[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်တဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးဆန္ဒပြမှုတွေကို ရန်ကုန်မြို့မှာ ဒီနေ့လည်း ပုံစံသစ်တွေနဲ့ လုပ်ကြပါတယ်။ မြန်မာနှစ်ကူး သင်္ကေတတခုဖြစ်တဲ့ ပိတောက်ပန်းတွေနဲ့ သပိတ်မှောက် ဆန္ဒဖော်ထုတ်ကြတာ ရှိသလို၊ တရုတ်နိုင်ငံအလံတွေကို မီးရှို့ပြီး ဆန္ဒပြကြသူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေရဲ့ အခြေအနေကိုတော့ မဆုမွန်က ပြောပြပေးပါမယ်။
စစ်အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဧပြီလပွင့်တဲ့ ပိတောက်ပန်းတွေဟာ ဒီနှစ်မှာတော့ သင်္ကြန်ပန်းအဖြစ် မဟုတ်တော့ဘဲ တော်လှန်ရေးရဲ့ သင်္ကေတတခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီကနေ့မှာ ရန်ကုန်မြို့မှာပွင့်တဲ့ ပိတောက်ပန်းတွေနဲ့အတူ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားသူတွေဟာ ပိတောက်သပိတ်ကိုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့မှာ တင်းကြပ်တဲ့လုံခြုံရေးကြောင့် ဆန္ဒပြပွဲ လုပ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ကြားကပဲ ဆန္ဒပြသူတွေကတော့
စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ လက်နက်ကိုင်တပ်တွေနဲ့ ထိပ်တိုက်မတွေ့အောင် ရှောင်ဖယ်ဆန္ဒပြနေကြတာမှာ တချို့တွေက အရင်ဆန္ဒပြတဲ့ ကိုယ့်မြို့နယ်ကို စွန့်ခွာပြီး တခြားတနေရာ ပြောင်းရွှေ့ပြီး ဆန္ဒပြလာကြပါတယ်။
"မနေ့က လှိုင်မှာ ရှိတဲ့ လူငယ်တွေရော၊ ကျနော်တို့ အင်ဂျင်နီယာတွေရော ပေါင်းစုပြီးတော့ ကမာရွတ်ကို ရွှေ့ပြီးတော့ UN ကို တရုတ်က ပါးစပ်ပိတ်ထားတယ်ဆိုတဲ့ စတစ်ကာတွေ ကပ်ထားတဲ့၊ မျက်နှာဖုံးတွေ တပ်ထားတဲ့ ကမ်ပိန်းကို မနေ့က လုပ်ဖြစ်တယ်။ ဒီနေ့ကတော့ ကျနော်တို့ Plan အရပေါ့နော် ... နွေဦးတော်လှန်ရေးအတွင်းမှာ ကျဆုံးသွားကြတဲ့သူတွေကို သတိရအောက်မေ့တဲ့အနေနဲ့ အနက်ရောင်ဝတ်စုံ ဝတ်ထားတဲ့သူတွေ၊ အနက်ရောင် ဘောလုံးတွေ ကိုင်ပြီးတော့ လုပ်ဖြစ်တယ်။ အဲဒါလုပ်တဲ့ဟာကိုလည်း ကျနော်တို့ လှိုင်ထဲမှာ မလုပ်ဖြစ်ဘဲနဲ့ အလုံဘက်မှာ သွားလုပ်ဖြစ်တယ်။ အဲဒါမျိုးတွေ ရွှေ့နေတာပေါ့။ လုံးဝကြီး ရပ်သွားတာ၊ ငြိမ်သွားတာမျိုးတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ လှိုင်အနေနဲ့ကတော့ တော်တော်ကြီး ကြပ်သွားတယ်။ လှုပ်လို့မရလို့ လှုပ်လို့ရတဲ့နေရာတွေ ကျနော်တို့သွားတယ်။"
ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့ ဒီကနေ့မှာ ပြုလုပ်တဲ့ ပိတောက်သပိတ်နဲ့အတူ၊ လမ်းလျှောက်ချီတက် ဆန္ဒပြကြတာအပါအဝင် တရုတ်အလံကို မီးရှို့တဲ့ကမ်ပိန်းကိုလည်း လူငယ်တွေက ထည့်သွင်းဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ အရပ်သားအစိုးရ ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးပြီး အာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ရပ်တွေအပေါ်နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ဆန့်ကျင်နေသူတွေထဲက နာမည်ကျော် လူသိများသူတွေကို ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ အရေးယူတာတွေလည်း ရှိလာပါတယ်။ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် လုပ်ဆောင်မှု၊ လှုံ့ဆော်မှု ပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ တရားစွဲထားတယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ထားသူ နာမည်ကျော် ၇၀ လောက်ရှိပါတယ်။ ၅၀၅-က နဲ့ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခံထားရသူတွေထဲက ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင် ရဲတိုက်ကိုတော့ ဧပြီလ ၃ ရက် စနေနေ့က ဖမ်းမိတယ်လို့ အာဏာပိုင်တွေက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ခံထားရသူတွေထဲက The Myanmar Post ဂျာနယ် အယ်ဒီတာဟောင်းဖြစ်သူ ကိုဇင်သော်နိုင်လည်း မနေ့ညတုန်းက ဖမ်းဆီးခံရတယ်လို့ နီးစပ်သူတွေက ပြောပါတယ်။
အခုလို ကျောင်းသားလူငယ်တွေ၊ သရုပ်ဆောင်တွေနဲ့ နယ်ပယ်အသီးသီးက ထင်ပေါ်သူတွေကို ၅၀၅-က နဲ့ အရေးယူထားတဲ့အပေါ်ပြည်သူတွေက ဝေဖန်နေကြပါတယ်။
"သူတို့ (စစ်ကောင်စီ) ရဲ့ တရားမဝင် ဝါဒဖြန့်ချီတဲ့ ယန္တယားတွေကနေ ပြောနေတာကတော့ ဒီလူမှုကွန်ယက် လွှမ်းမိုးမှုကို အသုံးချပြီးတော့မှ CRPH ကိစ္စတွေ၊ ပြည်သူလူထုကနေပြီးတော့ CDM ဝင်ဖို့ ကိစ္စတွေကို လှုံ့ဆော်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီလိုမျိုး အချက်တွေကြောင့် ဒီ ၅၀၅ (က) ပြစ်မှုမြောက်တယ်ဆိုပြီးတော့ သူတို့ကဖွင့်ဆိုထားတာပေါ့နော်။ ဒီကိစ္စဖြစ်စဉ်ကြီး (စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းတဲ့လုပ်ရပ်) မှာ တိုင်းရင်းသား ပြည်သူတွေအကုန်လုံးပေါ့နော်၊ ဘယ်သူကမှ ဒီအခြေအနေကြီးကို လက်သင့်ခံနိုင်တဲ့ အနေအထားတော့ မဟုတ်ပါဘူးခင်ဗျ။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့် ဆိုတာလည်း ပျောက်ဆုံးနေတယ်။ ကင်မရာကိုင်ထားတာ မြင်ရင်တောင်မှလည်း အားလုံးက ဖမ်းဆီးဖို့အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်။ မဲမဲမြင်ရာ ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းနေတဲ့ အနေအထားပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေ ကျနော်တို့အားလုံး ရင်ဆိုင်နေရတာပေါ့။"
