လူပေါင်း ၂၂ ယောက် သေဆုံးသွားရတဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှု ကျူးလွန်ခဲ့ကြတဲ့ IS အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွ ၇ ယောက် ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ဒက္ကာမြို့ တရားရုံးတခုက မနေ့ နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က သေဒဏ်စီရင်ချက် ချလိုက်ပါပြီ။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်က ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ အဆိုးဆုံးဖြစ် ခဲ့ပြီး သေဆုံးသူ အများစုက နိုင်ငံခြားသားတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒက္ကာမြို့ထဲမှာတော့ လုံခြုံရေး တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ချထားတဲ့ အကြောင်း မခွါညိုက ပြောပြမှာပါ။
သူတို့ကို သေဒဏ် စီရင်ချက်ချပြီးတဲ့နောက် တရားလိုရှေ့နေ Golam Sarwar Khan က သတင်းထောက်တွေကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“သူတို့အပေါ် စွဲဆိုထားတဲ့ ပြစ်မှုတွေဟာ သံသယဖြစ်စရာ မရှိအောင်ကို သက်သေခိုင်လုံပါတယ်။ တရားရုံးက သူတို့ကို အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ် ပေးလိုက်တာပါ။”
ကျူးလွန်ကြောင်း စွဲဆိုထားသူ ၈ ယောက်ရှိခဲ့ပေမယ့် တယောက်ကတော့ တရားသေ လွှတ်ပေးလိုက်ကြောင်းလည်း သူက ပြောပါတယ်။ တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေကို သင်တန်းပေးတာနဲ့ လက်နက်၊ ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းတွေနဲ့ ရံပုံငွေ ထောက်ပံ့တာ အပါအဝင် စွဲဆိုထားတဲ့ ပြစ်မှုတွေအတွက် အယူခံတက်မှာဖြစ်ကြောင်း တရားခံရှေ့နေတယောက်က ပြောပါတယ်။
စီရင်ချက် ချပြီးတဲ့နောက်မှာ သေဒဏ်စီရင်ခံရသူတွေဟာ “Allahu Akbar – အလ္လာ အရှင်က အကြီးမြတ်ဆုံးဖြစ်တယ် ” လို့ အော်ဟစ်ခဲ့ကြကြောင်း မျက်မြင်သက်သေ တယောက်က ပြောပါတယ်။
ဒီလူ ၇ ယောက်အနက် ၂ ယောက်ဟာ အစ္စလာမ္မစ် အဖွဲ့ရဲ့ သင်္ကေတပါတဲ့ ဝတ်ပြုချိန်ဆောင်းတဲ့ ဦးထုပ်တွေ ဆောင်း ထားကြတာကြောင့် ရဲအချုပ်ခန်းထဲမှာ ဒါတွေ ဘယ်လိုရောက်လာသလဲ ဆိုတာကို အာဏာပိုင်တွေက စုံစမ်းစစ်ဆေး နေပါတယ်။
၂၀၁၆ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက် နေ့က ဒက္ကာမြို့ သံတမန်ရပ်ကွက်က လူစည်ကားတဲ့ စားသောက်ဆိုင်တခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြ တုန်းက လူ သန်း ၁၆၀ ရှိတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တနိုင်ငံလုံး တုန်လှုပ်ခဲ့ကြရသလို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြတဲ့ နိုင်ငံအတွက် အရေးပါတဲ့ နိုင်ငံခြားပို့ကုန် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းနဲ့ နိုင်ငံခြားသား လုပ်ငန်းရှင်တွေ အပါအဝင် စီးပွားရေးလောကတခုလုံး ခြောက်ခြားခဲ့ကြ ရတာပါ။
