။
“ဒီေန႔ေတာ့ အေသအေပ်ာက္စာရင္းေတာ့ ထပ္တုိးတာ မၾကားေသးဘူးခင္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဆီးရယ္၊ ေသြးေတြရယ္ စစ္ဖို႔ပို႔ထားတာအေျဖကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ နည္းနည္းေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္ခင္ဗ်။ ပံ့ပိုးတဲ့အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ခႏၱီးက နာဂယဥ္ေက်းမႈေကာ္မတီက အဖြဲ႔ရယ္။ ခႏၱီးက လူမႈေရးအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းတခုရယ္ေပါ့- အဲဒီအဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔ကပူးေပါင္းၿပီးေတာ့မွ ဒီေန႔ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေလးေတြနဲ႔ တျခားလိုအပ္မယ့္ ေဆးဝါးေလးေတြ ဒီေန႔ သြားလႉဖို႔ ရွိတယ္ခင္ဗ်။”
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ လဟယ္ၿမိဳ႕နယ္ ထန္ေခၚလာမား ေက်းရြာမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လဆန္းကစၿပီး ၁၅ ႏွစ္ ေအာက္ကေလးငယ္ေလးေတြမွာ အဲ့ဒီ့ကူးစက္ေရာဂါ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေသဆံုးမႈေတြ ရွိခဲ့တာပါ။ လဟယ္ၿမိဳ႕နယ္အျပင္ နန္းယြန္းၿမိဳ႕နယ္ ဒံုဟီးၿမိဳ႕နယ္ခြဲ က ကဲဆန္ႏုတ္ၫို၊ ကဲဆန္ဆာလင္၊ ကဲဆန္ကာလန္၊ ကဲဆန္ေဘာက္လြန္း၊ ကဲဆန္လုံက်န္း ေက်း႐ြာေတြမွာလည္း အဲ့ဒီ့ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူအေသအေပ်ာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးရထားတဲ့ လူအေသအေပ်ာက္စာရင္းအရ တစ္ႏွစ္သားအရြယ္ကေလးကစလို႔ အသက္ ၉၄ ႏွစ္အရြယ္ လူႀကီးအထိ အနည္းဆံုး ၃၉ ဦးအထိ ေသဆံုးခဲ့တဲ့အတြက္ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ နာဂကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေဒသတြင္း အေရးေပၚေဆးဝါး ကုသမႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ေရာဂါ ကာကြယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တုံ႔ျပန္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေနျပည္ေတာ္အပါအဝင္ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔ေတြက သက္ဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိ သူေတြက အအေရးတႀကီးေဆာင္႐ြက္ေပးေနၾကတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