ရန်ကုန်မြို့ခံတယောက်က သူ့ရဲ့ အမြင်ကို ပြောပြတာပါ။
အာဏာသိမ်းထားတဲ့ ကာလအတွင်းမှာ သေဆုံးသူ ရာနဲ့ချီပြီး အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်ခံနေရတဲ့ကြားက ဒီကနေ့အချိန်အထိ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်တော်လှန်နေကြသူတွေကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ ညနေ ၅ နာရီအချိန်မှာ မြို့နယ်အသီးသီးမှာ ရှိတဲ့ ရပ်ကွက်နေပြည်သူတွေဟာ ၅မိနစ်ကြာ လက်ခုတ်တီး ဂုဏ်ပြုအားပေးခဲ့ကြပါတယ်။ လူနေရပ်ကွက်တွေအနီးက အခြေခံပညာကျောင်းတွေမှာလည်း တပ်စွဲနေရာယူထားတာတွေရှိနေပေမဲ့ ပြည်သူတွေကတော့ ည ၈ နာရီတိုင်းမှာ ၁၅ မိနစ်လောက်ကြာအောင် နေ့တိုင်း သံပုံးတီးပြီး အာဏာရှင်ကို အံတုနေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ Fiber optic ဖန်ကြိုးမျှင်နဲ့ သွယ်ထားတာ မဟုတ်တဲ့ ကြိုးမဲ့ Broadband အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှုတွေကို အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားသလို၊ လက်ကိုင်ဖုန်းပေါ်ကနေ အင်တာနက်သုံးနိုင်တဲ့ Wifi နဲ့ Mobile data အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှုတွေကိုလည်း စစ်အာဏာသိမ်းပြီးထဲက ပိတ်ပင်ထားတဲ့အတွက် ပြည်သူတွေဟာ သတင်းမှန်ရရှိရေးအတွက်ကိုလည်း စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ပုံစံသဈတှနေဲ့ ရနျကုနျက စဈအာဏာသိမျး ဆန့ျကငြျ ဆန်ဒပွပှဲမြား
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျတဲ့ နှေဦးတောျလှနျရေးဆန်ဒပွမှုတှကေို ရနျကုနျမွို့မှာ ဒီနေ့လညျး ပုံစံသဈတှနေဲ့ လုပျကွပါတယျ။ မွနျမာနှဈကူး သငျ်ကတေတခုဖွဈတဲ့ ပိတောကျပနျးတှနေဲ့ သပိတျမှောကျ ဆန်ဒဖောျထုတျကွတာ ရှိသလို၊ တရုတျနိုငျငံအလံတှကေို မီးရှို့ပွီး ဆန်ဒပွကွသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှရေဲ့ အခွအေနကေိုတော့ မဆုမှနျက ပွောပွပေးပါမယျ။