လူငယ် စစ်သွေးကြွ ၅ ယောက်ဟာ Holey Artisan ကဖေးထဲကို သေနတ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်၊ ချွန်ထက်တဲ့ လက်နက်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်ပြီး ဗုံးတွေဖောက်ခွဲပြီး စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ စားသောက်သူတွေကို ဓါးစာခံဖမ်းထားပြီး ၁၂ နာရီ ကျော်တဲ့အခါ သတ်ပစ်လိုက်ကြပါတယ်။ အသတ်ခံရသူတွေထဲမှာ အီတလီ ၉ ယောက်၊ ဂျပန် ၇ ယောက်၊ အမေရိကန် တယောက်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသား ၁ ယောက်တို့ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အသေခံတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ဝင်ရောက်စီးနင်းချိန်မှာ အကြမ်းဖက် သမားတွေလည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သေဒဏ်စီရင်ခံရသူ ၇ ယောက်ဟာ - မွတ်ဆလင် အများစု ရှိတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ Sharia အုပ်ချုပ်ရေး တည်ထောင်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတဲ့ Jamaat-ul-Mujahideen ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အဖွဲ့က ဖြစ်ကြောင်း တရားလိုရှေ့နေ ခန်း ပြောပါတယ်။
“ဒီစီရင်ချက်ဟာ ဥပမာတခုဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ စစ်သွေးကြွတွေ တယောက်ကိုမှ အလွတ်မပေးဘူးဆိုတဲ့ သတင်းစကား ပါးလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီး Anisul Huq က ပြောပါတယ်။
ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာစီနာ လက်ထက်မှာ အစွန်းမရောက်တဲ့ မွတ်ဆလင်နိုင်ငံ ဆိုတဲ့ ပုံရိပ်ကို ထိန်းထားနိုင်ဖို့ စစ်သွေးကြွအုပ်စု တွေကို နှိမ်နင်းဖြိုခွဲလာခဲ့တာပါ။ စားသောက်ဆိုင် တိုက်ခိုက်ခံရပြီးတဲ့နောက် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ပုန်းခိုနေတယ်လို့ သံသယ ရှိတဲ့ နေရာတွေကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့တာမှာ ဒီတိုက်ခိုက်မှုကို ကူညီခဲ့ကြတယ်လို့ ယူဆရသူ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ စစ်သွေးကြွတွေ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အဖမ်းခံရသူတွေလည်း ရာနဲ့ချီပြီး ရှိခဲ့ပါတယ်။
“အခုလို တရားမျှတတဲ့ စီရင်ချက် အတွက် ကျနော်တို့ ဝမ်းသာပါတယ်။ ဒီစီရင်ချက်အတိုင်း အခုချက်ခြင်း သေဒဏ်စီရင် စေချင်တယ်” - လို့ စီးနင်းမှုအတွင်း ကျဆုံးသွားတဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးရဲ့ ညီအကိုတော်သူ Shamsuzaaman Shams (ရှမ်ဆူဇတ်မဲန် ရှမ်း-စ်) က ပြောပါတယ်။
ဒါပေမယ့်လို့ စီရင်ချက်က မမျှတတဲ့အတွက် တရားခံ ၇ ယောက်လုံးက အယူခံဝင်သွားမှာဖြစ်တဲ့ကြောင်း တရားခံ အကျိုးဆောင် ရှေ့နေ Delwar Hossain ကပြောပါတယ်။
ဒီတိုက်ခိုက်မှုကို IS အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွတွေက သူတို့လက်ချက်လို့ ပြောနေပေမယ့် အစိုးရကတော့ သူတို့နိုင်ငံထဲမှာ အယ်လ်ကိုင်းဒါး ဒါမှမဟုတ် IS အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွလို အဖွဲ့မျိုးတွေ စိမ့်ဝင်နေတာမျိုး မရှိကြောင်းနဲ့ ပြည်တွင်း အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူတွေ ကိုသာ အပြစ်ဖို့နေတာပါ။
ရဲတပ်ဖွဲ့ကတော့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုဟာ အစ္စလာမ္မစ် အဖွဲ့နဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ Jamaat-ul-Mujahideen Bangladesh အဖွဲ့နဲ့ ပတ်သက်မှုရှိကြောင်း ပြောပါတယ်။ ဒီကဖေးဆိုင် အတိုက်မခံရခင် တနှစ်အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဟာ - ဘာသာရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးကို သီးခြားထားသင့်ကြောင်း ရေးခဲ့ကြသူတွေနဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေ အပါအဝင် လူပုဂ္ဂိုလ်တယောက်ချင်းစီကို ဆက်တိုက် သတ်ဖြတ်တဲ့ အမှုတွေရှိခဲ့ပြီး ဒီသတ်ဖြတ်မှုတွေဟာ အစ္စလာမ္မစ် ဒါမှမဟုတ် အယ်လ်ကိုင်းဒါးတွေက သူတို့ လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း ပြောခဲ့ကြတာပါ။
ဒီ စီရင်ချက်ဟာ မှတ်တိုင်သစ်တခု ဖြစ်တဲ့အကြောင်း ဒက္ကာမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်သံရုံး က ပြောပါတယ်။ “ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က အခုလို အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုက်ဖျက်ရေးနဲ့ အထူးသဖြင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး တိုးတက်ကောင်းမွန်လာအောင် ကြိုးပမ်း ရာမှာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ဆက်ပြီး ကူညီထောက်ခံသွားမှာဖြစ်ပါတယ်” လို့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
အစ္စလာမ္မစ် အစွန်းရောက် ၇ ဦးကို ဘင်္ဂလား သေဒဏ်ပေး
(Unicode)
အစ်စလာမ်မဈ အစှနျးရောကျ ရ ဦးကို ဘငျ်ဂလား သဒေဏျပေး
လူပေါငျး ၂၂ ယောကျ သဆေုံးသှားရတဲ့ အကွမျးဖကျတိုကျခိုကျမှု ကြူးလှနျခဲ့ကွတဲ့ IS အစ်စလာမျမဈ စဈသှေးကွှ ၇ ယောကျ ကို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ၊ ဒက်ကာမွို့ တရားရုံးတခုက မနေ့ နိုဝငျဘာလ ၂၇ ရကျနေ့က သဒေဏျစီရငျခကြျ ခလြိုကျပါပွီ။ ၂၀၁၆ ခုနှဈက ဒီဖွဈရပျဟာ အဆိုးဆုံးဖွဈ ခဲ့ပွီး သဆေုံးသူ အမြားစုက နိုငျငံခွားသားတှေ ဖွဈကွပါတယျ။ ဒက်ကာမွို့ထဲမှာတော့ လုံခွုံရေး တငျးတငျးကွပျကွပျ ခထြားတဲ့ အကွောငျး မခှါညိုက ပွောပွမှာပါ။