စဈအာဏာသိမျး အုပျခြုပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဧပွီလပှင့ျတဲ့ ပိတောကျပနျးတှဟော ဒီနှဈမှာတော့ သငျ်ကွနျပနျးအဖွဈ မဟုတျတော့ဘဲ တောျလှနျရေးရဲ့ သငျ်ကတေတခု ဖွဈလာပါတယျ။ ဒီကနေ့မှာ ရနျကုနျမွို့မှာပှင့ျတဲ့ ပိတောကျပနျးတှနေဲ့အတူ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး လှုပျရှားသူတှဟော ပိတောကျသပိတျကိုလညျး ပွုလုပျခဲ့ကွပါတယျ။ ရနျကုနျမွို့မှာ တငျးကွပျတဲ့လုံခွုံရေးကွောင့ျ ဆန်ဒပွပှဲ လုပျဖို့ ခကျခဲတဲ့ကွားကပဲ ဆန်ဒပွသူတှကေတော့
စဈကောငျစီလကျအောကျခံ လကျနကျကိုငျတပျတှနေဲ့ ထိပျတိုကျမတှေ့အောငျ ရှောငျဖယျဆန်ဒပွနကွေတာမှာ တခြို့တှကေ အရငျဆန်ဒပွတဲ့ ကိုယ့ျမွို့နယျကို စှန့ျခှာပွီး တခွားတနရော ပွောငျးရှှေ့ပွီး ဆန်ဒပွလာကွပါတယျ။
"မနေ့က လှိုငျမှာ ရှိတဲ့ လူငယျတှရေော၊ ကနြောျတို့ အငျဂငြျနီယာတှရေော ပေါငျးစုပွီးတော့ ကမာရှတျကို ရှှေ့ပွီးတော့ UN ကို တရုတျက ပါးစပျပိတျထားတယျဆိုတဲ့ စတဈကာတှေ ကပျထားတဲ့၊ မကြျနှာဖုံးတှေ တပျထားတဲ့ ကမျပိနျးကို မနေ့က လုပျဖွဈတယျ။ ဒီနေ့ကတော့ ကနြောျတို့ Plan အရပေါ့နောျ ... နှေဦးတောျလှနျရေးအတှငျးမှာ ကဆြုံးသှားကွတဲ့သူတှကေို သတိရအောကျမေ့တဲ့အနနေဲ့ အနကျရောငျဝတျစုံ ဝတျထားတဲ့သူတှေ၊ အနကျရောငျ ဘောလုံးတှေ ကိုငျပွီးတော့ လုပျဖွဈတယျ။ အဲဒါလုပျတဲ့ဟာကိုလညျး ကနြောျတို့ လှိုငျထဲမှာ မလုပျဖွဈဘဲနဲ့ အလုံဘကျမှာ သှားလုပျဖွဈတယျ။ အဲဒါမြိုးတှေ ရှှေ့နတောပေါ့။ လုံးဝကွီး ရပျသှားတာ၊ ငွိမျသှားတာမြိုးတော့ မဟုတျဘူး။ ဒါပမေဲ့ လှိုငျအနနေဲ့ကတော့ တောျတောျကွီး ကွပျသှားတယျ။ လှုပျလို့မရလို့ လှုပျလို့ရတဲ့နရောတှေ ကနြောျတို့သှားတယျ။"
ဧပွီလ ၅ ရကျနေ့ ဒီကနေ့မှာ ပွုလုပျတဲ့ ပိတောကျသပိတျနဲ့အတူ၊ လမျးလြှောကျခြီတကျ ဆန်ဒပွကွတာအပါအဝငျ တရုတျအလံကို မီးရှို့တဲ့ကမျပိနျးကိုလညျး လူငယျတှကေ ထည့ျသှငျးဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ အရပျသားအစိုးရ ခေါငျးဆောငျတှကေို ဖမျးဆီးပွီး အာဏာသိမျးထားတဲ့ စဈကောငျစီရဲ့ လုပျရပျတှအေပေါျနညျးအမြိုးမြိုးနဲ့ ဆန့ျကငြျနသေူတှထေဲက နာမညျကြောျ လူသိမြားသူတှကေို ရာဇသတျကွီးဥပဒေ ပုဒျမ ၅၀၅-က နဲ့ အရေးယူတာတှလေညျး ရှိလာပါတယျ။ တပျမတောျပွိုကှဲအောငျ လုပျဆောငျမှု၊ လှုံ့ဆောျမှု ပုဒျမ ၅၀၅-က နဲ့ တရားစှဲထားတယျလို့ စဈကောငျစီက ထုတျပွနျထားသူ နာမညျကြောျ ၇၀ လောကျရှိပါတယျ။ ၅၀၅-က နဲ့ ဖမျးဝရမျးထုတျခံထားရသူတှထေဲက ရုပျရှငျသရုပျဆောငျ ရဲတိုကျကိုတော့ ဧပွီလ ၃ ရကျ စနနေေ့က ဖမျးမိတယျလို့ အာဏာပိုငျတှကေ ထုတျပွနျပါတယျ။ ဖမျးဝရမျး ထုတျခံထားရသူတှထေဲက The Myanmar Post ဂြာနယျ အယျဒီတာဟောငျးဖွဈသူ ကိုဇငျသောျနိုငျလညျး မနေ့ညတုနျးက ဖမျးဆီးခံရတယျလို့ နီးစပျသူတှကေ ပွောပါတယျ။
အခုလို ကြောငျးသားလူငယျတှေ၊ သရုပျဆောငျတှနေဲ့ နယျပယျအသီးသီးက ထငျပေါျသူတှကေို ၅၀၅-က နဲ့ အရေးယူထားတဲ့အပေါျပွညျသူတှကေ ဝဖေနျနကွေပါတယျ။
"သူတို့ (စဈကောငျစီ) ရဲ့ တရားမဝငျ ဝါဒဖွန့ျခြီတဲ့ ယန်တယားတှကေနေ ပွောနတောကတော့ ဒီလူမှုကှနျယကျ လှှမျးမိုးမှုကို အသုံးခပြွီးတော့မှ CRPH ကိစ်စတှေ၊ ပွညျသူလူထုကနပွေီးတော့ CDM ဝငျဖို့ ကိစ်စတှကေို လှုံ့ဆောျတယျပေါ့နောျ။ အဲဒီလိုမြိုး အခကြျတှကွေောင့ျ ဒီ ၅၀၅ (က) ပွဈမှုမွောကျတယျဆိုပွီးတော့ သူတို့ကဖှင့ျဆိုထားတာပေါ့နောျ။ ဒီကိစ်စဖွဈစဉျကွီး (စဈကောငျစီက အာဏာသိမျးတဲ့လုပျရပျ) မှာ တိုငျးရငျးသား ပွညျသူတှအေကုနျလုံးပေါ့နောျ၊ ဘယျသူကမှ ဒီအခွအေနကွေီးကို လကျသင့ျခံနိုငျတဲ့ အနအေထားတော့ မဟုတျပါဘူးခငျဗြ။ အဲဒီတော့ ကနြောျတို့ လှတျလပျစှာပွောဆိုခှင့ျ ဆိုတာလညျး ပြောကျဆုံးနတေယျ။ ကငျမရာကိုငျထားတာ မွငျရငျတောငျမှလညျး အားလုံးက ဖမျးဆီးဖို့အတှကျ အဆငျသင့ျဖွဈနတေယျပေါ့နောျ။ မဲမဲမွငျရာ ပဈခတျဖွိုခှငျးနတေဲ့ အနအေထားပေါ့။ အဲဒါမြိုးတှေ ကနြောျတို့အားလုံး ရငျဆိုငျနရေတာပေါ့။"
ရနျကုနျမွို့ခံတယောကျက သူ့ရဲ့ အမွငျကို ပွောပွတာပါ။
အာဏာသိမျးထားတဲ့ ကာလအတှငျးမှာ သဆေုံးသူရာနဲ့ခြီပွီး အကွမျးဖကျဖိနှိပျခံနရေတဲ့ကွားက ဒီကနေ့အခြိနျအထိ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျတောျလှနျနကွေသူတှကေို ဂုဏျပွုတဲ့အနနေဲ့ ညနေ ၅ နာရီအခြိနျမှာ မွို့နယျအသီးသီးမှာရှိတဲ့ ရပျကှကျနပွေညျသူတှဟော ၅မိနဈကွာ လကျခုတျတီး ဂုဏျပွုအားပေးခဲ့ကွပါတယျ။ လူနရေပျကှကျတှအေနီးက အခွခေံပညာကြောငျးတှမှောလညျး တပျစှဲနရောယူထားတာတှရှေိနပေမေဲ့ ပွညျသူတှကေတော့ ည ၈နာရီတိုငျးမှာ ၁၅ မိနဈလောကျကွာအောငျ နေ့တိုငျး သံပုံးတီးပွီး အာဏာရှငျကို အံတုနကွေပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ Fiber optic ဖနျကွိုးမြှငျနဲ့ သှယျထားတာမဟုတျတဲ့ ကွိုးမဲ့ Broadband အငျတာနကျဆကျသှယျမှုတှကေို အကန့ျအသတျမရှိ ပိတျထားသလို၊ လကျကိုငျဖုနျးပေါျကနေ အငျတာနကျသုံးနိုငျတဲ့ Wifi နဲ့ Mobile data အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှုတှကေိုလညျး စဈအာဏာသိမျးပွီးထဲက ပိတျပငျထားတဲ့အတှကျ ပွညျသူတှဟော သတငျးမှနျရရှိရေးအတှကျကိုလညျး စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