သူတို့ကို သဒေဏျ စီရငျခကြျခပြွီးတဲ့နောကျ တရားလိုရှေ့နေ Golam Sarwar Khan က သတငျးထောကျတှကေို အခုလို ပွောပါတယျ။
“သူတို့အပေါျ စှဲဆိုထားတဲ့ ပွဈမှုတှဟော သံသယဖွဈစရာ မရှိအောငျကို သကျသခေိုငျလုံပါတယျ။ တရားရုံးက သူတို့ကို အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျ ပေးလိုကျတာပါ။”
ကြူးလှနျကွောငျး စှဲဆိုထားသူ ၈ ယောကျရှိခဲ့ပမေယ့ျ တယောကျကတော့ တရားသေ လှှတျပေးလိုကျကွောငျးလညျး သူက ပွောပါတယျ။ တိုကျခိုကျရေးသမားတှကေို သငျတနျးပေးတာနဲ့ လကျနကျ၊ ဖောကျခှဲရေးပစ်စညျးတှနေဲ့ ရံပုံငှေ ထောကျပံ့တာ အပါအဝငျ စှဲဆိုထားတဲ့ ပွဈမှုတှအေတှကျ အယူခံတကျမှာဖွဈကွောငျး တရားခံရှေ့နတေယောကျက ပွောပါတယျ။
စီရငျခကြျ ခပြွီးတဲ့နောကျမှာ သဒေဏျစီရငျခံရသူတှဟော “Allahu Akbar – အလ်လာ အရှငျက အကွီးမွတျဆုံးဖွဈတယျ ” လို့ အောျဟဈခဲ့ကွကွောငျး မကြျမွငျသကျသေ တယောကျက ပွောပါတယျ။
ဒီလူ ၇ ယောကျအနကျ ၂ ယောကျဟာ အစ်စလာမ်မဈ အဖှဲ့ရဲ့ သငျ်ကတေပါတဲ့ ဝတျပွုခြိနျဆောငျးတဲ့ ဦးထုပျတှေ ဆောငျး ထားကွတာကွောင့ျ ရဲအခြုပျခနျးထဲမှာ ဒါတှေ ဘယျလိုရောကျလာသလဲ ဆိုတာကို အာဏာပိုငျတှကေ စုံစမျးစဈဆေး နပေါတယျ။
၂၀၁၆ ခု၊ ဇူလိုငျလ ၁ ရကျ နေ့က ဒက်ကာမွို့ သံတမနျရပျကှကျက လူစညျကားတဲ့ စားသောကျဆိုငျတခုကို တိုကျခိုကျခဲ့ကွ တုနျးက လူ သနျး ၁၆၀ ရှိတဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ တနိုငျငံလုံး တုနျလှုပျခဲ့ကွရသလို ရငျးနှီးမွှုပျနှံကွတဲ့ နိုငျငံအတှကျ အရေးပါတဲ့ နိုငျငံခွားပို့ကုနျ အထညျခြုပျလုပျငနျးနဲ့ နိုငျငံခွားသား လုပျငနျးရှငျတှေ အပါအဝငျ စီးပှားရေးလောကတခုလုံး ခွောကျခွားခဲ့ကွ ရတာပါ။
လူငယျ စဈသှေးကွှ ၅ ယောကျဟာ Holey Artisan ကဖေးထဲကို သနေတျတှနေဲ့ ပဈခတျ၊ ခြှနျထကျတဲ့ လကျနကျတှနေဲ့ တိုကျခိုကျပွီး ဗုံးတှဖေောကျခှဲပွီး စီးနငျးတိုကျခိုကျခဲ့ကွတာဖွဈပါတယျ။ စားသောကျသူတှကေို ဓါးစာခံဖမျးထားပွီး ၁၂ နာရီ ကြောျတဲ့အခါ သတျပဈလိုကျကွပါတယျ။ အသတျခံရသူတှထေဲမှာ အီတလီ ၉ ယောကျ၊ ဂပြနျ ၇ ယောကျ၊ အမရေိကနျ တယောကျနဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံသား ၁ ယောကျတို့ ပါဝငျခဲ့ကွပါတယျ။ အသခေံတပျဖှဲ့ဝငျတှကေ ဝငျရောကျစီးနငျးခြိနျမှာ အကွမျးဖကျ သမားတှလေညျး သဆေုံးခဲ့ပါတယျ။ သဒေဏျစီရငျခံရသူ ၇ ယောကျဟာ - မှတျဆလငျ အမြားစု ရှိတဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံမှာ Sharia အုပျခြုပျရေး တညျထောငျဖို့ ကွိုးပမျးနတေဲ့ Jamaat-ul-Mujahideen ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အဖှဲ့က ဖွဈကွောငျး တရားလိုရှေ့နေ ခနျး ပွောပါတယျ။
“ဒီစီရငျခကြျဟာ ဥပမာတခုဖွဈလာပါလိမ့ျမယျ။ စဈသှေးကွှတှေ တယောကျကိုမှ အလှတျမပေးဘူးဆိုတဲ့ သတငျးစကား ပါးလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ” လို့ ဥပဒရေေးရာဝနျကွီး Anisul Huq က ပွောပါတယျ။
ဝနျကွီးခြုပျ ရှိတျဟာစီနာ လကျထကျမှာ အစှနျးမရောကျတဲ့ မှတျဆလငျနိုငျငံ ဆိုတဲ့ ပုံရိပျကို ထိနျးထားနိုငျဖို့ စဈသှေးကွှအုပျစု တှကေို နှိမျနငျးဖွိုခှဲလာခဲ့တာပါ။ စားသောကျဆိုငျ တိုကျခိုကျခံရပွီးတဲ့နောကျ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှဟော ပုနျးခိုနတေယျလို့ သံသယ ရှိတဲ့ နရောတှကေို ဝငျရောကျစီးနငျးခဲ့တာမှာ ဒီတိုကျခိုကျမှုကို ကူညီခဲ့ကွတယျလို့ ယူဆရသူ ဒါဇငျနဲ့ခြီတဲ့ စဈသှေးကွှတှေ သဆေုံးခဲ့ပါတယျ။ အဖမျးခံရသူတှလေညျး ရာနဲ့ခြီပွီး ရှိခဲ့ပါတယျ။
“အခုလို တရားမြှတတဲ့ စီရငျခကြျ အတှကျ ကနြောျတို့ ဝမျးသာပါတယျ။ ဒီစီရငျခကြျအတိုငျး အခုခကြျခွငျး သဒေဏျစီရငျ စခေငြျတယျ” - လို့ စီးနငျးမှုအတှငျး ကဆြုံးသှားတဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတဦးရဲ့ ညီအကိုတောျသူ Shamsuzaaman Shams (ရှမျဆူဇတျမဲနျ ရှမျး-ဈ) က ပွောပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျလို့ စီရငျခကြျက မမြှတတဲ့အတှကျ တရားခံ ၇ ယောကျလုံးက အယူခံဝငျသှားမှာဖွဈတဲ့ကွောငျး တရားခံ အကြိုးဆောငျ ရှေ့နေ Delwar Hossain ကပွောပါတယျ။
ဒီတိုကျခိုကျမှုကို IS အစ်စလာမျမဈ စဈသှေးကွှတှကေ သူတို့လကျခကြျလို့ ပွောနပေမေယ့ျ အစိုးရကတော့ သူတို့နိုငျငံထဲမှာ အယျလျကိုငျးဒါး ဒါမှမဟုတျ IS အစ်စလာမျမဈ စဈသှေးကွှလို အဖှဲ့မြိုးတှေ စိမ့ျဝငျနတောမြိုး မရှိကွောငျးနဲ့ ပွညျတှငျး အကွမျးဖကျ သောငျးကနြျးသူတှေ ကိုသာ အပွဈဖို့နတောပါ။
ရဲတပျဖှဲ့ကတော့ ဒီတိုကျခိုကျမှုဟာ အစ်စလာမ်မဈ အဖှဲ့နဲ့ ခြိတျဆကျထားတဲ့ Jamaat-ul-Mujahideen Bangladesh အဖှဲ့နဲ့ ပတျသကျမှုရှိကွောငျး ပွောပါတယျ။ ဒီကဖေးဆိုငျ အတိုကျမခံရခငျ တနှဈအတှငျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံဟာ - ဘာသာရေးနဲ့ နိုငျငံရေးကို သီးခွားထားသင့ျကွောငျး ရေးခဲ့ကွသူတှနေဲ့ နိုငျငံခွားသားတှေ အပါအဝငျ လူပုဂ်ဂိုလျတယောကျခငြျးစီကို ဆကျတိုကျ သတျဖွတျတဲ့ အမှုတှရှေိခဲ့ပွီး ဒီသတျဖွတျမှုတှဟော အစ်စလာမ်မဈ ဒါမှမဟုတျ အယျလျကိုငျးဒါးတှကေ သူတို့ လကျခကြျဖွဈကွောငျးကိုလညျး ပွောခဲ့ကွတာပါ။
ဒီ စီရငျခကြျဟာ မှတျတိုငျသဈတခု ဖွဈတဲ့အကွောငျး ဒက်ကာမှာရှိတဲ့ အမရေိကနျသံရုံး က ပွောပါတယျ။ “ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှက အခုလို အကွမျးဖကျမှုတှေ တိုကျဖကြျရေးနဲ့ အထူးသဖွင့ျ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေး တိုးတကျကောငျးမှနျလာအောငျ ကွိုးပမျး ရာမှာ အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုက ဆကျပွီး ကူညီထောကျခံသှားမှာဖွဈပါတယျ” လို့ ကွညောခကြျ ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။